IPPB4/415-432/11-2/JS - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania wypłaconego osobie fizycznej posiadającej gospodarstwo rolne w związku z budową instalacji energetycznej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2011 r. (data wpływu 27 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego osobie fizycznej posiadającej gospodarstwo rolne - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego osobie fizycznej posiadającej gospodarstwo rolne.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest rolnikiem i wydzierżawił na okres 25 lat część działki tzn. 0,38 ha na cele nierolnicze, a konkretnie pod budowę podstacji energetycznej, ponieważ na terenie Jego Gminy budowany jest cały szereg wiatraków prądotwórczych. Dzierżawcą tej działki jest G. Cała działka, z której część została wydzierżawiona w umowie nazwana jest nieruchomością, a część wydzierżawiona gruntami.

Umowa jest zawarta na budowę podstacji energetycznej wraz z instalacjami towarzyszącymi jako część infrastruktury projektowanego przez dzierżawcę parku elektrowni wiatrowych (położenie kabla w ziemi). Kabel ma być doprowadzony do podstacji energetycznej przez pozostałą część tej działki, która wchodzi w skład gospodarstwa rolnego. Czynsz dzierżawcy za tą działkę rolną przeznaczoną pod budowę podstacji energetycznej zwaną gruntami będzie wypłacany co roku przez okres 25 lat. Odszkodowanie za instalację towarzyszącą (położenie kabla) reguluje dołączony do umowy ANEKS który brzmi następująco:

"Strony postanowiły dokonać zmiany umowy dzierżawy polegającej na tym, że do § 7 Czynsz dzierżawczy dodaje się nowy ustęp 10 w następującym brzmieniu. "10. Wraz z pierwszym czynszem dzierżawczym dzierżawca zapłaci wydzierżawiającemu jednorazowo odszkodowanie w kwocie 24.000 (dwadzieścia cztery tysiące) złotych za szkody powstałe wskutek prac budowlanych prowadzonych na nieruchomości w części nie będącej gruntami, w tym za utratę plonów." Wnioskodawca wie, że czynsz dzierżawczy jest objęty podatkiem dochodowym i już go zapłacił.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy jednorazowe odszkodowanie, o którym jest mowa w aneksie jest objęte podatkiem dochodowym, czy też jest zwolnione z podatku dochodowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, jednorazowe odszkodowanie powinno być zwolnione z podatku dochodowego, ponieważ w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21 ust. 120 jest mowa o takiej sytuacji.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 - 15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

W myśl postanowień art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego - na podstawie cytowanych przepisów - korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, bądź też wyroków czy ugód sądowych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 u.p.d.o.f. wynika, iż odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdy są spełnione następujące warunki:

* otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, za które zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.) uważa się obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nie posiadającej osobowości prawnej. Pojęcie grunty rolne nie jest tożsame z pojęciem gospodarstwa rolnego. W myśl przepisu art. 1 ww. ustawy o podatku rolnym opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Zatem samo posiadanie gruntów rolnych i płacenie podatku rolnego nie świadczy o posiadaniu gospodarstwa rolnego,

* odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, która w myśl art. 285 ustawy - Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) jest ograniczonym prawem rzeczowym, polegającym na korzystaniu z cudzej nieruchomości w oznaczonym zakresie. Nieruchomość może zostać obciążona na rzecz właściciela innej nieruchomości (tzw. nieruchomości władnącej) - bądź przez przyznanie mu prawa do korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej (np. przechodzenia lub przejazdu przez grunt, korzystania ze znajdującego się na nim lasu lub źródła wody itd.), bądź przez ograniczenie właściciela nieruchomości obciążonej w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań (np. wznoszenia budynków lub sadzenia drzew ponad pewną wysokość) albo wykonywania określonych uprawnień względem nieruchomości władnącej. Służebność może powstać w wyniku różnych zdarzeń prawnych m.in. orzeczenia sądu, decyzji administracyjnej oraz na podstawie umowy. Umowa taka jest zawierana pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej (jego oświadczenie musi być złożone w formie aktu notarialnego), a właścicielem nieruchomości władnącej. Tak jak użytkowanie, również służebność może być ustanowiona za wynagrodzeniem lub nieodpłatnie,

* podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej lub budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa jest w ww. ustawie o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. 143 ust. 2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych,

* źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami. W przypadku zawarcia umowy winna ona mieć charakter umowy wzajemnej tzn., że każda ze stron według treści umowy jest zobowiązana do świadczenia wobec drugiej, uznawanego za odpowiednik tego co sama otrzymuje.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest rolnikiem i wydzierżawił na okres 25 lat część działki tzn. 0,38 ha na cele nierolnicze, a konkretnie pod budowę podstacji energetycznej, ponieważ na terenie Jego Gminy budowany jest cały szereg wiatraków prądotwórczych. Cała działka z której część została wydzierżawiona w umowie nazwana jest nieruchomością,a część wydzierżawiona gruntami.

Wnioskodawca zawarł umowę na budowę podstacji energetycznej wraz z instalacjami towarzyszącymi jako część infrastruktury projektowanego przez dzierżawcę parku elektrowni wiatrowych (położenie kabla w ziemi). Kabel ma być doprowadzony do podstacji energetycznej przez pozostałą część tej działki, która wchodzi w skład gospodarstwa rolnego. Strony postanowiły dokonać zmiany umowy dzierżawy polegającej na tym, że wraz z pierwszym czynszem dzierżawczym dzierżawca zapłaci wydzierżawiającemu jednorazowo odszkodowanie w kwocie 24.000 (dwadzieścia cztery tysiące) złotych za szkody powstałe wskutek prac budowlanych prowadzonych na "nieruchomości" w części nie będącej "gruntami", w tym za utratę plonów.

Z powyższego wynika, że źródłem wypłaty przedmiotowego świadczenia nie był przepis rangi ustawowej, lecz umowa zawarta przez Wnioskodawcę z firmą wznoszącą elektrownię wiatrową. Odszkodowanie, o którym mowa we wniosku nie może więc zostać zakwalifikowane do świadczeń odszkodowawczych objętych zwolnieniem, określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie jest to również świadczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b, bowiem nie zostało wypłacone na podstawie wyroku lub ugody sądowej.

Skoro Wnioskodawca dzierżawi grunty rolne firmie stawiającej elektrownię wiatrową, świadczenia otrzymanego od firmy jako odszkodowanie za szkody powstałe wskutek prac budowlanych prowadzonych na nieruchomości nie można uznać za odszkodowanie z tytułu szkód powstałych w uprawach rolnych. Szkody te nie powstały również w wyniku prowadzenia na tych gruntach przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej. Przedmiotowe świadczenie Wnioskodawca otrzymał w związku z wyrażeniem zgody na budowę podstacji energetycznej związanej z budową szeregu wiatraków prądotwórczych i udostępnieniem działki w formie umowy dzierżawy.

Wobec powyższego otrzymanego przez Wnioskodawcę świadczenia nie można zakwalifikować również do dochodów zwolnionych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy, z uwagi na zakres objęty dyspozycją tego artykułu.

Biorąc pod uwagę okoliczność, iż otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych, należy stwierdzić, że kwota otrzymana z tego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzyskany przychód z powyższego tytułu należy wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy, w którym został (zostanie) uzyskany i opodatkować według skali podatkowej.

Pamiętać należy, że zwolnienia podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach opodatkowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.