IPPB4/415-109/14-2/MS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 8 maja 2014 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB4/415-109/14-2/MS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 11 lutego 2014 r. (data wpływu 14 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanego dochodu w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji w indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanego dochodu w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni ma 15 letniego syna z pierwszego małżeństwa. Rozwód został orzeczony w 2001 r. Sąd uznał równe prawo do sprawowania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, jednak miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce zamieszkania matki. Od tego czasu samodzielnie sprawuje wychowanie nad dzieckiem.

Aktualnie Wnioskodawczyni jest od dwóch lat w nowym związku małżeńskim i posiada drugie dziecko z aktualnym mężem. W jednym domu są zameldowani: Wnioskodawczyni, Jej syn z pierwszego małżeństwa, aktualny mąż i ich wspólne dziecko. Aktualny mąż, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, z tytułu zawarcia związku małżeńskiego, nie uzyskał żadnych praw opiekuńczych ani wychowawczych, nad synem Wnioskodawczyni z pierwszego małżeństwa i w żaden sposób nie uczestniczy w wychowaniu małoletniego syna. Biologiczny ojciec dziecka z pierwszego małżeństwa, pierwszy mąż i jego pełnoprawny opiekun, nie wyraża zgody na wychowywanie swojego syna przez "nowego męża swojej byłej żony". Niezależnie od tego sprzeciwu, aktualny mąż Wnioskodawczyni nie ma takich uprawnień z punktu widzenia prawa. Biologiczny ojciec Jej syna nie uczestniczy w wychowaniu syna, nie interesuje się jego bieżącymi sprawami, nie uczestniczy też w żaden sposób materialny w wychowaniu syna. Wnioskodawczyni zamierza dokonywać rozliczeń podatkowych jako osoba samotnie wychowująca dziecko, w rozumieniu przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ dziecko Wnioskodawczyni z pierwszego małżeństwa jest wychowywane tylko przez Nią.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawczyni ma możliwość skorzystania z preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko, zgodnie z trybem określonym w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawo do rozliczenia swoich dochodów na preferencyjnych zasadach przysługuje tzw. osobom samotnie wychowującym dziecko. Należy przez to rozumieć jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. W przypadku osób rozwiedzionych decyduje orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Przewidziana wyżej preferencyjna forma opodatkowania jest jednak uzależniona od dalszych warunków. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że aby jednak skorzystać z tej formy opodatkowania muszą być spełnione następujące warunki. Osoba samotnie wychowującą dziecko musi:

* wychowywać w roku podatkowym małoletnie dziecko, dziecko, bez względu na wiek, które otrzymywało zasiłek pielęgnacyjny lub dziecko do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dziecko to nie uzyskało dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku;

* złożyć wspólne zeznanie za rok podatkowy, w terminie złożenia zeznania rocznego, tj. do 30 kwietnia;

* nie prowadzić działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym 19%, kartą podatkową, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub podatkiem tonażowym.

W przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawczyni spełnia wszystkie warunki określone dyspozycją przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest osobą samotnie wychowującą małoletnie dziecko i nie prowadzi działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym, kartą podatkową, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub podatkiem tonażowym.

Jak wskazano w przedstawionym stanie faktycznym, aktualnie od dwóch lat Wnioskodawczyni jest w nowym związku małżeńskim i posiada drugie dziecko z aktualnym mężem. W jednym domu są zameldowani: Wnioskodawczyni, Jej syn z pierwszego małżeństwa, aktualny mąż oraz ich wspólne dziecko. Aktualny mąż Wnioskodawczyni zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, z tytułu zawarcia związku małżeńskiego, nie uzyskał żadnych praw opiekuńczych ani wychowawczych nad Jej synem z pierwszego małżeństwa i w żaden sposób nie uczestniczy w wychowaniu małoletniego syna. Biologiczny ojciec dziecka z pierwszego małżeństwa, pierwszy mąż i jego pełnoprawny opiekun, nie wyraża zgody na wychowywanie swojego syna przez "nowego męża swojej byłej zony". Niezależnie od tego sprzeciwu, aktualny mąż Wnioskodawczyni nie ma takich uprawnień z punktu widzenia prawa. Z uwagi na zaistniałe okoliczności: aktualny mąż Wnioskodawczyni nie chce i nie może brać udziału w wychowywaniu syna. Ponieważ prawo nie nadaje mu żadnych praw i obowiązków, a były mąż Wnioskodawczyni nie wyraża zgody na wychowywanie syna z pierwszego małżeństwa przez Jej aktualnego męża, jasnym jest fakt, że bezsprzecznie Wnioskodawczyni wychowuje syna z pierwszego małżeństwa sama.

Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na fakt, że dziecko z pierwszego małżeństwa nie mieszka ze swoim ojcem, biologiczny ojciec nie uczestniczy w wychowaniu swojego dziecka, a Wnioskodawczyni jest jedyną osobą w domu mającą prawo do wychowywania dziecka z pierwszego małżeństwa i w rzeczywistości wychowuje je samotnie, zdaniem Wnioskodawczyni przysługuje Jej prawo do rozliczeń w podatkowych jako "osoba samotnie wychowującą dziecko", w rozumieniu wyżej przytoczonych przepisów.

Należy pokreślić, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nic zawierają legalnej definicji terminu "samotne wychowanie". Źródłem w tym zakresie powinny być postanowienia ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zgodnie z:

* art. 92 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, władza rodzicielska przysługuje rodzicom, aż do uzyskania pełnoletności dziecka;

* zgodnie z art. 95 § 1. władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka,

* zgodnie z art. 96 § 1 rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.

Zdaniem Wnioskodawczyni, Kodeks rodzinny i opiekuńczy wyraźnie stanowi jakie działania oznaczają sprawowanie władzy rodzicielskiej i zarazem składają się na wychowanie dziecka. Argumentując a contrario, jeśli jedno z rodziców nie wypełnia swoim zachowaniem zakresu czynności uznawanych ustawowo za wychowanie dziecka, należy przyjąć, że w tym wychowaniu nie uczestniczy.

Zdaniem Wnioskodawczyni, posiadania ustawowo przyznanej władzy rodzicielskiej, o której mowa w przytoczonych wyżej przepisach, nie można utożsamiać z pojęciem wykonywania tej władzy i w konsekwencji z pojęciem wychowania dziecka.

Pojęcie "wychowywać" należy tłumaczyć w następujący zapewniać byt, doprowadzać do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego.

Jeśli obojgu rodzicom przysługuje ustawowa władza rodzicielska, ale jedno z nich nie uczestniczy w sprawowaniu tej władzy rodzicielskiej, należy stwierdzić, że jedno z rodziców faktycznie wychowuje dziecko poprzez sprawowanie samodzielnej i samotnej władzy rodzicielskiej. Nie ma na gruncie obecnego prawa rodzinnego możliwości powierzenia władzy rodzicielskiej mężowi matki, jeżeli ojciec dziecka żyje. Nawet jeżeli ojciec dziecka byłby pozbawiony władzy rodzicielskiej to matka dziecka wykonuje tą władzę wyłącznie, bez udziału innych osób. Zatem w przytoczonym stanie faktycznym, Wnioskodawczyni sama wychowuję dziecko, ponieważ biologiczny ojciec dziecka nie wykonuje żadnej z czynności przedstawionych wyżej w przytoczonych przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, fakt posiadania drugiego dziecka, które nie jest wychowywane samotnie, nie ma znaczenia, ponieważ ustawodawca nie odnosi się do faktu liczby samotnie wychowujących dzieci i status osoby samotnie wychowującej jest nadany niezależnie od liczby wychowywanych dzieci. Fakt wychowywania jednego młodszego dziecka wspólnie z aktualnym mężem, nie może wykluczać faktu wychowywania dziecka w pierwszego małżeństwa samotnie, do którego aktualny mąż nie ma, nie może i nie chce nabyć żadnych praw wychowawczych.

W omawianym przypadku, jeżeli zarówno prawo zabrania aktualnemu mężowi sprawowania jakiejkolwiek władzy, sam ślub z matką dziecka w żaden sposób nie wpływa na zmianę relacji prawnych pomiędzy Jej mężem, a dzieckiem z pierwszego małżeństwa i nie ma udziału aktualnego męża matki w wychowaniu jej syna w pierwszego małżeństwa, trzeba uznać, że matka samotnie wychowuje swoje starsze dziecko, a tym samym status osoby samotnie wychowującej jest jej należny.

Na poparcie stanowiska Wnioskodawczyni warto przytoczyć tezy następujących wyroków oraz interpretacji wydanych w indywidualnych sprawach podatników:

* Wyrok z 4 lutego 2010 r., sygn. akt. I SA/Sz 816/09 oraz z dnia 13 stycznia 2010 r., sygn. akt. I SA/Kr 1280/09.Sądy wskazały, że osobą samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która faktycznie sama wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców.

* Z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka - Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 23 lipca 2009 r. Nr ITPB1/415-443/09/MM.

* Izba Skarbowa w Gdańsku (postanowienie z dnia 20 lipca 2006 r., Nr BI/4117-0049/06) wskazała, że wychowywanie dziecka jest pojęciem szerszym niż samo utrzymywanie go i oznacza także ponoszenie wszelkich konsekwencji wychowawczych oraz posiadanie pełni praw rodzicielskich do dziecka. Jeżeli więc oboje rodziców ponosi konsekwencje wychowawcze oraz ma pełnię praw rodzicielskich, to żadne z nich nie może skorzystać z preferencyjnej zasady rozliczeń "osób samotnie wychowujących dzieci".

* Drugi Urząd Skarbowy w Gdyni (postanowienie z dnia 17 kwietnia 2007 r., Nr PD-3/415-0004/07) wskazał, że ulga przysługuje tylko podatnikom zajmujących się faktycznie wychowaniem dziecka. Jeżeli wychowaniem dziecka zajmuje się jeden rodzic, pod którego opieką dziecko przebywa, a drugi rodzic nie mieszka z dzieckiem i jedynie przyczynia się do kosztów utrzymania dziecka, to nie przysługuje mu prawo do skorzystania z odliczenia. Przez wychowanie rozumieć należy faktycznie wychowanie i faktyczne ponoszenie ciężarów i konsekwencji wychowania dziecka, a nie tylko ponoszenie obciążeń finansowych.

* Izba Skarbowa w Warszawie (decyzja z dnia 7 marca 2007 r., Nr 1401/BF-I/4117-0007/07/WM) uznała, że mieszkanie matki dziecka i ojca dziecka nie przesądza o wspólnym wychowywaniu dziecka, szczególnie, jeżeli jeden z rodziców twierdzi, że sam ponosi wszelkie konsekwencje wychowawcze. W takich okolicznościach jeden z rodziców, ponoszący konsekwencje wychowawcze może skorzystać ze wspólnego opodatkowania z dzieckiem, jako osoba samotnie wychowująca dziecko, mimo wspólnego mieszkania z drugim rodzicem dziecka.

* Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (wyrok z dnia 18 września 2007 r., sygn. akt. III SA/Wa 1133/07), uznał, że w ustawie nie ma przepisu, zgodnie z którym wspólne zamieszkanie wykluczałoby możliwość samotnego wychowywania dzieci. Zdaniem sądu skoro podatnik nie pozostawał w związku małżeńskim, a więc nie przysługiwała mu możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem, to może rozliczać się jako osoba

* W przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci taktycznie zamieszkują (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, interpretacja z dnia 11 maja 2009 r., Nr IBPBII/1/415-163/09/ASz).

* Uzasadnienie wprowadzenia ulgi (wykładnia celowościowa) świadczy wyraźnie o tym, że ustawodawca kierował ją wyłącznie do tych osób, które samotnie troszczą się o zaspokajanie codziennych potrzeb dziecka, nie zaś do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego, ale nie pełni codziennej (samotnej) pieczy nad dzieckiem. (I SA/Kr 698/12 wyrok WSA w Krakowie z dnia 16 listopada 2012 r.).

* Preferencyjne obliczenie wysokości podatku będzie mogło mieć zastosowanie w przypadku podatników samotnie wychowujących dzieci, gdy spełnione zostaną enumeratywnie wymienione w art. 6 ust. 4 pkt 1-3 u.p.d.o.f. warunki w związku z art. 27f ust. 6 cytowanej ustawy, która odróżnia "wychowanie" od "utrzymania" (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 lutego 2012 r., sygn. akt. I SA/Gl 1073/11);

* Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 stycznia 2012 r., sygn. akt. II FSK 1228/10, słowo "samotnie"- w kontekście art. 6 ust. 4 i 5 u.p.d.o.f. oznacza - bez udziału innej (innych) osób.

* Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 września 2011 r., sygn. akt. I SA/Gd 518/11, warunkiem skorzystania z preferencji unormowanej w art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. jest osobiste wychowywanie dziecka przez rodzica lub opiekuna prawnego, polegające na troszczeniu się o byt materialny dziecka i jego rozwój emocjonalny.

* wyrok WSA z dnia 28 września 2011 r. w Gdańsku, sygn. akt. I SA/Gd 517/11. W kontekście art. 6 ust. 4 i 5 u.p.d.o.f. pojęcie "samotnie" oznacza "bez udziału innych osób", a pojęcie "wychowywać" - "zapewniając byt, doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego". 2. Osobą samotnie wychowującą dziecko jest niewątpliwie jeden z rodziców lub opiekun prawny, z którym dziecko faktycznie mieszka, który troszczy się o jego codzienny byt, o jego stan zdrowia, który osobiście lub przy pomocy zaufanej osoby towarzyszy dziecku do i ze szkoły/przedszkola, który interesuje się postępami dziecka w nauce, rozwojem fizycznym i intelektualnym dziecka.

* wyrok NSA Warszawa z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt. II FSK 30/10. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1.

małoletnie,

2.

bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3.

do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 powołanej ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Jak wskazano we wniosku, Wnioskodawczyni ma syna z pierwszego małżeństwa. Rozwód został orzeczony w 2001 r. Sąd uznał równe prawo do sprawowania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, jednak miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce zamieszkania matki. Od tego czasu Wnioskodawczyni samodzielnie sprawuje wychowanie nad dzieckiem. Wnioskodawczyni od dwóch lat jest w nowym związku małżeńskim i posiada drugie dziecko z aktualnym mężem. Aktualny mąż, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, z tytułu zawarcia związku małżeńskiego, nie uzyskał żadnych praw opiekuńczych ani wychowawczych, nad synem Wnioskodawczyni z pierwszego małżeństwa i w żaden sposób nie uczestniczy w wychowaniu małoletniego syna. Biologiczny ojciec Jej syna nie uczestniczy w wychowaniu syna, nie interesuje się jego bieżącymi sprawami, nie uczestniczy też w żaden sposób materialny w wychowaniu syna.

Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznaczą, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej.

Aby korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów na zasadach przewidzianych w tym przepisie należy mieć ściśle określony stan cywilny oraz wychowywać samotnie dzieci.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dziecka, nie zaś do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie pozostaje w związku małżeńskim z inną osobą nie będącą rodzicem dziecka.

Osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) - z wyjątkiem roku podatkowego, w którym zdarzenie to nastąpiło - jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik). W tym ostatnim przypadku należy uznać, że status osoby rozwiedzionej nabywa się dopiero poprzez prawomocne orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa. W związku z tym, uzyskanie w danym roku podatkowym jedynie nieprawomocnego orzeczenia o rozwodzie, nie pozwala na uznanie danej osoby za samotnie wychowującą dziecko.

Problemem przy ustaleniu statusu osoby samotnie wychowującej dziecko jest to, że w niektórych przypadkach pozostaje dwoje rodziców czy też opiekunów. Istotne jest wówczas, którą z tych osób należy uznać za "osobę samotnie wychowującą dziecko". Z pewnością bowiem tylko jedna osoba (spośród obydwu rodziców) może być uznana za samotnie wychowująca dziecko w danym czasie. W doktrynie i w praktyce przeważa stanowisko, zgodnie z którym decydujące znaczenie ma tutaj kryterium formalne, jakim jest orzeczenie sądu o powierzeniu władzy rodzicielskiej.

Osobami samotnie wychowującymi dzieci mogą być również, wyjątkowo, niektóre osoby pozostające w związku małżeńskim.

Dotyczy to osób, wobec których orzeczono separację. Nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko wymaga prawomocnego orzeczenia o separacji małżonków. Stąd też uzyskanie w danym roku nieprawomocnego orzeczenia w tym względzie nie pozwala na wspólne rozliczenie się z wychowywanym dzieckiem.

Dotyczy to również osób, których małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich. Skutek taki następuje na mocy orzeczenia sądowego. Podobnie jak w przypadku orzeczeń rozwodowych, także i w tym przypadku nabycie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko następuje dopiero z chwilą uprawomocnienia się wyroku sądowego w tej kwestii. W przypadku gdy dana osoba po orzeczeniu rozwodu i pozbawieniu poprzedniego współmałżonka władzy rodzicielskiej, zawrze kolejny związek małżeński, nie jest ona uznawana za osobę samotnie wychowującą dziecko. Władza rodzicielska musi być bowiem wyłączona zarówno w stosunku do poprzedniego współmałżonka jak i względem obecnego (aktualnego) małżonka podatnika, aby mógł on być uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko.

Osobami samotnie wychowującymi dziecko mogą być również te osoby, których małżonek odbywa karę pozbawienia wolności. Dotyczy to przypadków faktycznego wykonywana tej kary, tzn. sytuacji, w której małżonek tej osoby nie przebywa na wolności.

Jak wynika z wniosku, Wnioskodawczyni ponownie wyszła za mąż. Zatem Wnioskodawczyni nie jest osobą stanu wolnego, ponieważ od dwóch lat pozostaje w związku małżeńskim. Wnioskodawczyni będąc osobą w związku małżeńskim nie spełnia jednocześnie tych przesłanek, ze względu na które omawiany przepis daje możliwość wspólnego rozliczenia z dzieckiem osobie, która w związku małżeńskim pozostaje. To, zgodnie z wyżej wymienionymi uregulowaniami, wyklucza Ją z możliwości rozliczania się jako osoby samotnie wychowującej dziecko. Natomiast argument Wnioskodawczyni, że obecny mąż nie posiada praw opiekuńczych,ani wychowawczych do syna Wnioskodawczyni z pierwszego małżeństwa nie można utożsamiać z faktem, że pod względem prawnym sytuacja Wnioskodawczyni jest taka samajak osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich.

Zatem w świetle powyższego, nie można uznać Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko, gdyż jest Ona od dwóch lat osobą pozostająca w związku małżeńskim. W związku z powyższym Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię wyroków sądowych oraz interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że wyroki te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Należy zauważyć, że interpretacje te i wyroki dotyczą innego stanu faktycznego, tj. rodzic jest stanu wolnego i/lub żyjący w konkubinacie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl