IPPB4/415-560/13-4/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 sierpnia 2013 r. (data wpływu 30 sierpnia 2013 r.) oraz w piśmie z dnia 11 października 2013 r. (data nadania 11 października 2013 r., data wpływu 14 października 2013 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie z dnia 7 października 2013 r. Nr IPPB4/415-560/13-2/MS (data nadania 7 października 2013 r., data doręczenia 9 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania odszkodowania z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę z naruszeniem przepisów wraz z odsetkami - jest prawidłowe.

W dniu 30 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania odszkodowania z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę z naruszeniem przepisów wraz z odsetkami.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-560/13-2/MS z dnia 7 października 2013 r. (data nadania 7 października 2013 r., data doręczenia 9 października 2013 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez określenie organu podatkowego właściwego dla Wnioskodawcy ze względu na sprawę będącą przedmiotem interpretacji indywidualnej (nazwa i adres organu podatkowego - Naczelnika Urzędu Skarbowego) oraz doprecyzowanie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 11 października 2013 r. (data nadania 11 października 2013 r., data wpływu 14 października 2013 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sąd Pracy zasądził Wnioskodawcy odszkodowanie 28.056 zł za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę wraz z ustawowymi odsetkami. Nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 9.352 zł. Pracodawca wypłacił Wnioskodawcy kwotę 7.669 zł potrącając 1.683 zł na podatek dochodowy. Nie wypłacił Wnioskodawcy należnych odsetek na dzień wypłaty.

Dyrektor I. rozwiązał z Wnioskodawcą umowę o pracę (zawartą na czas nieokreślony w dniu 2 maja 1987 r.) bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu (jego zdaniem) ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 53 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy) polegającego (jego zdaniem) na złożeniu przez Wnioskodawcę niezgodnego z prawdą oświadczenia o wyborze I., jako podstawowego miejsca pracy i czerpaniu z tego powodu nienależnych korzyści. Umowa o pracę była zawarta na czas nieokreślony. Umowa o pracę nie została rozwiązana za porozumieniem stron. Zasądzenie odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami zostało zasądzone na podstawie obowiązujących Sąd przepisów. Wnioskodawca skierował pozew do Sądu, ponieważ nie popełnił zarzucanych czynów, które uzasadniały rozwiązanie umowy w trybie dyscyplinarnym. Sąd podzielił pogląd Wnioskodawcy. Nie została zawarta umowa ani ugoda dotycząca wypłaty odszkodowania. Zasądzone, a jeszcze nie całkowicie wypłacone odszkodowanie, nie stanowiło utraconego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Odsetki ustawowe zostały przyznane przez Sąd od dnia wystąpienia z roszczeniem do dnia zapłaty - zgodnie z wyrokiem. Dodatkowo, pozwany (I.) wypłacając Wnioskodawcy część zasądzonego odszkodowania w ramach rygoru natychmiastowej wykonalności (pomniejszył je o podatek dochodowy) nie wypłacił Wnioskodawcy ustawowych odsetek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy od zasądzonego Wnioskodawcy odszkodowania należny jest podatek dochodowy i pracodawca powinien odprowadzić podatek dochodowy tak jak to zrobił.

2. Czy od należnych Wnioskodawcy odsetek w chwili ich wypłacenia powinien zostać odprowadzony podatek dochodowy.

Zdaniem Wnioskodawcy,

1. Od zasądzonego Wnioskodawcy odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę nie obowiązuje podatek dochodowy - art. 21 ust. 1 pkt 3.

2. Od odsetek ustawowych wypłaconych według pkt 1 nie obowiązuje podatek dochodowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na mocy art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowe odszkodowanie wynikające z wyroku sądowego.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Natomiast stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. między innymi ze stosunku pracy.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego pracodawca (I.) rozwiązał z Wnioskodawcą umowę o pracę (zawartą na czas nieokreślony w dniu 2 maja 1987 r.) bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 53 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy) polegającego na złożeniu przez Wnioskodawcę niezgodnego z prawdą oświadczenia o wyborze I., jako podstawowego miejsca pracy i czerpaniu z tego powodu nienależnych korzyści. Sąd Pracy zasądził Wnioskodawcy odszkodowanie 28.056 zł za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę wraz z ustawowymi odsetkami nadając rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 9.352 zł. Pracodawca wypłacił Wnioskodawcy kwotę 7.669 zł potrącając 1.683 zł na podatek dochodowy. Zgodnie z wyrokiem odsetki ustawowe zostały przyznane przez Sąd od dnia wystąpienia z roszczeniem do dnia zapłaty.

Kwestie dotyczące stosunku pracy, w tym wypłaty odszkodowań z tytułu wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę z naruszeniem przepisów, zawarte zostały w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 53 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

Stosownie do treści art. 56 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy. Przepisy art. 45 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio (art. 56 § 2 Kodeksu pracy).

Stosownie do art. 58 ww. ustawy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące. W razie rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę, zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, jeżeli upłynął już termin, do którego umowa miała trwać, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu. Odszkodowanie przysługuje w wysokości określonej w art. 58 (art. 59 Kodeksu pracy).

Skoro zatem w niniejszej sprawie miało miejsce rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązaniu umów o pracę w tym trybie, w przedstawionym stanie faktycznym mają zastosowanie - wskazane w treści art. 56 § 2 Kodeksu pracy - przepisy art. 45 § 2 i 3 tego Kodeksu.

Zgodnie z art. 45 § 1 Kodeksu pracy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 ww. ustawy). Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 47¹; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 47¹ ustawy - Kodeks pracy odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że wypłacone na rzecz Pana odszkodowanie należy do kategorii odszkodowań, do których zastosowanie ma art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest bowiem odszkodowaniem z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. Przyznano je na podstawie wyroku sądowego, a jego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy. W konsekwencji zasądzone wyrokiem sądu odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wskazać należy, że katalog zwolnień przedmiotowych wymienia enumeratywnie świadczenia, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, przy czym, wśród katalogu zwolnień przedmiotowych ustawodawca posługuje się terminami, których organ podatkowy nie może interpretować rozszerzająco np. termin odszkodowanie.

Ze swej istoty odszkodowanie jest związane z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Zgodnie z art. 300 Kodeksu pracy w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) i stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Szkoda nie stanowi zatem podstawowej przesłanki powstania roszczenia o odsetki, a więc nie mają one charakteru odszkodowawczego z tytułu czynu niedozwolonego. Są one związane z kwotą długu głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego.

Roszczenie odsetkowe nie jest więc częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialno-prawnej.

Zatem odsetki ustalone na podstawie wyroku sądu nie są odszkodowaniem, a tym samym nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, z treści art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy wynika, że zwolnieniu przedmiotowemu podlegają odsetki, które spełniają równocześnie następujące warunki:

We wniosku wskazał Pan, że zgodnie z wyrokiem odsetki ustawowe zostały przyznane przez Sąd od dnia wystąpienia z roszczeniem do dnia zapłaty.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że odsetki wskazane we wniosku, spełniają łącznie przesłanki wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 95 cytowanej ustawy, są bowiem odsetkami należnymi z tytułu nieterminowego wypłacenia świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy, tj. odszkodowania przysługującego z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę.

Podsumowując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołany powyżej stan prawny stwierdzić należy, że otrzymane przez Pana odszkodowanie z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę z naruszeniem art. 53 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, to powyższe odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast odsetki od odszkodowania naliczone z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia mającego swe źródło w stosunku pracy, wypłacone za okres od dnia jego wymagalności do dnia zapłacenia, podlegają zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy.

Należy dodać, iż dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego, który wystąpił w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.