IPPB4/4511-275/15-4/MS1

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2015 r. (data wpływu 27 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 maja 2015 r. (data nadania 18 maja 2015 r., data wpływu 20 maja 2015 r.) na wezwanie Nr IPPB4/4511-275/15-2/MS1 z dnia 5 maja 2015 r. (data nadania 5 maja 2015 r., data doręczenia 11 maja 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego od Gminy odszkodowania w związku z niedostarczeniem lokalu socjalnego osobie uprawnionej - jest:

* prawidłowe - w części dotyczącej ustalenia kwoty przychodu,

* nieprawidłowe - w pozostałym zakresie.

W dniu 27 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego od Gminy odszkodowania w związku z niedostarczeniem lokalu socjalnego osobie uprawnionej.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/4511-275/15-2/MS1 z dnia 5 maja 2015 r. (data nadania 5 maja 2015 r., data doręczenia 11 maja 2015 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez przeformułowanie pytań oraz przedstawienie własnego stanowiska w odniesieniu do przeformułowanych pytań.

Pismem z dnia 15 maja 2015 r. (data nadania 18 maja 2015 r., data wpływu 20 maja 2015 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku oraz uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką nieruchomości zabudowanej kamienicą, położonej w R. przy ul. S. W związku z faktem, że współwłaścicieli jest kilkunastu, a niektórzy nie żyją, współwłaściciele nieruchomości powierzyli administrowanie spółce K. z siedzibą w R, która w imieniu współwłaścicieli zawarła umowy na dostawę mediów, a także prowadzi odrębny rachunek bankowy dla nieruchomości. Na osoby, które trwale zalegają z opłatami, w Sądzie Rejonowym uzyskali wyrok o eksmisji wraz z obowiązkiem zapewnienia przez Gminę lokalu socjalnego.

Wobec zalegania przez gminę z dostarczeniem lokalu socjalnego przyznanego przez sąd dla lokatora przedmiotowej nieruchomości, w stosunku do którego orzeczono eksmisję - działając na podstawie art. 209 Kodeksu cywilnego Wnioskodawczyni wystąpiła z pozwem przeciwko ww. gminie. Przedmiotem pozwu było roszczenie o zapłatę odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego. Sąd wyrokiem zasądził na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 9.394,96 zł plus odsetki, które wyniosły 1.473,34 zł. Gmina zapłaciła tę kwotę na konto bankowe nieruchomości w 2014 r. Obecnie Wnioskodawczyni otrzymała z Urzędu Miejskiego w R. PIT-8C na kwotę całego odszkodowania, tj. 10.868,30 zł. Nieruchomość rozliczana jest na koniec roku kalendarzowego w ten sposób że współwłaściciele biorą udział w zyskach i stratach proporcjonalnie do posiadanych udziałów.

Odszkodowanie nie było uzyskane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w związku z otrzymaniem informacji PIT-8C z kwotą przychodu w wysokości 10.868,30 zł (cała wartość odszkodowania z odsetkami) w składanym rocznym zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) Wnioskodawczyni powinna wykazać przychód 10.868,30 zł, czy raczej obliczyć kwotę przychodu jako iloczyn udziału w nieruchomości i kwoty 10.868,30 zł.

2. Czy otrzymane odszkodowanie jest przychodem z najmu (art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) czy przychodem z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota uzyskana w wyniku wyroku sądu stanowi przychód wszystkich współwłaścicieli nieruchomości proporcjonalnie do ich udziału w nieruchomości. Wobec czego wartość odszkodowania przypadająca osobie Wnioskodawczyni stanowi iloczyn udziału w nieruchomości i kwoty 10.868,30 zł. Tak ustalona wartość odszkodowania z odsetkami stanowi przychód ze źródła jakim jest najem, określony w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wystawienie przez Urząd Miejski w R. informacji PIT-8C nie może przesądzać o wysokości przychodu Wnioskodawczyni z tytułu otrzymanego odszkodowania. Wnioskodawczyni nie może ponosić obciążenia podatkowego za pozostałych właścicieli nieruchomości, którzy korzystają z przyznanego odszkodowania proporcjonalnie do udziału w nieruchomości.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem, wszelkie dochody podatnika niewymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych oraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką nieruchomości zabudowanej kamienicą.

Należy zauważyć, że współwłasność normują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Przepis art. 195 ww. ustawy wskazuje, współwłasność ma miejsce wtedy, kiedy własności tej samej rzeczy przysługuje więcej niż jednej osobie. W myśl art. 196 § 1 tej ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Przepis art. 207 powyższego Kodeksu stanowi, że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Stosownie do art. 209 k.c., każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są poszczególni współwłaściciele nieruchomości.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 tej ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

W myśl art. 8 ust. 2 ww. ustawy, powyższą zasadę stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku.

Powyższy przepis nakazuje podatnikom określać przychody i koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do ich praw w udziale w zysku ze współwłasności, wspólnego przedsięwzięcia, posiadania lub użytkowania rzeczy lub praw majątkowych.

Przyjmując za Wnioskodawcą, że odszkodowanie wpłynęło na konto bankowe prowadzone dla nieruchomości, a z odszkodowania korzystają wszyscy współwłaściciele proporcjonalnie do udziału w nieruchomości, uznać należy, że przychód Wnioskodawczyni powinna ustalić stosownie do posiadanego udziału we współwłasności nieruchomości.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni w tej części jest prawidłowe.

W stanie faktycznym Wnioskodawczyni wskazała, że na osoby, które trwale zalegają z opłatami, w Sądzie Rejonowym współwłaściciele uzyskali wyrok o eksmisji wraz z obowiązkiem zapewnienia przez Gminę lokalu socjalnego. Wobec zalegania przez gminę z dostarczeniem lokalu socjalnego przyznanego przez sąd dla lokatora przedmiotowej nieruchomości, w stosunku do którego orzeczono eksmisję - działając na podstawie art. 209 kodeksu cywilnego Wnioskodawczyni wystąpiła z pozwem przeciwko ww. gminie. Przedmiotem pozwu było roszczenie o zapłatę odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego. Sąd wyrokiem zasądził na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 9.394,96 zł plus odsetki, które wyniosły 1.473,34 zł. Gmina zapłaciła tę kwotę na konto bankowe nieruchomości w 2014 r. Obecnie Wnioskodawczyni otrzymała z Urzędu Miejskiego w R. PIT-8C na kwotę całego odszkodowania, tj. 10.868,30 zł. Nieruchomość rozliczana jest na koniec roku kalendarzowego w ten sposób że współwłaściciele biorą udział w zyskach i stratach proporcjonalnie do posiadanych udziałów. Odszkodowanie nie było uzyskane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z powyższego wynika, że na kwotę zasądzoną od Gminy składa się m.in. kwota odszkodowania.

Przysporzenie majątkowe, w postaci odszkodowania, uzyskane przez Wnioskodawczynię, stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 11 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 150), osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

W myśl art. 18 ust. 2 ww. ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.

Stosownie do art. 18 ust. 5 ww. ustawy, jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 417 § 1 i § 2 ustawy - Kodeks cywilny, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

W myśl natomiast art. 10 ust. 1 pkt 6 i pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odrębnymi źródłami przychodów są odpowiednio:

* najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą (pkt 6),

* inne źródła (pkt 9).

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Cytowany przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy zawiera otwarty katalog przychodów, w związku z czym do kategorii tej mogą zostać zaliczone również inne (niż wymienione w tym przepisie) przychody, objęte ogólną definicją przychodów, zawartą w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że przysporzenie majątkowe uzyskiwane przez Wnioskodawczynię - jako współwłaścicielkę - z tytułu wypłaty przez Gminę odszkodowania, należy zakwalifikować do przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów z innych źródeł.

Zauważyć bowiem należy, że otrzymanego przez Wnioskodawczynię przysporzenia majątkowego nie sposób uznać za przychód ze źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, rzeczonego przysporzenia nie można rozliczać na zasadach analogicznych jak najem.

Na gruncie przedmiotowej sprawy nie został bowiem spełniony warunek pozostawania ww. przysporzenia majątkowego w związku z przychodem z tytułu najmu nieruchomości.

Zauważyć bowiem należy, że odszkodowanie to nie stanowi czynszu, do którego na mocy przepisów prawa oraz zawartej umowy zobowiązany jest najemca. W myśl bowiem art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju (art. 659 § 2 Kodeksu cywilnego).

Z treści wniosku wynika m.in., że sąd oprócz odszkodowania, zasądził na rzecz Wnioskodawczyni również odsetki.

Wskazać zatem należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 481 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (...).

Ponadto podkreślić należy, że wypłacone odsetki nie są wliczane do wartości odszkodowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.), do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.

Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem niewykonania zobowiązań.

Potwierdza to orzecznictwo sądów, zgodnie z którym "roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 k.c.) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe" (por. uchwała SN z dnia 31 stycznia 1994 r. III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). "Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnym sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej" (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały SN z dnia 31 stycznia 1994 r.).

W związku z powyższym, odsetki stanowią dla Wnioskodawczyni także przychód z "innych źródeł", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni będzie zobowiązana rozliczyć ww. przychód zgodnie z udziałem posiadanym przez Nią w tej nieruchomości.

Stwierdzić zatem należy, że przedmiotowe odszkodowanie oraz odsetki wypłacone przez Gminę Wnioskodawczyni - jako współwłaścicielowi nieruchomości - z tytułu niedostarczenia lokali socjalnych osobom uprawnionym, należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych proporcjonalnie do posiadanego przez Nią udziału w zysku w przedmiotowej nieruchomości. Tym samym, tak osiągnięty przychód nie może zostać zaliczony do przychodów ze źródła określonego jako najem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy i rozliczony na zasadach analogicznych, jak tenże najem.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w tej części jest nieprawidłowe.

Wskazać należy, że jeżeli przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości wówczas wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Końcowo należy nadmienić, że zgodnie z przepisem art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613), minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy.

W związku z tym, zaznacza się, że interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawczyni i nie ma zastosowania do pozostałych współwłaścicieli.

W odniesieniu do przedstawionych kwot podanych we wniosku, organ informuje, że ewentualne przeliczenia, jakich należałoby dokonać nie należą do kompetencji tut. organu. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W związku z powyższym tut. organ nie może odnieść się do kwot wskazanych przez Wnioskodawczynię.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.