IPPB3/423-61/09-2/JB - Skutki podatkowe nabycia własnych udziałów w celu ich umorzenia oraz umorzenia tych udziałów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 23 lutego 2009 r. (data wpływu 27 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych dotyczących nabycia własnych udziałów w celu ich umorzenia oraz umorzenia tych udziałów- jest prawidłowe.

W dniu 27 lutego 2009 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy w związku z nieodpłatnym nabyciem lub nabyciem za kwotę niższą niż wartość rynkowa udziałów wspólnika, w celu ich umorzenia, po stronie Spółki powstaje dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, oraz czy Spółka będzie miała obowiązek pobrać podatek dochodowy od wspólników pozostających w Spółce w związku z umorzeniem udziałów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W Spółce planowane jest przeprowadzenie umorzenia udziałów należących do wspólników, będących osobami fizycznymi. Procesowi umorzenia udziałów należących do osób fizycznych towarzyszyć będzie przystąpienie nowych wspólników - osób prawnych. W każdej z przystępujących do Spółki osób prawnych udziały posiadać będzie jedna z osób fizycznych, której udziały podlegać będą umorzeniu. Umorzenie udziałów należących do wspomnianych wspólników może zostać przeprowadzone w trybie przewidzianym w art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z tym przepisem, za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. Umorzenie może być też przeprowadzone za wypłatą wynagrodzenia równego nominalnej wartości umarzanych udziałów, przy czym wartość ta będzie niższa od rynkowej wartości umarzanych udziałów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie trzecie i czwarte. Wniosek Spółki w zakresie pytania pierwszego i drugiego ze względu na fakt, że dotyczy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją.

Stanowisko Wnioskodawcy

Ad.1. (Ad.3) (w nawiasach podano oznaczenia przyjęte przez Spółkę)

Zdaniem Spółki, w momencie umorzenia udziałów należących do wspólników będących osobami fizycznymi, po stronie wspólników pozostających w Spółce nie powstanie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Spółka zatem nie będzie zobowiązana do poboru podatku dochodowego od osób prawnych. Zarówno na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jak i na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W wyniku nieodpłatnego (lub za wypłatą wynagrodzenia niższego niż rynkowa wartość umarzanych udziałów) umorzenia udziałów jednego ze wspólników nie dochodzi do powstania faktycznego dochodu po stronie pozostałych wspólników Spółki. Dochód ten powstanie dopiero w momencie otrzymania dywidendy albo w związku ze sprzedażą posiadanych udziałów.

Do powstania dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych nie dochodzi natomiast w momencie umorzenia udziałów należących do jednego ze wspólników. W przeszłości kwestią budzącą wątpliwości była ocena skutków w podatku dochodowym skupu przez spółkę kapitałową własnych udziałów (akcji), celem ich umorzenia bez obniżania kapitału, dla udziałowców (akcjonariuszy), którzy pozostali w spółce. W wyniku przeprowadzenia skupu własnych udziałów i ich umorzenia bez obniżenia kapitału zakładowego spółki, mogło dochodzić do sytuacji, gdy łączna suma wartości nominalnej pozostałych udziałów była niższa niż kwota kapitału akcyjnego bądź zakładowego tej spółki. Wobec zaś zmniejszonej liczby udziałów w spółce wspólnicy, którzy pozostali w spółce, uzyskiwali zwiększony udział w majątku spółki i w konsekwencji w przyszłym zysku spółki i przeznaczonym do podziału oraz zwiększał się ich udział w ewentualnej kwocie likwidacyjnej. Taka sytuacja była traktowana przez organy podatkowe jako podstawa do uznania, iż pozostający w spółce wspólnicy uzyskują przychód.

Spółka wskazuje, że w piśmie z dnia 7 marca 2002 r. (P64/BA-821 4-34-1 5/02), Minister Finansów uznał, iż umorzenie udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w spółce. W piśmie tym czytamy:

"Wobec braku wyraźnych zapisów w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio w art. 24 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także specjalnych regulacji odnoszących się do poboru podatku od dochodu z tego rodzaju przysporzenia (art. 26 ust. 1 i 2 u.p.d.o.p. i art. 41 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f.) nie można było tego przysporzenia - powstałego w związku ze skupem przez spółkę akcyjną jej własnych akcji w celu ich umorzenia lub przez spółkę z o.o. jej własnych udziałów, u akcjonariuszy bądź odpowiednio u udziałowców pozostających w spółce - uznać za dochód, z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, podlegający opodatkowaniu. W przypadku "buy-backu" nie może być mowy o faktycznie uzyskanym dochodzie przez akcjonariuszy (udziałowców), których akcje (udziały) nie zostały umorzone.

Oceniając zaś skutki dla udziałowców, którzy pozostali w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stwierdzić należy, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów w tym celu skupionych - zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego." Spółka zwraca uwagę, że powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w pismach organów podatkowych, odnoszących się do tego zagadnienia (przykładowo, pismo Naczelnika II Mazowieckiego Urzędu Skarbowego, z 25 maja 2007 r., nr 1472/DPC/423-12/07/PK).

Reasumując, w opinii Spółki, umorzenie udziałów należących do wspólników będących osobami fizycznymi nie spowoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w Spółce, niezależnie od tego, czy umorzenie udziałów zostanie przeprowadzone z obniżeniem kapitału zakładowego albo bez obniżania kapitału zakładowego. Powyższe wyjaśnienia, zdaniem Spółki znajdują również zastosowanie w sytuacji, gdy umorzenie nastąpi odpłatnie, za wypłatą wynagrodzenia o którym mowa w stanie faktycznym.

Ad.2. (Ad.4.)

Zdaniem Spółki, w związku z nieodpłatnym nabyciem przez Spółkę udziałów wspólników będących osobami fizycznymi celem ich umorzenia, albo nabyciem za wynagrodzenie niższe od rynkowej wartości umarzanych udziałów, po stronie Spółki nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., przychód stanowi min. wartość otrzymanych częściowo odpłatnie rzeczy lub praw. W sytuacji opisanej w stanie faktycznym Spółka nie uzyskuje realnego przysporzenia; innymi słowy, w wyniku nieodpłatnego nabycia własnych udziałów, majątek Spółki nie wzrośnie, tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż mamy w tej sytuacji do czynienia z powstaniem przychodu. Spółka zwraca uwagę, że za przyjęciem takiego stanowiska przemawia także pogląd wyrażony w piśmie Ministerstwa Finansów, będącym odpowiedzią na zapytanie poselskie (pismo z dnia 23 lutego 2004 r.). W piśmie tym czytamy m.in., iż "Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 12 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia - nawet bez wynagrodzenia - nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce." Spółka wskazuje, że analogiczny podgląd wyrażony został w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie, z dnia 28 października 2005 r. (PD-1/i/4218-27/05). Ponadto, Spółka podkreśla, że powyższe ma również zastosowanie w przypadku umorzenia udziałów za wypłatą wynagrodzenia, w kwocie niższej niż rynkowa wartość umarzanych udziałów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.