IPPB4/415-353/11-4/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2011 r. (data wpływu 28 kwietnia 2011 r.) uzupełnione pismem nadanym w dniu 12 czerwca 2011 r. (data wpływu 13 czerwca 2011 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 2 czerwca 2011 r. Nr IPPB4/415-353/11-2/JK (data nadania 2 czerwca 2011 r., data doręczenia 8 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego przez Urząd Gminy - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie w zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego przez Urząd Gminy.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-353/11-2/JK z dnia 2 czerwca 2011 r. (data nadania 2 czerwca 2011 r., data doręczenia 8 czerwca 2011 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez sprecyzowanie pytanie, które winno być przyporządkowane do przedstawionego stanu faktycznego i dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawczyni w nawiązaniu do przepisów prawa podatkowego będących przedmiotem interpretacji indywidualnej oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego odnośnie zadanego pytania.

Pismem nadanym w dniu 12 czerwca 2011 r. (data wpływu 13 czerwca 2011 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 6 kwietnia 2011 r. Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie w wysokości 29.000 zł (płatne na konto bankowe) z Urzędu Gminy na mocy ugody sądowej tytułem odszkodowania za niezapewnienie lokalu socjalnego celem eksmisji z budynku w N. Gmina... stanowiącym własność Wnioskodawczyni na wskutek zobowiązania wynikającego z wyroku Sądu Rejonowego z dnia 10 maja 2007 r.

W dniu 10 maja 2007 r. z powództwa Wnioskodawczyni przeciwko osobom zamieszkałym na Jej posesji bez tytułu prawnego do lokalu uzyskała dla siebie korzystny wyrok nakazujący eksmisję pozwanych wstrzymaną jej wykonania do czasu złożenia przez Gminę oferty umowy najmu lokalu socjalnego dla eksmitowanych. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 1 lipca 2007 r. i od tej daty powstał obowiązek, sądowe zobowiązanie Gminy do dostarczenia ww. osobom lokalu socjalnego. Gmina przez ponad 3 lata uchylała się od orzeczonego wyrokiem eksmisyjnym obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego, co zmusiło Wnioskodawczynię do kolejnych działań związanych z bezczynnością i zaniechaniem władzy publicznej - działań ze strony Gminy wskutek zobowiązania wynikającego z wyroku Sądu Rejonowego z dnia 10 maja 2007 r.

Na mocy skierowania owej sprawy do Sądu Rejonowego w dniu 31 listopada 2010 r., pozywając Gminę, pełnomocnik adwokat W.O. podpisał w imieniu Wnioskodawczyni wraz z pełnomocnikiem Urzędu Radcą Prawnym Panem A.J. w dniu 16 marca 2011 r., ugodę sądową (załącznik Nr 1) jednocześnie prawnie umarzając dalsze postępowanie w tej sprawie (załącznik Nr 2).

W dniu 6 kwietnia 2011 r., na konto bankowe Wnioskodawczyni wpłynęła kwota odszkodowania, rekompensata za niedostarczenie lokalu socjalnego eksmitowanym w wysokości 29.000 zł. Ponieważ termin płatności kwoty odszkodowania ugody sądowej został przekroczony z tytułu uchybienia terminu płatności Wnioskodawczyni została wypłacona w dniu 14 kwietnia 2011 r., dodatkowa kwota w wysokości 62 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie wypłacone Wnioskodawczyni jako właścicielowi lokalu przez Gminę z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego, wypłacone na podstawie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.) jest zwolnione od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymane odszkodowanie jest objęte zwolnieniem podatkowym na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. Zgodnie z powołanym przepisem wolne od podatku dochodowego są "otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw...".

O odszkodowaniu, które zostało wypłacone Wnioskodawczyni przez Gminę stanowią przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Zgodnie z przepisami ww. ustawy w art. 18 ust. 3 zawarte jest, iż osoby uprawnione do lokalu zamiennego lub socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązujące opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Także posiłkując się art. 361 § 1 k.c. odszkodowanie to bezpośrednio wiąże się z lokalem zajmowanym przez osobę posiadającym ustawowe prawo do lokalu socjalnego (czyli szkoda w postaci czynszu najmu tego lokalu), jaki otrzymałaby Wnioskodawczyni w przypadku wynajęcia tego lokalu na wolnym rynku. Zasady ustalania wysokości tego odszkodowania są więc ustalone wprost w przepisach ww. ustawy, tym samym wyczerpują znamiona odszkodowania zwolnionego od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Odszkodowanie, o którym mowa, nie zostało wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f jako nie korzystające ze zwolnienia - tym samym Wnioskodawczyni uważa, iż jest ono objęte zwolnieniem podatkowym, o którym mowa.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do regulacji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje więc tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 6 kwietnia 2011 r. Wnioskodawczyni otrzymała odszkodowanie w wysokości 29.000 zł z Urzędu Gminy tytułem odszkodowania za niezapewnienie lokalu socjalnego eksmitowanym na mocy ugody sądowej zawartej na wskutek zobowiązania wynikającego z wyroku Sądu Rejonowego z dnia 10 maja 2007 r. Ponieważ termin płatności kwoty odszkodowania ugody sądowej został przekroczony z tytułu uchybienia terminu płatności Wnioskodawczyni została wypłacona w dniu 14 kwietnia 2011 r., dodatkowa kwota w wysokości 62 zł.

W myśl art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.), jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 417 § 1 Kodeksu cywilnego za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa (art. 417 § 2 ww. ustawy).

Jak wskazano powyżej zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że z woli ustawodawcy zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a wyłącznie te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Powołane wyżej art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 417 § 1 i 2 k.c. regulują tylko możliwość wystąpienia strony o odszkodowanie, nie określają jednak wprost jego wysokości, a także nie wskazują zasad ustalania odszkodowania. Przepisy te dają więc właścicielowi rzeczy wynajmującemu lokal mieszkalny prawo do roszczenia o wynagrodzenie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby rzecz (lokal mieszkalny) wynajął (wydzierżawił). Utrata korzyści w szczególności polega na nie uzyskaniu pożytków cywilnych (czynsz z najmu, dzierżawy), które rzecz przynosi.

Poza tym, otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie należy rozpatrywać w kontekście wyłączenia jakie ustawodawca zawarł w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy. W podanym przepisie ustawodawca zawarł bowiem regulację, mocą której nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania odszkodowania dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W konsekwencji, odszkodowanie, które zostanie wypłacone Wnioskodawcy jako właścicielowi lokalu z tytułu nie dostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku, zasądzone od Gminy nie podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ani też na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl natomiast art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 417 § 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W przedmiotowej sprawie otrzymana przez Wnioskodawczynię dodatkowa kwota w związku z uchybieniem terminu płatności nie dotyczy świadczeń z tytułów wskazanych w powyższym przepisie, zatem podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, przychody z tytułu przedmiotowego odszkodowania wraz z dodatkową kwotą nie korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Świadczenia te podlegają opodatkowaniu jako przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.