IPPB4/415-730/14-2/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 18 września 2014 r. (data wpływu 22 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów osób mających miejsce zamieszkania w Japonii - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów osób mających miejsce zamieszkania w Japonii.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Fundacja organizuje w październiku 2014 r. wystawę polskiego projektowania graficznego w Tokio w Japonii. W celu realizacji ww. przedsięwzięcia, Fundacja będzie zatrudniała na podstawie umów cywilnoprawnych m.in. kuratorów, tłumaczy, artystów. Osobami zatrudnianymi będą osoby mające miejsce zamieszkania w Japonii, tj. tzw. rezydencję podatkową w Japonii. Osoby te będą wykonywały wszystkie czynności na rzecz Fundacji na terytorium Japonii. Ze względu na fakt, że w Japonii funkcjonuje inny system podatkowy, tamtejsze urzędy skarbowe nie wystawiają certyfikatów rezydencji. Jedyny dokument, który można uzyskać to zaświadczenie o opodatkowaniu za poprzedni rok, poświadczający zapłatę podatku dochodowego od osób fizycznych w Japonii w roku ubiegłym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy na osobach mających miejsce zamieszkania oraz rezydencję podatkową w Japonii, zatrudnionych przez Fundację i wykonujących czynności na rzecz Fundacji wyłącznie na terytorium Japonii spoczywa obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce, a tym samym czy Fundacja obowiązana jest do pobrania zaliczek na ten podatek.

2. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze i uznaniu, że występuje kolizja pomiędzy obowiązkiem podatkowym w Polsce i w Japonii, czy na podstawie zaświadczenia o opodatkowaniu za zeszły rok, Fundacja może nie pobierać zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z wynagrodzenia za wykonanie umów cywilnoprawnych zawieranych z osobami mającymi miejsce zamieszkania oraz rezydencję podatkową w Japonii, zatrudnionych przez Fundację i wykonujących czynności na rzecz Fundacji wyłącznie na terytorium Japonii, zgodnie z Umową o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, na osobach mających rezydencję podatkową w Japonii, zatrudnionych przez Fundację i wykonujących czynności na rzecz Fundacji wyłącznie na terytorium Japonii nie spoczywa obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce, a tym samym Fundacja nie jest obowiązana do pobrania zaliczek na ten podatek.

Ponadto, nawet gdyby uznać, że w opisanym przypadku znajdowałaby zastosowanie umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Japonią o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, to w ocenie Fundacji, zaświadczenie o opodatkowaniu za zeszły rok wydane przez właściwe organy skarbowe w Japonii jest dokumentem wystarczającym do stwierdzenia rezydencji podatkowej w Japonii, a tym samym zgodnie z postanowieniami ww. umowy dochody uzyskiwane z pracy wykonywanej na terenie Japonii podlegają opodatkowaniu w Japonii, a Fundacja nie ma obowiązku dokonywania potrąceń zaliczek na ten podatek.

Przepis art. 3 u.p.d.o.f. reguluje kwestię podlegania w Polsce obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z ww. regulacją nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu podlegają osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Natomiast ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu podlegają osoby, które wprawdzie nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Polski, ale uzyskują na tym terytorium dochody (przychody). Z żadnym z tych przypadków nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie, gdyż miejscem zamieszkania osób zatrudnionych przez Fundację jest Japonia, jak również terytorium Japonii jest tym terytorium, na którym osoby te uzyskują dochód (przychód). Powyższe oznacza, że na osobach tych nie spoczywa obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce, a tym samym Fundacja nie jest obowiązana do pobrania zaliczek na ten podatek. Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia uzyskiwane w danym państwie, podlegają opodatkowaniu w tym właśnie państwie zwłaszcza, jeżeli osoba uzyskującą dochód ma miejsce zamieszkania w tym państwie.

Dokumentem potwierdzającym miejsce zamieszkania dla celów podatkowych jest tzw. certyfikat rezydencji. Jednakże z uwagi na to, że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie posługuje się pojęciem "certyfikat rezydencji", udowodnienie okoliczności zamieszkiwania na terytorium danego państwa może nastąpić przy użyciu dowolnego środka dowodowego, w tym także za pomocą zaświadczenia o opodatkowaniu za zeszły rok. Zamieszkiwanie na terytorium danego państwa jest okolicznością obiektywną niezależną od możliwości uzyskania certyfikatu rezydencji.

Powyższe oznacza, że pomimo braku możliwości uzyskania w Japonii certyfikatu rezydencji, dochód osób mających miejsce zamieszkania oraz rezydencję podatkową w Japonii, zatrudnionych przez Fundację i wykonujących czynności na rzecz Fundacji na terytorium Japonii, podlega opodatkowaniu wyłącznie na terytorium Japonii, a tym samym Fundacja nie jest obowiązana do pobierania zaliczek na podatek dochodowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W świetle art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

Na podkreślenie zasługuje fakt, że katalog dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w powoływanych przepisie art. 3 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest katalogiem zamkniętym. Tak więc, ustawodawca dopuszcza istnienie także innych dochodów, które należy uznać za osiągnięte na terytorium Polski. W przepisie tym przewidziano opodatkowanie oparte na zasadzie źródła. Jeżeli źródło przychodów nierezydenta znajduje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, to Rzeczpospolita Polska ma prawo opodatkować dochody uzyskane z tego źródła na zasadach obowiązujących w tym państwie (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Za dochody uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się również dochody pochodzące od polskiego podmiotu, wypłacone osobie, która usługi określone w umowie zawartej pomiędzy stronami wykonuje za granicą.

Zasady opodatkowania w Polsce przychodów uzyskanych przez nierezydentów z tytułu umów cywilnoprawnych reguluje m.in. art. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, podatek dochodowy od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby, o których mowa w art. 3 ust. 2a (tekst jedn.: osoby posiadającej na terytorium RP ograniczony obowiązek podatkowy), z działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 6-9 oraz z odsetek innych niż wymienione w art. 30a ust. 1, z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu, oraz za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) - pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.

Według postanowień art. 29 ust. 2 powołanej ustawy, przepis ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że płatnicy mogą stosować preferencyjne stawki przewidziane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania lub nie pobierać podatku, tylko pod warunkiem posiadania zaświadczenia o siedzibie lub miejscu zamieszkania osoby zagranicznej (certyfikat rezydencji), której te należności są wypłacane.

W myśl postanowień art. 5a pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o certyfikacie rezydencji - oznacza to zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika.

Jak wynika z powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, certyfikat rezydencji jest dokumentem wydawanym przez właściwy organ administracji podatkowej, potwierdzającym określony stan faktyczny - miejsce rezydencji podatnika dla celów podatkowych, którym w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych jest miejsce zamieszkania. Wydając takie zaświadczenie właściwy organ potwierdza, że - na moment wydania tego dokumentu bądź na moment w nim określony - stan faktyczny wskazany w jego treści jest zgodny ze stanem faktycznym, wynikającym z ewidencji, rejestrów prowadzonych przez ten organ bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Certyfikat może zatem dotyczyć wyłącznie zaistniałych, tj. teraźniejszych lub przeszłych stanów faktycznych, nigdy przyszłych okoliczności faktycznych.

Certyfikat stanowi środek dowodowy (wyłączny) posiadania rezydencji podatkowej w określonym kraju, czego stwierdzenie umożliwia płatnikowi, zastosowanie postanowień stosownej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Przede wszystkim trzeba uznać, że uzależnienie stosowania opodatkowania przewidzianego w odpowiedniej umowie w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu (we wskazanym zakresie), od przedstawienia certyfikatu rezydencji oznacza, że fakt posiadania siedziby dla celów podatkowych na terytorium określonego państwa, nie może być dowodzony w inny sposób, aniżeli za pomocą tegoż certyfikatu.

Bezsporna w sprawie jest okoliczność, że zaświadczenia te nie stanowią jednolitej grupy dokumentów pod względem formy. Dokumenty z niektórych państw wskazują okres, na który zostały one wystawione lub za który rezydencja jest poświadczana, podczas gdy certyfikaty z innych państw nie zawierają tego elementu. Natomiast wszystkie certyfikaty określają państwo, w którym podatnik ma siedzibę (miejsce zamieszkania) dla celów podatkowych.

Nie oznacza to jednak, że jakikolwiek podmiot poza uprawnionym do wystawienia certyfikatu może ingerować w jego treść, choćby poprzez złożenie oświadczenia wykraczającego poza zakres wskazany tym zaświadczeniu Powyższe oznacza, że realizacja jakichkolwiek uprawnień przewidzianych odpowiednią umową o unikaniu podwójnego opodatkowania może nastąpić jedynie w oparciu o certyfikat rezydencji osoby zagranicznej obejmujący sobą dzień dokonania wypłaty.

Certyfikat rezydencji stanowi również dokument, z którego wynika, czy od wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 29 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dokonywanych na rzecz danego podatnika, powinien zostać pobrany przez płatnika podatek, a jeśli tak, jaka stawka podatku, tj. wynikająca z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czy postanowień stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania powinna zostać zastosowana.

Jeśli natomiast płatnik nie ma pewności co do rezydencji podatkowej danego podmiotu, w celu dochowania należytej staranności przy realizacji ciążących na nim obowiązków, powinien stosować przepisy krajowe.

W przypadku, gdy do przychodów otrzymywanych przez obcokrajowców zastosowanie ma przepis art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy, płatnik stosuje stawkę podatku wynikającą z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub nie pobiera podatku zgodnie z taką umową, jeżeli podatnik przedstawi certyfikat rezydencji potwierdzający jego miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym kraju. W tej sytuacji płatnik nie jest zobowiązany do ustalania zakresu obowiązku podatkowego podatnika. Ocena, czy podatnik podlega w Polsce ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu należy natomiast w tym przypadku do organów podatkowych.

Jak wynika ze zdarzenia przyszłego, Fundacja w celu realizacji przedsięwzięcia polskiego projektowania graficznego zatrudnia na podstawie umów cywilnoprawnych m.in. kuratorów, tłumaczy, artystów. Osobami zatrudnionymi będą osoby mające miejsce zamieszkania w Japonii. Osoby te będą wykonywały wszystkie czynności na rzecz Fundacji na terytorium Japonii. W Japonii funkcjonuje inny system podatkowy, tamtejsze urzędy skarbowe nie wystawiają certyfikatów rezydencji. Jedyny dokument, który można uzyskać to zaświadczenie o opodatkowaniu za poprzedni rok, poświadczający zapłatę podatku dochodowego od osób fizycznych w Japonii w roku ubiegłym.

Z przepisu art. 29 ust. 2 omawianej ustawy wynika, że dla zastosowania korzystniejszych dla podatnika stawek wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie jest wystarczający sam fakt posiadania przez niego rezydencji podatkowej w kraju, z którym Polskę łączy taka umowa, ale dodatkowo musi to zostać potwierdzone wydaniem specjalnego dokumentu, jakim jest certyfikat rezydencji. Certyfikatu rezydencji nie może zastąpić inny dowód (np. zaświadczenie, oświadczenie w formie mailowej czy papierowej, dokument potwierdzający prowadzenie przez określony podmiot działalności gospodarczej na terytorium danego kraju, oświadczenie podatnika, odpis z właściwego rejestru handlowego, a nawet informacja o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej, czy też decyzja podatkowa). Jak wskazuje liczne orzecznictwo certyfikat stanowi środek dowodowy (wyłączny) posiadania rezydencji podatkowej w określonym kraju, czego stwierdzenie umożliwia płatnikowi, zastosowanie postanowień stosownej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu.

W przedmiotowej sprawie zatrudniony obcokrajowiec (kurator, tłumacz, artysta) nie przedstawił certyfikatu rezydencji z kraju swojego pochodzenia. Obcokrajowiec może przedłożyć jedynie "Zaświadczenie z Urzędu Skarbowego w Japonii o opodatkowaniu za poprzedni rok". Wobec tego uznać należy, że przychody osiągnięte przez niego podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym Fundacja obowiązana jest do pobrania od wypłacanego wynagrodzenia 20% podatku (art. 41 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1, pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W świetle z art. 41 ust. 4 ww. ustawy, płatnicy o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5.

Stosownie do art. 42 ust. 1 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Biorąc pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane powyżej przepisy, należy stwierdzić, że wynagrodzenie osób fizycznych, mających miejsce zamieszkania w Japonii z tytułu pełnienia funkcji m.in. kuratora, tłumacza, artysty jest opodatkowane 20% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zaś na Fundacji jako płatniku ciąży obowiązek pobrania zaliczek na ten podatek, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.