IPPB4/4511-1145/15-2/PP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 września 2015 r. (data wpływu 5 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uzyskania odszkodowania za nieruchomość odebraną dekretem Bieruta - jest prawidłowe.

W dniu 5 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uzyskania odszkodowania za nieruchomość odebraną dekretem Bieruta.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie decyzji Prezydenta Miasta ("Prezydent") z dnia 22 kwietnia 2015 r. ("Decyzja") Wnioskodawca uzyskał odszkodowanie (wspólnie, w odpowiednich częściach, z drugą osobą uprawnioną) za nieruchomość ("Nieruchomość") przejętą dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279; "Dekret").

Decyzja została wydana na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518, z późn. zm.) - art. 4 pkt 9b, art. 11 ust. 1, art. 129 ust. 5 pkt 3, art. 132 ust. 1a i 5 oraz art. 215 ust. 2, a także art. 1 ust. 1 ustawy o ustroju m.st. Warszawy oraz art. 104 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego. Wniosek o przyznanie odszkodowania został złożony w 2008 r. przez drugą uprawnioną osobę, zaś Wnioskodawca przystąpił do postępowania administracyjnego w 2012 r.

Nieruchomość jest położona w Warszawie na terenie objętym działaniem Dekretu. Nieruchomość nie mogła być zwrócona w naturze z uwagi na zajęcie jej pod drogę publiczną.

Roszczenie odnośnie nieruchomości wynikało z nabycia jej przez Wnioskodawcę w roku 1993 w drodze spadku. Wcześniejsze nabycia ogółu praw związanych z nieruchomością miały miejsce również w ramach postępowań spadkowych po śmierci właścicielki ujętej we właściwej ewidencji w dniu 16 marca 1944 r. oraz jej kolejnych następców prawnych (w 1948 r., 1988 r. i 1993 r.). Kwestie odszkodowań za nieruchomości przejęte Dekretem reguluje art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym przepisy ustawy dotyczące odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości stosuje się odpowiednio do (i) domu rodzinnego, jeżeli przeszedł on na własność państwa po dniu 5 kwietnia 1958 r. oraz (i) do działki, która przed dniem wejścia w życie Dekretu mogła być przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne, jeżeli poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni zostali pozbawieni faktycznej możliwości władania nią po dniu 5 kwietnia 1958 r. W Decyzji Prezydent wskazał, że postępując zgodnie z linią orzecznictwa sądów administracyjnych w sprawie art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami należy odnieść się do ogólnego planu zagospodarowania m.st. Warszawy obowiązującego w momencie wejścia w życie Dekretu. Zgodnie z nim, nieruchomość znajdowała się w strefie przeznaczonej do zabudowy luźnej bądź grupowej. Nieruchomość była zatem działką, na której możliwe było wybudowanie budynku zaspokajającego potrzeby mieszkaniowe dla jednej rodziny, a zatem była działką, która przed dniem wejścia w życie dekretu mogła być przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne. Konkludując, Prezydent w treści Decyzji stwierdził, że pierwsza przesłanka przewidziana w hipotezie przepisu art. 215 ust. 2 ww. ustawy została spełniona.

Odnośnie drugiej przesłanki potrzebnej dla przyznania odszkodowania, Prezydent stwierdził w Decyzji, ponownie powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych, że przesłanka "pozbawienia faktycznej możliwości władania" działką musi być wyjaśniana jako objęcie faktycznego, rzeczywistego władztwa przez Państwo, a nie objęcie w posiadanie na podstawie Dekretu. Natomiast przedmiotowa nieruchomość została objęta decyzją o lokalizacji szczegółowej z dnia 22 marca 1968 r., zgodnie z którą Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy ustaliło m.in. szczegółową lokalizację trasy drogowej, pod którą obecnie jest zajęta Nieruchomość. Z kolei w 1972 r. sporządzony został protokół zdawczo-odbiorczy dotyczący przekazania terenu obejmującego m.in. nieruchomość na rzecz dyrekcji budowy przedmiotowej trasy drogowej, a następnie Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy przekazało ten teren inwestorowi w użytkowane. W związku z powyższym, Prezydent uznał w decyzji, że utrata faktycznego władania nad nieruchomością nastąpiła po dniu 5 kwietnia 1958 r., a zatem został spełniony również drugi warunek kwalifikujący nieruchomość do wypłacenia odszkodowania zgodnie z art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W tym stanie rzeczy Prezydent wydał Decyzję, na podstawie której ustalił za przejętą dekretem nieruchomość i przyznał odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy oraz drugiego uczestnika postępowania administracyjnego, działając na podstawie art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Odszkodowanie w odpowiednich częściach zostało przelane na rachunki bankowe należące do Wnioskodawcy oraz drugiego uczestnika postępowania administracyjnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie uzyskane przez Wnioskodawcę, w oparciu o art. 215 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami za przejętą dekretem nieruchomość podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie uzyskane przez Wnioskodawcę, w oparciu o art. 215 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za przejętą Dekretem nieruchomość podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.; "u.p.d.o.f.") opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f., wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Pryz czym zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostają następujące warunki: nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Podstawę prawną przyznawania i ustalania odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości stanowi, zdaniem Wnioskodawcy, ustawa o gospodarce nieruchomościami. Z brzmienia art. 215 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że przepisy dotyczące odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości stosuje się odpowiednio do odszkodowania za gospodarstwo rolne na gruntach, które na podstawie Dekretu przeszły na własność państwa, jeżeli ich poprzedni właściciele lub następcy prawni tych właścicieli, prowadzący gospodarstwo, zostali pozbawieni faktycznego władania wspomnianym gospodarstwem po dniu 5 kwietnia 1958 r.

Natomiast art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi, że przepisy ustawy dotyczące odszkodowania za wywłaszczone. nieruchomości stosuje się odpowiednio do domu jednorodzinnego, jeżeli przeszedł on na własność państwa po dniu - 5 kwietnia 1958 r., oraz do działki, która przed dniem wejścia w życie dekretu wymienionego w ust. 1 mogła być przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne, jeżeli poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni zostali pozbawieni faktycznej możliwości władania nią po dniu 5 kwietnia 1958 r. W ramach przyznanego odszkodowania poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni mogą otrzymać w użytkowanie wieczyste działkę pod budowę domu jednorodzinnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że przedmiotowe Odszkodowanie zostało przyznane na podstawie art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, która odwołuje się do dekretu. Ponadto nabycie nieruchomości przez Wnioskodawcę (ani przez drugiego uczestnika postępowania administracyjnego) nie nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem oraz nie jest spełniona druga przesłanka dotycząca wysokości ceny nabycia nieruchomości.

W związku z tak określonymi w ustawie o gospodarce nieruchomościami zasadami ustalania odszkodowań z tytułu wywłaszczenia nieruchomości i spełnieniem obu warunków wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 129 u.p.d.o.f., należy uznać, że wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie, w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, spełnia przesłanki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowość powyższego stanowiska potwierdzają także interpretacje, podatkowe wydawane przez Dyrektorów poszczególnych Izb Skarbowych w analogicznych stanach faktycznych: np. IBPBII/1/415-67/14/JP; IBPBII/1/415-1128/13/ASz; IPPB4/415-680/11-2/JK2; ILPB2/415-704/10-4/MK; IPPB2/415- 71/10-2/MR,

W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości wyrażonego stanowiska, zgodnie z, którym otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie korzysta w pełnej wysokości ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Należy mieć również na względzie, że zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostają następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Podstawę prawną przyznawania i ustalania odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości stanowi ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 2102, poz. 651 z późn. zm.).

Z brzmienia art. 215 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przepisy ustawy dotyczące odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości stosuje się odpowiednio do odszkodowania za gospodarstwo rolne na gruntach, które na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. W. przeszły na własność państwa, jeżeli ich poprzedni właściciele lub następcy prawni tych właścicieli, prowadzący gospodarstwo, zostali pozbawieni faktycznego władania wspomnianym gospodarstwem po dniu 5 kwietnia 1958 r.

Natomiast ust. 2 powołanego artykułu stanowi, że przepisy ustawy dotyczące odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości stosuje się odpowiednio do domu jednorodzinnego, jeżeli przeszedł on na własność państwa po dniu 5 kwietnia 1958 r., oraz do działki, która przed dniem wejścia w życie dekretu wymienionego w ust. 1 mogła być przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne, jeżeli poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni zostali pozbawieni faktycznej możliwości władania nią po dniu 5 kwietnia 1958 r. W ramach przyznanego odszkodowania poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni mogą otrzymać w użytkowanie wieczyste działkę pod budowę domu jednorodzinnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca na podstawie decyzji Prezydenta Miasta stołecznego Warszawy uzyskał odszkodowanie wspólnie, w odpowiednich częściach wraz z drugą osobą uprawnioną za nieruchomość przejętą dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy. Decyzja została wydana m.in. na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Wniosek o przyznanie odszkodowania został złożony w 2008 r. przez drugą uprawniona osobę, zaś Wnioskodawca przystąpił do postępowania administracyjnego w 2012 r. Nieruchomość jest położona w Warszawie na terenie objętym działaniem dekretu. Wnioskodawca podkreśla, że nieruchomość nie mogła być zwrócona w naturze z uwagi na zajęcie jej pod drogę publiczną. Roszczenie odnośnie przedmiotowej nieruchomości wynikało z nabycia jej przez Wnioskodawcę w 1993 r. w drodze spadku. Wcześniejsze nabycia ogółu praw związanych z nieruchomością miały miejsce również w ramach postępowań spadkowych po śmierci właścicielki ujętej we właściwej ewidencji w dniu 16 marca 1944 r. oraz jej kolejnych następców prawnych (w 1948 r., 1988 r. i 1993 r.).

Jak wynika z przedstawionego powyżej stanu faktycznego, odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę zostało przyznane na podstawie art. 215 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, która odwołuje się w cyt. wyżej ust. 1 art. 215 ustawy do dekretu z dnia 26 października 1945 r. Prawo do nieruchomości Wnioskodawca nabył w drodze spadku, czyli w sposób nieodpłatny. Tym samym nie można ustalić ceny nabycia nieruchomości.

Należy zatem uznać, że wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie, w oparciu o przepisy ww. ustawy, spełnia przesłanki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na mocy powołanego powyżej art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisówprawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.