IPPB4/4511-304/15-2/JK - Ustalenie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2015 r. (data wpływu 6 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 10 kwietnia 2012 r. Wnioskodawca złożył przeciwko firmie B. Sp. z o.o. (obecnie firma zmieniła nazwę, aktualna nazwa to U. Sp. z o.o.) do Sądu Rejonowego pozew o:

* wypłatę odszkodowania w wysokości 15.000,00 zł z tytułu niesłusznie rozwiązanej umowy o pracę,

* wypłatę zaległego wynagrodzenia w wysokości 1.227,65 zł za przepracowane godziny nadliczbowe,

* zasądzenie i wypłatę wynagrodzenia od dnia 29 marca 2012 r. do dnia otrzymania świadectwa pracy (podstawa prawna: art. 97 § 1 Kodeksu pracy).

Rozprawa z powództwa Wnioskodawcy przeciwko firmie B. Sp. z o.o. odbyła się w dniu 28 czerwca 2012 r. Podczas rozprawy Wnioskodawca zawarł z pozwanym ugodę sądową. Pozwany w zawartej ugodzie zobowiązał się do:

* cofnięcia Wnioskodawcy rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia,

* rozwiązania z Wnioskodawcą umowy o pracę z dniem 29 marca 2012 r. na mocy porozumienia stron,

* wydania Wnioskodawcy sprostowanego świadectwa pracy,

* wypłacenia kwoty 10.000,00 zł brutto tytyłem odszkodowania w terminie 7 dni od daty podpisania ugody.

Pozwany wypłacił Wnioskodawcy odszkodowanie, o którym mowa w ugodzie w miesiącu grudniu 2012 r. w wysokości 8.200,00 zł, różnicę, tj. kwotę 1.800,00 zł pozwany potrącił, jako podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 21 ust. 1 pkt 3 wypłacone odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z ugodą zawartą w dniu 28 czerwca 2012 r. przed Sądem Okręgowym pozwany zobowiązał się do wypłaty na Jego rzecz odszkodowania w wysokości 10.000,00 zł. Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania reguluje Kodeks pracy. Zatem, przedmiotowe odszkodowanie należy zakwalifikować jako odszkodowanie wynikające wprost z odrębnych przepisów ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym korzysta ze zwolnienia z opodatkowania. Pracodawca dokonał niesłusznie potrącenia podatku w kwocie 1.800,00 zł. Zdaniem Wnioskodawcy, powinien otrzymać kwotę brutto odszkodowania, tj. 10.000,00 zł, tzn. bez dokonywania potrącenia 18% stawki podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustaw, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, uważa się, w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowa kwota pieniężna wynikająca z ugody sądowej.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 ustawy - Kodeks pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W myśl art. 45 § 2 ustawy - Kodeks pracy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 ustawy - Kodeks pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47¹ ustawy - Kodeks pracy).

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 ww. ustawy, umowa o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Powyżej przywołane przepisy wskazują, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 10 kwietnia 2012 r. Wnioskodawca złożył przeciwko byłemu pracodawcy do Sądu Rejonowego w Ostródzie pozew o: wypłatę odszkodowania w wysokości 15.000,00 zł z tytułu niesłusznie rozwiązanej umowy o pracę, wypłatę zaległego wynagrodzenia w wysokości 1.227,65 zł za przepracowane godziny nadliczbowe oraz zasądzenie i wypłatę wynagrodzenia od dnia 29 marca 2012 r. do dnia otrzymania świadectwa pracy (podstawa prawna: art. 97 § 1 Kodeksu pracy). Rozprawa z powództwa Wnioskodawcy odbyła się w dniu 28 czerwca 2012 r. Podczas rozprawy Wnioskodawca zawarł z pozwanym ugodę sądową. Pozwany w zawartej ugodzie zobowiązał się do: cofnięcia Wnioskodawcy rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, rozwiązania z Wnioskodawcą umowy o pracę z dniem 29 marca 2012 r. na mocy porozumienia stron, wydania Wnioskodawcy sprostowanego świadectwa pracy, a także wypłacenia kwoty 10.000,00 zł brutto tytyłem odszkodowania w terminie 7 dni od daty podpisania ugody. Pozwany wypłacił Wnioskodawcy odszkodowanie, o którym mowa w ugodzie w miesiącu grudniu 2012 r. potrącone o podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia Jego obowiązków podatkowych w związku z wypłatą na Jego rzecz odszkodowania w grudniu 2012 r.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy - Kodeks pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron.

Konsekwencją powyższego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanego powyżej Kodeksu pracy podstawy prawnej ustalenia wysokości odszkodowania.

Wobec tego zawarta między Wnioskodawcą, a pracodawcą ugoda stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

Zgodnie z art. 917 ustawy - Kodeks cywilny strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody, której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Odszkodowanie nie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło w efekcie za porozumieniem stron (czyli za zgodą Wnioskodawcy). Odszkodowanie to ma więc tak naprawdę zrekompensować zarobek, jaki Wnioskodawca mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

W związku z tym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane Wnioskodawcy na zaspokojenie roszczeń wynikających z łączącego strony stosunku pracy nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji należy uznać, że wypłacona kwota nie stanowi odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, kwota wypłaconego świadczenia nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w powyższym przepisie Wypłacona kwota stanowi dla Wnioskodawcy przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.