IPPB3/423-745/13-2/EŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni przedstawione we wniosku z dnia 11 września 2013 r. (data wpływu 19 września 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie dotyczącym powstania przychodu podatkowego z tytułu objęcia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za udziały i akcje - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie dotyczącym powstania przychodu podatkowego z tytułu objęcia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za udziały i akcje.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca ("Wnioskodawca") jest polskim rezydentem podatkowymi podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Wnioskodawca posiada udziały w spółce ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o.o."), a także akcje w spółce komandytowo-akcyjnej ("SKA"). Zarówno Sp. z o.o. jak i SKA mają siedzibę na terytorium Polski.

W związku z rozwojem działalności gospodarczej Wnioskodawca rozważa inwestycję w certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego zamkniętego aktywów niepublicznych z siedzibą w Polsce ("FIZAN). W ramach tej inwestycji Wnioskodawca obejmie certyfikaty inwestycyjne wyemitowane przez FIZAN w zamian za udziały w Sp. z o.o. oraz akcje w SKA. W wyniku takiej inwestycji FIZAN stanie się udziałowcem Sp. z o.o. oraz akcjonariuszem SKA. Rynkowa wartość certyfikatów inwestycyjnych na dzień ich wydania Wnioskodawcy będzie nie wyższa niż rynkowa wartość wniesionych do FIZAN udziałów Sp. z o.o. i akcji SKA przez Wnioskodawcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy po stronie Wnioskodawcy w związku z objęciem certyfikatów inwestycyjnych FIZAN w zamian za udziały Sp. z o.o. i akcje SKA powstanie jakikolwiek przychód podatkowy.

Stanowisko Wnioskodawcy

W ocenie Wnioskodawcy, w związku z objęciem certyfikatów inwestycyjnych FIZAN w zamian za udziały Sp. z o.o. i akcje SKA nie powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, co wynika z następujących okoliczności:

I. W art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ("Ustawa CIT") ustawodawca zawarł katalog przysporzeń, które w szczególności uznaje za przychody podlegające opodatkowaniu. W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 Ustawy CIT przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym różnice kursowe. Z tego względu, aby po stronie Wnioskodawcy powstał przychód podatkowy z tytułu objęcia certyfikatów inwestycyjnych, konieczne jest, aby zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 Ustawy CIT certyfikaty inwestycyjne stanowiły "wartości pieniężne" lub co najmniej inną formę faktycznego przysporzenia po stronie Wnioskodawcy. Wprawdzie ustawy o podatku dochodowym nie zawierają normatywnej definicji przychodu, jednak z uwagi na przedmiot opodatkowania oraz cel podatku dochodowego należy niewątpliwie uznać, iż przychodem są jedynie faktyczne przysporzenia po stronie podatnika, które mają rzeczywisty, trwały oraz definitywny charakter. Jeżeli natomiast podatnik uzyskuje świadczenie, które nie spełnia jednego z powyższych kryteriów, tj. na przykład nie stanowi rzeczywistego przysporzenia po stronie podatnika, wówczas nie powstaje dla podatnika przychód podatkowy. Nie można bowiem mówić o faktycznym wzbogaceniu się podatnika, co jest niezbędne dla powstania przychodu podatkowego (a zatem przyrostu w majątku podatnika).

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w doktrynie prawa podatkowego, na przykład w komentarzu do Ustawy CIT którego autorzy stwierdzają, iż: "przychód dla celów podatkowych powinien mieć charakter definitywny oraz jednoznacznie określony. (...) Reasumując, przychód jest to taka zmiana stanu majątkowego, u której podstaw leży zamiar uzyskania przysporzenia i zmiana ta powinna cechować się definitywnością, być określona co do kwoty (bądź w inny wiarygodny sposób wyceniona), a uzyskujący przychód powinien w rezultacie mieć możliwość rozporządzania nim jak właściciel" (G. Dźwigała, Z. Huszcz, P. Karwat, R. Krasnodębski, M. Ślifirczyk, F. Świtała, Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 2007, s.177). W ten sam sposób pojęcie przychodu jest rozumiane w orzecznictwie sądów administracyjnych, na przykład Naczelny Sąd Administracyjny ("NSA") w wyroku z 27 listopada 2003 r., (sygn. III SA 3382/02) jednoznacznie podkreślił, iż "zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 3 do przychodów zaliczyć można tylko takie wartości, które określają definitywny przyrost majątku podatnika". W innym wyroku z dnia 14 maja 1998 r. (sygn. SA/Sz 1305/97) NSA zaznaczył, iż: "z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem - jako źródłem dochodu - jest tylko taka wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Otrzymanymi pieniędzmi lub wartościami pieniężnymi są zatem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy tylko takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc takie, którymi może on rozporządzać jak własnymi". Podobnie wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 30 października 2007 r. (sygn. I SA/Wr 861/07). Warto również zaznaczyć, iż analogiczne podejście do uznania uzyskanego świadczenia za przysporzenie, a w konsekwencji za przychód podatkowy prezentuje Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 24 września 2009 r. (nr IPPB3/423-474/09-2/GJ), oraz Naczelnik Urzędu Skarbowego w Łodzi w interpretacji z 17 stycznia 2006 r., (ŁUS II-2-423/133/05/JB), a także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 14 listopada 2008 r. (nr ILPB3/423-506/08-2/EK) pisząc iż: "wskazać należy iż o przychodzie można mówić wtedy gdy następuje trwałe i definitywne przysporzenie majątkowe".

W świetle powyższych rozważań należy zwrócić uwagę, iż Wnioskodawca otrzymuje certyfikaty inwestycyjne w związku z wniesieniem do FIZAN akcji SKA oraz udziałów Sp. z o.o. których rynkowa wartość na dzień wniesienia jest nie niższa niż otrzymanych od FIZAN certyfikatów inwestycyjnych. Z ekonomicznego zatem punktu widzenia Wnioskodawca "zamienia" akcje w SKA i udziały w Sp. z o.o. na certyfikaty inwestycyjne FIZAN. Z tego względu po stronie Wnioskodawcy nie powstanie jakiekolwiek przysporzenie majątkowe w momencie otrzymania certyfikatów inwestycyjnych. Zdarzenie to nie będzie mieć bowiem rzeczywistego waloru ekonomicznego zwiększającego aktywa Wnioskodawcy, skoro Wnioskodawca aktywa w postaci akcji w SKA i udziałów w Sp. z o.o. zastępuje aktywem w postaci certyfikatów inwestycyjnych. Zatem z ekonomicznego punktu widzenia w wyniku wniesienia akcji i udziałów do FIZAN a w zamian objęcie certyfikatów inwestycyjnych u Wnioskodawcy nie dojdzie do "przyrostu" jego majątku. Ponadto jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 marca 2013 r. (sygn. II FSK 1479/11): "pochodny instrument finansowy w postaci certyfikatu inwestycyjnego nie zastępuje pieniądza nie stanowi postaci jego zamiennika czy substytutu, a więc nie jest wartością pieniężną, o której mowa w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f: (a zatem również w rozumieniu art. 12 ust. 1 Ustawy CIT- przyp. Wnioskodawcy). W tym stanie rzeczy, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podatkowy, gdyż nie są spełnione przesłanki z art. 12 ust. 1 Ustawy CIT (tekst jedn.: nie doszło do przysporzenia po stronie Wnioskodawcy stanowiącego przyrost jego majątku, w tym nie uzyskał on rzeczywistych wartości pieniężnych w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 Ustawy CIT w związku z objęciem certyfikatów inwestycyjnych).

II. Z daleko idącej ostrożności procesowej Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż niewątpliwie po jego stronie w związku z wniesieniem akcji i udziałów do FIZAN nie powstanie przychód z odpłatnego zbycia praw majątkowych w rozumieniu art. 14 ust. 1 Ustawy CIT. Wynika to z następujących okoliczności:

(i) Zgodnie z językowym brzmieniem art. 14 ust. 1 Ustawy CIT sposób kalkulowania przychodu podatkowego, określonego w tym przepisie odnosi się do transakcji "odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych". Tymczasem, transakcja rozważana przez Wnioskodawcę polegająca na wniesieniu udziałów w Sp. z o.o. i akcji w SKA do FIZAN i objęcie certyfikatów inwestycyjnych w FIZAN nie stanowi transakcji odpłatnego zbycia praw majątkowych (tekst jedn.: udziałów lub akcji). Mianowicie, ustawa o funduszach inwestycyjnych dopuszcza dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi (akcjami), w wyniku czego dochodzi do przejścia własności tych papierów na fundusz inwestycyjny, jest to jednak specyficzna transakcja, która zawiera w sobie dwa elementy, tj. wpłatę do funduszu oraz nabycie certyfikatów inwestycyjnych. Otrzymanie certyfikatów inwestycyjnych w związku z wniesieniem papierów wartościowych w celu opłacenia certyfikatów, wiąże się z przekształceniem uprawnień do dysponowania przedmiotem wkładu w uprawnienia związane z objęciem tytułów uczestnictwa w osobie prawnej. Transakcja ta jest unikalną czynnością prawną przewidzianą jedynie przez przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych. Podatnikowi nie przysługuje prawo do żądania od funduszu zapłaty za wnoszone akcje lub udziały. Brak jest jakiegokolwiek przepisu szczególnego przewidującego opodatkowanie takiej transakcji. W szczególności, nie stanowi ona rodzaju aportu, którego wniesienie skutkowałoby powstaniem przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 Ustawy CIT.

(ii) Nawet gdyby uznać, iż opłacenie certyfikatów inwestycyjnych papierami wartościowymi stanowi odpłatne zbycie dla celów Ustawy CIT, to warunkiem opodatkowania przychodu na podstawie art. 14 ust. 1 Ustawy CIT jest wystąpienie przychodu należnego. W analizowanym przypadku nie można mówić o przychodzie należnym na dzień dokonania tej czynności. Otóż, w momencie dokonania wpłat na certyfikaty dochodzi do przejścia własności papierów wartościowych, którymi opłacono certyfikaty, z wnoszącego na towarzystwo funduszy inwestycyjnych, a na sam FIZAN - z chwilą jego zarejestrowania. Na moment wniesienia brak jest jakiegokolwiek przychodu należnego po stronie Wnioskodawcy (tekst jedn.: podmiotu dokonującego wpłaty na certyfikaty). Zgodnie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych należność uczestnika funduszu powstaje dopiero z chwilą zbycia (umorzenia) certyfikatów, przeprowadzanego na warunkach i przy spełnieniu przesłanek określonych w statucie funduszu, i dopiero od tej daty można mówić o uzyskaniu przez uczestnika przychodu należnego z tytułu zbycia papierów wartościowych, którymi opłacono certyfikaty i o jego ewentualnym opodatkowaniu. Ustawa CIT nie zawiera przepisu pozwalającego precyzyjnie skalkulować ewentualny przychód na dzień opłacenia certyfikatów. W świetle zaś art. 16 ust. 1 punkt 8 Ustawy CIT ustawodawca wprost zdecydowało odroczeniu momentu rozpoznania kosztu uzyskania przychodu z tytułu nabycia certyfikatów inwestycyjnych do momentu ich zbycia, a zatem powstania przychodu podatkowego. Zatem przychód podatkowy po tronie Wnioskodawcy powstanie dopiero w momencie zbycia certyfikatów inwestycyjnych, a nie ich objęcia w FIZAN.

(iii) Ponadto, aby mógł mieć zastosowanie art. 14 ust. 1 Ustawy CIT po stronie Wnioskodawcy w związku z wniesieniem udziałów w Sp. z o.o. oraz akcji w SKA do FIZAN musiałby w ogóle powstać przychód podatkowy. Przepis ten przewiduje bowiem szczególny sposób powstania przychodu podatkowego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 Ustawy CIT. Aby jednak mógł mieć zastosowanie musi powstać przychodów podatkowy po stronie podatnika, a zatem "przyrost" w jego majątku, jak zostało zaś już wskazane powyżej po stronie Wnioskodawcy nie powstanie jakiekolwiek przysporzenie w związku z wniesieniem udziałów oraz akcji do FIZAN i z tego tytułu objęciem certyfikatów inwestycyjnych w FIZAN. W konsekwencji, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podatkowy, a zatem również art. 14 ust. 1 Ustawy CIT nie może mieć zastosowania.

Powyższe stanowisko potwierdzają sądy administracyjne. Otóż, jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 marca 2013 r. (sygn. II FSK 1479/11) w którym NSA wskazał, iż: "dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega opodatkowaniu na podstawie (...) ustawy o podatku dochodowym (...) ponieważ uzyskanie (objęcie) z tytułu tych wpłat certyfikatów inwestycyjnych nie stanowi przychodu podatkowego". W innym orzeczeniu z 19 października 2010 r. (sygn. II FSK 1047/09) NSA wskazał, iż:

"Trzeba - czego jak się wydaje nie dostrzega autorka skargi - pamiętać o różnicy pomiędzy zbyciem udziałów/papierów wartościowych za gotówkę i późniejszym nabyciem certyfikatów inwestycyjnych w zamian za uzyskane środki pieniężne, a ponadto - dystynkcji pomiędzy operacją wniesienia udziałów/papierów wartościowych w zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych. W przypadku pierwszej, obejmującej niejako dwa elementy transakcji dochodzi do definitywnego przysporzenia po stronie inwestora w postaci otrzymanych środków pieniężnych. Druga z transakcji nie powoduje takiego przysporzenia (nie stanowią go certyfikaty inwestycyjne)". W konsekwencji, NSA wskazał iż: "w momencie wniesienia udziałów/papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego, inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa i stanowiącego przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p.

Przychód taki - zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego - powstaje dopiero na drugim etapie procesu inwestycji, tj. w razie umorzenia certyfikatów (także w przypadku likwidacji funduszu), zbycia certyfikatów na rzecz osoby trzeciej albo - wyjątkowo - w następstwie wypłaty dochodów funduszu bez umarzania certyfikatów inwestycyjnych". Analogicznie wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 16 lipca 2012 r. (sygn. II FSK 447/09).

Również wojewódzkie sądy administracyjne potwierdzają powyższe stanowisko. Przykładowo jak wskazał WSA w Poznaniu w wyroku z 16 lutego 2011 r. (sygn. I SA/Po 43/11) odwołując się notabene do interpretacji organu podatkowego: "w tym miejscu powołać się godzi, choćby interpretację dokonaną przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa Wola, który w postanowieniu z dnia 25 września 2007 r. nr 1440/DF1/415-117380/111/20079 (publ. w Systemie Informacji podatkowej adres: http://sip.mf.goy.pl) uznał, za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym "objęcie certyfikatów inwestycyjnych za akcje jest zdarzeniem neutralnym podatkowo dla podatnika. W szczególności, nie powstanie po stronie podatnika przychód z tytułu objęcia certyfikatów w zamian za wniesione akcje...". W ten sam sposób wypowiedział się WSA w Krakowie w wyroku z 7 czerwca 2013 r. (sygn. I SA/Kr 441/13), a także WSA w Poznaniu w wyroku z 17 lutego 2011 r. (sygn. I SA/Po 35/11).

Zgodnie z art. 14e ust. 1 Ordynacji podatkowej Minister Finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Skoro zatem Minister Finansów może zmienić interpretację indywidualną w związku z jej nieprawidłowością wynikającą z orzecznictwa sądów administracyjnych, to tym bardziej organy podatkowe powinny uwzględnić takie orzecznictwo przy wydawaniu interpretacji indywidualnej.

Obowiązek uwzględniania orzecznictwa w procesie wydawania interpretacji podatkowych potwierdził przykładowo NSA w wyroku z dnia 30 października 2001 r. (sygn. akt III SA 1409/00), w którym stwierdził, że pogłębianiu zaufania do organów podatkowych nie służy ograniczenie się w uzasadnieniu decyzji podatkowej do stwierdzenia, że orzeczenie sądu powołane przez stronę w piśmie procesowym na poparcie jej tezy, nie wiąże organu podatkowego w sprawie rozpatrywanej. Jakkolwiek orzeczenia sądowe rzeczywiście wiążą organ podatkowy tylko w sprawie, w której zostały wydane, to jednak powołanie ich winnej sprawie powoduje, że argumentacja sądu na temat wykładni konkretnego przepisu staje się argumentacją podatnika właśnie w sprawie rozpatrywanej. Jeżeli więc organ podatkowy nie podziela tej argumentacji, powinien szczegółowo odnieść się do uzasadnienia wyroku sądowego i ustosunkować się do wyrażonych tam poglądów, wyjaśniając, dlaczego je odrzuca. W przypadku interpretacji indywidualnych, do których art. 121 § 1 OP należy stosować odpowiednio, organ podatkowy winien argumentację sądu zawartą w wyroku, powołanym we wniosku o interpretację indywidualną, uznać za stanowisko wnioskodawcy i dokonać oceny tego stanowiska zgodnie z art. 14c § 1 i § 2 OP. (por. również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 24 lutego 2010 r., sygn. I SA/Wr 1843/09).

Ponadto, Wojewódzki Sąd Administracyjnego w Warszawie w wyroku z 25 marca 2009 r. (sygnatura akt III SA/Wa 3373/08) wyjaśnił, że "choć orzecznictwo sądowe, w tym sądów administracyjnych, nie ma w polskim systemie prawnym charakteru precedensowego, to w zakresie interpretacji podatkowych orzecznictwo to zyskuje szczególnie na znaczeniu, (...) Jeszcze większa jest jego rola w zakresie eliminowania wadliwych interpretacji, o czym stanowi art. 14e § 1 Op. Wolą ustawodawcy minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. (...) Skoro więc organ wydający interpretacje indywidualne może w ramach działania ex oficio zmienić wydaną już uprzednio interpretację z racji stwierdzenia jej wadliwości w świetle orzecznictwa sądowego, to tym bardziej ma obowiązek dokonywać analizy tego orzecznictwa w postępowaniu zmierzającym do wydania takiej interpretacji, a zwłaszcza w przypadku, gdy na takowe orzecznictwo powołuje się osoba składająca wniosek o jej wydanie. Nie Można bowiem przyjąć takiej wykładni powyższych przepisów, że z jednej strony ustawodawca nie nakłada na organ wydający interpretacje indywidualne obowiązku analizowania orzecznictwa zapadłego w innych sprawach dotyczącego analogicznych sytuacji prawnopodatkowych, a z drugiej strony przyjmuje, że pominięcie takiego orzecznictwa może być przyczyną zmiany tak wydanej interpretacji.

Reasumując, w ocenie Sądu, obowiązujący od dnia 1 lipca 2007 r. art. 14e § 1 Op. wychodzi poza zasadę związania wyrokiem tylko w sprawie, w której on zapadł i nadaje orzecznictwu sądów administracyjnych walor normatywny także w stosunku do innych indywidualnych spraw załatwianych w drodze interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnych). Od tej daty orzecznictwo to stało się istotnym miernikiem legalności wydawanych interpretacji indywidualnych. Jego nieuzasadnione zaś pomijanie narusza wyrażoną w art. 121 § 1 Op. zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych i może skutkować, w ramach kontroli sądowo-administracyjnej, uchyleniem interpretacji indywidualnej z tej przyczyny".

Pogląd ten podzielił też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku wydanym w dniu 4 marca 2010 r. (sygn. I SA/Rz 39/10).

Z kolei, inne sądy administracyjne podkreślają, że nieuzasadnione pominięcie orzecznictwa sądowego w zbliżonych, czy analogicznych stanach faktycznych i prawnych, bądź też lakoniczne ustosunkowanie się do nich, narusza wyrażoną w art. 121 § 1 Op. zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 24 lutego 2010 r., sygn. I SA/Wr 1842/09, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 26 stycznia 2010 r., sygn. I SA/Gd 912/09).

W związku z powyższym, ponieważ stanowisko Wnioskodawcy potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym wydane trzy wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego (wskazane powyżej), brak jest podstaw do uznania stanowiska Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Kwestie dotyczące nabywania jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych reguluje ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, dalej zwaną UFI (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 7 UFI wpłaty do funduszu są dokonywane w formie pieniężnej. Zamiast wpłaty w formie pieniężnej jest jednak możliwe wniesienie zdematerializowanych papierów wartościowych, jeżeli statut funduszu tak stanowi lub innych niż zdematerializowane papiery wartościowe lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ustawa lub statut funduszu tak stanowią.

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ww. ustawy w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane, papierach wartościowych (m.in. w akcjach) lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo funduszy inwestycyjnych.

Ponadto, w przypadku dokonywania wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi (m.in. akcjami) lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością wyceniane są one według metody przyjętej przez fundusz dla wyceny aktywów netto, zgodnie z art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych. W momencie wniesienia papierów wartościowych (m.in. akcji) lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu ustalana jest ich wartość pieniężna, która stanowi de facto cenę, po której owe papiery są zbywane.

Powołane regulacje ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazują, iż wpłata do funduszu inwestycyjnego w postaci papierów wartościowych (m.in. akcji lub udziałów) stanowi szczególną formę ich zbycia. Przemawia za tym fakt, iż w odniesieniu do udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wniesienie ich do funduszu związane będzie z obowiązkiem zachowania wymogów przewidzianych przepisami Kodeksu spółek handlowych, regulujących m.in. kwestię formy prawnej zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 180 k.s.h.), jak i również zawiadomienia spółki o fakcie zbycia udziałów (art. 187 § 1 k.s.h.).

Reasumując, poprzez wniesienie papierów wartościowych (m.in. akcji) lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu inwestycyjnego, w zamian za jednostki uczestnictwa, dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu oraz do jednoczesnego nabycia innych papierów wartościowych - jednostek uczestnictwa. Stosownie do tego należy ocenić skutki tej transakcji w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Rozpatrując konsekwencje podatkowe transakcji nabycia oraz sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych należy mieć na względzie art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), zgodnie z którym, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód, rozumiany jako nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Przychodami, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, są przede wszystkim otrzymane pieniądze i wartości pieniężne w tym również różnice kursowe.

Natomiast kosztami uzyskania przychodów stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Jednocześnie na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyłączone zostały z kosztów uzyskania przychodów wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Reasumując, wartość pieniężna certyfikatów inwestycyjnych nabywanych przez Spółkę w zamian za akcje lub udziały stanowić będzie przychód wnioskodawcy na dzień objęcia certyfikatów, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z tytułu zbycia tych udziałów/akcji.

Nie można zatem podzielić zdania Spółki, że w związku z objęciem certyfikatów inwestycyjnych FIZAN w zamian za udziały Sp. z o.o. i akcje SKA nie powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc się do powoływanych przez Spółkę we wniosku orzeczeń sądowych organ podatkowy jedynie konstatuje, iż w ostatnich latach zostały wydane orzeczenia zarówno zgodne ze stanowiskiem jak i przeciwne do stanowiska Wnioskodawcy, nie można więc mówić o ukształtowanej linii orzeczniczej w tym zakresie.

Należy wskazać, że przyjęta przez tutejszy organ wykładnia znajduje odzwierciedlenie m.in. w następujących wyrokach:

1. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, sygn. akt III SA/Wa 285/09 z dnia 26 sierpnia 2009 r. w którym to Sąd zauważył:

(...) Skoro zgodnie z art. 28 ust. 2 u.f.i. w przypadku dokonywania wpłat do funduszu inwestycyjnego poprzez akcje czy udziały, następuje zbycie tych akcji lub udziałów na towarzystwo funduszy inwestycyjnych to wartość pieniężna będąca wynikiem wyceny wnoszonych udziałów czy akcji stanowi wartość przysługującego spółce świadczenia w postaci certyfikatów inwestycyjnych, które to powiększają jej aktywa.

W ocenie Sądu tym samym organ prawidłowo uznał, iż wartość pieniężna certyfikatów inwestycyjnych nabywanych przez spółkę w zamian za akcje oraz udziały stanowi jej przychód na dzień objęcia certyfikatów w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.

2. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II FSK 2056/09 (utrzymujący w mocy powyższy wyrok WSA w Warszawie III SA/Wa 285/09):

(...) Zauważyć także należy, iż w przypadku wniesienia do funduszu inwestycyjnego akcji lub udziałów spółek kapitałowych przedmiotem opodatkowania nie będzie w istocie nabycie certyfikatu, ale zbycie akcji lub udziałów.

Co do zasady w celu uzyskania certyfikatu (reprezentującego prawa majątkowe uczestników funduszu-art. 6 ust. 2 u.f.i.) należy dokonać wpłaty w formie pieniężnej (art. 7 ust. 1 u.f.i.). Do funduszu można jednak także wnieść papiery wartościowe (zdematerializowane i inne niż zdematerializowane) i udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, przy czym wniesienie tych papierów i udziałów zrównane jest z wpłatą (art. 7 ust. 2 i ust. 3 u.f.i.). W przypadku wniesienia papierów wartościowych innych niż zdematerializowane i udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością osoba zapisująca się na certyfikaty przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo funduszy inwestycyjnych (art. 28 ust. 2 u.f.i.). Dokonuje zatem ich zbycia (wszelkie prawa wspólnika z tytułu akcji czy udziału przechodzą na towarzystwo funduszy inwestycyjnych) i otrzymuje w zamian ekwiwalent w postaci certyfikatów. Certyfikaty te, będące papierami wartościowymi stanowią substrat pieniądza, a więc wartość pieniężną w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. Tym samym w momencie przeniesienia praw z akcji czy udziałów podatniczka otrzymuje przychód o określonej (dającej się wyrazić w pieniądzu) wartości ze zbycia akcji lub udziałów. Nie ma przy tym wątpliwości, że odpłatne zbycie akcji lub udziałów stanowi źródło przychodów. Wynika to choćby a contrario z art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p., pozwalającego pomniejszyć przychód ze zbycia akcji lub udziałów w spółkach kapitałowych o koszty jego uzyskania, czyli koszty związane z objęciem lub nabyciem akcji czy udziałów w spółce (art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p.). Ekwiwalentem w tym przypadku są otrzymane certyfikaty, reprezentujące prawa majątkowe uczestnika funduszu (art. 6 ust. 2 u.f.i.). Prawidłowa jest zatem wykładnia art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., dokonana przez organ interpretujący i Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym wyroku, że otrzymane w wyniku wniesienia do funduszu inwestycyjnego wkładu certyfikaty inwestycyjne stanowią wartości pieniężne w rozumieniu tego przepisu. Zgodzić się także należy z poglądem, że źródłem przychodu w tym przypadku jest zbycie udziałów i akcji spółek kapitałowych (por. także poglądy wyrażone w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 marca 2010 r., II FSK 1844/08 i z dnia 25 listopada 2009 r., II FSK 959/08, oba dostępne w Bazie orzeczeń, www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

3. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 29 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Lu 501/11:

(...) W zamian za zbywane akcje wspólnik uzyskuje świadczenie ze strony funduszu papiery wartościowe - certyfikaty inwestycyjne, które mogą mieć formę dokumentu lub też istnieć w postaci zdematerializowanej.

W rezultacie tej transakcji zamknięty fundusz inwestycyjny staje się wspólnikiem w spółce z o.o. lub akcjonariuszem w spółce akcyjnej zaś wspólnik zostaje uczestnikiem funduszu.

W związku z powyższym zdaniem Sądu organ prawidłowo uznał, iż poprzez wniesienie papierów wartościowych m.in. akcji do funduszu inwestycyjnego, w zamian za jednostki uczestnictwa (lub certyfikaty inwestycyjne), dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu oraz do jednoczesnego nabycia innych papierów wartościowych - jednostek uczestnictwa (certyfikatów inwestycyjnych).

4. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30.11.2011, sygn. akt II FSK 896/10:

(...) Oznacza to, że osoba zapisująca się na certyfikaty dokonuje zbycia swoich udziałów, swoich akcji, które przechodzą do funduszu inwestycyjnego, a w zamian otrzymuje ekwiwalent w postaci certyfikatów inwestycyjnych.

Certyfikat inwestycyjny, jak to wyżej wywiedziono, stanowi papier wartościowy emitowany przez zamknięty fundusz inwestycyjny, którego wartość stanowi cena emisyjna tj. cena, która pojawia się w przypadku sprzedaży (subskrypcji) akcji na rynku pierwotnym. Oznacza to, że w momencie przeniesienia praw z akcji czy z udziałów nabywca certyfikatów inwestycyjnych otrzymuje przychód o określonej wartości ze zbycia tych akcji (udziałów).

Zbycie akcji czy udziałów stanowi zaś źródło przychodów, co wynika z art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p. pozwalającego pomniejszyć przychód ze zbycia akcji lub udziałów w spółkach kapitałowych o koszty jego uzyskania, czyli o koszty związane z objęciem lub nabyciem akcji czy też udziałów w spółce.

Zbycie akcji i udziałów w spółkach kapitałowych i zbycie certyfikatów inwestycyjnych to dwa odrębne zdarzenia powodujące powstanie przychodu.

Przychód z tytułu zbycia certyfikatów nastąpi w przyszłości, gdy podatnik będzie je zbywał.

Natomiast w rozpoznawanej sprawie przychód ze zbycia akcji powstaje w momencie otrzymania (objęcia) przez podatnika certyfikatów inwestycyjnych. Takie też stanowisko prezentuje Naczelny Sąd Administracyjny w aktualnym orzecznictwie (por. wyrok NSA z dnia 1 grudnia 2009 r., sygn. akt II FSK 939/08, z dnia 25 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 959/08, z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II FSK 2056/09).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr z 2012 poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.