IPPB4/415-529/14-4/JK3 - Ustalenie możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 lipca 2014 r. (data wpływu 11 lipca 2014 r.) uzupełnione pismem z dnia 18 września 2014 r. (data nadania 19 września 2014 r., data wpływu 22 września 2014 r.) na wezwanie Nr IPPB4/415-529/14-2/JK3 z dnia 11 września 2014 r. (data nadania 12 września 2014 r., data doręczenia 15 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-529/14-2/JK3 z dnia 11 września 2014 r. (data nadania 12 września 2014 r., data doręczenia 15 września 2014 r.) tut. organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku o doprecyzowanie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego.

Pismem z dnia 18 września 2014 r. (data nadania 19 września 2014 r., data wpływu 22 września 2014 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W roku 2009 córka Wnioskodawcy osiągnęła dochód w wysokości 5.907,62 zł, w tym 4.005,57 zł z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej oraz 1.902,05 zł z tytułu działalności wykonywanej osobiście.

Od ww. dochodu odliczono 4.005,57 zł w związku ze stratą z tytułu w pozarolniczej działalności gospodarczej poniesionej w latach ubiegłych oraz 243,58 zł w związku ze składkami na ubezpieczenie społeczne.

W związku z powyższym dochód po odliczeniu dochodu zwolnionego, strat i składek na ubezpieczenie społeczne (poz. 143 PIT-36) oraz dochód do opodatkowania (poz. 167 PIT-36) wyniosły 1.658,47 zł.

W 2009 r. Wnioskodawca uzyskiwał dochody ze stosunku pracy oraz najmu. Ponieważ podatek dochodowy za rok 2009 Wnioskodawca rozliczył wspólnie z żoną, informuje ponadto, że w roku 2009 żona uzyskiwała dochody ze stosunku pracy, pozarolniczej działalności gospodarczej oraz działalności wykonywanej osobiście.

W stosunku do żony i córki Wnioskodawcy w 2009 r. nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym. Natomiast dochody Wnioskodawcy z tytułu najmu zostały opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Córka Wnioskodawcy do 10 lipca 2009 r. była studentką Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W roku 2009 w stosunku do córki Wnioskodawcy nie mogła być wykonywana władza rodzicielska w rozumieniu przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ponieważ córka była już pełnoletnia (urodzona 15 lipca 1985 r.).

W 2009 r. ciążył na Wnioskodawcy oraz żonie obowiązek dostarczenia córce środków utrzymania, ponieważ nie była ona jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie i zamieszkiwała wspólnie z rodzicami w jednym gospodarstwie domowym. Nie miało miejsca sądowe orzekanie alimentów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy córka Wnioskodawcy osiągnęła w 2009 r. dochód podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, o którym w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3.098 zł, która stanowiła górny limit dochodów dziecka uprawniający do zastosowania ulgi na jego wychowanie, a w związku z tym czy podatnik może zastosować ulgę z tytułu wychowania córki.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Córka podatnika nie osiągnęła w 2009 r. dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, o którym w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3.098 zł - dochód ten wyniósł 1.658,47 zł, a w związku z tym podatnik może zastosować ulgę z tytułu wychowania córki, o ile jednocześnie spełnione są inne obowiązujące w tym zakresie warunki.

UZASADNIENIE powyższego stanowiska.

Powyższe stanowisko wynika w szczególności z interpretacji pojęcia: "dochód podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b".

W związku z tym w pierwszej kolejności należy zauważyć, że przepisy art. 27 i art. 30b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej zwanej: ustawą) wskazują na istotny element - podstawę obliczenia podatku. Sposób ustalenia podstawy obliczenia podatku wskazanej w art. 27 (art. 30b nie ma zastosowania w przedmiotowym przypadku), został określony w art. 26 ust. 1 ustawy. Dopiero wysokość dochodu ustalonego zgodnie z dyspozycjami tego przepisu (m.in. na podstawie art. 9 ustawy - co miało miejsce w rozpatrywanej sprawie) oraz po zastosowaniu przewidzianych w nim odliczeń (m.in. na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2 - co także miało miejsce w rozpatrywanej sprawie), pozwala na określenie czy podatek w ogóle występuje, a w przypadku jego wystąpienia stanowi podstawę określenia kwoty podatku. Tak więc to podstawa obliczenia podatku stanowi faktyczny dochód podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych, dla rozpatrywanego przypadku, w art. 27 ustawy, a nie jakakolwiek inna kwota określona bez pełnego wykonania dyspozycji zawartych w art. 26 ust. 1 ustawy.

Należy także stwierdzić, że nie można utożsamiać pojęcia "dochód podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b" z bardziej ogólnymi pojęciami: dochód (cały osiągnięty) albo dochód podlegający opodatkowaniu (z nie sprecyzowaną bliżej różnicą w stosunku do dochodu). Gdyby bowiem intencją ustawodawcy było uwzględnianie, przy określaniu kwoty, o której mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3, wszystkich dochodów podatnika, to zupełnie nieuzasadniona byłaby druga część: tego pojęcia, nawiązująca do art. 27 i art. 30b. Z gramatyczno-logicznego punktu widzenia można byłoby przypisywać tej części pojęcia znaczenie polegające na wyłączaniu, spod rygorów limitu umożliwiającego skorzystanie z ulgi, dochodów dziecka opodatkowanych na zasadach innych niż określone w art. 27 i art. 30b. Jest jednak niezwykle wątpliwym, aby taki właśnie był cel ustawodawcy. Jednocześnie należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, że brak jest jakichkolwiek innych przesłanek wskazujących na uzasadnienie wyłączenia, przy ustalaniu dochodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy, którychkolwiek z dyspozycji zawartych w art. 26 ust. 1 ustawy.

Ponadto należy wziąć pod uwagę, że w przypadku uwzględniania jako kwoty, o której mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3, dochodów bez wszystkich odliczeń dokonywanych w części E PIT-36, nawet w sytuacji zupełnego nie wystąpienia podatku na podstawie zeznania dziecka, mogłoby być niemożliwym zastosowanie ulgi z tytułu jego wychowania. Nie można przyjąć, aby taki był cel ustawodawcy, w sytuacji gdy istotą przedmiotowej ulgi jest zapewnianie rodzicom pomocy w wychowaniu pełnoletnich dzieci w okresie ich nauki. Jakże niekonsekwentne byłoby to, w stosunku do celu związanego z realizacją konstytucyjnej zasady ochrony rodziny i małżeństwa, gdyby w przypadku dochodów dziecka tak niskich, że w ogóle nie powstaje obowiązek podatkowy, jednocześnie rodzic nie mógł skorzystać z przedmiotowej ulgi.

Reasumując, w związku z powyższym należy stwierdzić, że przez dochód podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ustawy, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy, należy rozumieć podstawę obliczenia podatku, określoną zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy i wskazaną w PIT-36 w poz. 167.

Powyższe stanowisko jest zgodne z orzecznictwem sądów administracyjnych - wyrok WSA w Olsztynie z dnia 19 stycznia 2012 r. (I SA/Ol 734/11) oraz wyrok WSA w Kielcach z dnia 20 grudnia 2012 r. (1 SA/Ke 640/12). Aczkolwiek wyroki te nie dotyczą sytuacji identycznych do sprawy objętej niniejszym wnioskiem, jednakże jednoznacznie prowadzą do konkluzji w pełni zgodnych z powyższą.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

Na podstawie art. 27f ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2012 r. - od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy - odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 tej ustawy).

Według art. 27f ust. 5 cyt. ustawy - odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Stosownie do art. 27f ust. 6 ww. ustawy - przywołane wyżej przepisy stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z przepisu art. 27f ust. 7 ustawy wynika, że przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Jak już wyżej wskazano warunkiem do skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej, oprócz osiągnięcia przez rodzica dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, jest również - jak wynika z przepisów powyżej przywołanych - fakt nieuzyskiwania przez dziecko w roku podatkowym dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub 30b, przekraczających kwotę, o której mowa w art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w roku 2009 pełnoletnia córka Wnioskodawcy osiągnęła dochód w wysokości 5.907,62 zł, w tym 4.005,57 zł z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej oraz 1.902,05 zł z tytułu działalności wykonywanej osobiście. Od ww. dochodu odliczono 4.005,57 zł w związku ze stratą z tytułu w pozarolniczej działalności gospodarczej poniesionej w latach ubiegłych oraz 243,58 zł w związku ze składkami na ubezpieczenie społeczne. Dochód po odliczeniu dochodu zwolnionego, strat i składek na ubezpieczenie społeczne (poz. 143 PIT-36) oraz dochód do opodatkowania (poz. 167 PIT-36) wyniosły 1.658,47 zł. W 2009 r. Wnioskodawca uzyskiwał dochody ze stosunku pracy oraz najmu. Ponieważ podatek dochodowy za rok 2009 Wnioskodawca rozliczył wspólnie z żoną, informuje ponadto, że w roku 2009 żona uzyskiwała dochody ze stosunku pracy, pozarolniczej działalności gospodarczej oraz działalności wykonywanej osobiście. W stosunku do żony i córki Wnioskodawcy w 2009 r. nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym. Córka Wnioskodawcy do 10 lipca 2009 r. była studentką Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W roku 2009 w stosunku do córki Wnioskodawcy nie mogła być wykonywana władza rodzicielska w rozumieniu przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ponieważ córka była już pełnoletnia (urodzona 15 lipca 1985 r.). W 2009 r. ciążył na Wnioskodawcy oraz żonie obowiązek dostarczenia córce środków utrzymania, ponieważ nie była ona jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie i zamieszkiwała wspólnie z rodzicami w jednym gospodarstwie domowym. Nie miało miejsca sądowe orzekanie alimentów.

Jak wynika z powyższych uregulowań prawnych, aby móc skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należało m.in. utrzymywać w roku podatkowym - w związku z wykonywaniem ciążącego obowiązku alimentacyjnego dzieci własne lub przysposobione do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym, lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, które w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W 2009 r. wysokość ww. dochodu wynosiła 3.089 zł, co wynika z wyliczenia ilorazu kwoty zmniejszającej podatek, tj. kwoty 556 zł 02 gr oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, tj. 18%.

Przy czym stosownie do treści art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Z kolei w myśl art. 26 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych:

- odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak z powyższych przepisów wynika ustawodawca jednoznacznie w treści analizowanej ustawy podatkowej zdefiniował pojęcie dochodu w art. 9 ust. 2 ustawy, z którego wynika, że aby ustalić dochód, to należy od przychodu z danego źródła odliczyć jedynie koszty uzyskania przychodu. Jednocześnie ustawodawca w art. 26 powołanej ustawy odróżnił pojęcie tegoż dochodu od podstawy opodatkowania (podstawy obliczenia podatku).

Podstawę opodatkowania (podstawę obliczenia podatku) stanowi dochód po odliczeniu m.in. kwot uiszczonych tytułem składek na ubezpieczenie społeczne.

W związku z powyższym nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że dochodem dziecka uprawniającym do skorzystania z ulgi prorodzinnej jest kwota wykazana w zeznaniu PIT- 36 w poz. 167 jako podstawa do opodatkowania, tj. kwota stanowiąca różnicę między przychodami a kosztami ich uzyskania oraz straty i kwoty składki społecznej.

Reasumując, Wnioskodawca nie może skorzystać z ulgi z tytułu wychowania dziecka w 2009 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.