IPPB4/415-292/11-2/JS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2011 r. (data wpływu 4 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko - jest prawidłowe.

W dniu 4 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Od dnia 23 lipca 2010 r. zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w W., który uprawomocnił się w 2010 r., Wnioskodawczyni posiada status rozwódki. Rozwód został orzeczony bez orzekania o winie żadnej ze stron, a opiekę nad małoletnią córką (rok urodzenia 2006) powierzono obojgu rodzicom, z ustaleniem miejsca zamieszkania przy Wnioskodawczyni. Ojciec dziecka został zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz dziecka. Alimenty stanowią około połowy kosztów związanych z utrzymaniem dziecka (drugą połowę Wnioskodawczyni pokrywa osobiście z własnych funduszy). Ojciec dziecka nie zamieszkuje wraz z Wnioskodawczynią i dzieckiem, nie prowadzi też wspólnego gospodarstwa. W ciągu tygodnia dziecko przebywa przez większość czasu z matką (Wnioskodawczynią) w jej miejscu zamieszkania (od poniedziałku do czwartku, czasem do piątku). Co drugi weekend dziecko spędza z ojcem. Jednocześnie, ojciec dziecka nie będzie rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko zgodnie z art. 6 ust. 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dziecko nie uzyskało w 2010 r. żadnych dochodów. Ponadto, do żadnego z rodziców nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy o podatku tonażowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni ma prawo do rozliczenia się za 2010 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko, tj. na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni ma prawo do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dzieci. W myśl art. 6 ustawy o p.d.o.f., preferencyjne opodatkowanie - w przypadku podmiotów podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu - dotyczy rodzica lub opiekuna prawnego, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

W związku z orzeczeniem sądu okręgowego z dnia 23 lipca 2010 r. Wnioskodawczyni posiada status rozwódki. Ponadto, ze względu na fakt, iż przez większość czasu dziecko przebywa z Wnioskodawczynią, faktycznie zapewnia dziecku stałą codzienną opiekę i dba o jego rozwój psychiczny i fizyczny.

Dodatkowo, w omawianym stanie faktycznym nie mają zastosowania wyłączenia z art. 6 ust. 8 i 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Wnioskodawczyni, w danym stanie faktycznym spełnione są wszystkie warunki uprawniające Ją do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania osoby samotnie wychowującej dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Wszelkie unormowania dotyczące możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia dla osób samotnie wychowującej dziecko zawiera art. 6 ust. 4, 5 i 8 - 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od osób o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

Stosownie do art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Zatem z preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci można skorzystać po spełnieniu łącznych kryteriów określonych przez ustawodawcę. Przy czym cytowany wyżej art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi zarówno o cywilnoprawnym statusie osoby wychowującej dzieci, jak i o tym, że osoba ta musi wychowywać dzieci samotnie. O samotnym wychowywaniu dziecka nie musi przesądzać orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców. W sytuacji bowiem, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, a oboje są stanu wolnego, zarówno jedno, jak i drugie może samotnie wychowywać dziecko. Jednak prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, opiekunów prawnych, które faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, zamieszkuje z nim. Spełnienie tylko jednej z przesłanek, nie daje prawa do korzystania z omawianego sposobu opodatkowania dochodów.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 omawianej ustawy stanowi, iż sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Ponadto przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 23 lipca 2010 r. Wnioskodawczyni rozwiodła się z mężem, wyrok sądu uprawomocnił się w 2010 r. Rozwód został orzeczony bez orzekania o winie żadnej ze stron, a opiekę nad małoletnią córką (rok urodzenia 2006) powierzono obojgu rodzicom, z ustaleniem miejsca zamieszkania przy Wnioskodawczyni. Ojciec dziecka został zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz dziecka. Ojciec dziecka nie zamieszkuje wraz z Wnioskodawczynią i dzieckiem, nie prowadzi też wspólnego gospodarstwa. W ciągu tygodnia dziecko przebywa przez większość czasu z matką (Wnioskodawczynią) w jej miejscu zamieszkania (od poniedziałku do czwartku, czasem do piątku). Co drugi weekend dziecko spędza z ojcem.

Należy podkreślić, iż opisywane preferencyjne rozliczenie dotyczy tylko jednego z rodziców, co wynika z istoty wskazanej instytucji oraz z definicji osoby samotnie wychowującej dziecko zawartej w cytowanym wyżej art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wyjątkiem jest sytuacja, w której w stosunku do rodziców Sąd orzekł separację lub rozwód. W tym przypadku osobą samotnie wychowującą dziecko jest osoba, u której dziecko faktycznie zamieszkuje.

Dodać również należy, że zasady sprawowania prawnej opieki na dzieckiem przez rodziców (wykonywania władzy rodzicielskiej) określa sąd w wyroku orzekającym rozwód małżonków. Wynika to z art. 58 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Wskazany przepis stanowi, że w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków, przy czym może powierzyć jej wykonywanie obojgu bądź jednemu z rodziców.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, aby osoba faktycznie wychowywała dziecko. Przez wychowywanie należy, zgodnie z ogólnie przyjętą definicją, rozumieć zapewnianie stałej opieki prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Przesądza to o tym, że dziecko powinno pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą samotną.

Przy ocenie prawa do preferencyjnego sposobu opodatkowania należy mieć więc na względzie przede wszystkim okoliczności faktyczne, bowiem prawo do wspólnego opodatkowania przysługuje osobie wychowującej dziecko. Decydujące znaczenie ma więc fakt z kim dziecko zamieszkuje i na czyim utrzymaniu pozostaje. Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że przysługuje Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia dochodów za rok 2010, tj. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Jednocześnie tutejszy organ zastrzega, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalenie, czy dziecko faktycznie jest wychowywane przez rodzica, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.