IPPB4/4511-623/15-2/MS2

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2015 r. (data wpływu 25 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odprawy - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Z dniem 31 sierpnia 2014 r. zakład pracy, w którym Wnioskodawca był zatrudniony, tj. Przedsiębiorstwo Państwowe "P." (P.), rozwiązał z Wnioskodawcą stosunek pracy na mocy porozumienia stron wyłącznie z przyczyn niedotyczących Pracownika w ramach Programu Dobrowolnych Odejść, będącego wynikiem Porozumienia z organizacjami związkowymi dotyczących redukcji zatrudnienia. Z dniem ustania stosunku pracy tj. 31 sierpnia 2014 r. wypłacono Wnioskodawcy kwoty:

* Odprawę, o której mowa w ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844) w kwocie brutto: 25.200,00 zł (dwadzieścia pięć tysięcy dwieście złotych zero groszy), zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych 4536,00 zł, kwota netto 20.664,00 zł

* Kwotę brutto 208 080,00 zł (słownie: dwieście osiem tysięcy osiemdziesiąt zł zero groszy) stanowiącą rekompensatę (zwaną odprawą) wynikającą z art. 245 ust. 2 pkt 3 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ŻUZP) z dnia 6 września 1999 r. (wpisanego do rejestru układów prowadzonego przez Okręgowego Inspektora Pracy), jako zadośćuczynienie za rozwiązanie stosunku pracy z winy pracodawcy, potrącając jednocześnie zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 18% tj. kwotę 37.454,00 (słownie: trzydzieści siedem tysięcy czterysta pięćdziesiąt cztery zł), kwota netto 170.626,00 zł.

* Odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za obowiązujący pracownika okres wypowiedzenia umowy o pracę, zgodnie z art. 36 § 1 Kodeksu Pracy: kwota brutto 33805,26 zł (słownie: trzydzieści trzy tysiące osiemset pięć złotych dwadzieścia sześć groszy), zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych 6.085,00 zł, kwota netto 27 720,26.

Razem 267 085,26 zł brutto, zaliczka 48.075,00 zł, 219010,26 zł netto. Pracodawca naliczył zaliczki od wszystkich ww. wpłat.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wartość rekompensaty wypłacanej pracownikowi, która była wypłacona na podstawie porozumienia zbiorowego wynikającą z art. 245 ust. 2 pkt 3 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP) z dnia 6 września 1999 r. (wpisanego do rejestru układów prowadzonego przez Okręgowego Inspektora Pracy), czyli porozumienia zawartego między pracodawcą a międzyzakładową komisją związkową (dotyczącego rozwiązywania umów z pracownikami z przyczyn niedotyczących pracowników, na mocy którego w roku 2014 wypłacona została rekompensata z tego tytułu w wysokości brutto 208 080,00 zł), jest wolna od podatku dochodowego.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z wejściem w życie nowych zapisów Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) zmienionych na mocy Ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328) obecnie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy stanowi, iż wolne od podatku są m.in. otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328) przepisy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym ww. ustawą mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r. (Jednocześnie Wnioskodawca nadmienia, że zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych są konsekwencją postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 marca 2013 r. w sprawie o sygn. Akt. 52/13.> - wartość rekompensaty wynikającej z porozumienia ze związkami zawodowymi w wysokości 208.080,00 zł brutto - wypłacanej zwalnianemu pracownikowi, zawarta jest w zwolnieniach w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zadośćuczynienie (wypłacane pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę) wynikające wprost z porozumienia zbiorowego oraz z uwagi na brak na liście wyjątków wykluczenia takowego zadośćuczynienia - wartość tej rekompensaty korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Niniejsza kwota ma na celu zadośćuczynić pracownikowi stratę w związku z brakiem możliwości osiągnięcia wynagrodzenia u dotychczasowego pracodawcy. Ponadto są to świadczenia, które umożliwią pracownikowi zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w sytuacji nagłej utraty źródła dochodu.

Biorąc pod uwagę fakt, że podstawą wypłaty świadczenia był Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy, przychód ten nie powinien być wykazany przez płatnika (P.) w informacji o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2014 (PIT-11) jako podlegający opodatkowaniu. Stanowisko takie potwierdził Rzecznik Ministra Finansów w numerze 23 Monitora Prawa Pracy i Ubezpieczeń z dnia 1 grudnia 2014 r. (informacja z dnia 12 listopada dla redakcji Monitora Prawa Pracy i Ubezpieczeń - w załączeniu), z którego wynika, że cyt. "płatnicy, którzy pobrali zaliczkę na podatek dochodowy od wypłaconego w 2014 r. odszkodowania lub zadośćuczynienia wynikającego z przepisów wewnątrzzakładowych, w informacji PIT-11 nie wykazują przychodu z tego tytułu, lecz powinni wykazać jedynie pobrane od tego przychodu zaliczki na podatek. Stąd płatnik, który do czasu wejścia w życie nowych przepisów (do 3 października 2014 r.) pobrał i odprowadził zaliczkę na podatek dochodowy od ww. świadczeń, powinien dokonać odpowiedniej korekty tak, aby przychód z tego tytułu nie wchodził do przychodu podlegającemu opodatkowaniu i nie został wykazany w informacji PIT-11".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Nowe brzmienie przepisu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Jak wynika z wniosku, z dniem 31 sierpnia 2014 r. zakład pracy, w którym Wnioskodawca był zatrudniony tj. Przedsiębiorstwo Państwowe "P." (P.) rozwiązał z Wnioskodawcą stosunek pracy na mocy porozumienia stron wyłącznie z przyczyn niedotyczących Pracownika w ramach Programu Dobrowolnych Odejść, będącego wynikiem Porozumienia z organizacjami związkowymi dotyczących redukcji zatrudnienia. Z dniem ustania stosunku pracy tj. 31 sierpnia 2014 r. wypłacono Wnioskodawcy odprawę i odszkodowanie. Pracodawca naliczył zaliczki od wszystkich wypłat.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Natomiast istoty odprawy nie należy doszukiwać się w twierdzeniu, że tego typu świadczenie jest odszkodowaniem, czyli naprawieniem szkody lub straty, jaką pracownik poniósł w związku z pozbawieniem go zatrudnienia. De facto jest ona świadczeniem pracodawcy w razie zaistnienia zdarzeń, które zgodnie z odpowiednimi przepisami powodują niemożliwość, niecelowość lub zbędność kontynuacji stosunku pracy.

Ponadto, nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że ilekroć ustawodawca posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określeniem "odprawa", to za każdym razem dotyczy to wyłączenia od analizowanego zwolnienia przedmiotowego zawartego w lit. a, b) i c) ww. normy prawnej.

Przedmiotowym zwolnieniem nie są zatem objęte odprawy pieniężne, i to zarówno te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jak i odprawy pieniężne, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca otrzymał odprawę na podstawie układu zbiorowego pracy. W związku z powyższym nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że odprawa wypłacona na podstawie układu zbiorowego stanowi przychód zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przepisy prawa należy uznać, że wypłacona Wnioskodawcy rekompensata (odprawa) na podstawie układu zbiorowego pracy, nie będzie zwolniona od podatku. Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1328 i 1478) nie zmieniło dotychczasowej zasady, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie wyłącznie do odszkodowań i zadośćuczynień. Zatem wypłacona rekompensata będzie stanowiła dla Wnioskodawcy przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy, albowiem podstawą jej wypłaty będzie stosunek pracy. W konsekwencji pracodawca był obowiązany obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wystawić informację PIT-11, natomiast Wnioskodawca ww. kwotę opodatkować w zeznaniu podatkowym łącznie z pozostałymi dochodami osiągniętymi w danym roku podatkowym.

Tym samym należy uznać, że stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.