IPPB3/423-886/13-2/AG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2013 r. (data wpływu 30 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy/umów CDS - jest prawidłowe.

W dniu 30 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy/umów CDS.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego, mającą swoją siedzibę w Polsce i podlegającą w Polsce opodatkowaniu od całości dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: "Wnioskodawca" lub "Spółka"). Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest udzielanie pożyczek poza systemem bankowym.

Działalność gospodarcza prowadzona przez Wnioskodawcę związana z udzielaniem pożyczek wiąże się z dużym ryzykiem braku spłaty pożyczek lub też poważnego opóźnienia spłaty pożyczek. W przypadku zalegania klientów (pożyczkobiorców ze spłatą pożyczek) Spółka podejmuje działania mające na celu odzyskanie wymagalnych należności, jednakże często okazuje się, że mimo tego w dalszym ciągu nie jest wstanie skutecznie ich odzyskać. W konsekwencji środki pieniężne należące do Spółki i udostępnione wcześniej pożyczkobiorcom w ramach umów pożyczek mogą zostać przez Spółkę utracone.

Aby zabezpieczyć się przed wyżej opisanym ryzykiem, Spółka zamierza zawrzeć z innym podmiotem (dalej: "Partner") umowę lub kilka umów instrumentu finansowego. Spółka planuje, że tym instrumentem finansowym będzie swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej; "CDS"). Skutkiem zawarcia umowy swapu ryzyka kredytowego CDS jest przejęcie przez Partnera części ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Spółkę w zamian za ustalone wynagrodzenie (dalej; "Premia CDS").

Zgodnie z brzmieniem warunków wystawienia CDS (dalej; "Warunki CDS") stanowiących część umowy CDS, Partner w zależności od ustaleń stron w umowie CDS, będzie zobowiązany:

Okoliczności, opisane w Warunkach CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązań Partnera, o których mowa punktach 1) oraz 2) powyżej, mogą być to przykładowo; brak spłaty części lub całości pożyczki udzielonej klientowi wciągu określonego w Warunkach CDS czasu czy też określona wysokość niespłaconej kwoty pożyczki lub określona ilość niespłaconych rat pożyczki.

Umową CDS może być objęta zarówno kwota nominalna (kapitał) pożyczek jak również pozostałe opłaty związane z pożyczką (m.in. prowizje, odsetki, opłaty). Umowa CDS będzie dotyczyć pożyczek, które w momencie zawarcia umowy CDS już zostały udzielone przez Wnioskodawcę jak również pożyczek, które dopiero zostaną udzielone przez Wnioskodawcę w przyszłości (tekst jedn.: po zawarciu umowy CDS).

Wnioskodawca jako podmiot udzielający pożyczek, czyli wierzyciel, będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz drugiej strony transakcji (Partner) wynagrodzenia (Premii CDS) cyklicznie (np. co miesiąc, co kwartał, co pół roku lub co rok) bądź jednorazowo, skalkulowanego m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych umową CDS. Wynagrodzenie nie będzie stanowiło wydatku związanego z nabyciem pochodnego instrumentu finansowego w rozumieniu art. 16 ust. 1b ustawy z dnia 15 lutego 1994 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1992 r. Nr 21, poz. 86 z późn. zm., dalej; "ustawa CIT"). Wydatki na wynagrodzenie poniesione oraz właściwie udokumentowane nie zostaną Spółce zwrócone w żadnej formie.

Zabezpieczenie ryzyka działalności pożyczkowej czy też kredytowej w ramach instrumentów finansowych CDS jest najczęściej oferowane przez międzynarodowe instytucje finansowe. Korzyścią dla strony wchodzącej w umowę CDS jest zabezpieczenie ryzyka braku spłaty udzielonych pożyczek poprzez jego wytransferowanie do zewnętrznego podmiotu. Zawarcie umowy CDS pozwala na zachowania oraz zabezpieczanie zaangażowanych środków finansowych przeznaczonych na udzielanie pożyczek. W związku z wysokim ryzykiem prowadzenia działalności w zakresie udzielania pożyczek dotyczącym ich niespłacalności, mogłoby się okazać, iż brak zawarcia przedmiotowej umowy CDS doprowadziłby w krótkim czasie do utraty płynności finansowej Spółki. Zawarcie umowy CDS zabezpiecza możliwość prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu przykładowo odsetek, prowizji lub innych opłat od przedmiotowych pożyczek, ponieważ w ramach umowy CDS Partner po zrealizowaniu warunków opisanych w Warunkach CDS, jest zobowiązany do płatności na rzecz Spółki (albo w ramach wykupu wierzytelności albo w ramach ich spłaty). Wynagrodzenie uiszczane w ramach umowy CDS pozostanie w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z umowy CDS, poprzez spłatę pożyczki przez drugą stronę umowy CDS (Partnera), w części stanowiącej spłatę kapitału, nie będzie on zobowiązany do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu na mocy art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z CDS, poprzez spłatę pożyczki przez drugą stronę umowy CDS, w części stanowiącej spłatę nieuiszczonych odsetek, które nie podlegały uprzednio kapitalizacji, będzie on zobowiązany, do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

3. Czy wynagrodzenie płacone w związku z umowami CDS na rzecz Partnera, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

4. Czy wynagrodzenie płacone w związku z umowami CDS na rzecz Partnera, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącamy w dacie jego poniesienia tj. w dniu na który zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1)

W ocenie Wnioskodawcy kwota spłaty pożyczki w ramach umowy CDS w części dotyczącej spłaty kwoty głównej pożyczki (kapitału) nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na gruncie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.; dalej: ustawy CIT).

Wnioskodawca zaznacza, iż zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy CIT, do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). W świetle powyższego, spłata kapitału pożyczki na gruncie przepisów ustawy CIT jest neutralna podatkowo.

Zdaniem Spółki, w ramach zawartej umowy CDS zostanie dokonana spłata kapitału Udzielonej pożyczki. Dla Spółki bowiem bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez inny podmiot (Partnera). Tym samym w sytuacji spłaty kapitału udzielonej pożyczki przez stronę umowy CDS, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wykazania przychodu do opodatkowania. Ważne jest bowiem, iż przesłankę spłaty kapitału pożyczki przez stronę umowy CDS stanowi brak spłaty udzielonej pożyczki przez pożyczkobiorcę.

Spółka podkreśla, iż w art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy CIT ustawodawca nie ograniczył wyłączenia z opodatkowania ze względu na podmiot, który dokonuje spłaty kapitału. Tym samym, w analizowanej sytuacji bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez stronę umowy CDS Partnera, a nie bezpośrednio przez pożyczkobiorcę. Po stronie Spółki konsekwencje spłaty kapitału pożyczki są tożsame niezależnie od faktu, czy spłata dokonana jest przez pożyczkobiorcę, czy przez podmiot do tego zobowiązany na mocy umowy CDS.

Podsumowując powyższe, konsekwencje podatkowe związane ze spłatą pożyczki w ramach CDS w części dotyczącej kapitału pożyczki powinny być rozpatrywane z uwzględnieniem regulacji dotyczącej opodatkowania spłaty pożyczek, kredytów, czyli art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy CIT, w świetle którego takie płatności nie stanowią przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym, skoro spłata kapitału pożyczki nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu, to również spłata kapitału pożyczki dokonana w ramach umowy CDS nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Ponadto argumentem wskazującym na fakt, iż spłata kapitału pożyczki przez podmiot będący stroną umowy CDS nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu jest regulacja zawarta w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy CIT. Biorąc pod uwagę, iż Wnioskodawca nie ujmie kwoty kapitału udzielonej pożyczki jako kosztu uzyskania przychodu, w konsekwencji zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem, zwrot tego wydatku w postaci uzyskanego świadczenia z tytułu umowy CDS, nie powinien stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Ad. 2)

W opinii Wnioskodawcy spłata pożyczki w części dotyczącej odsetek poprzez spłatę długu na mocy umowy CDS, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie otrzymania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy CIT.

Zgodnie z przedstawioną argumentacją w zakresie pytania pierwszego, spłatę pożyczki w ramach umowy CDS należy rozpatrywać w kontekście udzielonej pożyczki. Tym samym, spłata pożyczki na mocy umowy CDS w części dotyczącej odsetek stanowi spłatę tych odsetek

Biorąc pod uwagę art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy CIT, zgodnie z którym do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się kwot naliczonych lecz nie otrzymanych odsetek od należności w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Tym samym odsetki podlegają opodatkowaniu w momencie ich otrzymania na tzw. zasadzie kasowej co mając na uwadze opis analizowanego zdarzenia przyszłe o powoduje, iż spłata pożyczki w części dotyczącej odsetek stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy umowy CDS.

Ad. 3)

Zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie płacone w związku z zawartymi umowami CDS na rzecz Partnera, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy na mocy art. 15 ust. 1 ustawy CIT.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W związku z powyższym, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów muszą być spełnione następujące warunki:

Ponieważ Spółka będzie uiszczać wynagrodzenie (Premię CDS) w ramach umowy CDS z własnych środków obrotowych, które zostanie potwierdzone które zostanie potwierdzone dokumentem wystawionym przez Partnera, nie zostanie także zwrócone Spółce w żadnej formie, to w rezultacie wydatki na wynagrodzenie będą definitywnie poniesione oraz udokumentowane przez Spółkę w związku z czym spełnione zostaną warunki 1), 2) oraz 5) wymienione powyżej.

Powyższa definicja kosztów uzyskania przychodów oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu wydatków zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, bądź służą zabezpieczeniu źródła przychodów. Uzasadnieniem dla poniesienia kosztów związanych z zawarciem umowy CDS jest dążenie do zminimalizowania ryzyka niewypłacalności pożyczkobiorcy, w kontekście wskazanego wyżej przepisu można by wówczas mówić o zabezpieczeniu źródła przychodów - jak wskazano we wcześniejszej części, przychodem z tytułu udzielonej pożyczki są należne odsetki lub prowizje. Tym samym, poniesienie kosztu związanego z zabezpieczeniem źródła przychodu jakim są odsetki lub prowizje pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przez Spółkę przychodami.

Mogłoby się bowiem okazać, że z uwagi na brak zawartej umowy CDS Spółka nie otrzymałaby należnych kwot nominalnych pożyczek, odsetek lub prowizji od udzielonej pożyczki, co w krótkim okresie mogłoby doprowadzić do utraty płynności finansowej, a co za tym idzie, konieczności zaprzestania działalności gospodarczej, jaką jest udzielanie przez Spółkę pożyczek. Dzięki zawartej umowie CDS Spółka będzie otrzymywać płatności od Partnera, bądź to w ramach wykupu wierzytelności pożyczkowych, bądź też ich spłaty przez Partnera. Wobec powyższego warunki 3) oraz 4) wymienione powyżej można uznać za spełnione.

Oprócz tego, wynagrodzenie płacone na rzecz Partnera na podstawie umowy CDS nie zostało umieszczone w katalogu kosztów niebędących kosztami uzyskania przychodów zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy CIT. W konsekwencji zostaje spełniona ostatnia przesłanka z punktu 6) powyżej.

Potraktowanie wynagrodzenia płaconego Partnerowi jako koszt uzyskania przychodu znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe przykładowo:

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 września 2011 r., sygn. ILPB4/423-223/11-2/MC, organ potwierdził bez uzasadnienia stanowisko wnioskodawcy.

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 marca 2012 r., ILPB3/423-595/11-2/MM,

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 grudnia 2011 r., IPPB3/423-799/11 -4/AG.

Biorąc pod uwagę fakt iż ustawa CIT nie wyłącza z kosztów uzyskania przychodów wydatków uiszczanych w związku z umową CDS oraz biorąc pod uwagę, iż są one związane z planowaną przez Spółkę działalnością w konsekwencji stanowią one koszty uzyskania przychodów.

Ad. 4)

Wnioskodawca uważa, że wynagrodzenie płacone w związku z zawartymi umowami CDS na rzecz Partnera, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodu Wnioskodawcy inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrącamy wdacie jego poniesienia tj. w dniu, na który koszt zostanie zaksięgowany w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e ustawy CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą,

Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 4e za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktu (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać w bezpośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Wynagrodzenie płacone w ramach umowy CDS jest kosztem pośrednio związanym z przychodami (jest to zabezpieczenie źródła przychodów Spółki w postaci opłat od pożyczek).

Opinia, iż wynagrodzenie płacone w związku zawarciem umowy instrumentu pochodnego, jest kosztem innym niż bezpośrednio związany z przychodami została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. II FSK 849/11 oraz z dnia 1 lutego 2011 r., sygn. II FSK 1725/09.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi-tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.