IPPB4/415-515/14-2/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 czerwca 2014 r. (data wpływu 7 lipca 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku - jest prawidłowe.

W dniu 7 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji dotyczącej podatku dochodowego do osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca zawarł w dniu 19 lutego 2005 r. związek małżeński z K. (nazwisko panieńskie F., dalej określana jako "Żona"), bez zawierania małżeńskiej umowy majątkowej. W rezultacie między małżonkami powstała ustawowa wspólność majątkowa. Po zawarciu związku małżeńskiego małżonkowie zamieszkali w Belgii, gdzie Żona przebywa na stałe do dzisiaj. Miejscem stałego pobytu Wnioskodawcy jest Polska. Oboje są obywatelami polskimi. W skład majątku wspólnego małżonków wchodził między innymi lokal mieszkalny położony w Królestwie Belgii (w Brukseli). Nabycie tego lokalu mieszkalnego finansowane było kredytem bankowym otrzymanym wspólnie przez Wnioskodawcę oraz Żonę w banku w Belgii (z dnia 10 stycznia 2008 r.), tj. zarówno Wnioskodawca jak też Żona są stroną umowy kredytowej jako dłużnicy solidarni. Związek małżeński Wnioskodawcy i Żony został rozwiązany przez rozwód na mocy prawomocnego wyroku sądowego z dnia 15 lutego 2011 r. (wydany przez Sąd Okręgowy), w związku z czym ustała między nimi ustawowa małżeńska wspólność majątkowa. Po rozwodzie, Wnioskodawca i Żona dokonali zgodnego podziału ich majątku wspólnego zlokalizowanego w Polsce na mocy Aktu Notarialnego z dnia 17 września 2011 r., zawartego przed Notariuszem. W wyżej wymienionym Akcie Notarialnym Wnioskodawca i Żona zgodnie ustalili, że podział ich majątku wspólnego umiejscowionego na terenie Królestwa Belgii, podległy prawu belgijskiemu, zostanie przez nich dokonany, zgodnie z obowiązującym prawem belgijskim, przed tamtejszym Notariuszem, w ten sposób, że Żona otrzyma na wyłączną własność wspomniany powyżej lokal mieszkalny położony w Królestwie Belgii, wraz z wyposażeniem, obciążony kredytem zaciągniętym na jego zakup, pod warunkiem przejęcia spłacania całego zaciągniętego na ten lokal kredytu wraz z odsetkami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy opisane powyżej przeniesienie własności lokalu mieszkaniowego zlokalizowanego na terenie Królestwa Belgii w wyniku podziału majątku wspólnego z Wnioskodawcy na Żonę, wraz z przejęciem przez Żonę spłaty wszystkich wierzytelności wobec banku związanych z kredytem bankowym zaciągniętym na zakup wspomnianego lokalu mieszkalnego, dokonany na mocy prawa belgijskiego przed belgijskim Notariuszem, będzie skutkował obciążeniem Wnioskodawcy podatkiem dochodowym w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W swojej interpretacji Wnioskodawca powołuje się na przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) oraz interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 listopada 2012 r. (ITPB2/415-793/12/ENB) dotyczącą przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

Przepisy prawa belgijskiego nie są przedmiotem niniejszej interpretacji.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku, choć, jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Z powyższego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w wyniku podziału wspólnego majątku małżeńskiego, zostanie zwolniony ze spłaty zaciągniętego wraz z Żoną kredytu i w konsekwencji zostanie wykreślony z umowy kredytu. Żona natomiast otrzyma na wyłączną własność lokal mieszkalny obciążony kredytem, który będzie spłacała samodzielnie. Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich. Z powyższego wyłączenia wynika, że opisane powyżej przejęcie przez Żonę własności lokalu mieszkalnego, wraz z przejęciem przez nią spłaty wszystkich wierzytelności wobec banku związanych z kredytem bankowym zaciągniętym na len lokal, nie spowoduje obowiązku opłaty podatku dochodowego przez Wnioskodawcę.

W tej sytuacji po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek opłaty podatku dochodowego, bowiem w tym konkretnym przypadku znajdzie zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy, z którego wynika, że z wyłączenia korzystają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ograniczenia lub ustania małżeńskiej wspólności majątkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 4a ustawy, powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie Konwencja z dnia 20 sierpnia 2001 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowymi uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2004 r. Nr 211, poz. 2139), dalej Konwencja.<br

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. Konwencji, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, wszystkie jego jednostki terytorialne lub organy lokalne. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie w zakresie dochodu osiąganego ze źródeł położonych tylko w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Stosownie do art. 13 ust. 1 ww. umowy polsko - belgijskiej, zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie (w rozpatrywanym przypadku w Polsce), z przeniesienia własności majątku nieruchomego, w rozumieniu artykułu 6 i położonego w drugim Umawiającym się Państwie (w rozpatrywanym przypadku w Belgii), mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie (tekst jedn.: w Belgii).

Przy czym sformułowanie, "zyski z przeniesienia własności majątku mogą być opodatkowane w drugim państwie" oznacza, że drugie państwo (w rozpatrywanym przypadku Państwo, w którym położona jest zbywana nieruchomość) ma prawo opodatkować taki dochód, jeżeli na podstawie przepisów tego państwa dochód ze sprzedaży nieruchomości podlega w tym państwie opodatkowaniu. Sformułowanie to oznacza zatem brak wyłączności do opodatkowania tego dochodu przez Państwo, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania.

W świetle powyższego, dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce z przeniesienia własności nieruchomości położonej w Belgii będzie podlegała opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w Belgii.

Analizując obowiązki podatkowe Wnioskodawcy w Polsce z tytułu przeniesienia własności mieszkania w zamian za kredyt, należy w pierwszej kolejności wskazać, że kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788, z późn. zm.). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba, że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową (np. ustanawiającą ustrój rozdzielności majątkowej), 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie współwłasności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków lub też ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku, choć, jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121.) podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Jak stanowi natomiast art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z kolei, stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 5 tej ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest obywatelem polskim mieszkającym na terenie Polski. W wyniku podziału majątku małżonków Wnioskodawca przeniesie na byłą żonę własność lokalu mieszkalnego położonego w Belgii w zamian za przejęcie przez Nią wierzytelności wobec banku stanowiących kredyt zaciągnięty przez byłych małżonków na nabycie tego mieszkania.

Z powyższego wynika zatem, że Wnioskodawca w wyniku podziału majątku małżeńskiego zostanie zwolniony ze spłaty zaciągniętego wraz z małżonką kredytu hipotecznego. Małżonka natomiast otrzyma na wyłączną własność lokal mieszkalny obciążony kredytem, który będzie spłacała samodzielnie.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z obowiązku spłaty kredytu wobec banku w wyniku podziału majątku wspólnego, nie będzie skutkować powstaniem w Polsce przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działania lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.