IPPB4/4511-48/16-2/MS2

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 stycznia 2016 r. (data wpływu 18 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1986 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem otrzymała mieszkanie spółdzielcze lokatorskie. Na początku 2000 r. Wnioskodawczyni z mężem popadła w kłopoty finansowe i przestała opłacać czynsz za mieszkanie. Zadłużenie rosło, aż spółdzielnia wystąpiła do sądu z wnioskiem o eksmisję. Sprawę wygrała. Wnioskodawczyni wraz z mężem dostali nakaz eksmisji i lokal zastępczy ze względu na kalectwo męża (amputacja obu nóg). Wnioskodawczyni z mężem mieszkali jednak nadal w tym samym mieszkaniu, gdyż gmina nie dysponowała lokalem zastępczym. W międzyczasie zmarł mąż i syn Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni została w tym lokalu sama. W 2013 r. Wnioskodawczyni dostała mieszkanie socjalne i została przeprowadzona eksmisja z lokalu, który nadal był spółdzielczym lokatorskim. Lokal przejęła spółdzielnia, a Wnioskodawczyni otrzymała wycofanie wkładu. Potrącony został dług wobec A., koszty spraw sądowych oraz odsetki. Spółdzielnia wystawiła Wnioskodawczyni druk PIT - 8C. W spółdzielni nie potrafiono Wnioskodawczyni odpowiedzieć, czy od tych pieniędzy powinna zapłacić podatek. W Urzędzie Skarbowym również nie otrzymała odpowiedzi, czy te pieniądze podlegają opodatkowaniu i w jakiej skali podatkowej. W Urzędzie Skarbowym odesłano Wnioskodawczynię do złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy pieniądze te są opodatkowane, czy wolne od podatku. Jeśli tak, to w jakiej skali podatkowej, a także na jakim druku Wnioskodawczyni powinna je rozliczyć i w jakim terminie. Jeśli nie, to czy Wnioskodawczyni powinna i na jakim druku wykazać je do Urzędu Skarbowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Wkład, który był wniesiony, aby otrzymać ten lokal wiele lat temu był opodatkowany. A zatem, jeśli został Wnioskodawczyni ten wkład zwrócony - wycofany, powinien być wolny od podatku.

Lokal, w którym obecnie Wnioskodawczyni mieszka jest lokalem o niskim standardzie (brak ogrzewania, ciepłej wody, wilgoć). Pieniądze, które Wnioskodawczyni otrzymała, chciałaby ewentualnie przeznaczyć na zakup małego mieszkania. Wnioskodawczyni ma 66 lat i trudno jest jej żyć w takich warunkach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222 z późn. zm.).

Stosownie do art. 4 ust. 1 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu (art. 8 pkt 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Mając na względzie powyższe, wkład mieszkaniowy (budowlany) stanowi formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wydatki na wkłady mieszkaniowe lub budowlane do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności lokalu.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w Rozdziale 2 tej ustawy.

W myśl art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie w postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22).

W myśl art. 11 ust. 24 ww. ustawy warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu.

Nadmienić należy, że według brzmienia art. 11 ust. 21 ww. ustawy, obowiązującego do 30 lipca 2007 r. spółdzielnia zwracała osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy lub jego część, zwaloryzowany według wartości rynkowej lokalu. Aktualnie wypłaca wartość rynkową lokalu.

Wnioskodawczyni uważa, że wartość zwróconego wkładu mieszkaniowego nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" oznacza, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co oznacza, że do tej kategorii przychodów można zaliczyć również inne niż te, które zostały w nim wymienione. Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Tym samym uzyskany przez Wnioskodawczynię przychód w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości rynkowej lokalu (zwaloryzowany wkład) stanowi co do zasady przychód podatkowy, przy czym do wysokości uprzednio wniesionego wkładu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy ww. przepisu.

W związku z powyższym, nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że wartość zwróconego przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego w związku z przekazaniem lokatorskiego mieszkania jest zwolniona w całości od podatku. Wartość zwróconego wkładu - zgodnie z art. 11 ust. 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - stanowi bowiem wartość rynkową tego lokalu. Tym samym nie może odpowiadać wartości wniesionego wkładu mieszkaniowego przez Wnioskodawczynię w latach osiemdziesiątych, tj. wówczas kiedy lokal mieszkalny był przydzielony. Jeżeli intencją ustawodawcy byłoby zwolnienie przychodu otrzymanego w związku ze zwrotem m.in. wkładów w spółdzielni do wysokości zwaloryzowanej wartości wniesionych wkładów, zostałoby to wyraźnie wskazane w ww. przepisie.

W konsekwencji, kwota zwróconego Wnioskodawczyni zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego (wartość rynkowa lokalu), do wysokości uprzednio wniesionego w latach osiemdziesiątych wkładu do spółdzielni mieszkaniowej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy. Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem, tj. kwotą wypłaconą przez spółdzielnię a nominalną wartością wniesionego wkładu stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu łącznie z innymi przychodami uzyskanymi przez Wnioskodawczynię w roku podatkowym.

Należy nadmienić, że skoro wkład mieszkaniowy wniesiony został przez Wnioskodawczynię do spółdzielni mieszkaniowej przed 1995 r., to w chwili obecnej ustalając wartość wniesionego wkładu należy uwzględnić ją w kwocie odpowiadającej kwocie po denominacji. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. Nr 84, poz. 386), wszelkie prawa majątkowe, a także zobowiązania i należności pieniężne powstałe przed datą 1 stycznia 1995 r., a płatne po tej dacie - podlegają przeliczeniu w stosunku określonym w art. 2 ust. 2 przedmiotowej ustawy. W szczególności przeliczeniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, podlegają: wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, inne należności wynikające z praw i zobowiązań majątkowych (publicznych i prywatnych) bez względu na tytuł ich powstania, wartości materiałów i surowców, wkładów oszczędnościowych, lokat i depozytów bankowych. W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy o denominacji złotego, nowa jednostka pieniężna będzie miała wartość równą 10.000 starych złotych.

W związku z powyższym, należy wskazać, że uzyskany przez Wnioskodawczynię przychód z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami Administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.