IPPB3/423-631/10-4/JB - Skutki podatkowe wypłaty na rzecz byłego pracownika odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązania stosunku pracy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2010 r. (data wpływu 7 września 2010 r.), uzupełnione w dniu 29 października 2010 r. (data wpływu 2 listopada 2010 r.), o odpis KRS, na podstawie wezwania organu z dn.18 października 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wypłata odszkodowania dla byłego pracownika może zostać zaliczona do kosztów podatkowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 września 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia czy wypłata odszkodowania dla byłego pracownika, na podstawie zawartej przed sądem ugody, za niezgodne z prawem rozwiązania stosunku pracy, może zostać zaliczona do kosztów podatkowych, w momencie wypłaty.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka dokonała, tytułem odszkodowania, wypłaty na rzecz byłego pracownika za niezgodne z prawem rozwiązania stosunku pracy. Wypłata została dokonana na podstawie ugody zawartej przed sądem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wypłata odszkodowania dla byłego pracownika na podstawie zawartej przed sądem ugody, za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy, może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów Spółki, w momencie wypłaty.

Stanowisko Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle interpretacji organów podatkowych i aktualnego orzecznictwa, Spółka ma prawo zaliczyć przedmiotowy wydatek do kosztów podatkowych w momencie wypłaty.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. Nr 21, poz. 86) zwanej dalej ustawą o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów nie zostało wymienione odszkodowanie wypłacone byłemu pracownikowi, na podstawie zawartej ugody, za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy. Z cytowanego powyżej przepisu wynika, że poniesiony wydatek można zaliczyć do kosztów działalności gospodarczej, jeżeli ma on związek z jej prowadzeniem. W art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra. Wypływa z tego wniosek, że skoro pozostałe odszkodowania wypłacone pracownikom nie zostały wymienione jako wyłączone z kosztów podatkowych, można je za takie uznać.

Ponadto przedmiotowe odszkodowanie zostało wypłacone w związku z nieprawidłowo rozwiązaną umową o pracę, wobec czego wiąże się ściśle z prowadzoną działalnością i osiąganymi przez Spółkę przychodami. Jest to koszt wpisany w ryzyko prowadzenia takiej działalności. W związku z tym spełnia warunek, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT i może zostać odniesiony w koszty uzyskania przychodu w momencie wypłaty.

Spółka wskazuje, że jej stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych oraz wyrokach sądowych, jako przykład Spółka podała interpretację Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 7 października 2004 r. (DP-423/192/04), decyzję wydaną przez Izbę Skarbową w Krakowie z dnia 17 sierpnia 2004 r. (PD-1/005/2-193/04/WK), postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście z dnia 12 stycznia 2006 r. (1435/DPI/423-106/05/KS), interpretację wydaną przez Łódzki Urząd Skarbowy z dnia 24 września 2007 r. (ŁUS-ll-2-423/2006/07/AG) oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 7 stycznia 2010 r., sygn. akt I SA/OL 768/09.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Warunkiem koniecznym pozwalającym zakwalifikować dany wydatek do kosztów podatkowych jest zatem poniesienie wydatku w jednym z celów wymienionych w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. oraz braku tego wydatku w katalogu wydatków (art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.) wyłączonych z kosztów podatkowych.

Definicja kosztów uzyskania przychodów sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku. Należy w tym miejscu podkreślić, że koszt uzyskania przychodów jest kosztem działalności gospodarczej, która ze swej istoty zmierza do osiągnięcia przychodów. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu.

W art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. nie wymieniono odszkodowań wypłaconych pracownikom z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z przepisami prawa rozwiązania umowy o pracę. Zatem wydatek taki, jako nie wymieniony w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p., co do zasady, mógłby stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile mieściłby się w ogólnej definicji kosztów podatkowych zawartej w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., a więc pozostawałby w związku z uzyskiwanymi przez podatnika przychodami i w tej mierze odnalazłby się w katalogu otwartym kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka wypłaciła na rzecz byłego pracownika odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy. Odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie ugody zawartej przed sądem.

W ocenie Organu w przypadku odszkodowania wypłaconego przez podatnika na mocy zawartej umowy sądowej nie powinno się mówić o ponoszeniu takiego wydatku w celu osiągnięcia przychodu (lub zabezpieczenia/zachowania źródła przychodów), chociaż wynika ono z zobowiązania wobec byłego pracownika.

Należy zwrócić uwagę, że do kosztów podatkowych mogą zostać zaliczone tylko te wydatki na rzecz pracowników, które wykazują związek z uzyskanym przez podatnika przychodem, i to niezależnie od tego, czy podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, stanowiąc przychody pracownika ze stosunku pracy.

Nie każdy wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania (zabezpieczenia) źródła przychodów.

Wypłata jednorazowego odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę, choć niewątpliwie związana z prowadzoną działalnością, nie ma na celu osiągania przychodów z prostego powodu - zwolniony pracownik nie świadczy już pracy na rzecz pracodawcy. Należy mieć na uwadze, iż odszkodowanie choć wynika z wcześniej łączącego strony stosunku pracy, to jednak nie jest wypłacanym zaległym wynagrodzeniem pracownika, ale swoistą dolegliwością (sankcją) dla Spółki za jej niezgodne z prawem działanie. Celem zapłaty odszkodowania jest zwolnienie się pracodawcy ze zobowiązania wobec byłego pracownika. A zatem, zgodnie z tezą, że kosztem uzyskania przychodów nie jest każdy wydatek związany z prowadzoną działalnością, lecz tylko ten wydatek, który poniesiony został, aby osiągnąć przychody (ewentualnie zachować lub zabezpieczyć ich źródło - ale na te cele nie wskazuje Wnioskodawca), to wypłata odszkodowania, nie może być kosztem podatkowym, gdyż nie przynosi żadnego przychodu.

Wprawdzie ustawodawca przyjmuje, że każda działalność gospodarcza wiąże się z ryzykiem i nie każde przedsięwzięcie przyniesie podatnikowi przychód/dochód. Jednakże w tym kontekście nie można rozpatrywać przedmiotowego odszkodowania. Wypłata odszkodowania nie jest wydatkiem związanym z określonym działaniem mającym na celu osiągniecie przychodu. Wręcz przeciwnie, jest konsekwencją niezgodnego z prawem postępowania Spółki, które w żaden sposób nie miało i nie mogło mieć wpływu na osiągniecie przychodu. A zatem przerzucenie na Skarb Państwa, efektów niezgodnych z prawem działań, pod pozorem ryzyka związanego z działalnością gospodarczą stanowi naruszenie art. 15 ust. 1 ustawy.

Reasumując, poniesiony przez Spółkę wydatek z tytułu odszkodowania ze względu na jego brak związku z osiąganym przychodem nie może stanowić kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W odniesieniu do powołanego przez Spółkę wyroku sądu administracyjnego oraz postanowień interpretacyjnych organów podatkowych należy stwierdzić, że nie stanowią one źródła prawa, a rozstrzygnięcia w nich zawarte zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację indywidualną. Ponadto przytoczone postanowienia zostały wydane w trybie art. 14a § 4 w zw. z § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa, przed nowelizacją ustawy - Ordynacja podatkowa z dnia 1 lipca 2007 r. (Dz. U.06.217.1590). Dodatkowo należy zauważyć, że zacytowane przez Spółkę orzeczenie sądu administracyjnego w Olsztynie, sygn. akt I SA/OL 768/09, jest nieprawomocne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.