IPPB3/423-390/10-7/11/S/MC

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 25 listopada 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB3/423-390/10-7/11/S/MC

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów uwzględniając prawomocny (od dnia 13 sierpnia 2011 r.) wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt. III SA/Wa 3308/10 z dnia 28 czerwca 2011 r. (data wpływu 29 sierpnia 2011 r.), stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 8 czerwca 2010 r. (data wpływu 17 czerwca 2010 r.) uzupełnione w dniu 16 sierpnia 2010 r. pismem z dnia 10 sierpnia 2010 r. o oryginał odpisu KRS w związku z wezwaniem z dnia 28 lipca 2010 r. nr IPPB3/423-390/10-2/MC o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie:

* zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków wynikających z emisji akcji na:

o obsługę prawną związaną z przygotowaniem prospektu i procedurą jego zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego,

o usługę doradczą i konsultacje związane z przygotowaniem i zredagowaniem informacji zamieszczonych w prospekcie,

o usługi finansowe związane z przekształceniem sprawozdań finansowych na wzór umieszczony w prospekcie,

o usługi pośrednictwa w obrocie papierami wartościowymi na Giełdzie Papierów Wartościowych świadczone przez brokera,

o badanie sytuacji prawnej i finansowej Spółki oraz stosowne opinie i raporty biegłych,

o wydatki administracyjne niezbędne do zatwierdzenia i upublicznienia prospektu oraz koszty wymaganych ogłoszeń,

o skład treści prospektu oraz przygotowanie jego oprawy graficznej,

o przygotowanie multimedialnych prezentacji promujących ofertę publiczną,

* jest nieprawidłowe,

* zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z drukowaniem i publikacją samego prospektu, opłatami za wprowadzenie akcji do obrotu publicznego i giełdowego (opłaty na rzecz Komisji Papierów Wartościowych oraz Giełdy Papierów Wartościowych) - jest nieprawidłowe,

* zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów dodatkowych wydatków związanych z emisją akcji tj.:

o usługi doradcze związane z przygotowaniem materiałów prezentacyjnych, tzw. trasera (dokument opisujący Spółkę, jej branżę, działalność, sytuację finansową i perspektywy rozwoju),

o weryfikacja budżetu Spółki oraz przygotowanie prognozy finansowej Spółki na najbliższe lata wraz ze szczegółowymi założeniami do tej prognozy na potrzeby stworzenia tzw. business modelu,

o usługi prezentacji Spółki potencjalnym inwestorom, usługi zgromadzenia i przekazania potrzebnych danych (data room), koordynacji badania Spółki przez potencjalnych inwestorów w ramach projektów "due dilligence" oraz zapewnienia poufności udostępnianych danych,

o negocjacje warunków transakcji z poszczególnymi inwestorami

* jest prawidłowe,

* zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na reklamę publiczną związaną z emisją akcji ale mającą charakter wizerunkowy (tzn. utrwalająca świadomość marki, nie związana bezpośrednio z promowaniem oferty publicznej), materiały zdjęcia i oprawę graficzną (prawa autorskie), naświetlania, druk plakatów, etc. - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka jest podmiotem prawa handlowego (działającym w formie spółki akcyjnej) prowadzącym działalność jako operator multipleksów w Polsce. W związku z rozwojem działalności gospodarczej, Spółka rozważa podwyższenie kapitału zakładowego poprzez przeprowadzenie publicznej emisji akcji (tj. wprowadzenie akcji do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych). W związku z rozważaną emisją akcji, Spółka poniesie wydatki w szczególności związane z badaniem Spółki, audytami, przygotowaniem i emisją prospektów opłatami administracyjnymi na rzecz giełdy pośrednictwem inwestycyjnym itp.

Z wstępnej analizy przeprowadzonej przez Spółkę, wynika iż emisja akcji pociąga za sobą poniesienie następujących wydatków:

* obsługa prawna związana z przygotowaniem prospektu i procedurą jego zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego;

* usługi doradcze i konsultacje związane z przygotowaniem i zredagowaniem informacji zamieszczonych w prospekcie;

* usługi finansowe związane z przekształceniem sprawozdań finansowych na wzór umieszczony w prospekcie;

* usługi pośrednictwa w obrocie papierami wartościowymi na Giełdzie Papierów Wartościowych świadczone przez brokera,

* badanie sytuacji prawnej i finansowej Spółki oraz stosowne opinie i raporty biegłych;

* reklama publiczna związana z emisją ale mająca charakter wizerunkowy (tzn. utrwalająca świadomość marki, nie związana bezpośrednio z promowaniem oferty publicznej), materiały zdjęcia i oprawa graficzna (prawa autorskie), naświetlania, druk plakatów, etc.;

* wydatki administracyjne niezbędne do zatwierdzenia i upublicznienia prospektu oraz koszty wymaganych ogłoszeń;

* skład treści prospektu oraz przygotowanie jego oprawy graficznej;

* przygotowanie multimedialnych prezentacji promujących ofertę publiczną.

Ponadto, z emisją akcji mogą wiązać się również koszty dodatkowe, w tym:

* usługi doradcze związane z przygotowaniem materiałów prezentacyjnych, tzw. trasera (dokument opisujący Spółkę, jej branżę, działalność, sytuację finansową i perspektywy rozwoju),

* weryfikacja budżetu Spółki oraz przygotowanie prognozy finansowej Spółki na najbliższe lata wraz ze szczegółowymi założeniami do tej prognozy na potrzeby stworzenia tzw. business modelu;

* usługi prezentacji Spółki potencjalnym inwestorom, usługi zgromadzenia i przekazania potrzebnych danych (data room), koordynacji badania Spółki przez potencjalnych inwestorów w ramach projektów "due dilligence" oraz zapewnienia poufności udostępnianych danych;

* negocjacje warunków transakcji z poszczególnymi inwestorami.

Spółka będzie również zobowiązana do poniesienia wydatków związanych z drukowaniem i publikacją samego prospektu, opłatami za wprowadzenie akcji do obrotu publicznego i giełdowego (opłaty na rzecz Komisji Papierów Wartościowych oraz Giełdy Papierów Wartościowych).

Spółka zamierza ponosić powyższe wydatki w oparciu o zasady określone w umowach podpisanych z podmiotami specjalistycznymi w poszczególnych zakresach. Po wykonaniu przez nich usług zostaną wystawione na Spółkę faktury VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wymienione powyżej koszty, będą stanowiły dla Spółki koszt uzyskania przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy

1.

Zasada ogólna zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.; dalej: Ustawa o p.d.o.p.") kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

W katalogu wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu zamieszczonym w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. nie wymieniono wydatków związanych z podwyższeniem kapitału, ani też z emisją akcji w szczególności. Zatem jedynym warunkiem uznania rozważanych wydatków za koszty uzyskania przychodu jest istnienie pomiędzy nim a osiągnięciem przychodu związku przyczynowo - skutkowego, czyli wykazanie, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu.

W przypadku wydatków związanych z emisją akcji, przychodami z którymi są one związane, nie są kwoty uzyskane w wyniku tej emisji przekazane na kapitał własny Spółki lecz przychody uzyskiwane z działalności gospodarczej finansowanej tymi kwotami. Podwyższenie kapitału będące skutkiem emisji akcji nie jest bowiem celem samym w sobie, ma cno służyć pozyskaniu środków na finansowanie i rozwój działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę - uzyskiwaniu przez Spółkę przychodów w przyszłości.

2.

Podział kosztów na koszty bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskaniem przychodów - specyfika wydatków związanych z podwyższeniem kapitału

Z dniem 1 stycznia 2007 r. ustawodawca wprowadził podział rozróżniający koszty na koszty bezpośrednio oraz pośrednio związane z przychodem. Koszty bezpośrednie obejmują wydatki, które są ściśle związane zdanymi przychodami, jakie osiąga podmiot gospodarczy. Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie wykazują związku z konkretnym przychodem oraz wydatki na zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów przykładowo mogą to być wydatki na marketing i reklamę działalności podatnika wydatki na badanie rynku, wydatki na windykację należności, itp.

Zdaniem Spółki, wydatki związane z podwyższeniem kapitału zakładowego, co do zasady, mają charakter kosztów pośrednich - są one bowiem ponoszone w celu zapewnienia przyszłych przychodów. Dzięki zwiększonemu kapitałowi zakładowemu Spółka może rozszerzyć swoją działalność, umocnić swoją pozycję, co w przyszłości ma wpłynąć na zwiększenie uzyskiwanych przez nią przychodów. Podwyższenie kapitału zakładowego prowadzi zatem do zabezpieczenia źródła przychodu jakim jest prowadzona przez Spółkę działalność opodatkowana a zatem nie jest możliwe powiązanie tych działań z konkretnym uzyskiwanym przez Spółkę przychodem.

Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w praktyce podatkowej, w szczególności w wyrokach sądów administracyjnych oraz pismach władz podatkowych.

Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej:" "WSA") w Warszawie w wyroku z dnia 10 czerwca 2008 r. (sygn. III SA/Wa 544/08) zaznacza ze wydatki związane z emisją nowych akcji nie będące bezpośrednimi kosztami otrzymania środków na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego, powinny być ocenione z uwzględnieniem art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., definiującym koszty uzyskania przychodów przy zastosowaniu zasady zgodnie z którą koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącane w dacie ich poniesienia.

Również WSA w Warszawie w wyroku z dnia 25 września 2008 r. (sygn. III SA/Wa 370/08) stwierdził ze wydatki takie jak opłaty notarialne koszty usług doradczych itp. związane z podwyższeniem kapitału zakładowego są wydatkami zmierzającymi do powiększenia kapitału nie są natomiast wydatkami związanymi z przychodem otrzymanym na powiększenie kapitału zakładowego.

WSA w Warszawie, w wyroku z dnia 6 października 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 1419/08) zauważył, że wydatki poniesione w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego na obsługę prawną tłumaczenia, opłaty notarialne i zapłatę podatku od czynności cywilnoprawnych są wydatkami zmierzającymi do powiększenia kapitału, nie są natomiast wydatkami związanymi z przychodem otrzymanym na powiększenie kapitału. Podwyższenie kapitału zakładowego zdaniem WSA nie jest celem samym w sobie. Przyczyny podwyższenia kapitału zakładowego są bardzo rożne począwszy od unowocześnienia spółki pokrycia strat następstwa umów między wspólnikami czy zwiększenia jej zdolności kredytowej, a zatem podwyższenia kapitału zakładowego nie należy utożsamiać wprost z osiągnięciem przychodu nie podlegającego opodatkowaniu.

W podobnym tonie wypowiedział się też Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 lutego 2006 r. (sygn. akt II FSK 191/05), w którym wprost uznał, że " (...) wydatki radcy prawnego związane z podwyższeniem kap/talu zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z uwagi na potrzebną w tej kwestii wiedzę fachową wiedzę prawniczą uzasadniają ten wydatek jako koszt uzyskania przychodu" i że "błędny jest wód Sądu pierwszej instancji łączący koszty obsług/prawnej z przychodem, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 cyt ustawy. Kosztów obsługi prawnej nie można wiązać z konkretnym przychodem bowiem jest to koszt ogólny związany z funkcjonowaniem spółki (...)".

Podobne stanowisko prezentują wreszcie same organy podatkowe np. Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w postanowieniu z dnia 10 maja 2007 r. (Nr 1472/R0P1/423-75/07/AJ), w którym uznał, iż wydatki w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego i emisją akcji tj. wydatki na obsługę prawną doradztwo finansowe sporządzenie prospektu emisyjnego opłaty związane z wprowadzeniem akcji do publicznego obrotu, podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata notarialną i opłata skarbowa ponoszone przez spółkę, stanowią koszty uzyskania przychodów spółki w dacie ich poniesienia.

3.

Wydatki na emisję jako koszty poniesione w celu uzyskania przychodów (dochodów), które nie podlegają opodatkowaniu lub są wolne od podatku

Zdaniem Spółki, do kosztów związanych z emisją akcji nie mają zastosowania przepisy art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 oraz art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podp.

Zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o p.d.o.p. przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku. W myśl art. 7 ust. 3 pkt 3 ustawy o p.d.o.p. przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w pkt 1. Powyższe oznacza, że do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się kosztów poniesionych w celu uzyskania przychodów (dochodów), które nie podlegają opodatkowaniu lub są wolne od podatku.

Zdaniem Spółki, powyższa zasada dotyczy wyłącznie kosztów poniesionych w celu uzyskania przychodów (dochodów), które nie podlegają opodatkowaniu lub są wolne od podatku. Należy natomiast podkreślić, że zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o p.d.o.p., do przychodów nie zalicza się środków otrzymanych na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego. Mając powyższe na uwadze, środki otrzymane na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o p.d.o.p.

Ustawodawca przewidział katalog przychodów do których nie mają zastosowania przepisy ustawy o p.d.o.p. (nie podlegające temu podatkowi) oraz katalog przychodów zwolnionych z opodatkowania i tak, w art. 2 ustawy o p.d.o.p. przychodami nie podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych są przychody z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej chyba ze ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego przychody z działalności leśnej przychody wynikające z czynności które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy a także przychody (dochody) armatora opodatkowane na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym. Obszerny katalog przychodów zwolnionych od opodatkowania zawiera z kolei art. 17 ustawy o p.d.o.p.

Podkreślić należy ze ustawodawca nie neguje iż przychody określone w art. 2 jak i art. 17 ustawy o p.d.o.p. są przychodami w rozumieniu ustawy o p.d.o.p. jednak ustanawia zasady w mysi których poszczególne przychody albo nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osob prawnych (katalog zawarty w art. 2 ustawy o p.d.o.p.) albo korzystają ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych (katalog zawarty w art. 17 ustawy o p.d.o.p.).

Odrębną w stosunku do powyższych zasad jest regulacja zawarta w art. 12 ustawy o p.d.o.p. Art. 12 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. zawiera przykładowe wyliczenie jakie kwoty (wartości) otrzymywane przez podatnika stanowią przychód na gruncie ustawy o p.d.o.p. Jednocześnie zamknięty katalog określony przez ustawodawcę w art. 12 ust. 4 ustawy o p.d.o.p. przedstawia grupę kwot (wartości), które podatnik może otrzymać z różnych tytułów, a które nie stanowią przychodu na gruncie ustawy o p.d.o.p.

W efekcie, zdaniem Spółki, ustawodawca podzielił możliwe od otrzymania przez podatnika kwoty (wartości) na trzy grupy: przychody nie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychody zwolnione z opodatkowania oraz kwoty (wartości) otrzymane przez podatnika które nie zaliczają się do przychodów na gruncie ustawy o p.d.o.p.

Zdaniem Spółki, zasada wyrażona w art. 7 ust. 1 i 3 ustawy o p.d.o.p. dotycząca zasad ustalania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych odnosi się wyłącznie do grup kwot (wartości) otrzymanych przez podatnika, o których mowa w art. 2 lub art. 17 ustawy o p.d.o.p. Nie dotyczy natomiast grupy kwot (wartości) określonych w art. 12 ust. 4 ustawy o p.d.o.p. ponieważ ten ostatni katalog wskazuje nie na przychody zwolnione lub nie podlegające opodatkowaniu a na kwoty (wartości) które w ogóle nie stanowią przychodu na gruncie ustawy o p.d.o.p.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o p.d.o.p. przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód. Z kolei dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Przepis art. 7 ust. 3 ustawy o p.d.o.p. określa natomiast szczegółowe zasady ustalania dochodu będącego podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. I tak jak wspomniano przy wyliczaniu podstawy opodatkowania nie bierze się pod uwagę przychodu nie podlegającego opodatkowaniu jak również przychodu zwolnionego z opodatkowania a w konsekwencji nie pomniejsza się przychodu o koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu nie podlegającego opodatkowaniu oraz przychodu zwolnionego.

Przepis art. 7 ust. 3 ustawy o p.d.o.p. nie odnosi się do kwot (wartości), które nie stanowią przychodu. Zdaniem Spółki nie ma takiej potrzeby, ponieważ jeśli podatnik otrzyma kwoty (wartości) określone w art. 12 ust. 4 ustawy o p.d.o.p., nie może ich uznać za przychód, a co za tym idzie, nie bierze ich pod uwagę przy wyliczaniu podstawy opodatkowania. Jak wspomniano, podstawę opodatkowania stanowi dochód, a więc przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu. Jeśli kwota uzyskana przez podatnika nie stanowi na gruncie ustawy o p.d.o.p. przychodu, nie może być brana pod uwagę przy wyliczaniu podstawy opodatkowania. w efekcie, zdaniem Spółki przepis art. 7 ust. 3 ustawy o p.d.o.p. nie ma zastosowania przedmiotowym stanie faktycznym.

Spółka wskazuje, iż brak jest podstaw aby koszty związane z podwyższeniem kapitału zakładowego zostały uznane za koszty bezpośrednie. Wydatki poniesione przez Spółkę są kosztami pośrednimi i jako takie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Analogiczne stanowisko w tym zakresie zajął WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 21 stycznia 2009 r. (sygn akt I SA/Bk 514/03) w którym stwierdził ze tylko wydatki związane bezpośrednio z otrzymywaniem przychodów na podwyższenie kapitału nie stanowią kosztów uzyskania takich przychodów, pozostałe wydatki należy ocenić z punktu ogólnej definicji kosztów uzyskania przychodów, a wynikającej z treści art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Zdaniem Sądu zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie uznawany jest pośredni związek kosztów z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Do takich kosztów należą wydatki związane z ogólnymi kosztami funkcjonowania osoby prawnej. W ocenie Sądu do tej grupy wydatków zaliczyć należy bez wątpienia wydatki związane z doradztwem prawnym i finansowym osoby prawnej. Emisja akcji jest działaniem gospodarczym podejmowanym w celu uzyskania przez Spółkę nowych środków finansowych. Dlatego działanie to należy uznać za działanie podejmowane w celu ogólnego rozwoju spółki jako podmiotu gospodarczego stanowiącego jednocześnie działanie w celu zabezpieczenia działalności spółki i jej źródeł przychodów.

Jednocześnie Sąd wskazał iż zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego albo funduszu statutowego w banku państwowym albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela.

Powyższa interpretacja przepisów art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 oraz art. 12 ust. 4 ustawy o p.d.o.p. znajduje potwierdzenie w wyroku z dnia 26 marca 2003 r. (Sygn. III SA/Wa 2213/07) wydanym przez WSA w Warszawie W szczególności we wspominanym wyroku WSA stwierdził ze przepis art. 7 ust. 3 pkt 3 ustawy o p.d.o.p. odnosi się do dochodów korzystających z podmiotowych oraz przedmiotowych zwolnień z opodatkowania, wskazanych w ustawie o p.d.o.p. oraz innych przepisach oraz do dochodów które zgodnie z przepisami nie podlegają opodatkowaniu.

Jednocześnie WSA podkreślił, że pojęcia wartości nie będących przychodami podatkowymi (wskazanych w art. 12 ust. 4 ustawy o p.d.o.p.), dochodów nie podlegających opodatkowaniu tj. do których nie stosuje się przepisów ustawy o p.d.o.p. (wskazanych w art. 2 ustawy o p.d.o.p.) oraz dochodów wolnych od podatku (wskazanych w art. 17 ustawy o p.d.o.p.) są odrębnymi kategoriami uregulowanymi w różnych przepisach ustawy, a celem ustawodawcy było jodynie wyłączenie z kalkulacji dochodu wydatków związanych z uzyskaniem określonych rodzajów dochodów, nie zaś wydatków na uzyskanie wartości nie stanowiących przychodów na gruncie ustawy o p.d.o.p.

WSA w Warszawie w uzasadnieniu powyższego wyroku wskazał, że zarówno art. 2 ustawy o p.d.o.p. jak i art. 17 ustawy o p.d.o.p. nie zawierają żadnej kategorii, która w jakikolwiek sposób odnosiłaby się do transakcji podwyższenia kapitału zakładowego. Biorąc pod uwagę ugruntowane już stanowisko, że odbywa te katalogi nie powinny być rozumiane rozszerzająco, uznać należy, że ani wartości otrzymane na podwyższenie kapitału zakładowego, ani koszty związane z takim podwyższeniem nie są uwzględniane w kalkulacji jakiegokolwiek dochodu nie podlegającego opodatkowaniu lub wolnego od podatku. Jak podkreślił WSA " art. 7 ust. 3 ustawy o p.d.o.p. nie znajduje zastosowania w odniesieniu do wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki kapitałowej, które w konsekwencji powinny być uwzględniane w kalkulacji dochodu podatkowego na gruncie tej ustawy".

W konsekwencji, zdaniem Spółki, zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku z emisją akcji jest możliwe, o ile zostanie wykazany związek tych wydatków z przychodami Spółki uzyskiwanymi z prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Pogląd ten prezentuje nie tylko WSA w Warszawie w przytoczonym wyżej wyroku, ale również WSA w Lublinie w wyroku z dnia 7 marca 2007 r. (Sygn. I SA/Lu 82/07).

Zdaniem Spółki, wskazane powyżej wydatki poniesione w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego poprzez emisję akcji stanowią koszty uzyskania przychodów Spółki w dacie ich poniesienia.

Wydając interpretację indywidualną w dniu 3 września 2010 r. nr IPPB3/423-390/10-4/MC (data doręczenia 8 września 2010 r.) uznano powyższe stanowisko za nieprawidłowe stwierdzając, co następuje:

Jak stanowi art. 302 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Zgodnie z art. 306 pkt 2, do powstania spółki akcyjnej wymaga się - z uwzględnieniem art. 309 § 3 i § 4 - wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego. Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji (art. 310 § 1). Zgodnie natomiast z treścią art. 431 § 1 tej ustawy podwyższenie kapitału zakładowego spółek akcyjnych wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Z powyższego wynika zatem, iż wszelkie koszty ponoszone przez spółkę akcyjną przy jej założeniu lub rozszerzeniu, związane z emisją akcji, pozostają w bezpośrednim związku z utworzeniem lub podwyższeniem kapitału zakładowego.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.; dalej: u.p.d.o.p.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Z treści art. 12 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy wynika natomiast, iż do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego. W świetle powołanego przepisu stwierdzić należy zatem, iż przychody uzyskane w wyniku emisji akcji, skutkujące utworzeniem (podwyższeniem) kapitału zakładowego, nie stanowią przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Artykuł 15 ust. 1 tej ustawy stanowi z kolei, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej ocenie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku pomiędzy poniesionym kosztem, a powstaniem przychodu. Kosztem uzyskania przychodów będą zarówno wydatki, których poniesienie bezpośrednio przekłada się na uzyskanie konkretnych przychodów, jak i takie, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia.

Istotą utworzenia i podwyższenia kapitału zakładowego jest zgromadzenie środków niezbędnych dla funkcjonowania Spółki jako osoby prawnej. Stwierdzić należy zatem, iż skoro zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 powołanej ustawy do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, zatem wartości majątkowe wniesione na pokrycie kapitału zakładowego spółki nie stanowią jej przychodu podatkowego. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej stanowi podstawę majątkową działalności spółki i odpowiedzialności wobec wierzycieli. W statucie spółki wymienia się go jako kwotę pieniężną wpłacaną przez jej akcjonariuszy. Kapitał musi być pokryty poprzez wniesienie wkładów w postaci gotówkowej, wkładami niepieniężnymi albo w jeden i drugi sposób.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka rozważa podwyższenie kapitału zakładowego poprzez przeprowadzenie publicznej emisji akcji. W związku z procesem podwyższenia kapitału zakładowego Spółka poniesie szereg wydatków wymienionych we wniosku.

W świetle art. 12 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy wartości majątkowe wniesione na pokrycie kapitału zakładowego Spółki nie stanowią jej przychodu, wobec tego wydatków związanych z pozyskaniem kapitału zakładowego nie można traktować jako kosztów uzyskania przychodów. Nie odnoszą się one bowiem do przychodu podatkowego. Są bezpośrednio powiązane z przeprowadzeniem neutralnej podatkowo operacji na kapitale zakładowym Spółki. Przychód ten nie powstaje jako efekt bieżącej działalności gospodarczej podatnika. Należy stwierdzić, że Spółka ma prawo oczekiwać, iż w określonej perspektywie czasowej podwyższenie kapitału i związane z tym rozszerzenie działalności będzie generowało zwiększone przychody, ale będą to już przychody z bieżącej działalności gospodarczej. Przychód z tej działalności jest przychodem odrębnym od przychodu otrzymanego na podwyższenie kapitału zakładowego. Z osiągnięciem tego przychodu będą się wiązały odrębne wydatki stanowiące koszt jego uzyskania.

Skoro więc przychód otrzymany na powiększenie kapitału zakładowego nie stanowi przychodu dla celów podatkowych, to koszty jego uzyskania, nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie bowiem z tym przepisem nie stanowią kosztów podatkowych wydatki, co prawda nie wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, ale związane z przysporzeniami nie uważanymi za przychód przez ustawodawcę (art. 12 ust. 4 pkt 4 tej ustawy).

Odnosząc się do powoływanych przez Spółkę we wniosku pism oraz orzeczeń sądowych organ podatkowy podkreśla, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach w odzwierciedleniu do konkretnego stanu faktycznego i nie mają charakteru wiążącej wykładni prawa podatkowego. Dotyczą sytuacji analogicznych do przedstawionej we wniosku. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż o ile, w ostatnich latach zostały wydane orzeczenia wojewódzkich sądów administracyjnych zarówno zgodne ze stanowiskiem jak i przeciwne do stanowiska Wnioskodawcy (por.: wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 sierpnia 2007 r. sygn. akt III SA/Wa 3917/06; wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 10 października 2007 r. sygn. akt I SA/Bd 546/07., wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 20 maja 2008 r. sygn. akt I SA/Bd 91/08, wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 46/08, wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 2220/07, wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 22 kwietnia 2008 r. sygn. akt I SA/Bd 73/08, wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 8 kwietnia 2008 r. sygn. akt I SA/Bd 44/08, wyrok WSA w Poznaniu z dnia 27.10.2009 sygn. akt I SA/Po 426/09) to o tyle, wydane w ostatnim czasie orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego kształtują jednolitą linię orzecznictwa potwierdzając stanowisko organu podatkowego (por.: wyrok NSA z 23 lutego 2009 r. sygn. akt II FSK 1753/07, wyrok NSA z 21 lipca 2009 r. sygn. akt I FSK 897/08; wyrok NSA z 25 czerwca 2009 r. sygn. akt II FSK 217/08, wyrok NSA z 29 października 2009 r. sygn. akt II FSK 803/08, wyrok NSA z 26 listopada 2009 r. sygn. akt II FSK 1016/08, wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2009 r. sygn. akt II FSK 2085/08 i sygn. akt. II FSK 1207/08, wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2010 r. sygn. akt II FSK 1446/08 oraz wyrok NSA z dnia 10 lutego 2010 r. sygn. akt II FSK 1450/08).

Na powyższą interpretację Spółka złożyła wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, na które w odpowiedzi z dnia 22 października 2010 r. nr IPPB3/423-390/10-6/MC organ podatkowy podtrzymał swoje stanowisko zawarte w interpretacji indywidualnej.

W dniu 26 listopada 2010 r. (data wpływu 30 listopada 2010 r.) Skarżąca złożyła za pośrednictwem tut. organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na ww. interpretację i wniosła o uchylenie jej w całości.

Wyrokiem z dnia z dnia 28 czerwca 2011 r. sygn. akt III SA/Wa 3308/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżona interpretację indywidualną.

Sąd powołał się na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 stycznia 2011 r. (sygn. akt. II FPS 6/10) którą jest związany z mocy art. 269 p.p.s.a. Przystępując do analizy powyższego zagadnienia Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił na wstępie uwagę, iż obok wskazanych przez skład orzekający, który zwrócił się o podjęcie uchwały, przepisów, tj. art. 15 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 oraz art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p., istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy będą także miały art. 7 ust. 1 i 2 oraz art. 12 ust. 1 tej ustawy. Przepisy te, obok wymienionego w pytaniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., decydują o konstrukcji podatku dochodowego od osób prawnych. Kształtują bowiem podstawowe dla tego podatku kategorie pojęciowe, takie jak: "dochód", "przychód", "koszty uzyskania przychodu".

Analizując powyższe przepisy we wzajemnym ich powiązaniu Naczelny Sąd Administracyjny doszedł do wniosku, iż nie ma racjonalnych podstaw do uznania, że ustawodawca posługując się w art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p. określeniem "nadwyżka sumy przychodów", w art. 12 ust. 1 "przychodami", w art. 12 ust. 4 "do przychodów", w art. 15 ust. 1 "kosztami uzyskania przychodów", nadawał różne znaczenie przychodom niż to, jakie wynika z art. 12 ust. 1 tej ustawy. Pojęcie to dla właściwego rozumienia wskazanych przepisów musi być jednolicie rozumiane niezależnie od tego, w jakim kontekście zostało użyte i jaką nadano mu formę gramatyczną.

Z kolei o tym, że w art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. wskazano przychody w podanym rozumieniu świadczy użycie w tym przepisie sformułowania - do przychodów nie zalicza się "przychodów". Nie może być mowy o innych przychodach niż te, które mieszczą się w ogólnej kategorii przychodów definiowanych w art. 12 ust. 1 tej ustawy. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż szczególne znaczenie dla analizowanego problemu ma właśnie kategoria tzw. przychodów wyłączonych z opodatkowania (art. 12 ust. 4 u.p.d.o.p.). Przychody wskazane w tym przepisie są neutralne podatkowo. Nie stanowią bowiem podstawy ustalania dochodu podatnika, podlegającego opodatkowaniu.

Następnie Naczelny Sąd Administracyjny poddał szczegółowej analizie użyte w art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. pojęcie "kapitału zakładowego", w kontekście uregulowań zawartych w k.s.h. oraz w ujęciu bilansowym na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości.

Zwrócił m.in. uwagę, iż wynikające z regulacji k.s.h. funkcje gwarancyjne kapitału zakładowego oraz zasada nienaruszalności kapitału powodują, iż w zakresie dotyczącym opodatkowania, opłacenie (pokrycie) objętych akcji i wycofanie objęcia (pokrycia) jest neutralne podatkowo dla spółki kapitałowej otrzymującej, jak i akcjonariusza będącego osobą prawną. Zasadę tę reguluje omówiony przepis art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. stanowiąc, że do przychodów do opodatkowania dla spółki wydającej udziały lub akcje nie zalicza przychodów (gotówkowych i rzeczowych) otrzymanych na utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, chybione natomiast było powołanie się przez sądy administracyjne oraz organy udzielające interpretacji na przepisy art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 u.p.d.o.p., jako decydujące o tym, iż sporne wydatki, poniesione przez spółkę akcyjną na podwyższenie kapitału zakładowego związane z emisją akcji, nie mogły stanowić kosztów uzyskania przychodów. W art. 7 ust. 3 wskazane zostały przypadki wyłączeń przychodów z niektórych źródeł, które nie są brane pod uwagę przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania. Przy ustalaniu dochodu nie uwzględnia się, m.in. przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od opodatkowania (art. 7 ust. 3 pkt 1 u.p.d.o.p.). Związane z tego rodzaju przychodami koszty uzyskania przychodów są neutralne podatkowo, tj. nie mogą pomniejszać przychodów z innych źródeł wpływając tym samym na zmniejszenie dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania (art. 7 ust. 3 pkt 3 u.p.d.o.p.). Na zasadzie wykładni systemowej wewnętrznej "dochody wolne od opodatkowania" oznaczają dochody wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 1-49 u.p.d.o.p. Natomiast "dochody ze źródeł niepodlegających opodatkowaniu" oznaczają dochody wynikające z przychodów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1-4 u.p.d.o.p. W żadnej z tych kategorii - co wynika z enumeratywnego wyliczenia - nie mieszczą się przychody na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego (por. wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2009 r. II FSK 1207/08; wyrok NSA z dnia 8 czerwca 2010 r. II FSK 202/09).

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż w takiej sytuacji art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 u.p.d.o.p., jak błędnie to przyjmował Minister Finansów oraz sąd pierwszej instancji, nie mógł odnosić się do odrębnej kategorii przychodów wyłączonych na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1-20 u.pd.o.p. Przepisy te w takim zakresie nie mogły zostać uznane za rozstrzygające o wyniku rozpoznawanej sprawy.

W dalszym toku rozważań Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił znaczenie dla rozpatrywanego problemu ustawowego rozróżnienia kategorii kosztów bezpośrednich i pośrednich oraz szczegółowo omówił konsekwencje wynikające, nie tylko dla ustalenia potrącalności tych kosztów w czasie, z takiego podziału.

Następnie powołane zostały wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego (m.in. wyrok z dnia 22 lutego 2006 r., sygn. akt II FSK 191/05), w których Sąd ten odwołując się do treści art. 15 ust. 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. konsekwentnie przyjmował ocenę, iż wydatki poniesione w bezpośrednim związku z utworzeniem lub powiększeniem kapitału zakładowego spółki kapitałowej nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast wydatki na obsługę prawną o których mowa w ww. wyroku z dnia 22 lutego 2006 r., według obecnie obowiązujących regulacji stanowiąc koszty ogólne funkcjonowania osoby prawnej (koszty pośrednie), podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w dniu, na który ujęto ten koszt w księgach rachunkowych (art. 15 ust. 4, 4d i 4e u.p.d.o.p.). Podobne do omówionych reguł zaliczenia wydatków ogólnych funkcjonowania osoby prawnej należy odnieść do wskazywanych wydatków związanych z doradztwem inwestycyjnym, pomocą prawną usługami audytorskimi, usługami i pośrednictwem firmy inwestycyjnej, usługami marketingowymi i poligraficznymi, wycenami i tłumaczeniami.

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż na tle przedstawionych przepisów decydująca o wyniku sprawy była wykładnia art. 15 ust. 1 i art. 12 ust. 4 pkt 4 w związku z art. 7 ust. 1 i 2 u.p.d.o.p.

Dokonując analizy prawnej tych przepisów Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził dalej, że art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. dotyczy przychodów wyłączonych z przychodów opodatkowanych, które są przysporzeniami traktowanymi przez przepisy o rachunkowości jako nie będące składnikiem rachunku wyników. Są to zdarzenia bilansowe, które z natury rzeczy nie stanowią przychodów. Innymi słowy, ponieważ operacje te nie mają charakteru definitywnego, to powinny być neutralne podatkowo. Podzielając ten punkt widzenia za uprawniony należy uznać wniosek, iż koszty ponoszone w celu utworzenia lub powiększenia kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p., a więc koszty poniesione na utworzenie lub powiększenie źródła przychodów, nie mogą być uznane za koszty podatkowe, chociażby pośrednio zorientowane na uzyskanie przychodów, gdyż inny jest cel ich poniesienia. Wpłaty na podwyższenie kapitału w drodze emisji akcji nie są dla spółki przysporzeniem o charakterze trwałym i jako służące budowie źródła przychodów mają zasadniczo odmienny charakter od wydatków związanych z uzyskaniem przychodów (pośrednio czy bezpośrednio), względnie zmierzających do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Chybione jest w związku z tym rozumowanie, że przedmiotowe wydatki należy łączyć nie z przysporzeniami związanymi z utworzeniem lub powiększeniem kapitału zakładowego, lecz z przychodami, które dopiero zostaną uzyskane z działalności gospodarczej. Należy dodatkowo podnieść, że kwalifikując określony wydatek jako koszt podatkowy, trzeba brać pod uwagę moment poniesienia wydatku, a nie moment osiągnięcia przychodów. Nieuprawnione jest łączenie w sposób pośredni wydatków powiązanych z przychodem nieopodatkowanym z osiągnięciem innych przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

W uchwale wskazano dalej, iż w pełni należy podzielić pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 29 grudnia 2009 r. II FSK 2085/08, że zawarty w art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p., zwrot normatywny "do przychodów nie zalicza się" odnosi się do przychodów w rozumieniu art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p., który stanowi w istotnym dla sprawy zakresie, że dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Przepis art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. wskazane w nim przychody z przychodów określonych w art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p. wyłącza. Ponieważ art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p. mówi także o zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. kosztach uzyskania przychodów jako kategorii współtworzącej dochód wskutek pomniejszenia przychodów o te koszty, staje się oczywiste, że koszty uzyskania przychodów nie mogą być wiązane z przychodami, które z przychodów w rozumieniu wynikającym z art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p. zostały wyłączone. Stwierdzone powyżej rozróżnienie przychodu podatkowego, a więc przychodu określonego w art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p., do którego odnoszą się koszty jego uzyskania, o których mowa w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., od przychodu (przysporzenia) określonego w art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p., do którego zdefiniowane w art. 15 ust. 1 u.pd.o.p. koszty uzyskania nie mają zastosowania, ma decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia o zaliczeniu spornych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że skoro z przedstawionego w złożonym wniosku o wydanie interpretacji opisu stanu faktycznego wynikało, że ponoszone wydatki były bezpośrednio związane z pozyskaniem dodatkowego kapitału w drodze emisji publicznej akcji, to wydatki te nie mogły stanowić kosztu podatkowego w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

W podsumowaniu przeprowadzonych wywodów Naczelny Sąd Administracyjny sformułował w uchwale tezę, iż tylko wydatki związane z emisją nowych akcji, bez których nie jest możliwe podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 4 oraz art. 7 ust. 1 i 2 w związku z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

Do tego rodzaju wydatków niewątpliwie należy zaliczyć opłaty notarialne, sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych, a w przypadku podwyższenia kapitału w drodze emisji akcji będących przedmiotem oferty publicznej objętych prospektem emisyjnym dodatkowo ponoszone w związku z tym opłaty giełdowe, koszty druku dokumentów akcyjnych, koszty sporządzenia, drukowania oraz dystrybucji prospektu emisyjnego lub jego skróconej wersji oraz koszty oferowania papierów wartościowych.

Pozostałe wydatki stanowiąc koszty ogólne funkcjonowania spółki kapitałowej stanowią zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. koszty uzyskania przychodów.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela w pełni stanowisko przedstawione w powyższej uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego, jak również uzasadniającą je argumentację.

W odniesieniu do zaskarżonej interpretacji Sąd stwierdził, iż Minister Finansów dokonał w niej prawnopodatkowej interpretacji wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego w sposób odmienny od wskazanego w uchwale z dnia 24 stycznia 2011 r.

Biorąc pod uwagę powyższe Minister Finansów powinien dokonać ponownej oceny wydatków wskazanych we wniosku o wydanie interpretacji, odnosząc tę ocenę - inaczej niż w interpretacji zaskarżonej - nie do wszystkich tych wydatków zbiorczo, lecz indywidualnie do każdej konkretnej pozycji wymienionej we wniosku. Musi zatem sklasyfikować poszczególne wydatki z uwzględnieniem sformułowanego w uchwale z dnia 24 stycznia 2011 r. kryterium stopnia intensywności związku kosztu z podwyższeniem kapitału zakładowego, biorąc pod uwagę kategoryzację kosztów przeprowadzoną w uchwale w sposób ogólny i przykładowy. Jeżeli związek ów jest bezpośredni, warunkując to podwyższenie i stanowiąc w tym zakresie warunek sine qua non, to wydatek nie może być uznany za koszt uzyskania przychodu.

W przeciwnym przypadku, gdy związek jest jedynie pośredni, a wydatek może uchodzić za ogólnoadministracyjny koszt funkcjonowania osoby prawnej - klasyfikacja ta powinna być odmienna, zgodna z wnioskiem o wydanie interpretacji. Nie ulega przy tym wątpliwości, że organ uczyni zadość opisywanym obowiązkom tylko wtedy, gdy da przekonujący wyraz swojej ocenie, wyjaśniając precyzyjnie, który wydatek może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów i dlaczego, a szczególnie starannie który - jako związany bezpośrednio z podwyższeniem kapitału zakładowego - do takich kosztów zaliczony być nie może. Zwłaszcza w tym ostatnim zakresie argumentacja nie może być ogólnikowa, jak to miało miejsce w zaskarżonej interpretacji.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, po uchyleniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie interpretacji indywidualnej z dnia 3 września 2010 r., nr IPPB3/423-390/10-4/MC, ponownie rozpatrując sprawę, stwierdzam co następuje:

Jak stanowi art. 302 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Zgodnie z art. 306 pkt 2, do powstania spółki akcyjnej wymaga się - z uwzględnieniem art. 309 § 3 i § 4 - wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego. Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji (art. 310 § 1).

Jak stanowi art. 431 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), podwyższenie kapitału zakładowego spółek akcyjnych wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego (akcyjnego), funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego albo organizacyjnego ubezpieczyciela - a w towarzystwach powierniczych wartości aktywów tych funduszy. Powyższe oznacza, iż wartość wkładów zarówno pieniężnych jak i niepieniężnych wnoszona na pokrycie kapitału zakładowego w związku z utworzeniem spółki, jak również z podwyższeniem tego kapitału nie jest zaliczana do przychodów podatkowych spółki.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Warunkiem uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest istnienie pomiędzy nim a osiągnięciem przychodu związku przyczynowo - skutkowego, czyli wykazanie, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu.

Koszty podatkowe ponoszone przez podmiot gospodarczy można podzielić na koszty bezpośrednie i pośrednie. Koszty bezpośrednie obejmują wydatki, które są ściśle (bezpośrednio) związane z konkretnymi przychodami, jakie osiąga podmiot gospodarczy. Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje prawidłowe funkcjonowanie podmiotu gospodarczego. Co istotne również muszą być to wydatki, dzięki którym podatnik może osiągnąć przychód podlegający opodatkowaniu.

Skoro więc, przychód otrzymany na powiększenie kapitału zakładowego nie stanowi przychodu dla celów podatkowych, to koszty jego uzyskania, w tym koszty warunkujące emisje akcji, w przedmiotowej sprawie poniesione przez Spółkę wydatki na:

* obsługę prawną związaną z przygotowaniem prospektu i procedurą jego zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego;

* usługę doradczą i konsultacje związane z przygotowaniem i zredagowaniem informacji zamieszczonych w prospekcie;

* usługi finansowe związane z przekształceniem sprawozdań finansowych na wzór umieszczony w prospekcie;

* usługi pośrednictwa w obrocie papierami wartościowymi na Giełdzie Papierów Wartościowych świadczone przez brokera,

* badanie sytuacji prawnej i finansowej Spółki oraz stosowne opinie i raporty biegłych;

* wydatki administracyjne niezbędne do zatwierdzenia i upublicznienia prospektu oraz koszty wymaganych ogłoszeń;

* skład treści prospektu oraz przygotowanie jego oprawy graficznej;

* przygotowanie multimedialnych prezentacji promujących ofertę publiczną,

* wydatki związane z drukowaniem i publikacją samego prospektu, opłatami za wprowadzenie akcji do obrotu publicznego i giełdowego (opłaty na rzecz Komisji Papierów Wartościowych oraz Giełdy Papierów Wartościowych) jako związane z emisją akcji i z podwyższeniem kapitału zakładowego nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie bowiem z tym przepisem nie stanowią kosztów podatkowych wydatki, co prawda nie wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, ale związane z przysporzeniami nie uważanymi za przychód przez ustawodawcę (art. 12 ust. 4 pkt 4 tej ustawy).

Przychodem otrzymanym na podwyższenie kapitału zakładowego, w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą być zarówno pieniądze, jak i wkład niepieniężny. W rezultacie środki pieniężne jak i wkłady niepieniężne, stanowiące przysporzenie majątkowe, uznane zostały przez ustawodawcę za przychód nie zaliczany do przychodów, jeżeli prowadzi do podwyższenia kapitału zakładowego. Przychód ten nie powstaje jako efekt bieżącej działalności gospodarczej podatnika.

Jeśli określone wydatki w sposób jednoznaczny wiążą się z osiągnięciem przysporzenia zidentyfikowanego przez ustawodawcę jako konkretny rodzaj przychodu, to bez względu na możliwość wywiedzenia pośredniego związku tych wydatków z ewentualnymi innymi przychodami, zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów oceniane być musi w kontekście, tego przychodu, z którym wydatki te są bezpośrednio związane.

Wydatki związane z uzyskaniem określonego przysporzenia pozostają z nim związane bez względu na to, czy stanowi ono przychód, czy też nie. Jeżeli przysporzenie to nie stanowi przychodu, to poniesione w związku z nim wydatki nie są kosztami uzyskania przychodu. Jak już wskazywano, nie czyni to ich natomiast kosztami uzyskania innego przychodu.

Z uwagi na powyższe, w przedmiotowej sprawie do kosztów związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego nie znajduje zastosowania art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ wydatki podatnika mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów tylko wówczas jeżeli związek, o którym stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dotyczy przychodów podatkowych. W przeciwnym razie przyrost środków pieniężnych lub wartości majątkowych podatnika nie podlegałby opodatkowaniu, gdyż pozostawałby bez wpływu na wysokość podstawy opodatkowania, podczas gdy wydatki na ich pozyskanie jednocześnie by ją pomniejszały.

Według uchwały NSA z dnia 24 stycznia 2011 r. (sygn. akt II FPS 6/10) tylko wydatki związane z emisja nowych akcji, bez których nie jest możliwe podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 4 oraz art. 7 ust. 1 i 2 w związku z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Zatem poniesione przez Spółkę wydatki na emisje nowych akcji wymienione powyżej nie stanowią kosztów uzyskani przychodów.

Natomiast do kosztów uzyskania przychodu, należy zaliczyć koszty związane z ogólnym funkcjonowaniem Spółki, jako związane w sposób pośredni z przychodem Spółki, związane z jej ogólnym funkcjonowaniem.

W przedmiotowej sprawie za takie koszty można uznać:

* wydatki dodatkowe pośrednio związane z emisją akcji tj:

o usługi doradcze związane z przygotowaniem materiałów prezentacyjnych, tzw. trasera (dokument opisujący Spółkę, jej branżę, działalność, sytuację finansową i perspektywy rozwoju),

o weryfikacja budżetu Spółki oraz przygotowanie prognozy finansowej Spółki na najbliższe lata wraz ze szczegółowymi założeniami do tej prognozy na potrzeby stworzenia tzw. business modelu;

o usługi prezentacji Spółki potencjalnym inwestorom, usługi zgromadzenia i przekazania potrzebnych danych (data room), koordynacji badania Spółki przez potencjalnych inwestorów w ramach projektów "due dilligence" oraz zapewnienia poufności udostępnianych danych;

o negocjacje warunków transakcji z poszczególnymi inwestorami,

* wydatki na reklamę publiczną związaną z emisją akcji ale mającą charakter wizerunkowy (tzn. utrwalająca świadomość marki, nie związana bezpośrednio z promowaniem oferty publicznej), materiały zdjęcia i oprawę graficzną (prawa autorskie), naświetlania, druk plakatów, etc.

Wymienione wyżej wydatki są pośrednio związane z emisją akcji i podwyższeniem kapitału zakładowego w związku z tym należy je zaliczyć do kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl