IPPB3/423-938/11-2/GJ - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kar umownych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2011 r. (data wpływu 12 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kar umownych - jest prawidłowe.

W dniu 12 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kar umownych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka prowadzi na terenie Polski działalność handlowo-usługową związaną z dostarczaniem, konfiguracją i serwisowaniem sprzętu informatycznego. Zgodnie z zakresem działania Podatnika zawarty został kontrakt z zamawiającym na dostawę fabrycznie nowego sprzętu z oprogramowaniem oraz instalację, uruchomienie, konfigurację i integrację tych systemów jak również przeprowadzenie szkoleń.

Towary stanowiące przedmiot kontraktu - m.in. oprogramowanie kupowane były przez Spółkę od producentów krajowych i zagranicznych głównie z Niemiec i Francji. Usługę wykonywali pracownicy Spółki oraz podwykonawcy. Realizacja umowy obejmowała zarówno sprzęt (ten został dostarczony w terminie i był wolny od wad) jak i usługi konfiguracji (co do których były zastrzeżenia i opóźnienia), a przy naliczaniu kar potraktowano ją jako całość.

W kontrakcie stanowiącym przedmiot zapytania wystąpiło opóźnienie w realizacji kontraktu spowodowane wieloma niekorzystnymi czynnikami nie zależnymi jedynie od podatnika-Spółki. Opóźnienia wynikały zarówno z winy zamawiającego (awaria jego systemów informatycznych, testowanie sprzętu pod nieobecność uprawnionych osób, zgłaszanie niestabilnej pracy systemów dopiero pod koniec prac, dodatkowe prace, siły wyższe i inne) jak dostawcy, który starając się sprostać dodatkowym warunkom i żądaniom zamawiającego nie zrealizował dostawy w terminie będąc świadomy możliwości nałożenia przez zamawiającego kar umownych. Mając jednak na celu uzyskanie przychodów jak i zabezpieczenie źródła przychodów (zamawiający jest znaczącym kontrahentem Spółki) zdecydował się na zrealizowanie kontraktu z opóźnieniem. Opóźnienia w konfiguracji i uruchomieniu zgodnie z datą ustaloną w kontrakcie spowodowane były również opóźnieniami ze strony kontrahenta zagranicznego, od którego Spółka nabyła oprogramowanie. Zamawiający, mimo świadomości wielu niesprzyjających czynników nie zgodził się na wydłużenie terminów, licząc na to, iż z uwagi na zapisy umowy otrzyma towar po bardziej atrakcyjnej dla niego cenie. Zamawiający nie skorzystał również z przysługującego mu prawa odstąpienia od umowy w przypadku zwłoki w wykonaniu przedmiotu umowy przekraczającej dwa tygodnie. Kontrakt został zrealizowany, a określone w umowie kary umowne z tytułu zwłoki w wykonaniu przedmiotu umowy zostały naliczone przez zamawiającego notą księgową, a następnie potrącone z jednej z wystawionych przez Spółkę faktur.

W rezultacie kontrakt został zrealizowany oraz przyniósł przychód Spółce, zwiększył się jedynie koszt jego wykonania w stosunku do pierwotnych ustaleń o koszty kary umownej za opóźnienie w realizacji umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka ma prawo zaliczyć kary nałożone przez zamawiającego do kosztów uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, kary umowne winny stanowić koszt uzyskania przychodu zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., ponieważ:

Uzasadnienie,

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Interpretacja pojęcia "koszty uzyskania przychodów" zawartego w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., prowadzi do wniosku, że podatnik ma prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych wszelkich kosztów, pod warunkiem, że są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Ponoszone koszty winny być oceniane pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Warunek ten został zachowany. Kontrakt został zrealizowany a Spółka osiągnęła z tego tytułu przychody, a także zabezpieczyła źródło przychodów (na przyszłość) decydując się na realizację kontraktu z opóźnieniem i mając świadomość kar. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Kara umowna jako sposób zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy, który przede wszystkim, ma na celu ułatwienie w dochodzeniu naprawienia ewentualnej szkody została uregulowana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w art. od 483 do 485.

Pod pojęciem kary umownej należy rozumieć zastrzeżenie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Innymi słowy, kara umowna jest rodzajem sankcji cywilnoprawnej zastrzeżonej na wypadek szkód powstałych w wyniku niewłaściwego wykonania umowy.

Do kosztów podatkowych nie zalicza się sankcji cywilnoprawnych w formie kar umownych czy odszkodowań z tytułów wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ustawodawca kierował się w tym względzie zasadą, aby nie premiować działań sprzecznych z istotą umów, zagrożonych karami. W przepisie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca wprost wyraża, jakiego rodzaju kary umowne i odszkodowania nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Są to kary czy odszkodowania wynikające z nienależytego wykonania zobowiązań. Kary są wynikiem niewłaściwego działania lub zaniechania dłużnika. W opisanej sytuacji Spółka dołożyła wszelkich starań, aby kontrakt zrealizować i uzyskać przychody. Nałożona na Spółkę kara nie wynikała z nieracjonalnego i pozbawionego należytej staranności działania samego Podatnika. Działania Podatnika zmierzające do zrealizowania umowy a więc i uzyskania przychodu należy uznać za racjonalne, a kary umowne są ryzykiem prowadzenia działalności gospodarczej, bez podjęcia którego jedyną decyzją byłoby w ogóle nie przystępowanie do realizacji umowy, a więc i brak przychodów. Istnieje zatem ścisły związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zapłatą kary, a osiągnięciem przychodu. W przedmiotowej sprawie kara umowna została nałożona z tytułu opóźnienie w realizacji umowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej przez Spółkę oceny swego stanowiska.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock