IPPB3/4510-41/16-2/MC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2016 r. (data wpływu 18 stycznia 2016 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy w związku z planowanym nabyciem udziałów własnych w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia oraz samym umorzeniem powstanie przychód po stronie Wnioskodawcy - jest prawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy w związku z planowanym nabyciem udziałów własnych w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia oraz samym umorzeniem powstanie przychód po stronie Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągania. Planowane jest, aby udziałowcami Wnioskodawcy byli w przyszłości osoba fizyczna podlegająca nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce oraz spółka kapitałowa z siedzibą na Cyprze (dalej: Spółka Kapitałowa). Wnioskodawca nie wyklucza, że w przyszłości udziały w kapitale Wnioskodawcy należące do Spółki Kapitałowej zostaną umorzone bez wynagrodzenia. Umorzenie zostanie przeprowadzone zgodnie z art. 199 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.; dalej: k.s.h.), tj. poprzez nabycie przez Wnioskodawcę własnych udziałów bez wypłaty wynagrodzenia na rzecz jego wspólnika - Spółki Kapitałowej, a następnie ich umorzenie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z planowanym nabyciem przez Wnioskodawcę udziałów własnych od Spółki Kapitałowej w celu ich umorzenia bez wypłaty wynagrodzenia, jak i samym umorzeniem udziałów, powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 12 u.p.d.o.p. bądź z jakiegokolwiek innego tytułu.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z planowanym nabyciem udziałów w celu ich umorzenia bez wypłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki Kapitałowej jak i samym umorzeniem udziałów, nie powstanie po jego stronie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Umorzenie udziałów polega na wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno majątkowych jak i korporacyjnych, wynikających z umarzanych udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 k.s.h. Zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h., udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Na mocy art. 199 § 2 k.s.h., umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Stosownie do art. 199 § 3 k.s.h., za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. W literaturze przyjmuje się, że możliwość wyrażenia przez wspólnika zgody na nieodpłatne umorzenie jego udziałów nie zawiera w tym względzie ograniczeń dotyczących trybu umorzenia.

Jak wynika z cytowanego przepisu, spółka umarzająca udziały nabywa udziały jedynie w celu ich umorzenia, to jest ich prawnego unicestwienia. Umorzenie nie skutkuje przysporzeniem majątkowym po stronie spółki umarzającej. W sensie ekonomicznym, spółka niczego nie uzyskuje. Umorzenie jest jedynie przesunięciem części środków spółki w ramach jej kapitału własnego (przeksięgowaniem).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 u.p.d.o.p. przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22 u.p.d.o.p., przedmiotem opodatkowania jest przychód. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu, dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a u.p.d.o.p., jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychów, różnica jest stratą.

Wnioskodawca wskazuje, że katalog zdarzeń wymienionych w art. 12 u.p.d.o.p., powodujących wystąpienie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, nie jest katalogiem zamkniętym. Jednocześnie zarówno orzecznictwo jak i doktryna prawa podatkowego jednoznacznie podkreślają, że przychodem dla podatnika może być jedynie takie przysporzenie, które ma charakter trwały. Wskazuje się, że "z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem - jako źródłem dochodu - jest tylko taka wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa" (por. wyrok NSA z 14 maja 1998 r., sygn. I SA/Sz 1305/97). Ponadto przychodami na gruncie u.p.d.o.p. są jedynie takie wartości, które "określają definitywny przyrost majątku podatnika" (por. wyrok NSA z 27 listopada 2003 r., sygn. III SA 3382/02, jak również wyrok NSA z 4 października 2013 r., sygn. II FSK 2753/11).

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku czynności, które nie powodują definitywnego przyrostu majątku podatnika nie powstaje przychód na gruncie u.p.d.o.p. od osób prawnych. Nabycie przez Wnioskodawcę udziałów bez wynagrodzenia oraz ich umorzenie nie wiąże się dla Wnioskodawcy z jakimkolwiek zwiększeniem majątku. Wskazać należy, że wspólnik, którego udziały są umarzane, nie nabywa żadnych roszczeń w stosunku do spółki umarzającej udziały, gdyż nabycie lub objęcie przez wspólnika udziału w Spółce kapitałowej nie powoduje powstania po stronie spółki żadnego zobowiązania finansowego wobec wspólników. Dlatego w rozpatrywanym zdarzeniu przyszłym nie znajdzie również zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a u.p.d.o.p., na mocy którego przychodem jest wartość (...) umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Umorzenia udziałów nie można utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań.

Wnioskodawca podkreśla, że w rozpatrywanym zdarzeniu przyszłym nie znajdzie również zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 UPODP. Zgodnie ze wskazanym przepisem, przychodem jest w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, ze wskazanymi wyjątkami.u.p.d.o.p. nie definiuje pojęcia nieodpłatnego świadczenia, ani też częściowo odpłatnego świadczenia. Niemniej jednak, definiowanie ww. pojęć stanowiło przedmiot licznych rozstrzygnięć sądowych oraz interpretacyjnych. Przyjęte tam poglądy wskazują, że dla uznania danego świadczenia za nieodpłatne konieczne jest łączne wystąpienie następujących warunków:

a. Otrzymane świadczenie nie jest związane z jakimikolwiek kosztami, czy inną formą ekwiwalentu po stronie beneficjenta tego świadczenia (np. wyrok WSA w Gdańsku z 5 stycznia 2012 r., sygn. I SA/Gd 649/11 lub wyrok WSA w Łodzi z dnia 4 stycznia 2011 r., sygn. I SA/Łd 1064/10);

b. Świadczenie powinno mieć konkretny wymiar finansowy (np. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 22 stycznia 2014 r. sygn. I SA/Wr 20161/13 oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 7 stycznia 2014 r. nr IPTPB3/423-376/13-4/GG);

c. Wykonanie takiego świadczenia powinno następować kosztem majątku podmiotu świadczącego (np. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24 października 2012 r., sygn. I SA/Gd 595/2012).

Wnioskodawca wskazuje, że umorzenie dokonane w trybie art, 199 § 3 k.s.h. nie powoduje faktycznego przysporzenia majątkowego o konkretnym wymiarze finansowym. Wnioskodawca nabędzie udziały tylko w celu umorzenia. Jak zostało uprzednio wskazane, umorzenie udziałów własnych nie powoduje również wpływu środków finansowych. Spółka umarzająca udziały niczego nie uzyskuje w sensie ekonomicznym. Istotą omawianej czynności jest jedynie przesunięcie (przeksięgowanie) części środków w ramach kapitału własnego.

Skoro zaś nabycie udziałów własnych bez wynagrodzenia oraz ich umorzenie nie wiąże się z jakimkolwiek zwiększeniem aktywów (lub zmniejszeniem pasywów) spółki, w której udziały będą umarzane, to spółka ta nie uzyska żadnego przysporzenia stanowiącego przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że prezentowane przez niego stanowisko było wielokrotnie potwierdzane przez organy podatkowe, m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 5 stycznia 2009 r., sygn. ITPB3/423-592/08/MK, interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 listopada 2010 r. sygn. ILPB3/423-704/10-3/JG, interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 17 maja 2011 r., sygn. IPPB3/423-293/11-4/JB, oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 września 2013 r., sygn. IPPB3/423-516/13-2/MC.

Reasumując, w świetle obowiązującego stanu prawnego oraz powołując się na argumenty przytoczone przez Wnioskodawcę, w związku z planowanym nabyciem udziałów w celu ich umorzenia bez wypłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki Kapitałowej jak i samym umorzeniem udziałów, nie powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.