IPPB4/4511-32/16-2/JK2 - Ustalenie możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu z tytułu sprzedaży nieruchomości przeznaczonego na spłatę kredytu hipotecznego.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 2 marca 2016 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB4/4511-32/16-2/JK2 Ustalenie możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu z tytułu sprzedaży nieruchomości przeznaczonego na spłatę kredytu hipotecznego.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2016 r. (data wpływu 13 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu z tytułu sprzedaży nieruchomości przeznaczonego na spłatę kredytu hipotecznego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania przychodu z tytułu sprzedaży nieruchomości przeznaczonego na spłatę kredytu hipotecznego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

W dniu 13 stycznia 2010 r. nastąpił zakup lokalu mieszkalnego na kredyt hipoteczny w walucie PLN, wartość transakcji 289.000 zł, wartość zaciągniętego kredytu w banku: 144.900 zł. Osoby zaciągające kredyt to Wnioskodawca i Jego narzeczona. Osoby te były wówczas narzeczeństwem. Lokal mieszkalny został kupiony w udziałach: 50% Wnioskodawca, 50% Jego narzeczona. W dniu 4 kwietnia 2010 r. Wnioskodawca i Jego narzeczona wzięli ślub. Narzeczona przyjęła nazwisko Wnioskodawcy (męża). Wnioskodawca uzyskał ustawową wspólność majątkową.

W dniu 21 czerwca 2014 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, po którym dziedziczył 1/4 udziału w nieruchomości. Nieruchomość została sprzedana w dniu 14 stycznia 2015 r. za 140.000 zł. Kwota, która przypadła Wnioskodawcy wyniosła 35.000 zł (1/4 z 140.000 zł). Kwota ta weszła do majątku osobistego Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie prowadził ani nie prowadzi działalności gospodarczej.

Wnioskodawca chce przeznaczyć całą kwotę pochodzącą ze sprzedaży jego udziału w nieruchomości odziedziczonej po zmarłym ojcu na częściową spłatę kredytu hipotecznego, który Wnioskodawca zaciągnął wraz z ówczesną narzeczoną - obecnie żoną. Częściowa, jednorazowa spłata kredytu w kwocie 35.000 zł ma nastąpić w pierwszej połowie 2016 r. Kredyt hipoteczny został zaciągnięty na zakup lokalu mieszkalnego, który nastąpił 13 stycznia 2010 r. W lokalu tym mieszkają od 1 kwietnia 2010 r. nieprzerwanie Wnioskodawca, Jego żona oraz ich wspólna córka (od 25 listopada 2011 r.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca przeznaczając kwotę 35.000 zł na spłatę wyżej opisanego kredytu hipotecznego może skorzystać z pełnego zwolnienia od podatku opisanego w artykule 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ulga na "własne cele mieszkaniowe"). Jeżeli nie, to w jakim wymiarze Wnioskodawca może skorzystać z przedmiotowej ulgi.

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonując częściowej spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2010 r. środkami pochodzącymi ze sprzedaży odziedziczonego udziału w nieruchomości w wysokości 35.000 zł, spełnia ustawowe przesłanki do skorzystania ze zwolnienia podatkowego opisanego w artykule 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca uważa, że spłacając częściowo kredyt spełni ustawowe przesłanki skorzystania z ulgi, ponieważ:

1.

kredyt, który zostanie częściowo spłacony, zaciągnięty został w dniu 15 stycznia 2010 r., to jest przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia (styczeń 2015 r.);

2.

zachowany zostanie termin - spłata części kredytu w wysokości 35.000 zł zostanie dokonana w pierwszej połowie 2016 r., czyli nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie;

3.

przychód uzyskany ze zbycia odziedziczonego udziału w nieruchomości zostanie wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Wnioskodawca zamierza bowiem przeznaczyć całą kwotę, tj. 35.000 zł pochodzącą ze sprzedaży udziału w odziedziczonej nieruchomości na częściową spłatę kredytu hipotecznego, zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego, w którym Wnioskodawca nieprzerwanie mieszka wraz z żoną i córką. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że częściowa spłata kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego, w którym nieprzerwanie mieszkają Wnioskodawca wraz ze swoją rodziną (żona, córka) wyczerpuje znamiona pojęcia "własnych celów mieszkaniowych".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie m.in.:

a.

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.

prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub praw przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub praw nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia.

Z wniosku wynika, że w dniu 21 czerwca 2014 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, po którym dziedziczył 1/4 udziału w nieruchomości. Następnie nieruchomość ta została sprzedana w dniu 14 stycznia 2015 r.

Stosownie do art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.) - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Tak więc datą nabycia przez Wnioskodawcę udziału w nieruchomości jest data śmierci jego ojca, tj. 21 czerwca 2014 r.

Mając na uwadze przedstawione powyżej przepisy prawa podatkowego w kontekście zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku stwierdzić należy, że sprzedaży udziału w nieruchomości Wnioskodawca dokonał przed upływem pięcioletniego terminu o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem sprzedaż ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu ustawy obowiązującym od 1 stycznia 2009 r.

Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316, z późn. zm.) zmieniono bowiem m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania - zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej - mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2009 r.

W myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ww. brzmieniu - od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy - podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością), np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości.

Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy - za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) rzeczy lub praw nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość ww. nakładów, stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł stosownie do art. 30e ust. 5 ww. ustawy. Jak wynika z art. 30e ust. 4 ustawy - podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Podatek ten należy wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy, w którym nastąpiło zbycie nieruchomości.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy - po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1.

dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub

2.

dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

1.

wydatki poniesione na:

a.

nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b.

nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c.

nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d.

budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e.

rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

2.

wydatki poniesione na:

a.

spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1,

b.

spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a),

c.

spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b)

- w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.

Na podstawie art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Ustawodawca w art. 21 ust. 29 ww. ustawy wskazuje, że w przypadku gdy kredyt (pożyczka), o którym mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c), stanowi część kredytu (pożyczki) przeznaczonego na spłatę również innych niż wymienione w tych przepisach zobowiązań kredytowych (pożyczkowych) podatnika, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki przypadające na spłatę kredytu (pożyczki) określonego w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c) oraz zapłacone odsetki od tej części kredytu (pożyczki), która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c).

Należy również wskazać, że przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 21 ust. 30). Innymi słowy przepis ten ma zapobiec kumulowaniu ulg i podwójnemu odliczaniu tych samych wydatków - raz jako spłaty kredytu, za drugim razem zaś jako wydatków np. na nabycie lub remont nieruchomości, jeśli to nabycie lub remont sfinansowane były kredytem, którego spłatę podatnik też sobie odlicza oraz odliczaniu wydatków, które kiedyś już były odliczone.

W tym miejscu zwrócić należy również uwagę na treść art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy, który wskazuje, że wydatkiem poniesionym na cel mieszkaniowy może być spłata kredytu oraz odsetek od kredytu zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia na cel określony w pkt 1, a więc m.in. nabycie nieruchomości. Należy wyjaśnić, że z wykładni językowej przedstawionych wyżej przepisów, a w szczególności z zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy sformułowania: "(...) wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości (...), jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe (...)" wynika, że podstawową okolicznością decydującą o stosowaniu powyższego zwolnienia jest przeznaczenie przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych na cele mieszkaniowe. Innymi słowy ważny jest moment uzyskania przychodu i poniesienia wydatku. Środki przeznaczone na ww. cele mieszkaniowe muszą bezwzględnie pochodzić ze sprzedaży nieruchomości. Kredyt spłacony przed datą odpłatnego zbycia nie jest wydatkiem na cele mieszkaniowe.

Aby ustalić czy Wnioskodawca może do wydatków na własne cele mieszkaniowe zaliczyć kwotę ze sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku i wydatkowaną na spłatę kredytu zaciągniętego przed zawarciem małżeństwa w pierwszej kolejności należy odnieść się do regulacji ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej, zawartej w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082, z późn. zm.) - z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej oraz przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (art. 33 pkt 1 i 2 ww. ustawy). Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.

Na tle przywołanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oczywiste jest, że nabyty lokal mieszkalny nie był objęty wspólnością ustawową, gdyż w momencie jego nabycia wspólność majątkowa jeszcze między współwłaścicielami nie obowiązywała. Dlatego kredyt został zaciągnięty na lokal mieszkalny, w której 50% udziału nabył Wnioskodawca a 50% udziału nabyła przyszła małżonka - oboje do swoich majątków odrębnych. Kredyt został zatem zaciągnięty na nabycie 50% udziału przez Wnioskodawcę i na nabycie 50% udziału przez przyszłą małżonkę. W chwili jego zaciągania kredyt miał na celu realizować potrzeby mieszkaniowe dwóch osób. Dlatego też tylko połowę spłaty kredytu można uznać za cele mieszkaniowe Wnioskodawcy. W opisanym zdarzeniu nie ma znaczenia fakt, że po zaciągnięciu kredytu małżonkowie zawarli związek małżeński, gdyż nabycie lokalu mieszkalnego i zaciągnięcie kredytu miało miejsce w czasie, kiedy nie istniała wspólność majątkowa. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, że Wnioskodawca po ślubie pozostaje w ustawowej wspólności małżeńskiej, gdyż wydatki na spłatę nie będą kierowane na majątek wspólny małżonków, tylko na majątek stanowiący w połowie majątek odrębny jego małżonka. Ponadto mając na uwadze, że zwolnieniu podlegają środki uzyskane z odpłatnego zbycia oraz fakt, że tylko Wnioskodawca je uzyskał (albowiem tylko on był właścicielem sprzedanej nieruchomości nabytej w drodze spadku po zmarłym ojcu), również wyłącznie on może przeznaczyć te środki na spłatę kredytu. Kwota ta stanowi bowiem majątek odrębny Wnioskodawcy, gdyż pochodzi ze sprzedaży jego majątku odrębnego.

Realizując własne cele mieszkaniowe Wnioskodawca może dokonać spłaty kredytu w takiej części jaka proporcjonalnie odpowiada jego udziałowi w lokalu mieszkalnym. Zauważyć bowiem należy, że w rozpatrywanej sprawie do spłaty kredytu Wnioskodawca zobowiązany jest w takim samym stopniu jak jego małżonek. Zaciągnięty przez Wnioskodawcę i jego małżonkę kredyt służył nabyciu lokalu mieszkalnego w udziale po 50% przez każdego z nich. Tym samym oczywiste jest, że celem zaciągniętego kredytu w 2010 r. nie było tylko nabycie udziału przez Wnioskodawcę, ale również nabycie udziału przez drugą osobę - jego przyszłą małżonkę. Tym samym cel mieszkaniowy realizowany poprzez spłatę kredytu - w rozumieniu podatku dochodowego od osób fizycznych - zostanie spełniony jedynie w odniesieniu do kwoty wydatkowanej na spłatę kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawcę, na nabycie lokalu mieszkalnego, w takiej części, jaka proporcjonalnie odpowiada jego udziałowi w tym lokalu mieszkalnym zakupionym razem z drugim współwłaścicielem - przyszłą małżonką (50%). Spłacając kredyt ponad posiadany przez siebie udział Wnioskodawca spłaciłby bowiem zobowiązanie kredytowe nie tylko swoje własne, ale i małżonka a więc zobowiązanie zaciągnięte na nabycie nie tylko własnego udziału (50%) w lokalu mieszkalnym, ale i zaciągniętego na nabycie cudzego udziału (50%) w lokalu mieszkalnym, do którego Wnioskodawca nie ma żadnych praw. Warunkiem natomiast zwolnienia jest realizowanie własnych celów mieszkaniowych przez podatnika. Innymi słowy, w przypadku nabycia udziału wynoszącego 50% w lokalu mieszkalnym i przy zaciągnięciu równocześnie kredytu na ten zakup - w przypadku realizacji własnego celu mieszkaniowego - podatnik może odliczyć maksymalnie połowę zobowiązania kredytowego, czyli tę część, która przypadłaby na nabycie przez niego udziału na własność. To, że Wnioskodawca zawarł później związek małżeński nie spowodowało, że majątek objęty wspólnością w częściach ułamkowych stał się majątkiem wspólnym małżonków z chwilą zawarcia małżeństwa.

Podsumowując, środki finansowe pochodzące ze sprzedaży w 2015 r. udziału w nieruchomości nabytej przez Wnioskodawcę w 2014 r. w drodze spadku i wydatkowane na spłatę kredytu zaciągniętego przed dniem uzyskania przychodu ze zbycia tej nieruchomości nie mogą w całości stanowić wydatków na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 i ust. 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym, lecz jedynie w 50%. Wydatkowanie środków na spłatę kredytu zaciągniętego przez małżonkę, z uwagi na fakt, że kredyt zaciągnięto przez zawarciem związku małżeńskiego, nie może stanowić wydatku na realizację własnych celów mieszkaniowych, gdyż takie wydatkowanie stanowi spłatę tej części kredytu przypadającego na małżonkę Wnioskodawcy, a zatem nie może być objęte zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Innymi słowy Wnioskodawca poprzez poniesienie takiego wydatku realizowałby nie tylko własny, ale i cudzy cel mieszkaniowy. Tymczasem realizacja cudzych celów mieszkaniowych w oparciu o powyższe zwolnienie podatkowe nie jest dopuszczona. Na sposób skorzystania ze zwolnienia podatkowego przez Wnioskodawcę fakt zawarcia związku małżeńskiego nie ma żadnego wpływu i jest bez znaczenia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl