IPPB4/415-609/14-2/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 11 sierpnia 2014 r. (data wpływu 14 sierpnia 2014 r.) o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków - jest prawidłowe.

W dniu 14 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca pozostawał w związku małżeńskim (dalej była żona) od dnia 15 lipca 2006 r. Małżonkowie w dniu 25 czerwca 2008 r., podpisali pisemna umowę deweloperską, na podstawie której deweloper zobowiązał się do wybudowania lokalu mieszkalnego i zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży.

Małżonkowie w dniu 12 kwietnia 2011 r. podpisali przyrzeczoną umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży w formie aktu notarialnego, na podstawie której został im sprzedany lokal mieszkalny nr 48 o powierzchni użytkowej 59,80 m² za cenę sprzedaży 410.000,00 zł wraz z przynależnością w postaci ogródka.

Powyższy lokal mieszkalny nr 48 wraz z przynależnością małżonkowie nabyli za pomocą środków kredytowych na podstawie umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF z dnia 23 lipca 2008 r. Bank udzielił małżonkom kredytu w kwocie 470.000,00 zł na okres kredytowania 360 miesięcy od dnia 23 lipca 2008 r. do dnia 5 sierpnia 2038 r. Małżeństwo ustało przez rozwód w dniu 27 września 2012 r. Powyższy lokal mieszkalny nr 48 wraz z przynależnością stanowi jedyny składnik majątku dorobkowego małżonków. Małżonkowie chcą dokonać zgodnego podziału majątku dorobkowego małżonków u notariusza na podstawie aktu notarialnego w ten sposób, że Wnioskodawca otrzyma od byłej żony kwotę 50.000,00 zł w formie gotówki tytułem zwrotu nakładów za majątek wspólny małżonków, a była żona uzyska pełną własność powyższego lokalu mieszkalnego nr 48 wraz z przynależnością oraz zobowiąże się do spłacenia własnym kosztem całości zadłużenia wynikającego z zaciągniętego kredytu hipotecznego w ramach podziału majątku. Małżonkowie podpiszą początkowo przedwstępną umowę podziału dorobkowego małżonków. Następnie zostanie podpisany aneks do umowy kredytowej, na podstawie którego Wnioskodawca uzyska zwolnienie z długu, a Jego była żona zobowiąże się do spłaty własnym kosztem całości zadłużenia wynikającego z zaciągniętego wspólnie kredytu hipotecznego w ramach podziału majątku dorobkowego małżonków. Po podpisaniu aneksu do umowy kredytowej małżonkowie podpiszą przyrzeczoną umowę podziału majątku dorobkowego małżonków. Małżonkowie dokonają powyższych czynności podziałowych na przełomie 2014/2015 r. zatem przed upływem 5-letniego terminu wynikającego z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. O podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z dnia 2012 r., Nr 361, z późn. zm.)

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy podział majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa dokonany w formie aktu notarialnego mieści się w granicach dyspozycji art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-d) i podlega podatkowi w trybie art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli umowa przyrzeczona podziału majątku wspólnego nastąpiłaby na przełomie 2014/2015 r.

2. Czy podział majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa dokonany w formie aktu notarialnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym z uwagi na treść cytowanego przepisu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

3. Czy dokonane przez małżonków nakłady na majątek wspólny z majątków osobistych (spłaty rat kredytowych po ustaniu małżeństwa) rozliczone w ramach umowy podziału majątku dorobkowego małżonków nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym z uwagi na treść cytowanego przepisu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

4. Czy zwolnienie z długu Wnioskodawcy przez bank w związku z umową podziału dorobkowego małżonków i nabyciem całości powyższego lokalu mieszkalnego nr 48 wraz z przynależnością przez Jego byłą żonę wraz z przejęciem całości zadłużenia stanowi dla Wnioskodawcy przychód i podlega opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy podział majątku po ustaniu małżeństwa dokonany w formie aktu notarialnego nie mieści się w granicach "odpłatnego zbycia", a zatem podatek dochodowy się nie należy. Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bez udziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego. Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek (art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego. Także nakłady poczynione na majątek wspólny z majątków osobistych (spłaty rat kredytowych po ustaniu małżeństwa) jako rozliczone w ramach podziału majątku dorobkowego małżonków będą podlegały art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z dnia 2012 r., Nr 361, z późn. zm.), który stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich. Także otrzymana w gotówce kwota 50.000,00 zł nie będzie musiała być przeznaczona na cele mieszkaniowe zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131, art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ww. ustawy. Zdaniem Wnioskodawcy zwolnienie z długu przez bank wraz z przeniesieniem własności lokalu mieszkalnego nr 48 i przynależności nie spowoduje powstania po jego stronie dochodu. Zwolnienie z długu nie stanowi dla Wnioskodawcy żadnego przysporzenia w majątku, gdyż jest ściśle związane ze zbyciem udziału w nieruchomości na rzecz drugiego kredytobiorcy - byłej żony.

Jak wynika z interpretacji Nr IPPB2/415-50/14-4/MG - przepis art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść) tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376 z późn. zm.), bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Skoro Wnioskodawca nie uzyskuje kosztem majątku banku korzyści majątkowej w wysokości odpowiadającej kwocie kredytu stanowiącej przedmiot zwolnienia z długu, gdyż w chwili dokonania ww. czynności prawnej następuje jedynie zmiana stron umowy kredytowej (kredytobiorcą zostaje drugi współwłaściciel nieruchomości, który zobowiązał się do spłaty własnym kosztem całości zadłużenia wynikającego z zaciągniętego wspólnie kredytu hipotecznego w ramach podziału majątkowego małżonków) - nie można uznać, że w związku ze zwolnieniem z długu po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie zwolnienie Wnioskodawcy z długu nie spowoduje powstania po Jego stronie przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji bank nie będzie zobowiązany do sporządzenia dla Wnioskodawcy informacji PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788, z późn. zm.). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bez udziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 42 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 12 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca wraz z ówczesną żoną lokal mieszkalny z ogródkiem sfinansowany kredytem, który jest jedynym składnikiem majątku dorobkowego małżonków. Wnioskodawca i Jego była żona chcą dokonać podziału majątku w ten sposób, że Wnioskodawca otrzyma od byłej żony kwotę 50.000 zł w formie gotówki tytułem zwrotu nakładów na majątek wspólny małżonków, a była żona uzyska pełną własność powyższego lokalu mieszkalnego wraz z przynależnością (ogródkiem). Podział majątku nastąpi poprzez podpisanie początkowo przedwstępną umowę podziału dorobkowego małżonków. Następnie zostanie podpisany aneks do umowy kredytowej, na podstawie którego Wnioskodawca uzyska zwolnienie z długu, a Jego była żona zobowiąże się do spłaty własnym kosztem całości zadłużenia wynikającego z zaciągniętego wspólnie kredytu hipotecznego w ramach podziału majątku dorobkowego małżonków. Po podpisaniu aneksu do umowy kredytowej małżonkowie podpiszą przyrzeczoną umowę podziału majątku dorobkowego małżonków.

Z kolei, stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 5 przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy ma zastosowanie do opodatkowania, a dokładnie braku opodatkowania nabycia majątku otrzymanego w wyniku podziału wspólnego majątku małżonków. Chodzi tu o brak opodatkowania w momencie, kiedy małżonkowie dokonują podziału majątku. Wskazuje na to jednoznacznie treść przepisu, z którego wynika, że nie podlega opodatkowaniu "przychód z podziału wspólnego majątku (...)". Natomiast przepis ten nie ma już zastosowania do zbycia majątku nabytego w wyniku podziału majątku małżonków.

Tak więc przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z nich z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega jednak opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że spłata z tytułu podziału majątku wspólnego oraz zwolnienie Wnioskodawcy z długu przez bank nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na treść cytowanego przepisu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przyznanie byłej małżonce całości praw do nieruchomości z obowiązkiem spłaty na rzecz Wnioskodawcy nie mieści się zatem w pojęciu odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy i nie podlega podatkowi zgodnie z art. 30e ustawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różnić się będzie od stanu faktycznego który wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego, obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.