IPPB4/415-645/09-2/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2009 r. (data wpływu 5 października 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko - jest prawidłowe.

W dniu 5 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Od dnia 23 września 2008 r. Wnioskodawczyni jest z mężem w separacji (prawomocny wyrok z 23 września 2008 r.). Zgodnie z wyrokiem sądu nie orzeczono o winie żadnej ze stron, a wykonanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi córkami, powierzono obojgu rodzicom z tym, że przez 6 miesięcy przebywają One na wyłączny koszt i pod adresem zameldowania Wnioskodawczyni, a przez kolejne 6 miesięcy przebywają na wyłączny koszt i pod adresem zameldowania męża Wnioskodawczyni. W związku z tym, że przez 6 miesięcy każde z małżonków samo utrzymuje siebie i dwójkę dzieci Wnioskodawczyni prosi o zgodę na wspólne rozliczenie się każdego z małżonków w skali roku z jednym dzieckiem i potraktowanie Ich jako osoby samotnie wychowujące przez cały rok jedno z dzieci. Zgoda na wspólne rozliczanie się z dziećmi pozwoli małżonkom na utrzymanie dotychczasowego standardu życia dzieci i zapewnienie im odpowiedniej opieki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z odrębnością majątkową oraz tym, że zgodnie z prawomocnym wyrokiem Sądu opiekując się przez 6 miesięcy dwójką dzieci (a więc przez cały rok ponosi koszty utrzymania jednego dziecka) Wnioskodawczyni może rozliczać się wspólnie z jedną córką, jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Zdaniem Wnioskodawczyni, od ponad dwóch lat Wnioskodawczyni nie zamieszkuje wraz z mężem, ponosząc całkowite koszty utrzymania domu. Zgodnie z orzeczeniem Sądu od września 2008 r. do 31 stycznia 2009 r. oraz od dnia 1 sierpnia 2009 r. do 31 stycznia 2010 r. Wnioskodawczyni ma na utrzymaniu dwójkę dzieci, przez okres 6 miesięcy. Jest to niewątpliwie okres wzmożonych wydatków szczególnie, iż dzieci są w wieku przedszkolnym i Wnioskodawczyni musi im zapewnić jak najlepsze warunki mieszkaniowe, opłacić czesne za przedszkole, zajęcia dodatkowe, kredyt mieszkaniowy, ubrania oraz opłaty za leczenie. Nie mając wsparcia ze strony męża Wnioskodawczyni musi w tym okresie szczególnie uważać na wydatki ponoszone na życie. Dodatkowe pieniądze uzyskane ze wspólnego opodatkowania się z jedną córką (zameldowaną w mieszkaniu Wnioskodawczyni) niewątpliwie pomogłyby w utrzymaniu poprzedniego standardu życia. W chwili obecnej cały czas Wnioskodawczyni poświęcony jest dzieciom, więc można się spodziewać również niższych zarobków w okresie opieki nad dziećmi. W związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że będąc osobą samotnie wychowującą dwoje dzieci przez okres 6 miesięcy, spełnia takie same kryteria i ponosi takie same obciążenia jak osoba samotnie wychowująca jedno dziecko przez cały rok.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Wszelkie unormowania dotyczące możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dla osób samotnie wychowującej dziecko zawiera art. 6 ust. 4, 5 i 8 - 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1316) wprowadziła zmiany w zakresie określenia dzieci, których wychowanie uprawnia do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Zmianie bowiem uległa treść art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2008 r., od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

Stosownie do art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców lub opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Zatem z preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci można skorzystać po spełnieniu łącznych kryteriów określonych przez ustawodawcę. Przy czym cytowany wyżej art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi zarówno o cywilnoprawnym statusie osoby wychowującej dzieci, jak i o tym, że osoba ta musi wychowywać dzieci samotnie. O samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji bowiem, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, a oboje są stanu wolnego, zarówno jedno, jak i drugie może samotnie wychowywać dziecko. Jednak prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, opiekunów prawnych, które faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, zamieszkuje z nim. Spełnienie tylko jednej z przesłanek, tj. statusu cywilnego rodzica, czy opiekuna prawnego dziecka, o którym mowa w ust. 5 art. 6 ww. ustawy, w sytuacji, gdy wiąże się z okolicznością samotnego wychowywania dziecka, nie daje prawa do korzystania z omawianego sposobu opodatkowania dochodów.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4 złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni od 23 września 2008 r. pozostaje z mężem w separacji, co zostało stwierdzone wyrokiem Sądu. Zgodnie z wyrokiem Sądu nie orzeczono o winie żadnej ze stron, a wykonanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dwoma córkami powierzono obojgu rodzicom. W związku z tym przez 6 miesięcy przebywają One na wyłączny koszt i pod adresem zameldowania Wnioskodawczyni, a przez kolejne 6 miesięcy przebywają na wyłączny koszt i pod adresem zameldowania męża.

Należy podkreślić, iż opisywane preferencyjne rozliczenie dotyczy tylko jednego z rodziców, co wynika z istoty wskazanej instytucji oraz z definicji osoby samotnie wychowującej dziecko zawartej w cytowanym wyżej art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wyjątkiem jest sytuacja, w której w stosunku do rodziców Sąd orzekł separację lub rozwód. W tym przypadku osobą samotnie wychowującą dziecko jest osoba, u której dziecko faktycznie zamieszkuje. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok była osobą samotnie wychowującą dzieci, wystarczające jest aby taki stan zaistniał w ciągu roku. Jeżeli przez część roku podatkowego dzieci faktycznie zamieszkują u każdego z rodziców (w stosunku do których sąd orzekł rozwód lub separację), osobą samotnie wychowującą dziecko będzie każde z małżonków.

Ponadto dodać należy, że zasady sprawowania prawnej opieki na dzieckiem przez rodziców (wykonywania władzy rodzicielskiej) określa sąd w wyroku orzekającym rozwód małżonków. Wynika to z art. 58 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Wskazany przepis stanowi, że w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków, przy czym może powierzyć jej wykonywanie obojgu bądź jednemu z rodziców.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, aby osoba faktycznie wychowywała dziecko. Przez wychowywanie należy, zgodnie z ogólnie przyjętą definicją, rozumieć zapewnianie stałej opieki prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Przesądza to o tym, że dziecko powinno pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą samotną.

Przy ocenie prawa do preferencyjnego sposobu opodatkowania należy mieć więc na względzie przede wszystkim okoliczności faktyczne, bowiem prawo do wspólnego opodatkowania przysługuje osobie wychowującej dziecko. Decydujące znaczenie ma więc fakt z kim dziecko zamieszkuje i na czyim utrzymaniu pozostaje.

Mając na uwadze powyższe oraz przedstawione przepisy prawa podatkowego, uznać należy, iż Wnioskodawczyni przysługuje prawo do preferencyjnego rozliczenia tj. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) Minister właściwy do spraw finansów publicznych na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem pytanie zawarte w imieniu męża nie podlega rozstrzygnięciu przez tut. organ.

W świetle powyższego przedmiotowa interpretacja zawiera rozstrzygnięcie jedynie w zakresie sposobu opodatkowania Wnioskodawczyni jako osoby samotnie wychowującej dziecko.

Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.