IPPB4/415-292/09-2/SP - Ustalenie podstawy opodatkowania z tytułu jednoczesnego odkupienia jednostek uczestnictwa co najmniej dwóch funduszy inwestycyjnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa, przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2009 r. (data wpływu 27 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania z tytułu jednoczesnego odkupienia jednostek uczestnictwa co najmniej dwóch subfunduszy funduszu inwestycyjnego - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania z tytułu jednoczesnego odkupienia jednostek uczestnictwa co najmniej dwóch subfunduszy funduszu inwestycyjnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca zarządza i reprezentuje U. Fundusze Fundusz Inwestycyjny Otwarty, zwany dalej "Funduszem".

Fundusz powstał z przekształcenia w trybie ustawy o funduszach inwestycyjnych następujących funduszy inwestycyjnych otwartych: UK. P. Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, UK. O. Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, UiD. O. Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, US. Pl Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, UK. Z. Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, UK. A. Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, UG. Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, UA. (95%) Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, UniS. B. Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, Unia.: N. E. Funduszu Inwestycyjnego Otwartego.

Komisja Nadzoru Finansowego udzieliła zezwolenia na przekształcenie wyżej wymienionych funduszy inwestycyjnych w Fundusz decyzją z dnia 2 lutego 2007 r. (decyzja Nr ..........).

Fundusz jest funduszem inwestycyjnym z wydzielonymi subfunduszami w rozumieniu art. 159 i nast. ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.), zwana dalej "u.o.f.i.".

Fundusz jest osobą prawną, zaś subfundusze nie posiadają osobowości prawnej.

Na dzień składania niniejszego wniosku Fundusz składa się z następujących subfunduszy:

Zgodnie ze statutem w toku działania Funduszu mogą być tworzone nowe subfundusze.

Zgodnie ze Statutem Funduszu przedmiotem działalności Funduszu jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego proponowania nabycia jednostek uczestnictwa w określone w u.o.f.i. i Statucie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz działa w imieniu własnym i na własną rzecz, ze szczególnym uwzględnieniem interesu Uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w u.o.f.i.

Uczestnikami funduszu zgodnie ze Statutem mogą być osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Agent Transferowy na zlecenie Funduszu prowadzi Rejestr Uczestników, który stanowi rejestr, o którym mowa w art. 87 ust. 1 u.o.f.i. W ramach Rejestru Uczestników Funduszu Fundusz wydziela subrejestry dla każdego Uczestnika Funduszu w każdym Subfunduszu.

W przypadku nabywania i odkupywania jednostek uczestnictwa Statut ustawia następujące ogólne zasady:

Artykuł 17. Zbywanie, odkupywanie, konwersja i zamiana Jednostek Uczestnictwa.

Powyższe zasady uszczegółowione zostały w prospekcie informacyjnym. W zakresie odkupywania jednostek uczestnictwa prospekt informacyjny stanowi, iż:

Odkupienie przez Fundusz Jednostek Uczestnictwa następuje w chwili dokonania przez Agenta Transferowego wpisu do Subrejestru liczby odkupionych Jednostek Uczestnictwa i kwoty należnej Uczestnikowi z tytułu ich odkupienia po otrzymaniu przez Agenta Transferowego żądania odkupienia Jednostek Uczestnictwa. Szczegółowe terminy realizacji zleceń odkupienia przez Agenta Transferowego (data odkupienia) określone są w odpowiednich miejscach Prospektu odnoszących się do danego Subfunduszu.

Przykładowo dla Subfunduszu UK. Obligacje zapis ten brzmi:

"Jeżeli żądanie odkupienia Jednostek Uczestnictwa zostało dostarczone Agentowi Transferowemu w Dniu Wyceny przed godziną 9:00, Uczestnik Funduszu otrzymuje środki z tytułu odkupienia Jednostek Uczestnictwa według ceny odkupienia równej Wartości Aktywów Netto Subfunduszu na Jednostkę Uczestnictwa w tym Dniu Wyceny. W przypadku, gdy warunki określone w ppkt 2 powyżej nie zostaną spełnione w Dniu Wyceny przed godziną 9:00 obowiązuje cena odkupienia z następnego Dnia Wyceny po Dniu Wyceny, w którym Agent Transferowy otrzymał zlecenie odkupienia po godzinie 9:00."

Dla Subfunduszu UG. zapis ten brzmi:

"Jeżeli żądanie odkupienia Jednostek Uczestnictwa zostało dostarczone Agentowi Transferowemu w Dniu Wyceny przed godziną 9.00 Uczestnik Funduszu otrzymuje środki z tytułu odkupienia Jednostek Uczestnictwa według ceny odkupienia równej Wartości Aktywów Netto Subfunduszu na Jednostkę Uczestnictwa w następnym Dniu Wyceny. W przypadku, gdy warunki określone w zdaniu poprzednim nie zostaną spełnione w Dniu Wyceny przed godziną 9:00 obowiązuje cena odkupienia z drugiego Dnia Wyceny po Dniu Wyceny, w którym Agent Transferowy otrzymał zlecenie po godzinie 9:00."

Dla Subfunduszu UK. Pieniężny:

"Jeżeli żądanie odkupienia Jednostek Uczestnictwa zostało dostarczone Agentowi Transferowemu w Dniu Wyceny przed godziną 12:00, Uczestnik Funduszu otrzymuje środki z tytułu odkupienia Jednostek Uczestnictwa według ceny odkupienia, równej Wartości Aktywów Netto Subfunduszu na Jednostkę Uczestnictwa w tym Dniu Wyceny. W przypadku, gdy warunki określone w zdaniu poprzednim nie zostaną spełnione w Dniu Wyceny przed godziną 12:00, obowiązuje cena odkupienia z następnego Dnia Wyceny."

W przedmiocie zapytania istotnym jest wskazanie, że Uczestnicy Funduszu mogą nabywać jednostki uczestnictwa dokumentujące jego udział w wybranym Subfunduszu, tj. dające prawo do udziału w aktywach netto Funduszu i aktywach netto wskazanego (wybranego) subfunduszu. Uczestnik może dokonać wyboru jednego lub kilku subfunduszy wchodzących w skład Funduszu. Nabycia i odkupienia rejestrowane są w rejestrze uczestników prowadzonym przez Agenta Transferowego na zlecenie Funduszu. W ramach rejestru uczestników wydzielane są subrejestry uczestników dla każdego Subfunduszu. Nabycia i odkupienia realizowane są według aktualnie obowiązującej ceny.

W przypadku żądania przez Uczestnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej odkupienia jego jednostek uczestnictwa w Funduszu, transakcja ta jednocześnie może dotyczyć jednego lub kilku subfunduszy - w zależności od stanu posiadania Uczestnika oraz treści żądania. Dodatkowo wskazać należy, że umorzenie (odkupienie) dotyczyć może jednostek uczestnictwa nabywanych w różnych okresach i po różnym koszcie (cenie). Rozliczenie transakcji uczestnika, tj. zleceń odkupienia obejmujących jednostki uczestnictwa równych subfunduszy (minimum dwóch) następuje na datę odkupienia ustalaną zgodnie z odnośnymi zapisami Prospektu. W tym zakresie pojawia się pytanie: w jaki sposób winna być w dacie odkupienia ustalana podstawa opodatkowania w przypadku uczestnika osoby fizycznej, w szczególności w sytuacji gdy jednoczesne umorzenie (transakcja) dotyczy jednostek uczestnictwa kilku subfunduszy Funduszu oraz jednostek nabywanych po różnym koszcie (cenie) i w różnych terminach... W dacie odkupienia umarzane są bowiem dla danego uczestnika jednostki z dwóch lub więcej subfunduszy Funduszu, a na części z nich odnotowywany jest zysk, a na części strata.

Wnioskodawca jako organ Funduszu jest zainteresowanym w sprawie ze względu na jego odpowiedzialność jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku jednoczesnego odkupienia jednostek uczestnictwa co najmniej dwóch Subfunduszy Funduszu, będących częścią funduszu inwestycyjnego otwartego (UFundusze F) działającego jako fundusz z wydzielonymi Subfunduszami, prawidłowe jest dla celów ustalenia podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych przyjęcie, że dochodem ustalanym w dacie odkupienia jest różnica pomiędzy przychodem otrzymanym przez uczestnika z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa Funduszu w poszczególnych Subfunduszach przed potrąceniem podatku (całości umarzanych w tej dacie odkupienia jednostek uczestnictwa), a kosztami będącymi sumą wydatków poniesionych przez Uczestnika na nabycie odkupywanych jednostek uczestnictwa w tych Subfunduszach (całości umarzanych jednostek uczestnictwa w dacie odkupienia) uwzględniając fakt nabywania jednostek uczestnictwa w różnych datach i po różnym koszcie/cenie...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku gdy w dacie odkupienia Fundusz (tj. wskazany w stanie faktycznym UFundusze F) dokonuje na rzecz uczestnika jednoczesnego odkupienia jednostek uczestnictwa dotyczących kilku Subfunduszy, podstawa opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. dochód (ewentualnie strata) winien być ustalony w dacie odkupienia jako różnica pomiędzy przychodem z odkupienia jednostek uczestnictwa dotyczących wszystkich Subfunduszy, które objęte są daną transakcją, a wydatkiem na nabycie odkupowanych jednostek uczestnictwa (uwzględniając fakt nabywania jednostek uczestnictwa w różnych datach i po różnym koszcie/cenie). Oznacza to, że dochód winien być ustalony dla całej transakcji dokonywanej przez uczestnika - rozliczanej w dacie odkupienia.

W przypadku uczestnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), dalej u.p.d.o.f.".

W stanie faktycznym będącym przedmiotem zapytania istotnym jest wskazanie na następujące regulacje u.p.d.o.f., które uzasadniają stanowisko Wnioskodawcy oraz są kluczowe dla jego oceny:

Interpretacja wskazanych powyżej przepisów u.p.d.o.f. na tle stanu faktycznego będącego przedmiotem zapytania w sposób oczywisty prowadzi do wniosku, że w przypadku gdy Uczestnik dokonuje odkupienia jednostek uczestnictwa subfunduszy (dwóch lub więcej), to transakcja ta winna być traktowana jako całość Funduszu dokonuje bowiem jednoczesnego odkupienia w konkretnej dacie odkupienia ustalonej zgodnie z zapisami Prospektu wszystkich jednostek uczestnictwa objętych daną transakcją. Uczestnik wychodzi z funduszu inwestycyjnego, a nie odrębnie z każdego z subfunduszy. Co do zasady, transakcja odkupienia dotyczy de facto jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, a ze względu na specyfikę tej szczególnej formy funduszu inwestycyjnego jednostek uczestnictwa subfunduszy tego typu funduszu.

Z tych też względów przepisy u.p.d.o.f. odnoszące się do jednostek uczestnictwa winny być stosowane do całości transakcji umorzeniowej przeprowadzanej w dacie odkupienia, a nie do poszczególnych subfunduszy. Jednostki uczestnictwa subfunduszy są de facto jednostkami uczestnictwa Funduszu, co wynika ze specyfiki postanowień u.o.f.i.

U.p.d.o.f. generalnie, w przypadku przepisów dotyczących ustalenia podstawy opodatkowania, tj. art. 30a ust. 1, ust. 5, ust. 6 i art. 9 ust. 2 oraz art. 17 ust. 1 pkt 5, jak tez art. 23 ust. 1 pkt 38 wskazuje na jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego. Kluczowe regulacje u.p.d.o.f. nie odnoszą się do jednostek uczestnictwa subfunduszy, tak więc mamy do czynienia z wyraźnym wskazaniem ustawodawcy, że ustalając przychód i koszt uzyskania celem ustalenia podstawy opodatkowania przy umorzeniu pod uwagę winien zostać wzięty przychód i koszt ze wszystkich jednostek uczestnictwa umarzanych w tej samej dacie odkupienia. Umarzane są bowiem jednostki uczestnictwa, więc w dacie odkupienia przychodem jest kwota stawiana do dyspozycji, a kosztem wydatek na ich nabycie (uwzględniając fakt nabywania jednostek uczestnictwa w różnych datach i po różnych cenach).

Potwierdzeniem takiej interpretacji jest fakt, że do pojęcia jednostki uczestnictwa subfunduszu ustawodawca odnosi się jedynie w przypadku specyficznej instytucji zamiany (przeliczenia), tj. w przypadku gdy u.p.d.o.f. pozwala na nieustalenie przychodu i kosztu uzyskania. Tak więc jedynie tego typu transakcja ze względu na to, że dotyczy wskazywanych przez inwestora (Uczestnika) jednostek uczestnictwa subfunduszu musi być rozliczana odrębnie.

Mając więc na uwadze logikę, jak też racjonalność ustawodawcy inna wykładnia, niż zaprezentowana powyżej jest nieuzasadniona. Z zasad logiki, jak też z regulacji u.p.d.o.f. i u.o.f.i. wynika bowiem, że:

Tak więc, przy umorzeniu jednostek uczestnictwa różnych subfunduszy dla danego uczestnika należy je traktować na potrzeby u.p.d.o.f. jako jednostki uczestnictwa i ustalając dochód (podstawę opodatkowania) w dacie odkupienia należy transakcję rozliczyć jako jedną operację ustalając przychód w kwocie środków postawionych do dyspozycji, a koszt w kwocie wydatku na nabycie.

Potwierdzenie powyższego stanowiska Wnioskodawcy stanowią następujące Interpretacje indywidualne wydane przez Ministra Finansów oraz orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego:

* w uzasadnieniu wyroku z dnia 3 października 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny sygn. akt III SA/Wa 854/08 wskazał iż:

" (...) stwierdzić należy, że jedno zlecenie uczestnika Funduszu dotyczące odkupienia jednostek uczestnictwa subfunduszy (dwóch lub więcej) jednego funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami stanowi jedną transakcję. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w ramach takiego zlecenia nie będzie zatem podlegać dochód z odkupienia jednostek funduszu inwestycyjnego każdego subfunduszu oddzielnie. W związku z tym dla potrzeb ustalenia dochodu do opodatkowania nabycie oraz odkupienie jednostek uczestnictwa różnych subfunduszy jednego funduszu inwestycyjnego w ramach opisanego przez Skarżącego zlecenia, należy traktować jako jedność. W konsekwencji należy przyjąć, iż dochodem podlegającym opodatkowaniu w przypadku zlecenia odkupienia jednostek uczestnictwa Funduszu składającego się z jednostek uczestnictwa co najmniej dwóch subfunduszy jest różnica pomiędzy przychodem otrzymanym z tytułu odkupienia wszystkich jednostek a kosztami poniesionymi przez uczestnika na ich nabycie. Od tak ustalonego dochodu płatnik w niniejszej sprawie Skarżący obowiązany jest pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych."

* w interpretacji Indywidualnej z dnia 15 stycznia 2009 r. numer IPPB2/415-1482/08-2/MK Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając imieniu Ministra Finansów uznał następujące stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe:

"w konsekwencji w dacie odkupienia jednostek uczestnictwa aktualizuje się obowiązek podatkowy zapłaty zryczałtowanego podatku od dochodu obliczonego w następujący sposób: Przychodem jest wartość jednostek uczestnictwa wyliczona jako iloczyn wartości aktywów funduszu na jednostkę i liczby jednostek podlegających odkupieniu. Kosztami są wydatki na objęcie odkupywanych jednostek uczestnictwa w szczególności wpłata na w nabycie tych jednostek oraz pobrane przez funduszu opłaty związane ze zbywaniem i odkupywaniem jednostek uczestnictwa. Towarzystwo stoi na stanowisku, że w przypadku zleceń dotyczących odkupienia jednostek uczestnictwa z kilku subfunduszy w ramach jednej transakcji odpowiednie zastosowanie będą miały cytowane powyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w odniesieniu do ustalenia przychodu kosztowi dochodu z odkupienia jednostek uczestnictwa, jako że osobowość prawną posiada wyłącznie fundusz."

* w interpretacji indywidualnej z dnia 12 lutego 2009 r. numer IPPB2/415-1545/08-2/AS Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając imieniu Ministra Finansów stwierdził zaś, iż:

"W przypadku jednoczesnego (na podstawie zleceń składanych przez uczestnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej realizowanych przez Towarzystwo w ramach jednej transakcji w danym dniu wyceny) odkupienia jednostek uczestnictwa co najmniej dwóch subfunduszy będących częścią funduszu inwestycyjnego otwartego działającego jako fundusz z wydzielonymi subfunduszami dochodem jest różnica pomiędzy przychodem otrzymanym przez uczestnika z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa Funduszu w poszczególnych subfunduszach przed potrąceniem podatku (całości umarzanych jednocześnie jednostek uczestnictwa w poszczególnych funduszach) a kosztami będącymi sumą wydatków poniesionych przez uczestnika na nabycie odkupywanych jednostek uczestnictwa w tych subfunduszach (całości umarzanych jednocześnie jednostek uczestnictwa) uwzględniając fakt nabywania jednostek uczestnictwa w różnych datach i po różnym koszcie/cenie."

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.