IPPB4/4511-24/16-4/MP - Określenie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 stycznia 2016 r. (data wpływu 12 stycznia 2016 r.) uzupełniony pismem z dnia 2 marca 2016 r. (data nadania 2 marca 2016 r., data wpływu 3 marca 2016 r.) na wezwanie z dnia 22 lutego 2016 r. Nr IPPB4/4511-24/16-2/MP (data nadania 23 lutego 2016 r., data doręczenia 29 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 12 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 22 lutego 2016 r. Nr IPPB4/4511-24/16-2/MP (data nadania 23 lutego 2016 r., data doręczenia 29 lutego 2016 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 2 marca 2016 r. (data nadania 2 marca 2016 r., data wpływu 3 marca 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił braki formalne wniosku w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Dnia 11 marca 2007 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy Mieczysław K., a spadek po nim z ustawy nabyła żona Janina K. oraz dzieci: Maria S. oraz Wnioskodawca, w udziałach wynoszących po 1/3 części każdy z nich, co zostało stwierdzone prawomocnym postanowieniem, wydanym w dniu 12 września 2007 r. przez sąd rejonowy. Wnioskodawca złożył zgłoszenie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych w urzędzie skarbowym. W małżeństwie Mieczysława i Janiny K. obowiązywał ustrój wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. W związku z powyższym Wnioskodawca został współwłaścicielem nieruchomości opisanych poniżej, w udziale wynoszącym 1/6 części.

Nieruchomości:

* lokal mieszkalny Nr 104 w budynku. Księga wieczysta,

* zabudowana nieruchomość gruntowa o pow. 1400 m², stanowiąca działkę gruntową Nr 508. Księga wieczysta.

W dniu 30 listopada 2015 r. sporządzono akt notarialny - umowa działu spadku. Wartość lokalu mieszkalnego określono na kwotę 324.618,00 zł. Wartość zabudowanej nieruchomości gruntowej określono na kwotę 98.000 zł. Janina K. tytułem spłaty nabytych niniejszą umową od Wnioskodawcy udziałów, wynoszących 1/6 części we współwłasności lokalu mieszkalnego i zabudowanej nieruchomości gruntowej, zapłaciła Wnioskodawcy w chwili zawarcia umowy 70.436 zł. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że wartość spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku będzie mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy w spadku i nie ulegnie powiększeniu.

Koszty aktu notarialnego ponieśli: Janina K., Maria S., Wnioskodawca, po 1/3 części każdy z nich. Pobrano gotówką:

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy spłata otrzymana w ramach umowy o dział spadku podlega ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2. Jeśli tak, to jak ją rozliczyć (przychód i jak ustalić koszty uzyskania przychodu).

Zdaniem Wnioskodawcy, spłata otrzymana w ramach umowy o dział spadku obejmującego nieruchomości, w części nie przekraczającej wartości udziału w spadku, nie podlega ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomościach. Dział spadku mieści się w pojęciu dziedziczenia, które podlega podatkowi od spadków i darowizn, a więc wykluczone jest opodatkowanie samego przysporzenia zarówno podatkiem od spadków i darowizn, jak i podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego. W zakresie zdarzenia przyszłego zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Jako, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia "spadek", należy odwołać się do odpowiednich przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym. W myśl art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Stosownie do art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 ww. ustawy, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie, w wyniku dokonania działu spadku dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zgodnie z art. 1037 § 1 i § 2 ww. ustawy, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że dnia 11 marca 2007 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, a spadek po nim z ustawy nabyła żona Janina K. oraz dzieci: Maria S. oraz Wnioskodawca, w udziałach wynoszących po 1/3 części każdy z nich. W skład masy spadkowej wchodził lokal mieszkalny i zabudowana nieruchomość gruntowa. W związku z powyższym Wnioskodawca został współwłaścicielem nieruchomości opisanych powyżej, w udziale wynoszącym 1/6 części. W dniu 30 listopada 2015 r. sporządzono akt notarialny - umowa działu spadku. Janina K. tytułem spłaty nabytych niniejszą umową od Wnioskodawcy udziałów, wynoszących 1/6 części we współwłasności lokalu mieszkalnego i zabudowanej nieruchomości gruntowej, zapłaciła Wnioskodawcy w chwili zawarcia umowy 70.436 zł. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że wartość spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku będzie mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy w spadku i nie ulegnie powiększeniu.

Mając powyższe na względzie wyjaśnić należy, że dział spadku, którego przedmiotem są nieruchomości, następujący ze spłatą na rzecz Wnioskodawcy, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu takiego zbycia ww. prawa. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a umowa o dział spadku została zawarta wyłącznie między spadkobiercami.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że skoro otrzymana przez Wnioskodawcę w związku z dokonanym działem spadku spłata, nie przekroczyła Jego udziału w spadku - co wynika z treści wniosku - to w opisanej sytuacji nie powstał przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i spłata ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi na zajęte stanowisko w przedmiotowej sprawie bezzasadnym staje się udzielenie odpowiedzi na pytanie drugie zawarte we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczące rozliczenia kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej zastosowania wyłączenia wynikającego z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiącego, że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) - podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne nabycie majątku na podstawie tytułów w nim wymienionych. Wśród nich nie został wymieniony dział spadku, w rezultacie otrzymana przez Wnioskodawcę spłata nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a w konsekwencji wyłączenie, o którym mowa nie może mieć zastosowania w odniesieniu do działu spadku.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. Nr 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.