IPPB3/423-292/09-3/GJ - Moment powstania przychodu w przypadku przejęcia maszyny przez spółkę na skutek egzekucji komorniczej w związku z zawartą uprzednio umową przewłaszczenia na zabezpieczenie.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 25 maja 2009 r. (data wpływu 26 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu rozpoznania przychodu - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu zaliczenia przychodów z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka zawierając umowę sprzedaży maszyny w celu zabezpieczenia postanowień tej umowy, w szczególności zapłaty ceny sprzedaży, zawarła jednocześnie umowę przewłaszczenia maszyny. Zgodnie z ww. umową w celu zabezpieczenia wierzytelności przewłaszczający- firma M- przenosi na Spółkę własność maszyny (przedmiotu przewłaszczenia) do czasu spłaty ceny sprzedaży. Przedmiot przewłaszczenia jest wyłączną własnością przewłaszczającego, figuruje w księgach majątku przewłaszczającego i jest przez przewłaszczającego amortyzowany. Z dniem, w którym wartość maszyny zostanie w całości zapłacona przez przewłaszczającego, staje się on z powrotem właścicielem przedmiotu przewłaszczenia. Spółka zezwoliła przewłaszczającemu na bezpłatne używanie oddanego przedmiotu przewłaszczenia do dnia zapłaty wartości maszyny. Ponadto przewłaszczający ubezpiecza przedmiot przewłaszczenia. W umowie przyjęto, że w przypadku, gdy przewłaszczający opóźni się z zapłatą co najmniej trzech rat, Spółka ma prawo wezwać pisemnie przewłaszczającego do wydania przedmiotu przewłaszczenia. W przypadku odebrania przez Spółkę przedmiotu przewłaszczenia, Spółka zwróci Przewłaszczającemu zapłaconą kwotę pomniejszoną o wynagrodzenie należne mu z tytułu użytkowania przedmiotu przewłaszczenia. Firma M przestała spłacać raty za maszynę i Spółka przy pomocy komornika odebrała maszynę i przyjęła na stan magazynu. Spółka w dniu wystawienia faktury sprzedaży maszyny rozpoznała przychód podatkowy. Spółka również rozpoznała przychód podatkowy w momencie przyjęcia na stan magazynu maszyny po odbiorze jej przez komornika.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy Spółka prawidłowo rozpoznała przychód podatkowy w momencie sprzedaży maszyny, jak również w momencie odbioru maszyny przez komornika i przyjęcia maszyny na stan magazynu.

Zdaniem Spółki zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Spółka winna wykazać przychód z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w momencie odebrania (egzekucji komorniczej) maszyny (przedmiotu przewłaszczenia) i wprowadzenia jej na stan magazynu. Ponieważ Spółka rozpoznała przychód w momencie wystawienia faktury i dostarczenia towaru przewłaszczającemu to winna wystornować przychód rozpoznany w tym okresie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Z powyższej definicji przychodów wynika, że w momencie sprzedaży towaru u sprzedającego powstaje z tego tytułu przychód należny. Podatnik ma obowiązek wykazać ten przychód i odprowadzić zaliczkę na podatek również w sytuacji, gdy kontrahent nie zapłaci należności, bowiem przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane.

W ujęciu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) sprzedaż jest umową, w której sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę (art. 535 k.c.). Umowa sprzedaży jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną t.j. świadczenie jednej strony ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej. Najważniejszym obowiązkiem sprzedawcy jest doprowadzenie do wystąpienia skutku rozporządzającego czyli obowiązek przeniesienia na kupującego własności rzeczy. Dalszym obowiązkiem sprzedawcy jest wydanie rzeczy kupującemu celem zapewnienia mu możności faktycznego korzystania z nabytego przedmiotu. Najważniejszym obowiązkiem kupującego wobec kontrahenta jest obowiązek zapłaty ceny kupna. Drugim podstawowym obowiązkiem kupującego jest obowiązek odbioru przedmiotu sprzedaży. W przypadku, gdy jedna ze stron umowy wzajemnej dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy terminu do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy (art. 491 k.c.).

Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie polega na przeniesieniu własności rzeczy na wierzyciela z zastrzeżeniem warunku, iż w przypadku zaspokojenia wierzyciela własność rzeczy zostanie ponownie przeniesiona na dłużnika. Istota przewłaszczenia na zabezpieczenie sprowadza się zatem do powierniczego (fiducjarnego) przeniesienia własności. Celem przeniesienia własności przedmiotu umowy nie jest bowiem powiększenie majątku wierzyciela, lecz jedynie zabezpieczenie wierzytelności przysługującej względem dłużnika.

Z przewłaszczeniem na zabezpieczenie wiążą się również skutki w zakresie podatku dochodowego. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przychodów nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy. Przepis ten wprowadza zatem rozwiązanie, zgodnie z którym w momencie przewłaszczenia danej rzeczy na zabezpieczenie wierzytelności po stronie podmiotu dokonującego przewłaszczenia nie dochodzi do powstania przychodu. Przychód ten zostanie jednak określony w momencie ostatecznego, definitywnego przeniesienia własności rzeczy - co też jednoznacznie wynika z brzmienia cytowanego przepisu. Rzecz stanowiąca przedmiot umowy pozostaje najczęściej we władaniu dłużnika na zasadach określonych przez strony (np. użyczenia). Dzięki temu dłużnik może dalej korzystać z rzeczy, będącej źródłem dochodów i pożytków, które niewątpliwie mogą przyczynić się do spłaty ciążącego na nim długu.

Odnosząc powyższe przepisy do stanu faktycznego należy stwierdzić:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie obowiązku wystornowania przychodu z daty sprzedaży i rozpoznania przychodu w momencie przyjęcia maszyny na stan magazynu po odbiorze jej przez komornika przy zastosowaniu art. 12 ust. 4 pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, 09-402 Płock, ul. 1 Maja 10.