IPPB4/4511-415/15-4/MS - Ustalenie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2015 r. (data wpływu 1 kwietnia 2015 r.) uzupełnione pismem z dnia 19 maja 2015 r. (data nadania 19 maja 2015 r., data wpływu 21 maja 2015 r.) na wezwanie Nr IPPB4/4511-415/15-2/MS z dnia 12 maja 2015 r. (data nadania 12 maja 2015 r., data doręczenia 14 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko - jest prawidłowe.

W dniu 1 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/4511-415/15-2/MS z dnia 12 maja 2015 r. (data nadania 12 maja 2015 r., data doręczenia 14 maja 2015 r.) tutejszy organ wezwał Wnioskodawczynię o doprecyzowanie stanu faktycznego, sformułowanie pytania (pytań) podatkowego, które winno być związane z przepisami prawa podatkowego, będące przedmiotem interpretacji indywidualnej oraz dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawczyni będącej przedmiotem rozpatrzenia wniosku oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego w odniesieniu do sformułowanego pytania.

Pismem z dnia 13 maja 2015 r. (data nadania 15 maja 2015 r., data wpływu 21 maja 2015 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od 1 stycznia 2014 r. do 12 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni była wdową. W dniu 13 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni wstąpiła w związek małżeński. Wnioskodawczyni ma jedno dziecko w wieku 17 lat, otrzymujące rentę po zmarłym ojcu. Źródłem uzyskanych przez Wnioskodawczynię w 2014 r. dochodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych był stosunek pracy. Dodatkowo na nazwisko Wnioskodawczyni został wystawiony PIT-40 - renta rodzinna dla córki (17 lat), renta wojskowa dla córki po zmarłym ojcu. Do czasu uzyskania pełnoletności renta przychodzi na konto /nazwisko Wnioskodawczyni, aczkolwiek jest przyznana nie Wnioskodawczyni, tylko córce, w momencie kiedy ukończy 18 lat, renta automatycznie przekazywana będzie na konto córki Wnioskodawczyni. W stosunku do Wnioskodawczyni, jak i Jej córki nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani też ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym. Obecny małżonek Wnioskodawczyni nie ponosił w 2014 r. żadnych konsekwencji wobec dziecka Wnioskodawczyni. Nie uczestniczył w żaden sposób w jej wychowywaniu, nie ponosił żadnych nakładów finansowych na Jej dziecko i nadal nie ponosi żadnych konsekwencji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni może dokonać rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni może dokonać rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci, ponieważ przez część roku pozostawała jako osoba samotnie wychowująca dzieci, władza rodzicielska była faktycznie sprawowana.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 i 9 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem odnoszącym się do przychodów dotyczących tzw. najmu prywatnego) lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Zauważyć należy, że z treści art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że prawo do preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów przysługuje wyłącznie temu rodzicowi, który wychowuje dziecko. Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),

* wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie jest ona ograniczona, a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie w roku podatkowym samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, wychowywał dziecko, czyli sprawował nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że od 1 stycznia 2014 r. do 12 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni była wdową. W dniu 13 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni wstąpiła w związek małżeński. Obecny małżonek Wnioskodawczyni nie ponosił w 2014 r. żadnych konsekwencji wobec dziecka Wnioskodawczyni. Nie uczestniczył w żaden sposób w jej wychowywaniu, nie ponosił żadnych nakładów finansowych na Jej dziecko i nadal nie ponosi żadnych konsekwencji. Wnioskodawczyni ma jedno dziecko w wieku 17 lat, otrzymujące rentę po zmarłym ojcu. Źródłem uzyskanych przez Wnioskodawczynię w 2014 r. dochodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych był stosunek pracy. Na nazwisko Wnioskodawczyni został wystawiony PIT-40 - renta rodzinna dla córki i renta wojskowa dla córki po zmarłym ojcu. Do czasu uzyskania pełnoletności renta przychodzi na konto/nazwisko Wnioskodawczyni, aczkolwiek jest przyznana nie Wnioskodawczyni, tylko córce, w momencie kiedy ukończy 18 lat, renta automatycznie przekazywana będzie na konto córki Wnioskodawczyni. W stosunku do Wnioskodawczyni, jak i Jej córki nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani też ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym.

Przenosząc powołane przepisy podatkowe na grunt rozpatrywanej sprawy należy zwrócić uwagę na fakt, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniają prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia warunku samotnego wychowywania - przez osobę zdefiniowaną w analizowanym przepisie - w roku podatkowym dzieci wymienionych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy. Aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych w tym przepisie należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci (dziecko).

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, zamieszkując z nim.

Jak wskazano we wniosku od 1 stycznia 2014 r. do 12 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni była wdową, zaś w dniu 13 grudnia 2014 r. wstąpiła w związek małżeński, a zatem sam fakt ponownego wyjścia za mąż w grudniu 2014 r. nie pozbawia Wnioskodawczyni możliwości skorzystania z przysługującej jej preferencji podatkowej za 2014 r. - jako osoby samotnie wychowującej dziecko. Zawarcie w trakcie roku podatkowego związku małżeńskiego nie pozbawia Wnioskodawczyni prawa do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia się za 2014 r., gdyż przez większą część roku - jak wskazała we wniosku Wnioskodawczyni - była osobą samotnie wychowująca dziecko. Zaznaczyć bowiem należy, że aby móc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej status osoby samotnie wychowującej dziecko (określonej ww. przepisem) nie musi trwać przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok. Ponadto, obecny małżonek Wnioskodawczyni jak wynika ze stanu faktycznego, nie ponosił w 2014 r. żadnych konsekwencji wobec dziecka Wnioskodawczyni, nie uczestniczył w żaden sposób w jej wychowywaniu, nie ponosił żadnych nakładów finansowych na Jej dziecko i nadal nie ponosi żadnych konsekwencji. W związku z powyższym należy uznać, że córka Wnioskodawczyni nie została przysposobiona przez obecnego męża Wnioskodawczyni.

W świetle przywołanych uregulowań prawnych, należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni przysługuje prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów za rok 2014 w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.