IPPB4/415-661/09-6/JK - Możliwość zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych odszkodowania uzyskanego przez pracownika na podstawie ugody sądowej z pracodawcą.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Banku przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2009 r. (data wpływu 28 września 2009 r.) oraz w piśmie z dnia 3 listopada 2009 r. (data nadania 4 listopada 2009 r., data wpływu 9 listopada 2009 r.) stanowiące odpowiedź na wezwanie Nr IPPB4/415-661/09-2/JK z dnia 27 października 2009 r. (data nadania 27 października 2009 r. data odbioru 2 listopada 2009 r.) oraz w piśmie z dnia 26 listopada 2009 r. (data nadania 27 listopada 2009 r., data wpływu 30 listopada 2009 r.) stanowiące odpowiedź na wezwanie Nr IPPB4/415-661/09-4/JK z dnia 24 listopada 2009 r. (data nadania 24 listopada 2009 r., data odbioru 24 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego pracownikowi przez pracodawcę na podstawie ugody sądowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego na podstawie ugody sądowej.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 27 października 2009 r. Nr IPPB4/415-661/09-2/JK tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez przedstawienie dokumentu (odpowiednio wypis z KRS lub kopii urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa lub innego dokumentu) z którego wynika sposób reprezentacji Banku w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, tekst jedn. stosowne umocowanie dla osób, które udzieliły pełnomocnictwa osobie podpisanej na wniosku.

Pismem z dnia 3 listopada 2009 r. (data wpływu 9 listopada 2009 r.) Wnioskodawca uzupełnił ww. braki w terminie.

Pismem z dnia 24 listopada 2009 r. Nr IPPB4/415-661/09-4/JK ponownie wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez dokładne doprecyzowanie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 26 listopada 2009 r. (data wpływu 30 listopada 2009 r.) Wnioskodawca uzupełnił powyższe braki w terminie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W wyniku ugody zawartej przed Sądem Rejonowym - Sądem Pracy w dniu 9 września 2009 r., sygn. akt VII P. pozwany pracodawca - Bank zobowiązał się m.in. do wypłaty byłej pracownicy powódce A. L. odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w kwocie 20.000 zł. Kwota ta przekracza trzykrotność wynagrodzenia miesięcznego powódki liczonego jako ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (4.370,83 zł x 3 = 13.112.49 zł). W przypadku rozwiązania umowy za wypowiedzeniem, pracownicy przysługiwałby trzymiesięczny okres wypowiedzenia.

W nadesłanym uzupełnieniu Wnioskodawca doprecyzował, iż byłej pracownicy odszkodowanie zostało wypłacone wyłącznie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Ugoda zawarta przez Sądem określa jedną kwotę (20.000 zł) jako odszkodowanie. Byłej pracownicy w dacie rozwiązania umowy o pracę wypłacono odrębnie ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, ale nie dotyczyło go postępowanie sądowe i nie jest przedmiotem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie, o którym mowa powyżej jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy

Powyższe odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych do wysokości 13.112,49 zł, tekst jedn. do wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do części wstępnej tego przepisu, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Stosownie do artykułu 56 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. Artykuł 58 Kodeksu pracy w zdaniu pierwszym stanowi, że odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Ponieważ pracownicy przysługiwałby trzymiesięczny okres wypowiedzenia, odszkodowanie do wysokości wynagrodzenia jest wolne od podatku jako odszkodowanie, którego wysokość wynika wprost z Kodeksu pracy.

W pozostałym zakresie (ponad kwotę 13.112,49 zł) przedmiotowe odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do tego przepisu, wolne od podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie. W tym zakresie kwota odszkodowania wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Zwolnienie odszkodowania o takim charakterze z podatku potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji Nr ITPB2/415-926/08/MK z dnia 18 grudnia 2008 r. Jednocześnie należy zaznaczyć, że dopuszczalność ustalenia odszkodowania wykraczającego poza wysokość określoną w artykule 58 Kodeksu pracy, wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., SK 18/05, w którym orzekł, że art. 58 w związku z art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1975 r. - Kodeks pracy, rozumiany w ten sposób, że wyłącza dochodzenie innych, niż określone w art. 58 Kodeksu pracy, roszczeń odszkodowawczych związanych z bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującą się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się w myśl art. 12 ust. 1 ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów i ugód.

W wyniku ugody zawartej przed sądem w dniu 9 września 2009 r., sygn. akt VII P...... pozwany pracodawca - Bank zobowiązał się m.in. do wypłaty byłej pracownicy odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w kwocie 20.000 zł.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje - Kodeks pracy.

Stosownie do postanowień art. 56 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Odszkodowanie takie, stosownie do art. 58 Kodeksu pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Zatem przedmiotowe odszkodowanie należy zakwalifikować jako odszkodowanie wynikające wprost z przepisów odrębnych ustaw, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2006 r. sygnatura akt SK 51/06 (opublikowanym w Dz. U. z 2006 r. Nr 226 poz. 1657) uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Trybunał Konstytucyjny podniósł, że co do zasady otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast kwestionowany przepis wyłącza zwolnienie odszkodowania ustalonego na mocy umowy lub ugody. Prowadzi to do sytuacji, w której odszkodowania ustalone na mocy ugody są opodatkowane, a przyznane wyrokiem sądu korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Konsekwencją takiego uregulowania jest naruszenie zasady równości wobec prawa, poprzez zróżnicowanie sytuacji osób, które uzyskały odszkodowanie na podstawie wyroku albo ugody. Ponadto wyłączenie zwolnienia odszkodowania ustalonego ugodą sądową, stoi w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego i prowadzi do rażącej niespójności rozwiązań prawnych.

Powyższe orzeczenie weszło w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, tekst jedn. 11 grudnia 2006 r. i ma zastosowanie do odszkodowań otrzymanych od tego dnia.

Ponadto należy wskazać, iż w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż w tym przepisie zawarte jest zwolnienie od podatku dochodowego przewidziane dla innych odszkodowań (czyli innych niż te, których zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tychże ustaw), otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej tym wyroku lub ugodzie.

Reasumując, na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz obowiązujących przepisów prawa, stwierdzić należy, iż odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia wypłacone byłej pracownicy przez Bank na podstawie ugody sądowej mieści się w uregulowaniu przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże w związku z tym, iż wyłączenie od zwolnienia podatkowego w stosunku do odszkodowań o których mowa w pkt 3 lit. g) powyższego przepisu zostało uznane za niezgodne z Konstytucją, to w świetle powyższego przedmiotowe odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a więc jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę rozstrzygnięcia Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy należy stwierdzić, że zapadło one w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Ponadto należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.