IPPB3/423-237/10-2/MC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2010 r. (data wpływu 20 kwietnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów skapitalizowanych odsetek od obligacji - jest prawidłowe

W dniu 20 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów skapitalizowanych odsetek od obligacji.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

W 2007 r. Spółka wyemitowała obligacje. Zgodnie z Warunkami Emisji Obligacji celem emisji obligacji było pozyskanie przez Spółkę finansowania na prowadzenie dalszej działalności gospodarczej.

Środki uzyskane z emisji obligacji nie zostały przeznaczone na zakup lub wytworzenie środków trwałych, a zatem w sprawie nie znajduje zastosowania regulacja opisana w art. 16g ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o CIT.

Obligacje zostały wyemitowane na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (Dz. U. z 2001, Nr 120, poz. 1300 j. t.; dalej: ustawa o obligacjach) i stanowią obligacje zwykłe, na okaziciela. Wielkość emisji wynosiła 3.240.000 zł, ilość emitowanych obligacji: 3.240, o wartości nominalnej 1.000 zł każda. Termin wykupu ustalono na 10 lat od dnia objęcia obligacji. Nabywcą wszystkich obligacji została spółka D. sp. z o. (Obligatariusz). Między Spółką a Obligatariuszem nie zachodzą powiązania, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT.

Zgodnie z Warunkami Emisji Obligacji, Spółka zobowiązana jest do:

Do dnia 31 grudnia 2009 r. Spółka nie wypłaciła Obligatariuszowi części odsetek. Zgodnie zatem z Warunkami Emisji Obligacji część odsetek, za okres od emisji obligacji do dnia 31 grudnia 2009 r. została skapitalizowana w dniu 31 grudnia 2009 r. Podobna sytuacja może także nastąpić w kolejnych latach, bowiem, zgodnie z Warunkami Emisji Obligacji, kapitalizacja niespłaconych przez Spółkę odsetek będzie następować corocznie, na ostatni dzień roku kalendarzowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy skapitalizowane odsetki od obligacji mogą być zaliczone przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich kapitalizacji.

Stanowisko wnioskodawcy

W ocenie Spółki, skapitalizowane odsetki od obligacji mogą być zaliczone przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich kapitalizacji.

Zastosowanie przepisów dotyczących odsetek od pożyczek do odsetek od obligacji

Zgodnie z ustawą o obligacjach, obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.

Istotą obligacji jest zatem to, że emitent obligacji, dzięki sprzedaży obligacji, uzyskuje od obligatariusza określoną kwotę pieniędzy, którą zobowiązuje się zwrócić na określonych warunkach. Z ekonomicznego punktu widzenia, emisja obligacji skutkuje zatem dla emitenta uzyskaniem pożyczki.

Przepisy ustawy o CIT nie zawierają szczególnych regulacji w przedmiocie opodatkowania odsetek od obligacji. W rezultacie, w ocenie Spółki, w takiej sytuacji odpowiednie zastosowanie powinny znaleźć regulacje dotyczące odsetek od pożyczek.

Powyższe wynika, przykładowo z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 września 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 310/09), w którym stwierdzono; "Zdaniem Sądu, obligacje mieszczą się w zakresie szeroko rozumianego pojęcia "pożyczka". (...) Sformułowanie "Jakakolwiek pożyczka"/"pożyczka dowolnego rodzaju" należy odczytać jako każdy instrument prawny występujący w Państwie - Stronie Konwencji, na podstawie którego jeden z podmiotów odpłatnie (w zamian za odsetki) udostępnia drugiemu kapitał z obowiązkiem jego zwrotu."

Stanowisko takie potwierdza postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, z dnia 22 czerwca 2006 r. (nr 1472/ROP1/423-102-195/06/MP), w której stwierdzono "Również w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przez pojęcie "pożyczka" należy rozumieć różne formy pozyskiwania kapitału na określony okres czasu. Formą pożyczki jest emisja obligacji (...)".

Podobnie wypowiedział się Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego w informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, z dnia 12 lipca 2004 r. (nr II-2/423/191/JB/86/04); "Cywilistyczne, a także ekonomiczne rozumienie pojęcia pożyczka obejmuje wszelkie formy przekazania przez jeden podmiot pieniędzy drugiemu podmiotowi do korzystania przez określony czas. Jedną z takich form jest emisja obligacji. Prof. Witold Bień w książce "Dochody z kapitałów i ich opodatkowanie" wyd. Difin Warszawa 1994 r. str. 37, poświęconej dochodom z kapitałów pisze: "Obligacja jest papierem wartościowym, w którym wystawca (emitent) potwierdza zaciągnięcie od nabywcy (subskrybenta) określonej kwoty pożyczki i zobowiązuje się do jej zwrotu posiadaczowi tego dokumentu w ustalonym z góry terminie oraz do zapłaty wynagrodzenia za udzielenie pożyczki, płaconego przeważnie w formie odsetek." Gdyby nie traktować emisji obligacji, a także innych dłużnych papierów wartościowych jako zaciągnięcie pożyczki, to do obligacji takich nie miałyby zastosowania postanowienia art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, i w efekcie cała uzyskana przez emitenta kwota z tytułu emisji obligacji stanowiłaby dla celów podatkowych przychód tego emitenta,"

Analogiczne stanowisko przedstawiono w piśmie Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 23 stycznia 2004 r. (nr BI/005-0480/03), w którym stwierdzono: "obligacja stanowi szczególną formę umowy pożyczki. (...) Z uwagi na zbieżne cechy umowy pożyczki z obligacją a przede wszystkim z uwagi na to, że zarówno pożyczkobiorca jak i emitent obligacji są zobowiązani do zwrotu otrzymanej od pożyczkodawcy czy posiadacza obligacji kwoty oraz to, iż celem zawarcia umowy pożyczki jak i emisji obligacji jest pozyskanie pieniędzy między innymi na wskazany w zapytaniu cel inwestycyjny, do obligacji w pełni mają zastosowanie ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r."

Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskają przychodów odsetek od obligacji

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W ocenie Spółki, w oparciu o powyższe przepisy, odsetki od obligacji wyemitowanych w celu pozyskania przez Spółkę finansowania na prowadzenie dalszej działalności gospodarczej powinny być uznane za koszt uzyskania przychodów Spółki w momencie ich kapitalizacji, gdyż:

* ich poniesienie ma na celu osiągnięcie, zachowanie lub zabezpieczenie źródeł przychodów i pozostają w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą

* kapitalizacja skutkuje tym, że odsetki są postawione do dyspozycji obligatariusza, zatem mogą zostać uznane za poniesione przez Spółkę,

* nie są objęte katalogiem wyjątków, ujętych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Pojęcie kapitalizacji odsetek

Kapitalizacja odsetek oznacza doliczanie odsetek należnych do kwoty głównej, dzięki czemu wzrasta wysokość kwoty głównej. Oznacza to de facto przekształcenie zobowiązania z tytułu spłaty odsetek w zobowiązanie z tytułu spłaty części kapitałowej kwoty głównej. W rezultacie odsetki powiększają podstawę do naliczenia odsetek w kolejnych okresach rozliczeniowych.

Kapitalizacja odsetek w przypadku obligacji to doliczanie odsetek należnych Obligatariuszowi do kwoty głównej obligacji, dzięki czemu wzrasta kapitał od którego w kolejnych latach nalicza się odsetki. Stanowisko takie potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2008 r. (sygn. Akt III SA/Wa 1255/08): "Skoro obligacja to pisemne potwierdzenie długu, a długiem może być zarówno kwota główna jak i odsetki to oznacza, że obligacja jako dokument - papier wartościowy, może dotyczyć odsetek w tym, również, skapitalizowanych."

Moment zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od obligacji

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Na mocy art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Z przepisów tych wynika, że odsetki od obligacji mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółki w momencie ich faktycznej zapłaty lub w momencie kapitalizacji.

Stanowisko Spółki potwierdza treść interpretacji indywidualnej z dnia 23 listopada 2009 r. (nr IPPB3/423-663/09-4/ER), w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w oparciu o do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, potwierdził stanowisko wnioskodawcy, że w przypadku, gdy emisja obligacji służy prowadzeniu działalności gospodarczej "zapłacone odsetki stanowią koszty uzyskania przychodów w momencie zapłaty (w tym zapłaty przez potrącenie) lub kapitalizacji ".

Podobnie w interpretacji indywidualnej z dnia 10 grudnia 2009 r. (nr IPPB3/423-622/09-4/k.k.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działając również na podstawie art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, potwierdził stanowisko wnioskodawcy, że "Kapitalizacja odsetek oznacza, iż zobowiązanie z tytułu odsetek dopisane zostaje do zobowiązania głównego, czyli przekształcone zostaje w zobowiązanie z tytułu spłaty części kapitałowej pożyczki (wykupu obligacji). W ten sposób, pomimo braku przepływu naliczonych odsetek na rachunek pożyczkodawcy, w dniu kapitalizacji następuje postawienie tych odsetek do jego dyspozycji. Zatem, w dniu kapitalizacji odsetek, pożyczkodawca (nabywca obligacji) uzyskuje przychód w postaci odsetek". W rezultacie Organ uznał, że "w dniu kapitalizacji odsetek od obligacji Spółka ma obowiązek rozpoznać przychód podatkowy w wysokości kwoty skapitalizowanych odsetek,". Należy zatem stwierdzić, że skoro w dniu kapitalizacji odsetek, wartość skapitalizowanych odsetek stanowi przychód obligatariusza, to emitent obligacji powinien, na ten sam dzień, zaliczyć wartość skapitalizowanych odsetek do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko Spółki potwierdzają także liczne pisma odnoszące się do kwestii kapitalizacji odsetek od pożyczek. Jak Spółka wykazała powyżej, zasady zaliczania skapitalizowanych odsetek od pożyczek do kosztów uzyskania przychodów powinny znajdować pełne zastosowanie przy kapitalizacji odsetek od obligacji.

Przykładowo Spółka pragnie powołać następujące pisma:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2009 r. (nr IPPB3/423-28/09-2/ER): "Dzień kapitalizacji odsetek należy traktować na równi z datą ich faktycznego uzyskania, gdyż na gruncie ww. ustawy powoduje ten sam efekt. Kapitalizacja odsetek nie jest zdefiniowana w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Zakresu znaczeniowego tego terminu nie definiują również inne ustawy, niemniej jednak kapitalizacja odsetek polega na ich doliczeniu do kwoty głównej długu. Skoro więc w przypadku kapitalizacji dochodzi do "dopisania" naliczonych odsetek do pierwotnej kwoty pożyczki za zgodą wierzyciela, to należy uznać to za sposób zadysponowania naliczonych odsetek, które czynią zadość roszczeniu pożyczkodawcy o ich zwrot. Wynika z tego, że już od dnia kapitalizacji wierzyciel uzyskuje korzyść ekonomiczną w postaci zwiększenia kwoty, od której naliczane są dalsze odsetki. Należy również podkreślić, iż z datą kapitalizacji odsetki tracą odrębny od kwoty głównej byt prawny (tekst jedn. stają się częścią kwoty głównej ze wszelkimi tego konsekwencjami. W rezultacie, w momencie ostatecznego rozliczenia nie mamy już do czynienia ze spłaconymi odsetkami, a jedynie ze spłatą powiększonej kwoty głównej pożyczki. Wynika z tego, że kapitalizacja wywiera ten sam skutek prawny, co zapłata - zmniejsza kwotę odsetek do zapłaty. Odsetki skapitalizowane, tak jak u wierzyciela są przychodem w dacie kapitalizacji, tak drugostronnie, u dłużnika są kosztem uzyskania przychodów w każdorazowej dacie ich kapitalizacji, dokonanej zgodnie z warunkami umów zawieranych przez kontrahentów. (...) należy stwierdzić, że nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na spłatę pożyczki lub kredytu oraz naliczone, lecz nie zapłacone albo umorzone odsetki. Wyjątkiem od tej zasady jest przewidziana w art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, możliwość zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodu skapitalizowanych odsetek od pożyczek."

* pismo Ministra Finansów z dnia 12 czerwca 2006 r., (nr DD/PB4/AS/ML-8213-84-7/06): "Kapitalizacja odsetek oznacza bowiem, iż zobowiązanie z tytułu odsetek dopisane zostaje do zobowiązania głównego, czyli przekształcone zostaje w zobowiązanie z tytułu spłaty części kapitałowej pożyczki. W ten sposób, pomimo braku przepływu naliczonych odsetek na rachunek pożyczkodawcy, w dniu kapitalizacji następuje postawienie tych odsetek do jego dyspozycji. Zatem, w dniu kapitalizacji odsetek, pożyczkodawca zagraniczny uzyskuje przychód w postaci odsetek, który będzie podlegał w Polsce opodatkowaniu zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 u.p.d.o.p. Obowiązek podatkowy z tytułu uzyskanego przychodu powstanie w dniu kapitalizacji".

* interpretacja indywidualna, z dnia 12 stycznia 2010 r. (nr IBPBI/2/423-1196/09/MO), w której Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził "należy stwierdzić, że nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na spłatę pożyczki lub kredytu oraz naliczone, lecz nie zapłacone albo umorzone odsetki. Wyjątkiem od tej zasady jest przewidziana w art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, możliwość zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodu skapitalizowanych odsetek od pożyczek. Pojęcie "kapitalizacja odsetek" nie jest definiowane na gruncie przepisów prawa. W praktyce wskazuje się, że kapitalizacja odsetek to operacja doliczenia naliczonych i nie zapłaconych odsetek do kwoty głównej pożyczki. Z datą kapitalizacji odsetki tracą odrębny od kwoty głównej byt prawny (tekst jedn. stają się częścią kwoty głównej ze wszelkimi tego konsekwencjami). W rezultacie zobowiązanie z tytułu spłaty odsetek "przekształca się" w zobowiązanie z tytułu spłaty części kapitałowej pożyczki. Po dokonaniu kapitalizacji oprocentowanie liczone jest od nowej, wyższej podstawy, na którą składa się pożyczony kapitał oraz doliczone do tego kapitału odsetki. Wynika z tego, że kapitalizacja wywiera ten sam skutek prawny, co zapłata - zmniejsza kwotę odsetek do zapłaty. Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż w wyniku kapitalizacji odsetek od pożyczki dojdzie do ich swoistego uregulowania, a w konsekwencji kapitalizacja odsetek wywiera ten sam skutek co zapłata i umożliwia uznanie odsetek za koszt podatkowy już w momencie ich kapitalizacji. Tak więc skapitalizowane odsetki od pożyczki zaciągniętej w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich kapitalizacji, jeżeli w sprawie nie będą miały zastosowania inne przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyłączające możliwość zakwalifikowania odsetek do kosztów podatkowych (np. art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 tej ustawy)."

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, z dnia 1 grudnia 2009 r. (nr ILPB3/423-757/09-4/DS); "Pojęcie "kapitalizacja odsetek" nie jest definiowane na gruncie przepisów prawa. W praktyce wskazuje się, że kapitalizacja odsetek to operacja doliczenia naliczonych i nie zapłaconych odsetek do kwoty głównej pożyczki. W rezultacie zobowiązanie z tytułu spłaty odsetek "przekształca się" w zobowiązanie z tytułu spłaty części kapitałowej pożyczki. Po dokonaniu kapitalizacji oprocentowanie liczone jest od nowej, wyższej podstawy, na którą składa się pożyczony kapitał oraz doliczone do tego kapitału odsetki. (..) skapitalizowane odsetki od pożyczki zaciągniętej w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich kapitalizacji".

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, z dnia 8 maja 2008 r. (nr IP-PB3-423-272/08-2/ER) "Odsetki od zaciągniętych i wydatkowanych naprowadzenie i rozwijanie głównego zakresu działalności spółki pożyczek, stanowią dla spółki koszty uzyskania przychodu zarówno w momencie zapłaty takich odsetek jak i w momencie ich kapitalizacji."

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.