IPPB4/415-28/09-2/SP - Zwolnienie z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2009 r. (data wpływu 12 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na podstawie ugody sądowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Od 1 marca 1974 r. Wnioskodawczyni była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w Przedsiębiorstwie X, które następnie zostało przekształcone w Przedsiębiorstwo Y. Organizacje związkowe działające w spółce z o. o. powstałej w skutek prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego zawarły porozumienie zbiorowe w sprawie gwarancji pracowniczych, socjalnych i związkowych w Przedsiębiorstwie Y reprezentowanym przez Zarząd oraz inwestorem strategicznym w dniu 12 września 2001 r.

"§ 3 porozumienia stanowił, że spółka nie przystąpi do zwolnień z przyczyn organizacyjno- ekonomicznych przez okres co najmniej 10 lat i zatrudni wszystkich pracowników na dotychczasowych warunkach zgodnie z ZSW. W przypadku niedotrzymania niniejszego zobowiązania zwolnionemu pracownikowi spółki wypłaci odszkodowanie w kwocie stanowiącej równowartość jego wynagrodzenia obliczonego jak za urlop pomnożonej przez ilość miesięcy pozostających do końca okresu gwarancyjnego."

W dniu 2 października 2002 r. Wnioskodawczyni otrzymała pismo rozwiązujące umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał 31 stycznia 2003 r. W piśmie wypowiadającym umowę o pracę wskazano, że przyczyną zwolnienia z pracy jest zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych.

W związku z naruszeniem przez pracodawcę przepisów prawa pracy Wnioskodawczyni wniosła sprawę do Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. o uznanie rozwiązania umowy o pracę za bezskuteczną. Sąd uznał, iż dokonane wypowiedzenie było niezgodne z prawem i zasądził na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. W toku postępowania sąd orzekający nie wypowiedział się, co do zobowiązania zawartego w pakiecie gwarancji pracowniczych. W związku z powyższym Wnioskodawczyni wytoczyła ponowne powództwo rozszerzając zakres roszczeń o nierozstrzygniętą cześć odszkodowania. Pozwem z dnia 19 stycznia 2006 r. Wnioskodawczyni wniosła do Sądu Okręgowego VII Wydział Pracy o zasądzenie od Przedsiębiorstwa Y kwoty 222.840 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę wynikającego z porozumienia z dnia 12 września 2001 r. Po dwuletnim procesie nastąpiło zawarcie ugody przed Sądem w dniu 26 lutego 2008 r.

Przedsiębiorstwo Y zobowiązało się wypłacić Wnioskodawczyni tytułem odszkodowania kwotę 60.500 zł w terminie 14 dni od daty zawarcia ugody. Kwota wynikająca z ugody została pomniejszona przez płatnika o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2006 r. III PZP 2/06 stanowi, iż postanowienia porozumienia zbiorowego w sprawie gwarancji pracowniczych zawarte pomiędzy związkami zawodowymi działającymi u pracodawcy, a pracodawcą są przepisami prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy, a więc analogicznie stosuje się do nich przepisy o układach zbiorowych pracy. Korzystniejsze postanowienia pakietu gwarancji pracowniczych zastąpiły z mocy prawa wynikające z dotychczasowych przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy art. 241¹³ K.p. W przypadku naruszenia przepisów o wypowiadaniu umów o pracę przysługują roszczenia, o których mowa w art. 45 K.p., tj. przywrócenie do pracy albo odszkodowanie. Przepisy K.p. w art. 471 przewidują wysokość tego odszkodowania, jednakże wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 471 K.p. może być uregulowana w sposób odmienny (na korzyść pracownika) w innych przepisach prawa pracy, w tym w układzie zbiorowym pracy (pakietach socjalnych). Wprowadzenie odmiennych zasad obliczania odszkodowania za niezgodne z przepisami o wypowiadaniu umów o pracę, wypowiedzenie stosunku pracy nie zmienia charakteru tego odszkodowania, które wynika z art. 45 § 1 K.p. Podstawą sporu zarówno w pierwszej jak w drugiej sprawie były te same roszczenia, tj. roszczenia odszkodowawcze z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 listopada 2006 r. sygn. SK 51/06 otrzymane odszkodowanie mieści się w uregulowaniu zawartym w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawczyni otrzymała, na mocy ugody sądowej, odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę. Świadczenie pieniężne wynikało z porozumienia zbiorowego w sprawie gwarancji pracowniczych, socjalnych i związkowych, zawartego w dniu 12 września 2001 r.

Pakiet Gwarancji Pracowniczych, tzw. Pakiet Socjalny, jest umową zawartą pomiędzy nowym nabywcą a związkami zawodowymi działającymi w przejmowanym przedsiębiorstwie. Określa on zasady zatrudnienia oraz warunki pracy i płacy po przejęciu zakładu pracy przez nowego właściciela, a zawarta umowa Pakietu Gwarancji Pracowniczych dotyczy wyłącznie pracowników danego zakładu. Pakiet Gwarancji Pracowniczych jest źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) i po przejęciu zakładu przez nowego pracodawcę kształtuje nową treść indywidualnych stosunków pracy, z których pracownicy mogą wywodzić ewentualne roszczenia.

Świadczenie wypłacone Wnioskodawczyni, jako związane ze stosunkiem pracy, należy zatem zakwalifikować do przychodów określonych w przepisie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ze zwolnienia korzystają tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy zwalnia się z opodatkowania inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że zasądzone należności z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę stanowią wypłatę pieniężną mającą swe źródło w stosunku pracy, której podstawą prawną są postanowienia porozumienia zbiorowego, nieposiadającego rangi ustawy.

Nie ma w przedmiotowej sprawie znaczenia, że należności zostały przyznane ugodą sądową, gdyż nie wszystkie należności przyznane ugodą sądową korzystają ze zwolnienia. Bez względu na powyższe, gdyby nawet otrzymaną kwotę uznać za odszkodowanie nie podlegałoby ono zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy, gdyż należałoby rozpatrywać ją w kontekście wyłączenia, jakie ustawodawca zawarł w tym przepisie, a mianowicie szkody polegającej na utraconych korzyściach.

Reasumując, należy stwierdzić, iż przyznane na podstawie ugody sądowej odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę wynikające z porozumienia zbiorowego nie można zakwalifikować jako odszkodowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedmiotowe odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia zawartego w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłacone świadczenie jako związane ze stosunkiem pracy należy zakwalifikować jako przychód określony w przepisie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.