IPPB4/4511-622/15-2/AK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 29 czerwca 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB4/4511-622/15-2/AK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 maja 2015 r. (data wpływu 25 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymanego odszkodowania i odsetek od odszkodowania - jest:

* prawidłowe - w części dotyczącej zastosowania do wypłaconych świadczeń zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych,

* nieprawidłowe - w części dotyczącej wypłaconych odsetek od świadczeń.

UZASADNIENIE

W dniu 25 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymanego odszkodowania i odsetek od odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne i zdarzenia przyszłe.

Spółka prowadzi działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczeń osobowych, zgodnie z ustawą o działalności ubezpieczeniowej. W związku z prowadzoną działalnością, Towarzystwo dokonuje wypłaty świadczeń, o których mowa w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 950, z późn. zm., dalej: ustawa o działalności ubezpieczeniowej") na rzecz określonych osób fizycznych (którymi, w zależności od umowy ubezpieczenia, mogą być sami ubezpieczający lub osoby trzecie).

Stan faktyczny dotyczący pytania Nr 1- wypłaty świadczeń.

Działając na podstawie art. 15 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, Towarzystwo wypłaca świadczenie na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku:

1.

ustaleń dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej,

2.

wypłaty w drodze kulancji,

3.

ugody zawartej z uprawnionym,

4.

prawomocnego orzeczenia sądu.

Podstawowym sposobem rozpatrzenia roszczenia osoby uprawnionej jest przeprowadzenie postępowania, o którym mowa w art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Przepis ten reguluje szczegółowo zasady prowadzenia postępowania, w szczególności: działania, które ma obowiązek podjąć zakład ubezpieczeń; terminy do podjęcia stosownych czynności oraz obowiązek ujawnienia informacji i dokumentów związanych z daną sprawą. Zwieńczeniem prowadzonego postępowania jest podjęcie przez Spółkę decyzji o wypłacie świadczenia albo o odmowie wypłaty świadczenia.

Zdarza się, że wypłata świadczenia dokonywana jest w przypadku, gdy Towarzystwo nie ma pewności co do swojej odpowiedzialności za szkodę lub istnieją wątpliwości faktyczne albo formalne co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej na gruncie zawartej umowy ubezpieczenia. O wypłacie świadczenia decydują wówczas aspekty ekonomiczne - potencjalne koszty prowadzenia sporu sądowego z klientem oraz ryzyko ich wystąpienia; względy społeczne czy względy marketingowe, w tym zabezpieczenie wizerunku Spółki.

Zasady wypłaty przez Towarzystwo świadczeń są uregulowane w powszechnie obowiązujących przepisach prawa oraz w umowach ubezpieczeniowych zawieranych z klientami Towarzystwa. Określają one m.in. tryb, termin wypłaty oraz maksymalną wysokość świadczenia.

Istnieją też sytuacje, gdy Spółka w pierwszym etapie rozpatrywania wniosku o wypłatę świadczenia podejmuje decyzję odmowną, a następnie, w wyniku pozwu złożonego przez stronę przeciwną, dochodzi do ugody. Wówczas Towarzystwo wypłaca osobie uprawnionej stosowną kwotę świadczenia.

Wreszcie, wypłata świadczeń następuje na podstawie prawomocnego orzeczenia sądowego, nakazującego dokonanie takiej wypłaty. Wówczas Towarzystwo dokonuje wypłaty całego świadczenia, do którego zobowiązane jest wyrokiem sądowym.

Opisane wypłaty nie obejmują odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, nie stanowią także dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o podatku dochodowym.

Stan faktyczny dotyczący pytania Nr 2- wypłata odsetek.

W związku z zawartymi umowami ubezpieczenia, Towarzystwo wypłaca także odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczeń wynikających z umów ubezpieczenia. Wypłata odsetek ma na celu zrekompensowanie osobie uprawnionej potencjalnych lub faktycznych strat związanych ze zbyt późną wypłatą świadczenia ubezpieczeniowego.

Odsetki związane ze świadczeniem wypłacane są na podstawie wniosku poszkodowanego, zawartej ugody lub wyroku sądowego.

Wypłacane odsetki nie odnoszą się do odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, nie stanowią także dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Opisane wyżej świadczenia oraz odsetki wypłacane będą przez Towarzystwo także w przyszłości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłata na rzecz osób fizycznych przedstawionych w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego świadczeń, w związku z zawartą umową ubezpieczenia, skutkuje po stronie Towarzystwa obowiązkiem sporządzenia i przesłania do podatnika i właściwego urzędu skarbowego informacji PIT-8C.

2. Czy wypłata na rzecz osób fizycznych przedstawionych w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty świadczeń, w związku z zawartą umową ubezpieczenia, skutkuje po stronie Towarzystwa obowiązkiem sporządzenia i przesłania do podatnika i właściwego urzędu skarbowego informacji PIT-8C.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Wypłata na rzecz osób fizycznych przedstawionych w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego świadczeń, w związku z zawartą umową ubezpieczenia, nie skutkuje po stronie Towarzystwa obowiązkiem sporządzenia i przesłania do podatnika i właściwego urzędu skarbowego informacji podatkowej PIT-8C.

Wypłata na rzecz osób fizycznych przedstawionych w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty świadczeń, w związku z zawartą umową ubezpieczenia, nie skutkuje po stronie Towarzystwa obowiązkiem sporządzenia i przesłania do podatnika i właściwego urzędu skarbowego informacji podatkowej PIT-8C.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego pytania Nr 1.

Prawno-podatkowa kwalifikacja świadczeń wypłacanych przez Towarzystwo.

Umowa ubezpieczenia jest umową nazwaną zdefiniowaną w art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm., dalej: k.c.). Zgodnie z treścią tego przepisu, przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Zgodnie z art. 805 § 2 k.c., przy ubezpieczeniu osobowym świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Stosownie zaś do art. 361 § 2 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powołane wyżej regulacje nie stanowią, w jakim trybie następuje wypłata świadczenia na podstawie umowy ubezpieczenia majątkowego lub osobowego. Należy więc stwierdzić, że za świadczenie wynikające z umowy ubezpieczenia należy uznać świadczenie wypłacone na podstawie:

1.

ustaleń dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej,

2.

wypłaty w drodze kulancji,

3.

zawartej ugody,

4.

prawomocnego orzeczenia sądu.

Zwolnienie z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla świadczeń wypłacanych przez Towarzystwo.

Stosownie do art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52 c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednocześnie, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują szereg zwolnień od opodatkowania. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych, zwolnione z opodatkowania są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b.

dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

W ocenie Towarzystwa, wszystkie przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego świadczenia stanowią kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, ponieważ:

1.

zgodnie z uwagami przedstawionymi powyżej - stanowią one dla osób uprawnionych kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i/lub osobowych, bez względu na tryb, w jakim zostały otrzymane;

2.

nie obejmują kategorii wyłączonych ze zwolnienia zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych-co wynika z treści opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego.

Z uwagi na powyższe uznać należy, że przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego świadczenia, wypłacone ubezpieczonemu na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia majątkowego lub osobowego, podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko powyższe było wielokrotnie potwierdzane w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach indywidualnych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 8 czerwca 2009 r. (IBPBII/1/415-270/09/MK) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził m.in., że "przepis ten (art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przyp. Wnioskodawcy) zwalnia tam wymienione przychody bez względu na sposób ich kalkulacji jak też bez względu na okoliczności które legły u podstaw ich wypłaty. Jedyne ograniczania co do stosowania tego zwolnienia zawarte sq w lit. a i b) pkt 4 ust. 1 art. 21 ww. ustawy".

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane także w interpretacjach wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie:

* interpretacja indywidualna z 20 listopada 2014 r. (znak: IPPB4/415-649/14-2/AM),

* interpretacja indywidualna z 18 września 2013 r. (znak: IPPB2/415-515/13-2/MK),

* interpretacja indywidualna z 4 lipca 2011 r. (znak: IPPB2/415-445/11-2/AK),

* interpretacja indywidualna z 3 września 2010 r. (znak: 1PPB2/415-549/10-2/AK),

* interpretacja indywidualna z 1 czerwca 2010 r. (znak: IPPB2/415-196/10-4/MK1).

Brak obowiązku wystawiania informacji PIT-8C

Obowiązek sporządzania informacji PIT-8C wynika z treści art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem:

* dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz

* dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego,

- są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w spławach opodatkowania osób zagranicznych.

Jak wskazano powyżej, świadczenia wypłacane przez Towarzystwo podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, zgodnie z treścią art. 42a ww. ustawy, Towarzystwo nie jest obowiązane do wystawienia informacji PIT-8C w przypadku wypłaty przedmiotowych świadczeń.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie:

* interpretacja indywidualna z 20 listopada 2014 r. (znak: IPPB4/415-649/14-2/AM),

* interpretacja indywidualna z 18 września 2013 r. (znak: IPPB2/415-515/13-2/MK),

* interpretacja indywidualna z 4 lipca 2011 r. (znak: IPPB2/415-445/11-2/AK),

* interpretacja indywidualna z 3 września 2010 r. (znak: IPPB2/415-549/10-2/AK),

* interpretacja indywidualna z 1 czerwca 2010 r. (znak: IPPB2/415-196/10-4/MK1).

UZASADNIENIE stanowiska dotyczącego pytania Nr 2.

Prawno-podatkowa kwalifikacja odsetek od świadczeń wypłacanych przez Towarzystwo.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki są zatem świadczeniem bezpośrednio związanym ze świadczeniem pieniężnym, które nie zostało spełnione w terminie. Odsetki są świadczeniem ubocznym, zależnym od istnienia i wymagalności długu podstawowego.

Zwolnienie z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla odsetek od świadczeń wypłacanych przez Towarzystwo.

Stosownie do art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52 c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednocześnie, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują szereg zwolnień od opodatkowania. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, zwolnione z opodatkowania są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

I.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

II.

dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

W ocenie Towarzystwa, powyższe zwolnienie ma zastosowanie do wypłacanych przez Towarzystwo odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty świadczeń, ponieważ:

1.

wypłacane odsetki stanowią świadczenie akcesoryjne wobec świadczenia podstawowego, jakim jest wypłata świadczenia ubezpieczeniowego, a tym samym do wypłaconych odsetek powinny znajdować zastosowanie te same zasady opodatkowania jak do świadczeń wypłacanych z tytułu umowy ubezpieczenia;

2.

nawet gdyby przyjąć, że sam fakt uznania odsetek za świadczenie akcesoryjne nie jest wystarczający do uznania, że z punktu widzenia podatkowego zawsze dzielą one los świadczenia podstawowego, to stanowią one świadczenia wypłacane z tytułu umowy ubezpieczenia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 1)

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, Towarzystwo wypłaca świadczenia na podstawie zawartych umów ubezpieczenia. Wskazać należy, że świadczenia stanowią w rozumieniu prawa cywilnego świadczenia główne dokonywane na podstawie postanowień umów ubezpieczenia.

Z kolei odsetki stanowią świadczenie uboczne, którego powstanie, jak wskazano na wstępie, zależy od istnienia i wymagalności świadczenia głównego. Tym samym, pomimo różnego charakteru świadczenia głównego i świadczenia ubocznego, odsetki od świadczeń związane z ich nieterminową wypłatą są bezpośrednio związane ze świadczeniami.

Ścisły związek pomiędzy świadczeniem głównym oraz świadczeniem ubocznym był wielokrotnie podkreślany w orzecznictwie sądów administracyjnych. Jak wskazał NSA w wyroku z 14 stycznia 2014 r. sygn. akt II FSK 289/12, "Naczelny Sąd Administracyjny w pełni aprobuje konkluzję sądu pierwszej instancji, że odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodów co należność główną-a co za tym idzie, podlegają one opodatkowaniu w ten sam sposób. Odsetki stanowią integralny element przychodu ze sprzedaży nieruchomości, ponieważ mają charakter akcesoryjny, a ich byt prawny zależy od należności, z którą są związane. W konsekwencji tego, skoro Minister Finansów w interpretacji indywidualnej uznał, że przychód ze sprzedaży nieruchomości nie stanowił źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., związane z nim odsetki również nie stanowiły przychodu podatkowego".

Powyższy wyrok odnosi się co prawda do kwestii zaliczenia przychodu z tytułu świadczenia głównego oraz świadczenia ubocznego do jednego źródła przychodów. Niemniej, w ocenie Towarzystwa, wyrok ten potwierdza bardziej ogólną zasadę odnoszącą się do ścisłego związku odsetek ze świadczeniem podstawowym. Zasada ta znajduje także zastosowanie w omawianej sprawie.

W konsekwencji należy uznać, że kwoty otrzymane z tytułu odsetek od świadczeń powinny być opodatkowane na analogicznych zasadach świadczenia.

Ad. 2)

Dodatkowo zwrócić należy uwagę na fakt, że zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnieniem objęte są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych.

Pojęcie "kwoty otrzymanej z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych" nie jest zdefiniowane w obowiązujących przepisach prawa. Tym samym pojęcie to należy interpretować zgodnie z potocznym znaczeniem użytych w nim słów. Oznacza to, że zakres zwolnienia obejmie wszystkie świadczenia, których tytułem jest umowa ubezpieczenia.

Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (www.sjn.pwn.pl), tytuł to "podstawa czegoś lub powód do czegoś". W ocenie Towarzystwa nie ulega wątpliwości, że powodem (podstawą) wypłaty odsetek jest fakt zawarcia umowy ubezpieczeniowej oraz powstania zdarzenia skutkującego koniecznością wypłaty świadczenia. Bez wystąpienia tych okoliczności, świadczenie w postaci odsetek nigdy się nie zrealizuje. W konsekwencji uznać należy, że wypłacane przez Towarzystwo odsetki stanowią dla ich odbiorców kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych.

Powyższą argumentację potwierdza także wykładnia celowościowa oraz wykładnia systemowa wewnętrzna przepisów dotyczących zwolnień z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać bowiem należy, że w przypadkach, gdy ustawodawca chciał objąć zwolnieniem podatkowym wyłącznie kwoty odszkodowań (bez kwoty świadczenia akcesoryjnego w postaci odsetek), wówczas treść odpowiedniego przepisu obejmowała wyłącznie odszkodowania. Przykładem jest treść art. 21 ust. 1 pkt 3 czy pkt 3a ww. ustawy, które odnoszą się wprost (i wyłącznie) do odszkodowań lub zadośćuczynień i tym samym nie znajdują zastosowania dla odsetek od nieterminowej wypłaty tych odszkodowań lub zadośćuczynień.

Takie ograniczenie zakresu zwolnienia nie zostało jednak zawarte w treści art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że ograniczenie to nie było celem ustawodawcy. Uznawanie, że również w tym przypadku zamiarem ustawodawcy było ograniczenie zwolnienia tylko do odszkodowań stałoby w sprzeczności z zasadą racjonalnego ustawodawcy, a jednocześnie jest niezgodne z wykładnią celowościową oraz systemową omawianego przepisu.

Jednocześnie należy podkreślić, że przedstawiona przez Spółkę wykładnia art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, nie stoi w sprzeczności z zasadą ścisłego interpretowania zwolnień podatkowych. Jak bowiem wykazano powyżej, zakres zwolnienia z powołanego przepisu jest szerszy niż, np. zakres zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, w tym sensie, że to pierwsze zwolnienie obejmuje nie tylko odszkodowania, ale także wszystkie inne świadczenia, których tytułem jest umowa ubezpieczenia. W ocenie Towarzystwa, nie ma zatem podstaw do zawężania zakresu zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, poprzez stosowanie go wyłącznie do kwot świadczeń wypłacanych przez Towarzystwo.

Biorąc pod uwagę powyższą argumentację należy uznać, że pojęcie kwot otrzymanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych obejmuje zarówno kwoty świadczeń oraz kwoty odsetki od nieterminowej wypłaty świadczeń. Oznacza to, że świadczenia te, wypłacane przez Towarzystwo w okolicznościach opisanych ze wniosku, podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Brak obowiązku wystawiania informacji PIT-8C.

Obowiązek sporządzania informacji PIT-8C wynika z treści art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem:

* dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz

* dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego,

- są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w spławach opodatkowania osób zagranicznych.

Jak wskazano powyżej, odsetki od świadczeń wypłacanych przez Towarzystwo podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT. W konsekwencji, zgodnie z treścią art. 42a ustawy o PIT, Towarzystwo nie jest obowiązane do wystawienia informacji PIT-8C w przypadku wypłaty przedmiotowych odsetek.

Na tle przedstawionych przez Wnioskodawcę stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b.

dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Zgodnie z art. 24 ust. 15 ww. ustawy dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 805 § 2 ww. ustawy, świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1.

przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

2.

przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Jak wynika z powyższych regulacji zwolnieniem przedmiotowym objęte zostały kwoty wypłat z ubezpieczeń majątkowych i osobowych. Przepis ten zwalnia tam wymienione przychody bez względu na sposób ich kalkulacji jak też bez względu na okoliczności, które legły u podstaw ich wypłaty. Jedyne ograniczania co do stosowania tego zwolnienia zawarte są w lit. a i b) pkt 4 ust. 1 art. 21 ww. ustawy.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego Wnioskodawca oświadczył, że opisane we wniosku wypłaty nie obejmują odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, nie stanowią także dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca prowadząc działalność w zakresie ubezpieczeń osobowych wypłaca świadczenia na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku:

1.

ustaleń dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej,

2.

wypłaty w drodze kulancji,

3.

zawartej ugody,

4.

prawomocnego orzeczenia sądu.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego świadczenia wypłacane przez Wnioskodawcę podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, zgodnie z treścią art. 42a ww. ustawy w odniesieniu do wypłaty przedmiotowych świadczeń Wnioskodawca nie jest obowiązany do wystawienia informacji PIT-8C.

Zatem w tej części stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych wypłaty na rzecz osób fizycznych odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty świadczeń, wskazać należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei w myśl art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej normy.

W ocenie Wnioskodawcy kwoty wypłacanych odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty świadczeń podlegają zwolnieniu, ponieważ:

1.

wypłacane odsetki stanowią świadczenie akcesoryjne wobec świadczenia podstawowego, jakim jest wypłata świadczenia ubezpieczeniowego, a tym samym do wypłaconych odsetek powinny znajdować zastosowanie te same zasady opodatkowania jak do świadczeń wypłacanych z tytułu umowy ubezpieczenia;

2.

nawet gdyby przyjąć, że sam fakt uznania odsetek za świadczenie akcesoryjne nie jest wystarczający do uznania, że z punktu widzenia podatkowego zawsze dzielą one los świadczenia podstawowego, to stanowią one świadczenia wypłacane z tytułu umowy ubezpieczenia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, Towarzystwo wypłaca świadczenia na podstawie zawartych umów ubezpieczenia. Wnioskodawca wskazuje również, że świadczenia stanowią w rozumieniu prawa cywilnego świadczenia główne dokonywane na podstawie postanowień umów ubezpieczenia. Z kolei odsetki stanowią świadczenie uboczne, którego powstanie, zależy od istnienia i wymagalności świadczenia głównego. Tym samym, pomimo różnego charakteru świadczenia głównego i świadczenia ubocznego, odsetki od świadczeń związane z ich nieterminową wypłatą są bezpośrednio związane ze świadczeniami. Jednocześnie Wnioskodawca powołując się na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego uważa, że odsetki należy przypisać do tego samego źródła przychodów, co należność główną, zaś kwota, na którą składa się należność główna jak i odsetki będzie podlegała zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, nie można zgodzić się z tym stanowiskiem. Nie można bowiem utożsamiać odsetek za zwłokę ze świadczeniem odszkodowawczym, czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem nie wykonania zobowiązań. Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej (odszkodowania) nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od ww. świadczeń - zwalnia od opodatkowania jedynie należność główną, tj. odszkodowanie.

Nie można również zgodzić się z Wnioskodawcą, że odsetki od nieterminowej wypłaty świadczeń objęte są zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ww. ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie. I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są:

* pkt 52 - odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. Nr 156, poz. 776);

* pkt 95 - odsetki z tytułu realizacji nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;

* pkt 119 - odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta;

* pkt 130 - odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a.

Zatem, skoro ustawodawca wyraźnie określa, że w tych przypadkach także odsetki od określonych przychodów wolne są od podatku dochodowego, natomiast w stosunku do innych kategorii przychodów zwolnionych od podatku o odsetkach związanych z tymi należnościami nie wspomina, należy uznać że jest to zabieg celowy.

Z uwagi więc na to, że w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest regulacji, które zwalniałyby od podatku odsetki ustawowe z tytułu nieterminowej wypłaty świadczeń stosownie do kwoty ubezpieczenia, przyjąć należy, że stanowią przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 cytowanej ustawy.

Mając na uwadze powyższe, nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że skoro wypłacone świadczenie jest wolne od podatku to ze zwolnienia z podatku dochodowego korzystają także odsetki, jako ściśle związane z tym świadczeniem.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Tym samym w odniesieniu do wypłaty odsetek od świadczeń Wnioskodawca jest obowiązany do wystawienia informacji PIT-8C.

Wobec powyższego w tej części stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych oraz wyroku sądu należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację. Orzeczenia sądów administracyjnych nie stanowią wiążącej wykładni źródła prawa powszechnie obowiązującego, tym samym nie stanowią podstawy wydania interpretacji indywidualnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzeń w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl