IPPB3/423-50/11-4/JB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2011 r. (data wpływu 17 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z wniesieniu akcji spółki kapitałowej do Funduszu i objęciem w zamian certyfikatów inwestycyjnych, uzupełnionym w dniu 21 lutego 2011 r., o odpis KRS, na podstawie wezwania organu z dn. 16 lutego 2011 r. - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wniesienie akcji spółki kapitałowej do Funduszu spowoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 22 listopada 2010 r. Spółka objęła 14 490 certyfikatów inwestycyjnych serii G emitowanych przez A. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego, zwanego dalej "Funduszem". W zamian za przydzielone przez Fundusz certyfikaty inwestycyjne Spółka dokonała wpłaty na rzecz Funduszu w postaci 15 tys. sztuk akcji M. S.A., której Spółka jest akcjonariuszem. Przedmiotowe działanie reguluje ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych Dz. U. z 2004, Nr 146, p. 1546 z późn. zm., która w art. 7 dopuszcza możliwość wniesienia do Funduszu wpłaty w postaci środków pieniężnych oraz m.in. udziałów i akcji spółek kapitałowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przeprowadzona transakcja wniesienia akcji spółki kapitałowej do Funduszu i objęcie w zamian certyfikatów inwestycyjnych stanowi dla Spółki przychód w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., o podatku dochodowym od osób prawnych i czy powoduje powstanie zobowiązania podatkowego.

Stanowisko Wnioskodawcy

Zdaniem Spółki przedmiotowa transakcja wniesienia akcji spółki kapitałowej do Funduszu i objęcie w zamian certyfikatów inwestycyjnych nie stanowi dla Spółki przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zwaną dalej u.p.d.o.p. i w konsekwencji nie prowadzi do powstania zobowiązania podatkowego.

Zgodnie z przyjętym w orzecznictwie sądowym i doktrynie założeniem, przychodem jest takie przysporzenie majątku, które ma charakter realny i trwały (wyrok NSA z 17 listopada 2003 r. sygn. akt III 3382/02) i w sposób jednoznaczny pozwala na podstawie obowiązujących przepisów określić wielkość przyrostu majątkowego. Stanowisko Spółki poparte jest także brzemieniem art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p., który zawiera przykładowy katalog przysporzeń majątkowych, stanowiących zgodnie z ustawą przychód podatnika. Pomimo braku definicji legalnej przychodu, z przytoczonych w art. 12 u.p.d.o.p. przykładów, wynika nie budzący wątpliwości, wniosek, że przychód charakteryzuje się zawsze określoną namacalną wartością która trwale powiększa majątek. W chwili wniesienia akcji do Funduszu i objęciu certyfikatów nie można mówić o jakimkolwiek definitywnym przysporzeniu majątkowym. Może ono nastąpić dopiero w przyszłości - w chwili zbycia certyfikatów. Także ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera regulacji, które jednoznacznie pozwoliłyby podatnikowi na zdefiniowanie i policzenie swojego ewentualnego przychodu uzyskiwanego przy nabywaniu certyfikatów. Ustawa jest tutaj neutralna podatkowo - nie wskazuje na przepis, z którego wynikałoby powstanie zobowiązania podatkowego.

Z podatkowego punktu widzenia przedmiotową transakcję traktować należy dwuetapowo. Na pierwszym etapie, który przedstawiono powyżej, dochodzi jedynie do objęcia (w zamian za akcje) certyfikatów inwestycyjnych Funduszu. Dopiero w drugi etapie inwestycji, kiedy następuje zbycie (umorzenie) certyfikatów inwestycyjnych, można mówić o konkretnym przysporzeniu majątkowym i uzyskaniu przychodu oraz o jego ewentualnym opodatkowaniu. Tylko takie postępowanie uchronić może podatnika od podwójnego opodatkowania części tego samego dochodu. (wyrok NSA z 19 października 2010 r. -sygn. akt II FSK 1047/09).

W końcu wskazać należy na art. 16 ust. 1 punkt 8 u.p.d.o.p., według którego wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych można uznać za koszt uzyskania przychodów dopiero w momencie odkupienia tych certyfikatów. Skoro więc dopiero wówczas ustawa pozwala zidentyfikować koszt, to - konsekwentnie - dopiero wówczas można też mówić o przychodzie, a po pomniejszeniu go o ten koszt - o dochodzie podlegającym opodatkowaniu. W dacie wymiany udziałów / papierów wartościowych na certyfikaty uczestnictwa żaden koszt nie powstaje.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Kwestie dotyczące nabywania jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych reguluje ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, dalej zwaną UFI (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 7 UFI wpłaty do funduszu są dokonywane w formie pieniężnej. Zamiast wpłaty w formie pieniężnej jest jednak możliwe wniesienie zdematerializowanych papierów wartościowych, jeżeli statut funduszu tak stanowi lub innych niż zdematerializowane papiery wartościowe lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ustawa lub statut funduszu tak stanowią.

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ww. ustawy w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane, papierach wartościowych (m.in. w akcjach) lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów lub udziałów na towarzystwo funduszy inwestycyjnych.

Ponadto, w przypadku dokonywania wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi (m.in. akcjami, obligacjami) lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością wyceniane są one według metody przyjętej przez fundusz dla wyceny aktywów netto, zgodnie z art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych. W momencie wniesienia papierów wartościowych (m.in. akcji) lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu ustalana jest ich wartość pieniężna, która stanowi de facto cenę, po której owe papiery są zbywane.

Powołane regulacje ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazują, iż wpłata do funduszu inwestycyjnego w postaci papierów wartościowych (m.in. akcji) stanowi szczególną formę ich zbycia. Przemawia za tym fakt, iż w odniesieniu do udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wniesienie ich do funduszu związane będzie z obowiązkiem zachowania wymogów przewidzianych przepisami Kodeksu spółek handlowych, regulujących m.in. kwestię formy prawnej zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 180 k.s.h.), jak i również zawiadomienia spółki o fakcie zbycia udziałów (art. 187 § 1 k.s.h.). Podobnie w przypadku akcji spółek handlowych, gdzie zastosowanie znajdą m.in. przepisy art. 337-339 k.s.h.

Reasumując, poprzez wniesienie akcji spółki kapitałowej do funduszu inwestycyjnego, w zamian za jednostki uczestnictwa, dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu oraz do jednoczesnego nabycia innych papierów wartościowych - jednostek uczestnictwa. Stosownie do tego należy ocenić skutki tej transakcji w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Rozpatrując konsekwencje podatkowe transakcji nabycia oraz sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych należy mieć na względzie art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), zgodnie z którym, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód, rozumiany jako nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Przychodami, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, są przede wszystkim otrzymane pieniądze i wartości pieniężne w tym również różnice kursowe.

Natomiast kosztami uzyskania przychodów stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy, stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Jednocześnie na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyłączone zostały z kosztów uzyskania przychodów wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

A zatem, wartość pieniężna certyfikatów inwestycyjnych nabywanych przez Spółkę w zamian za akcje, na dzień objęcia certyfikatów, stanowi jej przychód zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jednocześnie, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy, powstanie koszt uzyskania przychodu ze zbycia akcji w związku z nabyciem certyfikatów inwestycyjnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka wniosła akcje spółki kapitałowej do zamkniętego specjalistycznego funduszu inwestycyjnego. W zamian Spółka otrzymała jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, należy stwierdzić, że zbywając akcje, w dniu w którym nastąpiło nabycie jednostek uczestnictwa funduszu, Spółka powinna rozpoznać, na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy, przychód z tytułu zbycia tych papierów wartościowych i udziałów i jednocześnie zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy, pomniejszyć go o wydatki poniesione na nabycie tych akcji. Jeżeli wydatki na nabycie przedmiotowych akcji przewyższają przychód z tytułu ich zbycia, to wynik na tej transakcji będzie stratą podatkową.

Jednocześnie ze zbyciem akcji, Spółka nabywa jednostki uczestnictwa. Wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa, odpowiadające wysokością wartości akcji wniesionych do funduszu, o czym stanowi art. 128 ustawy o funduszach inwestycyjnych, będą kosztem uzyskania przychodu w momencie ich zbycia, odkupienia lub umorzenia. Wtedy również nastąpi rozpoznanie dochodu lub straty podatkowej z tytułu zbycia jednostek uczestnictwa.

Reasumując, nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że opisany powyżej sposób podatkowego rozliczenia transakcji nabycia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym w zamian za akcje prowadzi do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu. Należy zauważyć, że w omawianym przypadku mamy do czynienia z dwiema odrębnymi transakcjami, jedną związaną ze zbyciem akcji, drugą związaną ze zbyciem jednostek uczestnictwa, które niezależnie od siebie, odpowiednio generują dochód lub stratę z danej transakcji.

Odnosząc się do powołanych przez Spółkę wyroków sądowych należy stwierdzić, że orzeczenia sądów nie stanowią źródła prawa i co do zasady wiążą strony postępowania w konkretnej sprawie. Dodatkowo Organ zauważa, że nie ma obowiązku stosowania rozstrzygnięć sądów administracyjnych zapadłych w indywidualnych sprawach innych podatników przy wydawaniu interpretacji podatkowych. Po pierwsze: wyroki sądów administracyjnych wiążą strony postępowania w konkretnej sprawie. Po drugie: wyroki sądów nie stanowią źródła prawa. Wydając interpretację indywidualną organ podatkowy zobligowany jest do działania w oparciu o przepisy prawa, o czym stanowi art. 120 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej. Po trzecie, należy zauważyć, że każdy skład orzekający w danej sprawie może, ale nie musi podzielać nawet dominującej linii orzeczniczej, a często zdarza się, że nawet ukształtowana linia orzecznictwa ulega zmianie.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt przedmiotowej sprawy należy zauważyć, że w wyrokach sądów administracyjnych dominuje linia orzecznicza potwierdzająca stanowisko Organu, zgodnie z którym wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych odpowiadająca wartości wnoszonych papierów wartościowych, stanowi dla celów podatkowych, na dzień wniesienia, przychód, z ich zbycia (por. wyroki: sygn. I SA/Bd 844/07 z 3 marca 3008 r., sygn. I SA/Po 1672/07 z 20 lutego 2008 r., sygn. III SA/Wa 285/09 z dn. 26 sierpnia 2009 r., sygn. I SA/Po 730/09 z 8 października 2009 r., sygn. I SA/Po 725/09 z 13 października 2009 r. sygn. I SA/Kr 360/10 z 25 maja 2010 r., sygn. I Sa/Gl 264/09 z 13 stycznia 2010 r.).

Również Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 1 grudnia 2009 r., sygn. II FSK 939/08 podzielił stanowisko organu podatkowego wskazując, iż "zbycie akcji bądź udziałów w ramach wpłaty na certyfikaty inwestycyjne w funduszu powoduje powstanie przychodu podatkowego, jest bowiem formą zbycia akcji lub udziałów".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40,20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.