IPPB3/423-560/13-2/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z 19 lipca 2013 r. (data wpływu 31 lipca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów, w przypadku gdy w momencie uprawdopodobnienia nie jest już w posiadaniu oryginałów faktur VAT dotyczących odpisanych należności z uwagi na ich zniszczenie z powodu przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok, w którym faktura została ujęta:

* odpisów aktualizujących należności, których nieściągalność została uprawdopodobniona (art. 16 ust. 2a ustawy) - jest prawidłowe,

* wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, których nieściągalność została udokumentowana (art. 16 ust. 2 ustawy)- jest prawidłowe.

W dniu 31 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów, w przypadku gdy w momencie uprawdopodobnienia nie jest już w posiadaniu oryginałów faktur VAT dotyczących odpisanych należności z uwagi na ich zniszczenie z powodu przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok, w którym faktura została ujęta odpisów aktualizujących należności, których nieściągalność została uprawdopodobniona (art. 16 ust. 2a ustawy) oraz wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, których nieściągalność została udokumentowana (art. 16 ust. 2 ustawy).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Faktury VAT dokumentujące wykonanie przez Wnioskodawcę usług, sprzedaż towarów ujmowane są w księgach rachunkowych oraz właściwych rejestrach Spółki. Rozpoznawany jest również przychód z tego tytułu, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT. Fakt ujęcia w przychodach podatkowych danej należności potwierdzają zapisy księgowe (polecenia księgowania, wydruki z kart kontowych potwierdzające zaksięgowanie), które wskazują m.in. jaka wartość należności została ujęta w przychodach. Na podstawie zapisu księgowego i rejestru VAT można określić wartość kwoty netto należności jaka została ujęta w przychodach należnych.

Występują sytuacje w których Wnioskodawca nie otrzymuje zapłaty za wykonaną usługę/sprzedany towar. Wówczas podejmowane są różne czynności w celu wyegzekwowania należności np. wystosowywane są wezwania do zapłaty, sprawa zostaje skierowana na drogę postępowania sądowego w celu wyegzekwowania wierzytelności na drodze egzekucji komorniczej, następuje zgłoszenie wierzytelności do masy upadłościowej itp. Ponadto w związku z dużym prawdopodobieństwem nie uzyskania przedmiotowej należności tworzony jest odpis aktualizujący. Zgodnie bowiem z art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości wartość należności podlega aktualizacji, przy uwzględnieniu stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty przez dokonanie odpisu aktualizującego, gdy mamy do czynienia z:

* należnościami od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości,

* przypadkiem oddalenia wniosku o upadłość, gdy majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności,

* należnościami kwestionowanymi przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega,

* należnościami stanowiącymi równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego,

* należnościami przeterminowanymi lub nieprzeterminowanymi o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności.

W związku z tym, że w momencie tworzenia odpisów aktualizujących Spółka nie posiadała dokumentów, o których mowa w art. 16 ust. 2 i 2a ustawy o CIT, odpisy te w momencie tworzenia zostały uznane za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. W wyniku podejmowanych przez Spółkę działań, mających na celu wyegzekwowanie tych należności może dojść do pozyskania dokumentów uprawdopodabniających a następnie dokumentujących nieściągalność wierzytelności. Niejednokrotnie następuje to w momencie, gdy zobowiązanie za rok, w którym powstał przychód podatkowy uległo przedawnieniu, stąd też mogło dojść do zniszczenia faktur VAT dokumentujących sprzedaż. W takim przypadku w momencie przekwalifikowania odpisu aktualizującego z kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów do kosztów uzyskania przychodów z uwagi na uprawdopodobnienie nieściągalności Spółka nie zawsze będzie posiadała oryginał faktury.

Wnioskodawca zamierza zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów utworzone odpisy aktualizujące należności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, pomimo braku w obecnej sytuacji oryginałów faktur. Dla ujęcia w kosztach uzyskania przychodów odpisów aktualizujących istotne jest bowiem aby dana należność była ujęta w przychodach podatkowych. Natomiast fakt ten nie wynika z samego posiadania oryginału faktury VAT. Potwierdzeniem tego jest co zasady zapis w księgach rachunkowych. W szczególnych przypadkach można posiłkować się rejestrami sprzedaży VAT oraz wyrokami sądów w których określono wartość poszczególnych wierzytelności. Analogicznie, w przypadku pozyskania dokumentów, o których mowa w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT - świadczących o udokumentowaniu przedmiotowych wierzytelności Spółka, pomimo braku oryginałów faktur dotyczących tych należności, ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, wierzytelności odpisanych jako nieściągalne. Jednocześnie Spółka wskazała, że w momencie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość należności, których nieściągalność została uprawdopodobniona jak również w momencie odpisywania wierzytelności jako nieściągalne nie nastąpiło przedawnienie wierzytelności. Czynności podejmowane przez Spółkę np. złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, złożenie pozwu, uznanie roszczenia przez dłużnika, zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, w celu wyegzekwowania należności powodują bowiem przerwanie biegu przedawnienia.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące należności, których nieściągalność została uprawdopodobniona (art. 16 ust. 2a ustawy o CIT) w przypadku gdy w momencie uprawdopodobnienia nie jest już w posiadaniu oryginałów faktur VAT dotyczących odpisanych należności z uwagi na ich zniszczenie z powodu przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok, w którym faktura została ujęta.

2. Czy Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisane jako nieściągalne których nieściągalność została udokumentowana (art. 16 ust. 2 ustawy o CIT), w przypadku, gdy w momencie udokumentowania nie jest już w posiadaniu oryginałów faktur VAT dotyczących odpisanych należności. z uwagi na ich zniszczenie z powodu przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok, w którym faktura została ujęta.

Zdaniem Spółki, według ogólnej zasady odpisy aktualizujące od należności jak również wierzytelności nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Jednak w art. 16 ust. 1 pkt 25, art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT, ustawodawca - w ramach wyjątku od zasady ogólnej - przyjął, że zaliczenie do kosztów podatkowych tych odpisów aktualizujących odpowiednio wierzytelności odpisanych jako nieściągalne jest możliwe jeżeli:

* ich nieściągalność została uprawdopodobniona/udokumentowana,

* wcześniej były zaliczone przez podatnika do przychodów należnych.

Ponadto, warunkiem jest ażeby w momencie odnoszenia w koszty odpisu aktualizującego/ wierzytelności nieściągalnej nie doszło do ich przedawnienia.

W naszej ocenie w przypadku uprawdopodobnienia nieściągalności należności utworzony, zgodnie z ustawą o rachunkowości, odpis aktualizujący należność może zostać ujęty w kosztach podatkowych również w przypadku braku oryginału faktury sprzedażowej. Potwierdzenie faktu ujęcia kwoty netto należności w przychodach należnych może zostać dokonane w oparciu o istniejące zapisy w księgach rachunkowych oraz współistniejące dokumentacje takie jak np. rejestr sprzedaży VAT. Skoro bowiem, z powyżej wskazanych dokumentów wynika, że należność została ujęta w przychodach należnych (należność stanowiła przychód podatkowy) to brak jest, w naszej ocenie, konieczności posiadania oryginałów faktur VAT. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 26a kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1. Analogicznie w art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT stwierdza się, że kosztem uzyskania przychodu mogą być wierzytelności odpisane jako nieściągalne, jeżeli uprzednio zostały zaliczone do przychodów należnych a ich nieściągalność została określony w ust. 2. Tym samym ustawodawca wskazuje, że istotnym jest zaliczenie wartości należności do przychodów należnych brak jest natomiast konieczności posiadania oryginału faktury VAT w momencie ujmowania w kosztach uzyskania przychodu odpisu aktualizującego tą należność, którego nieściągalność została uprawdopodobniona bądź też w dacie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności udokumentowanej jako nieściągalna.

Skoro istnieje możliwość dokonania wydruków z ksiąg rachunkowych, które wskazują sposób zaewidencjonowania m.in. dla celów podatkowych danej należności i tym samym wskazują, czy dana należność została ujęta jako przychód należny w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, dla możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów odpisów aktualizujących należności/ wierzytelności odpisanych jako nieściągalna, nie ma znaczenia posiadanie oryginałów faktur. Zatem jeżeli wierzytelność nie jest przedawniona i doszło do uprawdopodobnienia jej nieściągalności to pomimo braku faktury z uwagi na okoliczności wskazane w stanie faktycznym Spółka będzie miała prawo do ujęcia takiego odpisu w kosztach uzyskania przychodu. Analogiczna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku, kiedy dojdzie do udokumentowania nieprzedawnionej wierzytelności odpisanej jako nieściągalna. W takim przypadku Spółka będzie miała również prawo do ujęcia jej w kosztach uzyskania przychodu pomimo braku faktury VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr z 2012 poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.