IPPB3/423-617/13-2/MS - Ustalenie kosztów uzyskania przychodów w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w tytułu uzyskania krótkoterminowego finansowania w ramach transakcji sell-buy back.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z 12 sierpnia 2013 r. (data wpływu 16 sierpnia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów w tytułu uzyskania krótkoterminowego finansowania zgodnie z art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 10 i pkt 11 ustawy (transakcje SBB) - jest prawidłowe.

W dniu 16 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów w tytułu uzyskania krótkoterminowego finansowania zgodnie z art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 10 i pkt 11 ustawy (transakcje SBB).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka S.A. (dalej powoływany, jako: Wnioskodawca) prowadzi działalność na rynku szeroko rozumianych usług finansowych. Charakter prowadzonej działalności skutkuje wahaniami w zakresie płynności i zmusza Wnioskodawcę do podejmowania działań mających na celu podejmowania działań zapewniających zachowanie płynności finansowej na właściwym poziomie. W celu ograniczenia wskazanego ryzyka Wnioskodawca zawiera obecnie oraz planuje zawierać w przyszłości transakcje sell-buy back (dalej powoływane, jako: SBB).

Istotą transakcji SBB jest warunkowa sprzedaż dłużnych papierów wartościowych związana z jednoczesnym zaciągnięciem zobowiązania do odkupu wspomnianych papierów wartościowych po określonej cenie i w określonym terminie, Transakcje SBB na gruncie polskiego prawa prywatnego stanowią tzw. umowy nienazwane. Do zawarcia transakcji SBB dochodzi, gdy w wyniku porozumienia zawartego między dwiema stronami transakcji (tekst jedn.: finansowanym i finansującym) następuje przeniesienie papierów wartościowych charakteryzujących się wysokim stopniem płynności i uregulowanym sposobem naliczania odsetek przy jednoczesnym przekazaniu w zamian za przeniesione papiery wartościowe środków finansowych odpowiadających wartości kapitału i naliczonych odsetek. Dokonanie transakcji SBB następuje etapowo. Pierwszym etapem jest nabycie papierów wartościowych przez finansującego obok którego ma miejsce zobowiązanie do przeprowadzenia transakcji odwrotnej w określonym terminie i po określonej cenie. Następnie, w drugim etapie, finansujący (nabywca) i finansowany (zbywca) przeprowadzają transakcję odwrotną, tj. finansowany dokonuje odkupu zbytych papierów wartościowych za wcześniej ustaloną cenę. Cena odkupu różni się od kwoty otrzymanej tytułem zbycia instrumentów w ten sposób, że oprócz wartości będących przedmiotem transakcji papierów wartościowych zawiera także swoiste "wynagrodzenie" dla finansującego za dokonanie transakcji. Należy wskazać, że transakcje SBB wykazują dużo cech wspólnych z tzw. transakcjami repo (repurchase agreement) i z perspektywy podatkowej można je postrzegać analogicznie. Różnice między transakcjami SBB oraz repo sprowadzają się do różnic w zakresie przeniesienia pożytków z papierów wartościowych stanowiących przedmiot transakcji SBB/repo. W ramach transakcji repo pożytki z papieru wartościowego (np. dywidendy w przypadku akcji, odsetki lub dyskonto w przypadku obligacji) są przekazywane do finansującego (nabywcy). Natomiast w ramach transakcji SBB pożytki generowane przez papiery wartościowe pozostają przy finansowanym (zbywcy). Powyższe różnice znajdują odzwierciedlenie w sposobie kalkulacji wynagrodzenia należnego finansującemu (nabywcy).

W przypadku transakcji repo cena odkupu jest odpowiednio wyższa od ceny sprzedaży - różnica ta odpowiada kosztowi finansowania tj. kosztowi odsetek. W odniesieniu do transakcji SBB wartość pożytków jest uwzględniana w cenie odkupu.

Transakcje SBB mogą polegać na:

* przeniesieniu z rachunku lub konta finansowanego (zbywającego) papierów wartościowych na rachunek lub konto finansującego (nabywcy),

* przeniesieniu z rachunku lub konta finansowanego (zbywającego) papierów wartościowych z jednoczesną blokadą tych papierów wartościowych na koncie finansującego (nabywcy),

* zobowiązaniu się przez finansowanego (zbywającego) do przeniesienia papierów wartościowych na rzecz finansującego (nabywcy) z jednoczesną blokadą tych papierów na koncie lub rachunku finansowanego (zbywcy).

Wnioskodawca nie wyklucza, że będzie w przyszłości zawierać wszystkie rodzaje transakcji SBB wskazanych powyżej. Transakcje SBB będą zawierane celem zapewnienia efektywnego zarządzania płynnością finansową oraz pozyskiwania krótkoterminowego finansowania.

Należy ponadto wskazać, że Wnioskodawca sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (dalej powoływane, jako: MSR). Wnioskodawca zamierza dla celów bilansowych wykazywać transakcje SBB zgodnie ze standardem MSR 39 - "Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena". Zgodnie z powołanym MSR 39 zbywane przez Wnioskodawcę w ramach transakcji SBB papiery wartościowe nie będą podlegać wyłączeniu z jego bilansu. Na gruncie MSR 39 przyjmuje się, że w wyniku transakcji SBB finansowany (zbywca) zachowuje ryzyko oraz korzyści z papierów wartościowych stanowiących przedmiot transakcji SBB. Z uwagi na powyższe, na gruncie bilansowym transakcje SBB/Repo będą traktowane w sposób analogiczny do umowy pożyczki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dla potrzeb rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych, Wnioskodawca powinien kwalifikować transakcję SBB jako jedną transakcję, której rozliczenie dla celów podatkowych powinno przebiegać w sposób zgodny z ujęciem księgowym, to jest analogiczny do umowy pożyczki (depozytu), a nie jako dwie odrębne transakcje sprzedaży oraz odkupu papierów wartościowych, w związku z czym Wnioskodawca powinien rozpoznawać koszty uzyskania przychodów z tytułu uzyskania krótkoterminowego finansowania zgodnie z art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 10 i pkt 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: z 2011 r.; Dz. U. z 2011 r. Nr 74 Poz. 397; dalej powoływana jako: ustawa o CIT).

Zdaniem Spółki, transakcje SBB powinny być ujmowane dla celów podatkowych w sposób zgodny z ujęciem księgowym, to jest zbieżny z podatkowym ujęciem umowy pożyczki,i w związku z powyższym Wnioskodawca powinien traktować transakcję SBB jako jedną transakcję, a nie jako dwie odrębne transakcje sprzedaży oraz odkupu papierów wartościowych.

W związku z powyższym w ocenie Wnioskodawcy, koszty poniesione w związku z uzyskanym krótkoterminowym finansowaniem powinny stanowić koszt uzyskania przychodu na zasadach określonych w art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 10 oraz pkt 11 ustawy o CIT.

Przepisy ustawy o CIT nie regulują bezpośrednio kwestii rozliczania transakcji SBB. Odnosząc się do przepisów powołanej ustawy należy wskazać, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, przychodami są m.in. otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Natomiast w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyłączeniem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Konstrukcja podatku dochodowego od osób prawnych za przedmiot opodatkowania uznaje przychód w postaci przysporzenia majątkowego powodującego przyrost aktywów lub zmniejszenie zobowiązań. Zgodnie z poglądem prezentowanym powszechnie w orzecznictwie, aby dane przysporzenie majątkowe mogło zostać zaklasyfikowane, jako przychód podatkowy, musi mieć ono charakter definitywny. Stanowisko takie zaprezentował m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. (sygn. akt III SA 3382/02), jak również w wyroku z dnia 16 lipca 1999 r. (sygn. akt III SA/Łd 134/99) i wyroku z 14 maja 1998 r. (sygn. akt SA/Sz 1305/97).

Zestawienie powyższego stwierdzenia z faktem, iż przysporzenie po stronie uczestnika operacji SBB powstaje dopiero z chwilą jej ostatecznego rozliczenia, pozwala na uznanie, że przychodem lub kosztem jest dopiero końcowy wynik dwuetapowej transakcji SBB rozliczanej dla celów księgowych jak pożyczka. Jak już na to wskazywano, celem transakcji SBB jest uzyskanie finansowania zwrotnego w przypadku niedoborów kapitału. Krótkoterminowe przeniesienie kapitału następuje za zabezpieczeniem dokonywanym na papierach wartościowych. Rozliczenia dokonywane w ramach transakcji SBB polegają na wzajemnej kompensacji należności wynikających z poszczególnych etapów operacji. W wyniku tego realne zmiany w aktywach stron mają miejsce jedynie w zakresie dotyczącym różnicy między ceną papierów wartościowych w pierwszym jej etapie, a ceną ich odkupu w etapie drugim.

Rozpoznanie transakcji SBB jako dwóch odrębnych transakcji zbycia i nabycia papierów wartościowych powodowałoby sztuczne zawyżanie wartości przychodów i kosztów, bowiem na gruncie podatkowym takie podejście skutkowałoby:

W ocenie Wnioskodawcy w przypadku transakcji ujmowanych dla celów bilansowych jak pożyczka, co wskazuje na istotę transakcji polegającej na udzieleniu podmiotowi finansowanemu (zbywcy) krótkoterminowego finansowania, gdzie zabezpieczeniem są papiery wartościowe, powyższe podejście nie będzie właściwe. Zatem, takiej transakcji SBB nie można traktować jako dwóch niepowiązanych z sobą transakcji kupna i sprzedaży, lecz jako jedną transakcję na której powinien zostać rozpoznany wynik tj. zysk lub strata. W sensie ekonomicznym umowy SBB są zbliżone do umów pożyczki. Wziąwszy, że w ujęciu bilansowym transakcje SBB są traktowane w sposób analogiczny do umów pożyczki, co wynika z faktu, że podmiot zawierający transakcję SBB co do zasady zachowuje pełne ryzyko, jak również korzyści, wynikające z papierów wartościowych stanowiących przedmiot transakcji - w wyniku zawarcia transakcji SBB nie będzie dochodzić do księgowania sprzedaży i odkupu papierów wartościowych. Konsekwentnie należy, zatem wskazać, że uzyskiwane przez finansowanego (zbywcę) środki pieniężne z tytułu przeniesienia papierów wartościowych (pozyskania finansowania) nie mogą być uznane za definitywne przysporzenie po stronie finansowanego (zbywcy), co oznacza, że nie stanowią przychodu podatkowego. Natomiast zwrócone (w momencie odkupu) finansującemu środki finansowe nie będą stanowić kosztu uzyskania przychodu zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. b ustawy o CIT, zgodnie, z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę innych zobowiązań, w tym z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń.

Zgodnie z powyższym należy uznać, że dla celów podatkowych po stronie Wnioskodawcy (finansowanego, zbywcy) w momencie odkupu papierów wartościowych powinien zostać rozpoznany koszt podatkowy w wysokości wynagrodzenia z tytułu uzyskanego finansowania na podstawie art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy o CIT.

Należy wskazać, że po stronie finansującego (nabywcy) w momencie odkupu papierów wartościowych (tekst jedn.: zamknięcia transakcji) powstawać będzie przychód stosowanie do art. 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o CIT.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy transakcje SBB na gruncie przepisów ustawy o CIT powinny być rozpoznawane poprzez ujmowanie jedynie wyniku na konkretnej transakcji, bez wykazywania w przychodach całej kwoty należnej tytułem sprzedaży oraz w kosztach uzyskania przychodów całej kwoty należnej z tytułu nabycia - tj. zgodnie z ujęciem księgowym, analogicznie do umowy pożyczki.

Przedstawione stanowisko potwierdzają interpretacje przepisów prawa podatkowego wydane w zbliżonych do stanowiącego przedmiot niniejszego wniosku stanach faktycznych.

Należy ponadto wskazać, że z interpretacji indywidualnych wynika, że brak jest różnic w podatkowym traktowaniu transakcji SBB ze względu na sposób zabezpieczenia transakcji tj. czy w ramach transakcji dochodzi do przeniesienia papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie udzielonego finansowania, czy jedynie do ustanowienia blokady w zakresie możliwości ich zbywania na rachunku papierów wartościowych odpowiednio finansowanego (zbywcy) lub finansującego (nabywcy). W związku z powyższym w ocenie Wnioskodawcy niezależnie od tego, czy w ramach danej transakcji SBB dochodzi do przeniesienia papierów wartościowych, czy jedynie ustanowienia blokady na rachunku papierów wartościowych to konsekwencje transakcji SBB na gruncie ustawy o CIT będą jednakowe tj. transakcje te powinny być dla celów podatkowych ujmowane w sposób analogiczny do umowy pożyczki.

Biorąc wszystkie przedstawione powyżej argumenty, w opinii Wnioskodawcy właściwym podejściem do rozliczania transakcji SBB dla celów podatku dochodowego od osób prawnych jest podejście analogiczne do podejścia księgowego, to jest ujęcie wynikowe transakcji, które przyjmuje ujęcie w zestawieniu przychodów i kosztów jedynie końcowego wyniku operacji składających się na transakcję SBB.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia opisanego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr z 2012 poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.