IPPB3/423-776/14-2/GJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2014 r. (data wpływu 31 lipca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 31 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny

Spółka S.A. w związku ze śmiercią pracownika, ponosi wydatki związane z zakupem wieńców pogrzebowych, zamieszczaniem w prasie nekrologów oraz kondolencji i inne wydatki związane z udziałem w uroczystościach pogrzebowych (przykładowo: koszty delegacji pracowników uczestniczących w pogrzebie). Podobne wydatki ponoszone są w okolicznościach śmierci byłego pracownika Spółki (emeryta, rencisty).

Powyższe wydatki ponoszone są przez Spółkę ze środków obrotowych, nie stanowiących środków Funduszu Świadczeń Socjalnych, jak również nie stanowiących środków Związków Zawodowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wydatki wymienione w stanie faktycznym wniosku, ponoszone przez Spółkę, ze środków obrotowych, w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika (emeryta, rencisty), Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1992 r. Nr 21, poz. 86 z późn. zm.), dalej - ustawa o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Sformułowane przez ustawodawcę pojęcie "kosztu" ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji podatkowej. Należy więc badać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą jego powstania, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Z uwagi na powyższą definicję "kosztu", należy stwierdzić, iż co do zasady, dany wydatek może zostać uznany za koszt uzyskania przychodu, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

Odnosząc się do powyższego oraz zgodnie z przyjętą w orzecznictwie linią, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Kosztami podatkowymi będą zarówno koszty uzyskania przychodów pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i koszty uzyskania przychodów inne niż bezpośrednio z nimi związane (pozostające więc w związku pośrednim), dotyczące całokształtu działalności podatnika i związane z jego funkcjonowaniem.

Na uwagę zasługuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 lipca 2004 r. (sygn. III SA 949/03), w którym Sąd jednoznacznie stwierdził, że "odwołując się do utrwalonej linii orzecznictwa należy podkreślić, że art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie daje podstawy do oceny racjonalności wydatków. Uznanie danego wydatku za koszty uzyskania przychodów powinno być uzależnione przede wszystkim od jego przeznaczenia. Nie należy do organów podatkowych, ani do sądu badanie celowości i efektywności nakładów gospodarczych podatnika, lecz jedynie czy dany rodzaj wydatku pozostaje w związku z działalnością przedsiębiorstwa i nie stanowi wydatków przeznaczonych na cele osobiste podmiotów zarządzających przedsiębiorstwem lub osób trzecich. O celowości ponoszenia wydatków, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (...) decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy (...). Należy podkreślić, że ustawodawca posługując się zwrotem "wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu", nie używa pojęcia "skutek". Takie sformułowanie ma duże znaczenie przy rozpatrywaniu pojęcia kosztów, albowiem czym innym jest "cel" działania, a czym innym "skutek" będący następstwem podjętych działań. Przez sformułowanie "w celu" należy zatem rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot "celowości", jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo - skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód). Z tych też powodów brak "skutku", tj. przychodu, nie dyskwalifikuje wydatku jako kosztu poniesionego w celu osiągnięcia przychodu."

W kontekście powyższego orzeczenia oraz stanu faktycznego przedstawionego na wstępie, Spółka wskazuje, że wydatki związane z zakupem wieńców pogrzebowych, zamieszczaniem w prasie nekrologów oraz kondolencji i inne wydatki, w szczególności związane z udziałem w uroczystościach pogrzebowych (przykładowo: koszty delegacji pracowników uczestniczących w pogrzebie), ponoszone w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika (emeryta, rencisty) są uzasadnione, z punktu widzenia działalności Spółki.

Zaznaczyć należy, że praktyka upamiętniania zmarłych jest powszechnie przyjętą normą zwyczajową i jednym z podstawowych kanonów polskiej kultury. W przypadku śmierci pracownika czy byłego pracownika (emeryta, rencisty), pracodawca kierując się fundamentalnymi zasadami współżycia społecznego czuje się w obowiązku, w dowód uznania za zasługi pracownika, byłego pracownika (emeryta, rencisty), upamiętnić tę okoliczność poprzez złożenie wieńca na grobie zmarłego, czy też zamieszczenia nekrologu i lub kondolencji w prasie. W ocenie Spółki takie zachowanie jej jako pracodawcy, jest wyrazem szacunku dla zmarłego pracownika, pamięci, podziękowania za pracę, zaangażowanie, włożony wkład w tworzenie firmy i uzyskiwane przychody.

Jednym z elementów podatkowej definicji kosztów uzyskania przychodów jest także fakt ich definitywnego poniesienia. Podkreślić należy, że ustawa o CIT nie wskazuje, co oznacza sformułowanie "poniesienie kosztu". Uznanie, że dotyczy ono pokrycia danego wydatku ze środków majątkowych podatnika zostało wypracowane w doktrynie i orzecznictwie (m.in. w wyroku NSA z 17 stycznia 1996 r. sygn. SA/Kr 1826/95), Z uwagi na fakt, że Spółka ponosi przedmiotowe wydatki z własnych środków finansowych (dochodzi do uszczuplenia jej zasobów majątkowych), należy wskazać, że i ten warunek jest spełniony.

Podkreślić trzeba również, że wydatki związane z zakupem wieńców pogrzebowych, zamieszczaniem w prasie nekrologów oraz kondolencji i inne związane z udziałem w uroczystościach pogrzebowych (przykładowo koszty delegacji pracowników uczestniczących w pogrzebie), ponoszone w związku ze śmiercią pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty), nie zostały wymienione w katalogu wydatków, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

W opinii Spółki, przepisem, który mógłby ewentualnie wykluczyć opisywane wydatki z możliwości zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodu, nie jest art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, zgodnie z którym "nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności, napojów, w tym alkoholowych".

Należy zwrócić uwagę, że termin "reprezentacja" nie został zdefiniowany w ustawie o CIT, Jednak, brak ustawowej definicji tego pojęcia, nie uprawnia do dowolnego określania zakresu znaczeniowego tego terminu. Słownikowa, powszechnie stosowana, definicja terminu "reprezentacja", oznacza okazałość, wystawność, wytworność w sposobie życia, związaną ze stanowiskiem lub pozycją społeczną. Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą, przedstawioną m.in. w wyroku WSA w Warszawie z dnia 18 stycznia 2011 r. (sygn. SA/Wa 834/10), "reprezentacja" powinna być postrzegana jako wszelkie działania związane z tworzeniem wizerunku przedsiębiorcy, utrzymywaniem dobrych relacji z kontrahentami, które nie są konieczne dla osiągania przychodu lub zabezpieczenia jego źródła, ale sprzyjają temu celowi i są z nim pośrednio powiązane. Jest to dążenie do stworzenia skierowanego na zewnątrz, pozytywnego wizerunku przedsiębiorcy, kreowanego na użytek kontrahentów. Inną definicję "reprezentacji" zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z dnia 25 stycznia 2012 r. (sygn. II FSK 1445/10), zgodnie z którym, w prawie podatkowym, termin "reprezentacja" należy rozumieć jako "przedstawicielstwo podatnika, działanie w jego imieniu, interesie i na jego rzecz", a nie jako "wystawność, okazałość".

Powyższe, odnosi się także do terminu "reprezentacja" użytego w cyt. wyżej art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT. Dlatego też, według Spółki, wydatki opisane w stanie faktycznym ponoszone przez Spółkę nie tylko nie są ponoszone w celach reprezentacyjnych, o których mowa powyżej, ale także nie posiadają cech reprezentacji. Działania, o których mowa w stanie faktycznym, realizują jedynie podstawowe zwyczaje i zasady współżycia społecznego przyjęte w kraju.

Prezentowane stanowisko zostało potwierdzone m.in. w interpretacjach podatkowych Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 3 czerwca 2011 r. (sygn. IPTPB3/423-39/11-2/IR) oraz z dnia 19 grudnia 2013 r. (sygn. IPTPB3/423-359/13-4/GG). O prawidłowości przedstawionego przez Spółkę poglądu, świadczy także interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 czerwca 2008 r. (sygn. IBPB3/423-225/08/NG), w której organ stwierdza, że "wydatki na rzecz pracowników co do zasady zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów jako mające związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i uzyskanymi przychodami i nie są wymienione w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów. Tak więc w ramach tych wydatków mieszczą się także wydatki poniesione (ze środków obrotowych) na zakup wiązanek pogrzebowych i wieńców, w związku ze śmiercią pracownika lub byłego pracownika (emeryta)".

W związku z powyższym, zgodnie z oceną i stanowiskiem Spółki, wydatki związane z zakupem wieńców pogrzebowych, zamieszczaniem w prasie nekrologów oraz kondolencji i inne związane z udziałem w uroczystościach pogrzebowych (przykładowo:koszty delegacji pracowników uczestniczących w pogrzebie), ponoszone w związku ze śmiercią pracownika oraz byłego pracownika (emeryta, rencisty) spełniają wszystkie niezbędne wymogi, aby je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie wyżej przytoczonego art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Zdaniem Spółki, wydatki te mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, służą zabezpieczeniu źródła przychodów oraz są ponoszone przez Spółkę w sposób definitywny, jak również nie zostały wyłączone z możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej przez Spółkę oceny swego stanowiska.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.