IPPB4/415-139/09-5/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2010 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Warszawie 15 lutego 2010 r.), uzupełnione pismem z dnia 9 kwietnia 2010 r. (data nadania 9 kwietnia 2010 r., data wpływu 12 kwietnia 2010 r.) na wezwanie z dnia 1 kwietnia 2010 r. (data nadania 2 kwietnia 2010 r., data odbioru 8 kwietnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sytuacji dofinansowania przez pracodawcę, pracownikom studiów doktoranckich - jest prawidłowe.

W dniu 15 lutego 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sytuacji dofinansowania przez pracodawcę pracownikom studiów doktoranckich.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Na podstawie wniosku o dofinansowanie studiów doktoranckich, złożonego do pracodawcy, przyznana została dla Wnioskodawczyni zgoda na zwrot części kosztów związanych z podjęciem ww. studiów. Zwrot, który ma zostać wypłacony przez pracodawcę na podstawie umowy, dotyczącej podnoszenia kwalifikacji zawodowych, bez skierowania, zawartej w dniu 7 stycznia 2010 r., po przedstawieniu rachunków potwierdzających dokonanie opłaty za przedmiotowe studia, do chwili obecnej nie został wypłacony. Organizatorem i prowadzącym studia doktoranckie jest Uniwersytet Medyczny. Wnioskodawczyni zaznacza, iż podjęte studia doktoranckie przyczynią się do podniesienia Jej kwalifikacji zawodowych oraz wykształcenia ogólnego. Podjęty kierunek studiów jak i temat pracy doktorskiej jest związany z tematyką wykonywanej przez Wnioskodawczynię pracy. Świadczenia stanowiące zwrot części kosztów związanych z podjętą nauką przyznane zostały Wnioskodawczyni na podstawie umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawczynią a pracodawcą, dotyczącej podnoszenia kwalifikacji zawodowych bez skierowania. Studia doktoranckie rozpoczęte zostały w roku akademickim 2009/2010 i zgodnie z harmonogramem powinny zostać zakończone najpóźniej do 30 września 2013 r.

Pismem z dnia 1 kwietnia 2010 r. wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku.

Wnioskodawczyni uzupełnił powyższe w terminie, pismem z dnia 9 kwietnia 2010 r. (data wpływu 12 kwietnia 2010 r., data nadania 9 kwietnia 2010 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zasadnym jest pobieranie i odprowadzanie przez pracodawcę podatku dochodowego od osób fizycznych od wartości dofinansowania studiów doktoranckich bez skierowania organizowanych przez Uniwersytet Medyczny...

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota dofinansowania powinna korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90 wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę, na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy przysługujących pracownikom, podejmującym naukę w szkołach lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.

Do odrębnych przepisów należy zaliczyć między innymi Kodeks pracy wraz z aktami wykonawczymi. Możliwości przyznania dodatkowego świadczenia pracownikowi w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia osób dorosłych (Dz. U. Nr 103, poz. 472 z późn. zm.).

Zgodnie z § 5 ust. 1 przedmiotowego rozporządzenia, pracownikowi podejmującemu naukę w szkole bez skierowania zakładu pracy może być udzielony bezpłatny urlop i zwolnienie z części dnia pracy, bez zachowania prawa do wynagrodzenia, w wymiarze ustalonym na zasadzie porozumienia pomiędzy zakładem pracy a pracownikiem. Zakład pracy może też pokryć pracownikowi koszty, związane z nauką, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1-3. Zgodnie z § 3 przywołanego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej kształcenie dorosłych w formach szkolnych odbywa się w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych i szkołach wyższych. Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.) studia doktoranckie są jedną z form zajęć, które mogą być prowadzone przez uczelnie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 12 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Z cytowanych powyżej przepisów jednoznacznie wynika, że do przychodów pracownika zalicza się wszystkie otrzymywane przez niego świadczenia, wynikające z zawartej umowy bądź mające związek z wykonywaniem przez niego pracy.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę w szkołach lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.

Użyte w cytowanym powyżej przepisie sformułowanie "odrębne przepisy" obejmuje cały szereg aktów prawnych, z których wynika prawo pracownika do otrzymania od pracodawcy świadczeń w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego.

Do odrębnych przepisów (z uwagi na brak uregulowań w tym zakresie w przepisach szczególnych), należało zaliczyć ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi do tej ustawy. Możliwość przyznania pracownikowi dodatkowych świadczeń w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych regulowało rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. Nr 103, poz. 472 z późn. zm.).

Zatem, warunkiem zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy jest to, aby świadczenie zostało przyznane pracownikowi zgodnie z odrębnymi przepisami, dotyczyło podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego oraz było przyznane osobie zatrudnionej na podstawie stosunku pracy lub stosunków pokrewnych.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego pracodawca pokrywa koszty studiów doktoranckich, podjętych przez Wnioskodawczynię.

Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 137, poz. 1304) uchyliła art. 68 ustawy o systemie oświaty, stanowiący wraz z art. 103 ustawy - Kodeks pracy podstawę prawną wydania ww. rozporządzenia i równocześnie nadała nowe brzmienie jej art. 68c. Przepisem tym upoważniono ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania m.in. do określenia, w drodze rozporządzenia, warunków i trybu uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych.

W wykonaniu powyższej delegacji wydane zostało rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz. 216), które weszło w życie z dniem 14 marca 2006 r. Rozporządzenie to uporządkowało sferę uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych realizowanych w ramach systemu oświaty. Znowelizowało przepisy rozporządzenia z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych, uchylając m.in. część przepisów Rozdziału 3 "Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie w formach pozaszkolnych", w tym przepis § 8, zawierający przykładowy katalog pozaszkolnych form kształcenia.

Mając powyższe na uwadze, należy wskazać na odmienny zakres materii normowanej w obu przywoływanych wyżej rozporządzeniach. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. dotyczy form kształcenia osób dorosłych wyłącznie na poziomie wynikającym z ustawy o systemie oświaty. Regulacja ta nie obejmowała zaś swym zakresem zagadnienia podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez osoby dorosłe będące pracownikami, realizowanych w różnorodnych formach o charakterze pozaszkolnym przez szerokie i zróżnicowane grono podmiotów na podstawie innych przepisów. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. określało natomiast rodzaj i zakres świadczeń przysługujących pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe i poziom wykształcenia ogólnego w formach szkolnych i pozaszkolnych, zarówno tych organizowanych na postawie rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r., jak i tych, które mogą być organizowane na podstawie innych, niż ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572), przepisów.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia z 12 października 1993 r., kształcenie w formach szkolnych odbywa się w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych i szkołach wyższych. Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.) studia doktoranckie są - obok studiów, studiów podyplomowych oraz kursów dokształcających - jedną z form zajęć, które mogą być prowadzone przez uczelnię. Ustawa - Prawo o szkolnictwie wyższym definiuje studia doktoranckie, jako studia trzeciego stopnia, na które przyjmowani są kandydaci posiadający tytuł magistra albo tytuł równorzędny, umożliwiające uzyskanie zaawansowanej wiedzy w określonej dziedzinie lub dyscyplinie nauki, przygotowujące do samodzielnej działalności badawczej i twórczej oraz uzyskania stopnia naukowego doktora (art. 2 ust. 1 pkt 10 tej ustawy),

Zatem studia doktoranckie należy uznać za kształcenie w formach szkolnych.

W przypadku pracownika podejmującego naukę w szkole bez skierowania zakładu pracy zakres świadczeń bądź uprawnień, jakie mogą mu być przyznane przez pracodawcę z tego tytułu, regulował przepis § 5 ust. 1 rozporządzenia z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych, który stanowi, iż takiemu pracownikowi może być udzielony bezpłatny urlop i zwolnienie z części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia w wymiarze ustalonym na zasadzie porozumienia pomiędzy zakładem pracy i pracownikiem.

Dodatkowo zakład pracy może też pokryć pracownikowi koszty związane z nauką tj.:

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 marca 2009 r. (sygn. akt K 28/08) stwierdzającego niezgodność art. 103 ustawy - Kodeks pracy z art. 92 ust. 1 Konstytucji, z dniem 11 kwietnia 2010 r. straciło moc wydane na jego podstawie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika (Dz. U. Nr 103, poz. 472, z późn. zm.).

Obecnie nie ma więc "odrębnych przepisów", o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, regulujących przyznawanie przez pracodawcę świadczeń na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika. Pozostaje jedynie ogólna klauzula z art. 17 Kodeksu pracy, zgodnie, z którym pracodawca obowiązany jest ułatwić pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Zatem tutejszy organ nie jest właściwy do oceny skutków prawnych związanych z utratą mocy przedmiotowego rozporządzenia. Rozporządzenie to wykonywało przepisy Kodeksu pracy, dlatego też obecnie, o wyjaśnienie tej kwestii, należy zwrócić się do resortu pracy.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, iż w okresie obowiązywania rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, jeżeli dofinansowanie kosztów studiów doktoranckich faktycznie zostało przyznane przez zakład pracy, zgodnie z uregulowaniami zawartymi w ww. rozporządzeniu, wówczas spełniało warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i korzystało ze zwolnienia z opodatkowania do dnia 10 kwietnia 2010 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.