IPPB3/423-1682/08-4/EŻ

posiada w swoich zasobach garaże objęte prawem własnościowym oraz stanowiące odrębną własność zlokalizowane w budynkach mieszkalnych a także w budynkach wolnostojących. W większości właścicielami garaży są członkowie, mieszkańcy lokali mieszkalnych. Spółdzielnia na podstawie art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych tworzy fundusz remontowy od garaży. Zgodnie z art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni i inne osoby wnoszą opłaty za użytkowanie garaży, które zaliczane są do przychodów spółdzielni. Przychody z tytułu opłat oraz odpis na fundusz remontowy, spółdzielnia opodatkowuje podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Opłaty czynszowe, dochody osiągnięte z odsetek za zwłokę dot. lokali mieszkalnych są przychodem dotyczącym zasobów mieszkaniowych. Także koszty sądowe i egzekucyjne związane z egzekwowaniem od dłużników uzyskane w wyniku zwrotu przez użytkowników lokali mieszkalnych stanowią przychody związane z gospodarka zasobami mieszkaniowymi, a uzyskany z tego źródła dochód, w przypadku jego przeznaczenia na cele związane z utrzymaniem tych zasobów jest wolny od podatku zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast ww. dochody osiągnięte od garaży i lokali użytkowych spółdzielnia opodatkowuje podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Spółdzielnia jest użytkownikiem wieczystym gruntu i wnosi z tego tytułu opłaty roczne do Urzędu Miasta. Po wejściu w życie nowej ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. od 1 maja 2004 r. opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów zostały objęte podatkiem VAT. Urząd Miasta obciążył spółdzielnię dodatkowo podatkiem VAT, doliczając do wnoszonych opłat 22 % i wystawił faktury. Spółdzielnia obciążenie to uważała za bezpodstawne, jednak regulowała zobowiązania z VAT. Po uchwale z dnia 8 stycznia 2007 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego Urząd Miasta dokonał zwrotu nienależnie pobranego podatku VAT.

Rada osiedla będąca statutowym organem spółdzielni pobierać będzie w wysokości zatwierdzonej przez Walne Zgromadzenie w kwocie od 5 - 10 % najniższego wynagrodzenia za jedno posiedzenie w miesiącu. Wypłata należnych diet nastąpi tylko w sytuacji posiadania przez daną jednostkę organizacyjną (osiedle) środków w ramach kwot zatwierdzonych przez Radę Nadzorczą na dany rok obrotowy. Do zakresu działania Rady osiedla należeć będzie:

* opiniowanie planów gospodarczych osiedla,

* opiniowanie szczegółowych zasad rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi remontów i kosztów utrzymania osiedla oraz wnioskowanie o wysokości opłat czynszowych I eksploatacyjnych za lokale mieszkalne, garaże, lokale użytkowe oraz dzierżawy terenu.

* współpraca samorządem terytorialnym, jeżeli samorząd taki działa na terenie osiedla,

* współpraca z innymi radami osiedla,

* czuwanie nad środkami funduszu remontowego w ramach planów gospodarczych osiedla. Z zakresu działania Rady osiedla wynika iż o niczym istotnym dla spółdzielni nie decyduje i nie przesądza, jest to organ opiniujący a nie stanowiący w związku z tym nie mają zastosowania przepisy art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych-diety nie stanowią kosztów uzyskania przychodów

Czy przychód uzyskany od garaży - mieszkańców lokali mieszkalnych bez względu na miejsce ich położenia (w budynku mieszkalnym czy też poza nim) zaliczany jest do zasobów mieszkaniowych.

Czy jeśli garaże stanowią zasoby mieszkaniowe to odpis na fundusz remontowy od garaży jest kosztem uzyskania przychodów.

Czy jest zwolniona z podatku dochodowego jako związana z gospodarką zasobami mieszkaniowymi działalność spółdzielni polegająca na:

* prowadzeniu windykacji sądowej i komorniczej dłużników - mieszkańców i użytkowników garaży

* usuwaniu szkód w zasobach mieszkaniowych powstałych w wyniku zdarzeń losowych oraz otrzymywanych od ubezpieczyciela odszkodowań.

Czy zalicza się do przychodów podatkowych zwrócone niesłusznie naliczone kwoty podatku VAT za wieczyste użytkowanie gruntów.

Czy wynagrodzenia-diety wypłacone za udział w posiedzeniach Rad osiedli jej komisji są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Spółdzielnia uważa, ze zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 nr 54 poz. 654 z późn. zm.) wolne od podatku są, dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Spółdzielnia uważa że zgodnie g generalną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 Nr 54 poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z powyższego wynika, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powalanej ustawy, w którym to przepisie zawarto katalog wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Wskazać należy więc, że stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. a) ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów; odpisów i wpłat na różnego rodzaje fundusze tworzone przez podatnika, kosztem uzyskania przychodów są jednak podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy. Odnosząc powyższe, iż zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi stanowiącymi mienie spółdzielni. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali. Z treści powołanych przepisów wynika więc, iż kosztem uzyskania przychodów będą wyłącznie odpisy na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych.

Spółdzielnia uważa, że na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi składają się wszelkie przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki za zwłokę od nieterminowych wpłat tych należności) oraz koszty związane z lokalami, pomieszczeniami, obiektami i urządzeniami mieszczącymi się w pojęciu zasobów mieszkaniowych. Stanowią ono odpowiednio przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi, a jednocześnie przychody i koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dochód powstały z lego tytułu będzie wolny od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych (art. 17 ust. 1 pkt 44 wskazanej ustawy). Wobec powyższego należy uznać, że również dochodzenie należności związanych z lokalami mieszkalnymi oraz garażami (np. opłat, czynszów, odsetek za zwłokę) mieści się w pojęciu gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Wydatki ponoszone w tym celu przez spółdzielnię, tj. koszty upomnień, sądowe, zastępstwa procesowego, znaków opłaty sądowej, opłaty skarbowej, koszty egzekucyjne, komornicze stanowią zatem koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Ich ewentualny późniejszy zwrot wiązałby się natomiast z powstaniem przychodów z tej działalności. Działalność spółdzielni polegająca na prowadzeniu windykacji sądowej i komorniczej dłużników - mieszkańców i użytkowników garaży związana jest z gospodarką zasobami mieszkaniowymi. Dochód osiągnięty z tego tytułu jest związany ze źródłem jakim jest gospodarka zasobami mieszkaniowymi, jest pochodną należnego a niezapłaconego w termin czynszu. Stąd tez może być objęty zwolnieniem, wynikającym z przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (po spełnieniu ustawowego warunku przeznaczenia). Koszty sądowe, komornicze, zastępstwa procesowe i egzekucyjne oraz przychody z tytułu ich zwrotu wnoszonych przez właścicieli lokali użytkowych nie są zaliczane do zasobów mieszkaniowych. Otrzymane odszkodowanie od ubezpieczyciela z tytułu szkody w zasobach mieszkaniowych stanowi przychód dotyczący gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Przychód ten ma więc wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tej gospodarki, który zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 powołanej ustawy podlega zwolnieniu od podatku dochodowego w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych spółdzielni w tym przypadku przeznaczony na usuwanie szkód w zasobach mieszkaniowych. Przychodem tego rodzaju wolnym od podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy jest zatem otrzymane przez Spółdzielnię Mieszkaniową odszkodowanie majątkowe za szkody powstałe w zasobach mieszkaniowych, w tej części zostanie przeznaczone przez spółdzielnię na cale związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Spółdzielnia uważa, że oplata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów ustanowionego przed 1 maja 2004 r., ani nie zawiera w sobie należnego podatku VAT, ani też nie powinna być powiększana o taki podatek na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 51, poz. 535 z późn. zm.). Zatem o ile w okresie 2004-2006 i częściowo w 2007 r. opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntów ustanowionego przed 1 maja 2004 r. zostały powiększone o podatek VAT, istnieją podstawy do dokonania korekt faktur dokumentujących uiszczanie tych opłat zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się zwróconej, na podstawie odrębnych przepisów różnicy podatku od towarów i usług. Jak wynika z powyższego, nie ma podstaw do zaliczania do przychodów podatkowych zwróconych kwot podatku VAT, w związku z tym nie będą one stanowiły również dochodów określonych w art. 7 ust. 2 ustawy, z którego wynika. że dochodem jest z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w toku podatkowym, leżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Spółdzielnia uważa, że w myśl art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 854 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń z tytułu pełnionych funkcji. Ustawodawca tym samym podkreślił, że kosztem uzyskania przychodów dla tych podmiotów są wyłącznie wynagrodzenia z tytułu pełnionych funkcji. Zgodnie z art. 35 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1948) organami spółdzielni są walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd, w spółdzielniach, w których walne zgromadzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli - zebrania grup członkowskich, Zgodnie z art. 35 § 3 wskazuje ponadto, iż statut może przewidywać powołanie także innych organów niż wymienione w art. 35 § 1 składających się z członków spółdzielni. W takim przypadku statut określa zakres uprawnień tych organów oraz zasady wyboru i odwoływania łych członków. Natomiast od dnia 31 lipca 2007 r. obowiązuje przepis art. 8.2 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), który stanowi iż członkowie innych niż zarząd organów spółdzielni mieszkaniowej pełnią swoje funkcje społecznie, z tym że statut może przewidywać wynagrodzenie za udział w posiedzeniach, które jest wypłacane w formie miesięcznego ryczałtu bez względu na ilość posiedzeń i nie może być większe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Chcąc ustalić, czy w przypadku diet wypłacanych członkom Rad osiedli zastosowanie będzie miał art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych decydujące znaczenie będzie miało rozstrzygnięcie, czy Rada osiedla jest organem stanowiącym spółdzielni. Art. 16 ust. 1 pkt 38a ww. ustawy odwołuje się bowiem także do organów stanowiących osób prawnych. Ustawodawca używając takiego sformułowania miał na uwadze podział organów osoby prawnej na organy stanowiące oraz organy wykonawcze. Do organów stanowiących spółdzielni co do zasady, zalicza się walne zgromadzenie lub zebranie grup członkowskich oraz radę nadzorczą. Zgodnie z art. 36 § 1 ustawy - Prawo spółdzielcze najwyższym organem spółdzielni jest walne zgromadzenie. Art. 44 ww. ustawy wskazuje z kolei, iż rada nadzorcza sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni. Cechą charakterystyczną organów stanowiących spółdzielni jest przyznane przez ustawę oraz statut uprawnienie do podejmowania uchwał w istotnych dla spółdzielni sprawach, w szczególności zaś dotyczących rozpatrywania i zatwierdzania sprawozdań, bilansów oraz rachunków zysków i strat za rok ubiegły i rozliczanie władz spółdzielni z wykonywania przez nie obowiązków. Istotnym elementem uprawnień organów stanowiących jest więc prawo nadzoru nad organami wykonawczymi i wynikające z niego uprawnienie do odwołania organu wykonawczego. Organem wykonawczym spółdzielni jest Zarząd. Zgodnie z art. 48 § 1 ustawy - Prawo spółdzielcze Zarząd kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Natomiast zakres działania Rady osiedla jest zdecydowanie odmienny od zakresu działania organów stanowiących. Zakres działania Rady osiedla, zgodnie z proponowanymi zmianami Statutu spółdzielni mieszkaniowej, można stwierdzić, iż jest to organ opiniujący, a nie stanowiący. Z zakresu Rady Osiedla wynika, iż o niczym istotnym dla spółdzielni nie decyduje i nie przesądza. W związku z powyższym do wynagrodzeń wypłacanych członkom Rady osiedla nie maja zastosowania przepisy art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W powyższym przypadku odnośnie kosztów uzyskania przychodów Spółdzielnia powinna się kierować art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Warunkiem bowiem uznania tych wydatków za koszt uzyskania przychodu jest wykazanie, że wydatki te zostały poniesione w celu zabezpieczenia źródła przychodów. Spółdzielnia uważa, że diety rad osiedla nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów i będą opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych.