IPPB4/415-17/09-2/JS - Zwolnienie z opodatkowania środków finansowych pochodzących od międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2008 r. (data wpływu 29 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych środków finansowych pochodzących od organizacji pozarządowych- jest prawidłowe.

W dniu 29 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych środków finansowych pochodzących od organizacji pozarządowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Założona w USA, A. jest międzynarodową organizacją pozarządową, której działalność opiera się na formule "non - profit". Jej celem jest promocja, poprzez stosowanie różnych środków, zjawiska przedsiębiorczości społecznej. A. wspiera osoby - społecznych przedsiębiorców, mieszkających i działających na całym świecie, którzy wdrażają systemowe rozwiązania problemów społecznych. Osoby te są przyjmowane do organizacji i nazywane "członkami A." ("A. F..."). Od momentu założenia A. w 1980 r., organizacja przyjęła do swojego grona ponad 2000 takich osób, reprezentujących ponad 70 krajów na świecie. Jako organizacja międzynarodowa A. w tych krajach prowadzi swoją działalność i oferuje wsparcie finansowe członków A.. W 2006 r. jeden z członków A., Y., otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. W Polsce swoją działalność rozpoczęła w 1995 r., jako Fundacja A. i w tym czasie dołączyły do niej 64 osoby.

Wnioskodawca został członkiem A. od września 2008 r. W październiku 2008 r. otrzymał przelewem pierwszą wpłatę środków pieniężnych na mocy uchwały Ogólnoświatowego Zarządu A.. Pieniądze te pochodziły z organizacji międzynarodowej A..

A. działa na całym świecie poprzez organizację i zapewnianie pomocy finansowej i materialnej (m.in. różnej wysokości granty), przekazywanej osobom wybranym w trakcie procesu weryfikacyjnego, które realizują programy zgodnie z działaniami statutowymi A. m.in. w następujących obszarach: praca w środowiskach osób wykluczonych społecznie (bezdomni, niepełnosprawni, długotrwale bezrobotni), ochrona środowiska, dzieci ulicy, edukacja, ochrona, zdrowia i inne. Środki finansowe przyznawane są zwykle na okres trzech lat i mają umożliwić liderom organizacji realizację danego programu. Udzielane są one na zasadzie bezzwrotnej pomocy, w wyniku jednostronnej deklaracji organizacji. Władze organizacji A. samodzielnie typują potencjalnych beneficjentów oraz określają zakres dopuszczalnej pomocy.

Celem programu realizowanego przez A. jest wspieranie beneficjentów poprzez zagwarantowanie im możliwości utrzymania się bez podejmowania dodatkowych czynności zarobkowych wykraczających poza zakres działań programowych, za które osoba została przyjęta do A. i umożliwienie skoncentrowania im całej swojej aktywności na działalności społecznej. Fundusze A. pochodzą ze źródeł prywatnych, głównie z darowizn od amerykańskich obywateli, które to następnie są rozdysponowywane w formie grantów dla liderów organizacji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskane dochody w postaci środków pieniężnych przyznanych przez międzynarodową organizację pozarządową (w przedmiotowej sprawie przez organizację A.), na podstawie jednostronnej deklaracji oraz mające charakter bezzwrotny, przeznaczone na realizację przez podatnika bezpośrednio celu programu, są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje dochody otrzymywane przez podatnika przyznawane przez każdą międzynarodową organizację, na podstawie jednostronnych deklaracji oraz mające charakter bezzwrotnej pomocy bez względu na to, z jakich źródeł organizacje te uzyskują środki pieniężne, jeżeli podatnik realizuje bezpośrednio cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy. Tym samym uzyskane przez Wnioskodawcę środki pieniężne od Fundacji A. mieszczą się w zakresie rzeczonego zwolnienia.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:

Jak wynika z treści powyższego przepisu, dla zastosowania przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania określonych dochodów, spełnione winny być łącznie następujące przesłanki:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w Jego przypadku bezdyskusyjne jest spełnienie przesłanek a) oraz c) - d). Jest bowiem osobą fizyczną posiadającą w Polsce stałe miejsce zamieszkania i podlegającą tu nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (przesłanka z pkt a). Otrzymane pieniądze mają charakter bezzwrotnej pomocy, do której zwrotu nie jest pod żadnymi warunkami zobowiązany (przesłanka z pkt c). Przyznanie środków nastąpiło na podstawie jednostronnej deklaracji (decyzji) fundacji A. (przesłanka z pkt d).

Decydujące znaczenie ma zatem ocena przesłanek b), tj. czy A. ma status organizacji międzynarodowej w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz e), tj. czy Wnioskodawca jako podatnik bezpośrednio realizuje cel na jaki zostały przyznane mu środki pieniężne.

Odnosząc się do pytania, czy A. ma status organizacji międzynarodowej w świetle ustawy, należy przedstawić dwa istotne zagadnienia. Po pierwsze, sposób rozumienia przez polskiego prawodawcę sformułowania "organizacja międzynarodowa" i po drugie przesłanek, które decydują w polskim systemie prawnym o nadaniu organizacji pozarządowej charakteru międzynarodowego.

W przepisach prawa podatkowego nie ma definicji legalnej terminu "organizacja międzynarodowa". W związku z powyższym, dopiero przy dokładnej analizie polskiego systemu prawnego, biorąc pod uwagę wykładnię systemową funkcjonalną oraz doktrynalną można stworzyć wyraźną definicję organizacji międzynarodowej. Należy przy powyższym stwierdzić, że obejmuje ona swym zakresem międzynarodowe organizacje międzyrządowe oraz pozarządowe. Twierdzenie to wynika z szeregu faktów. Polski system prawny wyróżnia zarówno pojęcia organizacji pozarządowych, międzynarodowych organizacji pozarządowych oraz międzynarodowych organizacji międzyrządowych. Znajduje to odzwierciedlenie w prawodawstwie, doktrynie i orzecznictwie z czego wynika, że prawodawca świadomie posługuje się tymi zwrotami, uznając odmienny charakter wymienionych podmiotów. W przypadkach, gdy chce wskazać konkretną organizację, używa określeń międzyrządowa lub pozarządowa, natomiast terminu "organizacja międzynarodowa" używa w celu objęcia nim wszelkich organizacji międzynarodowych.

Zdaniem Wnioskodawcy należy zauważyć, że oprócz różnych typów organizacji międzynarodowych, istnieją organizacje na szczeblu krajowym o charakterze pozarządowym. Fakt ich występowania w publicznym obrocie, w tym w różnych aktach prawnych jest oczywisty, na co wskazują poniższe przykłady. Posługiwanie się tym zwrotem przez prawodawcę, daje podstawę do wniosku, że istnieje głęboka świadomość ich istnienia, co będzie stanowiło podstawę do dalszego wnioskowania o istnieniu szerszej kategorii organizacji międzynarodowych pozarządowych.

Pojęcie "organizacja pozarządowa" występuje m.in. w:

Uwzględniając powyższe, należy przejść następnie do analizy występowania w prawie polskim podziału na międzyrządowe i pozarządowe organizacje międzynarodowe. Ustawodawca używa takich sformułowań w różnych aktach prawnych, co daje podstawę do wniosku, że zwrot organizacje międzynarodowe jest rozumiany w sposób szeroki. Najlepiej ilustruje ten fakt ustawa z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 80, poz. 872), gdzie art. 15 ust. 1 pkt 7 mówi o organizacjach międzynarodowych rządowych i pozarządowych, a także w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. O organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (Dz. U. Nr 93, poz. 897), gdzie spośród organizacji międzynarodowych wyszczególnia organizacje międzyrządowe.

Ponadto pojęcie "międzynarodowa organizacja pozarządowa" występuje m.in. w:

Natomiast wyróżnienie "międzynarodowych organizacji międzyrządowych" znajduje się m.in. w:

Podkreślić trzeba również, że w postanowieniach urzędów skarbowych interpretujących prawo podatkowe można znaleźć sugestię o "międzynarodowości" organizacji pozarządowej. Na podstawie jednej ż interpretacji urzędu skarbowego międzynarodową organizacją pozarządową jest Fundacja Polsko - Niemieckie Pojednanie (Urząd Skarbowy Poznań - Nowe Miasto; sygnatura ZDC/4I5/10/LUG/05). Przypadek ten jest o tyle ciekawy, że chociaż fundacja ta prowadzi działalność zarówno w Polsce jak i poza nią to działa jednak na zasadach prawnych obowiązujących w RP (w oparciu o ustawę o fundacjach), w jej organach zasiadają Polacy, zaś fundatorem jest (polski) Skarb Państwa (środki na wypłatę odszkodowań pochodzą wszakże z RFN). Interpretacja ta stwierdza, że w prawie polskim możliwa jest sytuacja, że organizacja, mająca siedzibę w Polsce, działająca w Polsce i poza nią może mieć charakter organizacji międzynarodowej. Dlatego należy podkreślić, że organizacja, taka jak Fundacja A., ma charakter międzynarodowy.

Na podstawie przytoczonych powyżej faktów należy zauważyć, że polski prawodawca wyróżnia istnienie różnego typu organizacji międzynarodowych. Występowanie w różnych ustawach, rozporządzeniach, a także umowach międzynarodowych, których Polska jest stroną sformułowań "międzynarodowe organizacje międzyrządowe" i "międzynarodowe organizacje pozarządowe" daje podstawę do wniosku, że posługiwanie się nimi jest jak najbardziej zamierzone. W celu odpowiedniego doprecyzowania, akty prawne wykorzystują powyższe sformułowania, natomiast w celu ich zbiorczego określenia, używane jest tylko sformułowanie "organizacja międzynarodowa". Reasumując, użyte w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy sformułowanie "organizacje międzynarodowe" wobec braku bliższego zdefiniowania (np. w zakresie podmiotowym - "organizacja międzyrządowa") jest pojęciem szerokim, obejmuje więc także organizacje typu A. tj. organizacje (np. fundacje) o charakterze organizacji międzynarodowej (zarówno poprzez skład osobowy, jak i zakres działania określony statutem). W efekcie środki finansowe przyznawane przez tę organizację osobom fizycznym, mającym miejsce zamieszkania na terytorium Polski, są objęte zakresem tego przepisu i na jego podstawie zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jednocześnie Wnioskodawca zwraca uwagę, że w analogicznych sytuacjach innych członków A. korzystających z przyznanych im środków na identycznych zasadach, urzędy skarbowe zajmowały stanowisko o zastosowaniu zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (np. postanowienie Urzędu Skarbowego w Mikołowie z dnia 11 stycznia 2006 r. Nr PD-I-415/1/06/BF, decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 8 lipca 2007 r.).

Odnosząc się z kolei do warunku, czy jako członek A. Wnioskodawca bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy, należy wskazać, iż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera żadnych wymogów co do charakteru programu ani też jego celów (tymczasem jeśli ustawodawca pragnie uzależnić skutki podatkowe od określonego rodzaju celu, czyni to wprost w ustawie podatkowej, np. w zakresie celów, na jakie można przeznaczyć darowizny w celu dokonania odliczenia). Brak takiego określenia celu programu oznacza, że może on mieć charakter dowolny. Ważnym jest, aby cel określony przez organizację międzynarodową był realizowany bezpośrednio przez podatnika.

Dowolność celu przewidziana w przepisach prawa oznacza, że sam fakt przeznaczania przez podatnika otrzymanych środków na rozwój i utrzymanie nie oznacza, iż nie jest realizowany cel programu. Jeżeli bowiem, tak jak w przypadku A., celem programu, na jaki zostały przekazane środki, jest właśnie rozwój osobisty beneficjenta - co pozwala mu wykonywać istotne społecznie działania - wówczas wydatkowanie środków na potrzeby takiego rozwoju spełnia przesłankę bezpośredniej realizacji celu. Należy także podkreślić, iż przesłanka bezpośredniego realizowania celu programu jest w przypadku Wnioskodawcy spełniona ze względu na fakt, iż jest On podmiotem otrzymującym środki, którego dotyczy konkretny program realizowany z tych środków. Nie ma w tej sytuacji podwykonawstwa, które wykluczałoby uznanie realizacji danego projektu w sposób bezpośredni. O pośredniości, do której nie ma zastosowania omawiane zwolnienie, można mówić w sytuacji, gdy podmiot uzyskujący środki pomocowe posiłkuje się podwykonawcami opłacanymi ze środków pomocowych. Takich podwykonawców nie dotyczy wówczas zwolnienie (por. A., R., Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Komentarz, 2005 r.). A zatem, w przypadku Wnioskodawcy przesłanka bezpośredniego realizowania celu programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy jest spełniona.

Podsumowując Wnioskodawca twierdzi, że zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znajduje zastosowanie do środków otrzymywanych przez Niego od fundacji A..

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:

Nie budzi wątpliwości fakt, iż przesłanki skorzystania ze zwolnienia wskazane pod lit. a) oraz lit. b) muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że obok warunków dotyczących samej pomocy, konieczne jest jeszcze, aby podatnik bezpośrednio realizował cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.

Przechodząc do szczegółowej interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, iż w przepisie tym mowa jest o:

W świetle ww. przepisu podmiotami, których świadczenia mogą zostać uznane za bezzwrotną pomoc, są rządy państw obcych, organizacje międzynarodowe lub międzynarodowe instytucje finansowe. Enumeratywnie wymieniony w tym przepisie katalog ma charakter zamknięty. Oznacza to, że jedynie środki uzyskane od wymienionych w nim podmiotów mogą - przy zachowaniu pozostałych warunków określonych w ustawie - być wolne od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Bezzwrotna pomoc może być zatem udzielona jedynie przez podmioty prawa międzynarodowego, a więc podmioty, które posiadają prawa i obowiązki wynikające bezpośrednio z prawa międzynarodowego.

Głównymi podmiotami prawa międzynarodowego są państwa. Organizacje międzynarodowe są drugim podstawowym uczestnikiem stosunków międzynarodowych. Powstały one jako forma współpracy międzynarodowej państw z przekształcenia konferencji międzyrządowych w trwałe związki oparte na umowie wielostronnej, których głównym zadaniem jest kształtowanie współpracy państw w różnych dziedzinach.

Organizacje międzynarodowe dzielą się na:

Organizacje pozarządowe to związki, których członkami są zrzeszenia narodowe, stowarzyszenia o charakterze pozarządowym oraz osoby fizyczne lub prawne z różnych państw. Organizacje te nie działają na podstawie umów międzynarodowych, lecz na podstawie porozumień nieformalnych lub porozumień o charakterze wewnętrznoprawnym. Z reguły działalność ich opiera się na statutach, które nie mają charakteru umów międzynarodowych.

Organizacjami międzynarodowymi pozarządowymi są między innymi: Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża, Światowa Federacja Związków Zawodowych, Instytut Prawa Międzynarodowego, Stowarzyszenie Prawa Międzynarodowego, Międzynarodowa Helsińska Federacja Praw Człowieka.

A zatem międzynarodowa organizacja pozarządowa, której członkami są osoby fizyczne - to organizacja (związek, stowarzyszenie) powstała na mocy porozumienia osób fizycznych z różnych państw, której charakter międzynarodowy winien być odzwierciedlony w jej statucie.

Z kolei międzynarodowe instytucje finansowe (określane też jako międzynarodowe organizacje finansowe) to jednostki organizacyjne działające na podstawie umów zawieranych między państwami, mające na celu prowadzenie działalności finansowej, zwłaszcza w zakresie udzielania kredytów i pożyczek. Międzynarodowe instytucje finansowe to zinstytucjonalizowana forma współpracy niezależnych państw w dziedzinie stosunków finansowych, której celem jest działalność nienastawiona na osiąganie zysków. Można je pojmować jako instytucjonalną część międzynarodowego systemu walutowego, rozumianego jako zespół norm, zasad i instytucji mających na celu zapewnienie swobody regulowania zobowiązań krajów o odrębnych walutach.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że zwolnienie dotyczy jedynie dochodów stanowiących bezzwrotną pomoc przyznaną na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z obcymi państwami, organizacjami lub instytucjami międzynarodowymi przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że A. jest międzynarodową organizacją pozarządową założoną w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, opierającą swoją działalność na formule "non profit" i jej celem jest promocja zjawiska przedsiębiorczości społecznej. Inwestuje ona w pojedyncze osoby - społecznych przedsiębiorców, które realizują programy na rzecz dobra publicznego. Środki na bezzwrotną pomoc w formie grantów, pochodzą ze źródeł prywatnych, głównie darowizn od amerykańskich obywateli.

Jeżeli zatem organizacja A. jest organizacją międzynarodową w rozumieniu powyższych wyjaśnień oraz Wnioskodawca bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy, to należy stwierdzić, że do otrzymanych dochodów ma zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże tutejszy organ pragnie podkreślić, iż w ewentualnym postępowaniu podatkowym, to na Wnioskodawcy, jako stronie wywodzącej z danej okoliczności skutki prawne w postaci możliwości zastosowania do otrzymywanych przychodów zwolnienia przedmiotowego, będzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że podmiot ten ma status międzynarodowej organizacji pozarządowej, oraz że spełnione są pozostałe uwarunkowania omawianego zwolnienia.

Na mocy ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888), która zmieniała treść art. 14f § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa od dnia 20 września 2008 r. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł. Oznacza to, że wszystkie wnioski, które wpływają do organów od wymienionej daty podlegają opłacie w wysokości 40 zł. Z uwagi na fakt, iż Strona opłaciła wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w kwocie 75 zł w dniu 29 grudnia 2008 r. różnica w kwocie 35 zł zostanie zwrócona zgodnie z § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształceniu w inną formę organizacyjno - prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783), na wskazany Nr rachunku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.