IPPB3/423-183/13-2/GJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2013 r. (data wpływu 22 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych w związku z usuwaniem szkód wypadków komunikacyjnych - jest prawidłowe.

W dniu 22 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych w związku z usuwaniem szkód wypadków komunikacyjnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe

Spółka (dalej: X. lub Spółka) jest podmiotem obsługującym tzw. najwyższy sektor kolejowych przewozów pasażerskich. Podstawowym przedmiotem działalności X. jest wykonywanie kolejowych przewozów pasażerskich w komunikacji krajowej i międzynarodowej.

Ryzyko wypadków w działalności Spółki

Specyfika prowadzonej przez Spółkę działalności (w zakresie świadczenia usług kolejowej komunikacji pasażerskiej) powoduje, że nierozerwalnie związane jest z nią ryzyko wystąpienia wypadków komunikacyjnych z udziałem składów kolejowych obsługiwanych przez X. Z uwagi na znaczną ilość czynników niezależnych od działań Spółki czy też konieczność ścisłej współpracy z wieloma innymi podmiotami odpowiedzialnymi za ruch kolejowy, ryzyko wystąpienia wypadków komunikacyjnych nie może zostać całkowicie wyeliminowane.

Po pierwsze trzeba wskazać, iż wypadki komunikacyjne mogą być spowodowane czynnikami losowymi niezależnymi od Spółki, np. warunkami pogodowymi bądź też zaniedbaniami i winą leżącą po stronie podmiotów trzecich, np. błąd dróżnika czy też innej osoby zobowiązanej do nadzoru ruchu kolejowego na danej trasie. Po drugie zaś, wypadki komunikacyjne mogą również wynikać z przyczyn leżących po stronie Spółki (wina nieumyślna Spółki), takich jak np. błąd pracownika Spółki lub awaria techniczna (pomimo dołożenia wszelkich starań przez Spółkę poprzez stosowanie odpowiednich procedur dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, zapewnienia szkolenia swoim pracownikom, monitorowania stanu taboru kolejowego itp.

Pokrycie kosztów wypadków

W sytuacji, gdy dochodzi do wypadku komunikacyjnego, w którym uczestniczy skład obsługiwany przez Spółkę, X. (np. na mocy decyzji zarządu Spółki) decyduje się na pokrycie całości lub części wydatków związanych z usunięciem skutków wypadku (niezależnie od faktu, czy przyczyna wypadku leży po stronie Spółki, czy też jest zupełnie od niej niezależna). Powyższe wynika m.in. z faktu, że zanim zapadnie ostateczne rozstrzygnięcie, o tym który podmiot jest odpowiedzialny za dany wypadek komunikacyjny mija kilka lat. Stąd też żeby uniknąć sytuacji, w której skutki wypadku nie są usuwane przez okres, w którym podejmowana jest decyzja co do podmiotu odpowiedzialnego za wypadek komunikacyjny, Spółka pokrywa wydatki na usunięcie skutków wypadków pomimo iż Spółka wcale nie musi zostać uznana za odpowiedzialną za spowodowanie takich wypadków oraz zobowiązaną do pokrycia wydatków na usuwanie skutków wypadków.

W związku z powyższym, do momentu ustalenia podmiotu odpowiedzialnego za wypadek komunikacyjny, Spółka może ponosić wydatki dotyczące m.in. zakupów związanych z doraźną pomocą dla osób uczestniczących w wypadku (np. zapewnienia opieki pasażerom i pracownikom, transportu poszkodowanych, artykułów spożywczych i leków dla poszkodowanych), zakupów związanych z usunięciem skutków wypadku i naprawą uszkodzonej trakcji kolejowej. Wydatki te są ponoszone, aby przyspieszyć proces przywracania ruchu kolejowego do normalnych warunków. Jeśli w efekcie postępowania zapadnie rozstrzygnięcie, iż wypadek komunikacyjny nastąpił z winy nieumyślnej Spółki, Spółka może zostać obciążona przez inne podmioty (które usuwały szkody wypadków komunikacyjnych) kosztami usuwania szkód.

Ubezpieczenie działalności Spółki

Spółka wskazuje również, iż ze względu na ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej posiada odpowiednie ubezpieczenie. Stąd też, w przypadku odniesienia szkody w związku z wypadkiem dotyczącym działalności Spółki, możliwe jest, że Spółka uzyska odszkodowanie od ubezpieczyciela.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w świetle art. 15 ust. 1 i 4d ustawy o CIT wydatki ponoszone przez Spółkę w związku z usuwaniem szkód wypadków komunikacyjnych, w których udział biorą składy kolejowe uruchamiane przez Spółkę, stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodów po stronie Spółki (tekst jedn.: w momencie poniesienia), niezależnie od tego, czy wypadek nastąpił z nieumyślnej winy Spółki bądź innego podmiotu.

Zdaniem Spółki w świetle art. 15 ust. 1 i 4d ustawy o CIT, wydatki ponoszone przez Spółkę w związku z usuwaniem szkód wypadków komunikacyjnych, w których udział biorą składy kolejowe uruchamiane przez Spółkę, stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodów po stronie Spółki (tekst jedn.: w momencie poniesienia), niezależnie od tego, czy wypadek nastąpił z nieumyślnej winy Spółki bądź innego podmiotu.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów niepodatkowych wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (negatywny katalog kosztów uzyskania przychodów).

Z analizy treści przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT wynika, że dany wydatek może zostać uznany za koszt podatkowy przy założeniu łącznego spełnienia poniższych warunków:

* wydatek został poniesiony przez podatnika w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* wydatek nie stanowi kosztu niepodatkowego wskazanego w katalogu określonym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Z uwagi na fakt, iż przedmiotem niniejszego wniosku nie jest ocena, czy wydatki ponoszone przez Spółkę na usuwanie szkód wypadków komunikacyjnych są wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (Spółka przyjmuje ogólne założenie, że tego typu wydatki nie są wskazane w katalogu określonym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), dla oceny czy wydatki te mogą stanowić koszt podatkowy należy potwierdzić, czy pozostają one w związku z przychodem/ zabezpieczeniem źródła przychodu po stronie Spółki.

Mając na względzie treść przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT oraz interpretację tego przepisu dokonywaną przez sądy i organy podatkowe, za wydatki poniesione w celu uzyskania lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów uznaje się wydatki, które w myśl zasad logiki i racjonalności gospodarczej mogą doprowadzić do celu, jakim jest osiągnięcie przychodu lub też zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Należy przy tym podkreślić, iż dla oceny, czy określone wydatki zostały poniesione "w celu", o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, nie powinno mieć znaczenia, czy wydatki te wiążą się z osiągnięciem przychodu podatkowego w sposób bezpośredni, czy też nie jest możliwe wskazanie konkretnego przychodu, jaki został uzyskany (mógł zostać uzyskany) dzięki poniesieniu przedmiotowych wydatków, jako iż koszty te wiążą się z całokształtem działalności gospodarczej podmiotu gospodarczego. Stąd też, odnosząc się do przypadku Spółki, jeśli w momencie poniesienia wydatków na usuwanie szkód wydatków komunikacyjnych, Spółka ma podstawy, by racjonalnie oczekiwać efektu w postaci zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodów, to takie wydatki spełniają definicję kosztów uzyskania przychodów, wskazaną w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

W opinii Spółki wydatki ponoszone na usunięcie szkód wypadków komunikacyjnych, w których uczestniczą składy kolejowe uruchamiane przez Spółkę, pozostają w związku z przychodem Spółki czy też zabezpieczeniem źródła przychodów Spółki. Powyższa konkluzja pozostaje taka sama niezależnie od tego, czy przedmiotowe wydatki dotyczą wypadków spowodowanych z nieumyślnej winy Spółki czy też nastąpiły bez winy Spółki.

Jak wskazano w stanie faktycznym, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przez Spółkę, zdarzają się sytuacje, w których dochodzi do wypadku komunikacyjnego. Takie wypadki, zdaniem Spółki, są wpisane w ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę. Z uwagi na fakt, iż bezpieczne świadczenie usługi przewozu jest uzależnione od szeregu czynników, które często pozostają poza zakresem kontroli Spółki, nie ma możliwości całkowitego wyeliminowania ryzyka w tym zakresie. Stąd też wypadki komunikacyjne stanowią nieodłączny element działalności Spółki, zaś Spółka powinna podejmować wszelkie możliwe działania by ilość takich wypadków ograniczyć oraz minimalizować ewentualne straty związane z zaistnieniem takich wypadków. Dlatego straty/wydatki związane z wypadkami komunikacyjnymi powinny być traktowane przez Spółkę (jako racjonalnego przedsiębiorcę) jako wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz zarządzaniem ryzykiem tej działalności.

W świetle powyższego ponoszenie wydatków na usuwanie szkód wypadków komunikacyjnych przez Spółkę (w których uczestniczą składy kolejowe obsługiwane przez Spółkę) należy rozpatrywać jako ponoszenie standardowych wydatków dotyczących działalności Spółki. Wydatki te związane są z zarządzaniem ryzykiem działalności gospodarczej, co ma wpływ na zabezpieczenie przychodów podatkowych Spółki (Spółka ponosi wydatki, których wystąpienie jest wkalkulowane w ryzyko prowadzonej działalności). Na powyższą konkluzję nie wpływa fakt, czy tego typu wydatki są ponoszone przez Spółkę w związku z wypadkami następującymi z winy nieumyślnej Spółki. Jeśli bowiem działalność Spółki w pewnym zakresie jest prowadzona na zasadzie ryzyka, to tego typu wydatki muszą być wkalkulowane jako potencjalne koszty mogące wystąpić w związku z działalnością Spółki. Gdyby bowiem możliwość zaliczenia tego typu wydatku do kosztów podatkowych była uzależniona od rozstrzygnięcia czy wypadek miał miejsce z nieumyślnej winy Spółki czy też nie, mogłoby to oznaczać kilkuletnią konieczność oczekiwania z podjęciem decyzji o ukosztowieniu danego wydatku bądź wyłączeniu go z kosztów podatkowych (z uwagi na długi proces oceny i rozstrzygnięcia o przyczynie i winnych danego wypadku komunikacyjnego). Dlatego też należy przyjąć stanowisko, iż wydatki ponoszone przez Spółkę na usuwanie szkód wypadków komunikacyjnych dotyczą działalności gospodarczej Spółki, a przez to dotyczą również (w sposób pośredni) przychodów podatkowych osiąganych przez Spółkę, niezależnie od tego, czy Spółka musi je ponieść z uwagi na winę nieumyślną dotyczącą danego wypadku, czy też Spółka chce je ponieść z uwagi na reputację, relacje z klientami czy zapewnienie przejezdności linii kolejowej.

W sytuacji, kiedy dochodzi do wypadku komunikacyjnego, w którym uczestniczy skład kolejowy obsługiwany przez Spółkę, reputacja Spółki jako "bezpiecznego" przewoźnika kolejowego ulega pogorszeniu. Stąd też Spółka podejmuje wszelkie możliwe działania, aby utrzymać poziom reputacji na możliwie wysokim poziomie (aby pasażerowie nie rezygnowali z nabywania usług Spółki). Ponoszenie przez Spółkę wydatków na usuwanie szkód wypadków komunikacyjnych, niezależnie czy jest ono obligatoryjne czy dobrowolne, ma na celu poprawę reputacji Spółki. Spółka demonstruje w ten sposób swoją odpowiedzialność za ruch i bezpieczeństwo ruchu kolejowego, a także zabezpiecza swoją pozycję na rynku kolejowym. Dlatego też ponoszenie wydatków przez Spółkę powinno być traktowane jako ponoszenie wydatków związanych z potencjalnymi przychodami Spółki (dzięki odpowiedniej reputacji Spółki).

Usuwanie szkód wypadków komunikacyjnych przez Spółkę i ponoszenie wydatków w tym zakresie ma na celu budowę stabilnej pozycji Spółki wobec klientów. Z jednej strony takie działanie wzmacnia relację pomiędzy Spółką a jej dotychczasowymi klientami (widzą oni rzetelność działania Spółki), z drugiej strony może zachęcać potencjalnych klientów, pokazując, że Spółka jest odpowiedzialnym przewoźnikiem nawet w sytuacjach kryzysowych. Z tego też względu ponoszenie wydatków przez Spółkę powinno być traktowane jako ponoszenie wydatków związanych z potencjalnymi przychodami Spółki. W wielu przypadkach Spółka decyduje się na poniesienie wydatków na usuwanie szkód wypadków komunikacyjnych, aby przyspieszyć proces przywracania ruchu kolejowego do normalnych warunków. W efekcie przyspieszenia procesu przywracania ruchu kolejowego Spółka zyskuje możliwość dalszego świadczenia usług przewozu bez nadmiernych opóźnień. Przekłada się to na możliwość dalszego generowania przychodów podatkowych z tytułu świadczenia usług przewozu.

Z tego też względu wydatki ponoszone przez Spółkę na usuwanie szkód wydatków komunikacyjnych pozostają w związku z przychodami/źródłem przychodów Spółki, co potwierdza możliwość traktowania ich jako koszty podatkowe. Jednocześnie Spółka stoi na stanowisku, że wydatki ponoszone przez Spółkę na usuwanie szkód wydatków komunikacyjnych powinny być traktowane jako tzw. pośrednie koszty uzyskania przychodów, które nie są związane z żadnym konkretnym przychodem podatkowym (lecz z potencjalnym przychodem i zabezpieczeniem źródła przychodów). W świetle art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, zgodnie z którym koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia, wydatki te powinny być odnoszone w koszty podatkowe Spółki w dacie ich poniesienia (ujęcia w księgach).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej przez Spółkę oceny swego stanowiska.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock