IPPB3/423-121/10-3/AG - Odsetki od obligacji a koszty uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 18 lutego 2010 r. (data wpływu 22 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od obligacji (dotyczy zdarzenia przyszłego) - jest prawidłowe.

W dniu 22 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od obligacji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka dokonała emisji obligacji serii A zamiennych na akcje Spółki serii H. Środki finansowe uzyskane z emisji obligacji zostały wykorzystane na refinansowanie (spłatę) części zadłużenia bankowego Spółki, zaciągniętego w celu sfinansowania nabycia udziałów w spółkach zagranicznych. Obligacje są oprocentowane, wysokość oprocentowania ustalana jest w oparciu o zmienną stopę procentową WIBOR 6M z pierwszego dnia roboczego, poprzedzającego każdy kolejny okres odsetkowy, powiększoną o ustaloną marżę. Oprocentowanie naliczane jest w następujących po sobie sześciomiesięcznych okresach odsetkowych, z których pierwszy rozpoczął się w dniu dokonania przydziału obligacji.

Odsetki za dany okres odsetkowy będą wypłacane uprawnionym do ich otrzymania obligatariuszom z dołu, w dniu następującym po ostatnim dniu danego okresu odsetkowego, także w przypadku gdy odsetki są należne za niepełny okres rozliczeniowy (jeżeli dzień wypłaty odsetek, ustalony w sposób określony powyżej, będzie przypadał w sobotę, niedzielę lub święto lub będzie dniem ustawowo wolnym od pracy, odsetki zostaną wypłacone w pierwszym dniu roboczym następującym po tym dniu). Wypłata odsetek następować będzie na koniec dnia wymagalności odsetek poprzez przelew kwoty należnych odsetek na rachunek podmiotu (osoby prawnej lub fizycznej) wpisanego do ewidencji obligacji. Przez wypłatę odsetek rozumie się uznanie rachunku bankowego uprawnionego obligatariusza wskazanego w rejestrze ewidencji obligacji.

W związku z powyższym Spółka zadała następujące pytanie:

Czy i w którym momencie kwoty odsetek od obligacji wypłacane na rzecz obligatariuszy stanowić będą dla Spółki koszty uzyskania przychodów...

Stanowisko Spółki.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: "ustawa o CIT"), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Najczęstszą przyczyną emisji obligacji jest pozyskanie przez emitenta kapitału niezbędnego do realizacji określonego przedsięwzięcia gospodarczego. W wyniku emisji obligacji emitent otrzymuje od podmiotów nabywających obligacje środki finansowe potrzebne do realizacji określonego przedsięwzięcia gospodarczego. W przypadku wykupu obligacji środki finansowe są zwracane posiadaczom obligacji w ustalonym terminie wraz ze stosownym wynagrodzeniem uiszczanym przez emitenta w zamian za możliwość czasowego korzystania z kapitału obligatariuszy, przy czym wynagrodzenie powyższe przyjmuje najczęściej postać dyskonta lub odsetek. W przypadku dyskonta emitent ustala cenę emisyjną obligacji na poziomie niższym od wartości nominalnej, po jakiej wykupywane są obligacje, a różnica pomiędzy powyższymi wartościami stanowi wynagrodzenie należne posiadaczowi obligacji. W przypadku ustalenia wynagrodzenia w postaci odsetkowej, emisja obligacji dokonywana jest po ich wartości nominalnej, natomiast emitent, poza wypłatą kwoty głównej, zobowiązany jest do uiszczenia kwoty odsetek naliczonej od wartości nominalnej obligacji.

Nie powinno ulegać wątpliwości, iż w przypadku, gdy emisja obligacji dokonywana jest w celu realizacji przedsięwzięcia gospodarczego mającego w zamierzeniu przynieść podatnikowi przychody podatkowe, wydatek w postaci wynagrodzenia za możliwość czasowego korzystania przez emitenta z ich środków finansowych powinien być uznany za koszt podatkowy w oparciu o przytoczony art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

W odniesieniu do wynagrodzenia w formie odsetek, za możliwością zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów przemawia również brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów kwot naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Interpretacja a contrario powyższego przepisu wskazuje, iż ustawodawca dopuszcza możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od zobowiązań, w tym również odsetek od zobowiązań inkorporowanych w obligacjach, pod warunkiem, iż zostaną one faktycznie zapłacone.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, iż w przypadku, gdy emisja obligacji przez podatnika ma związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i dokonywana jest w celu osiągnięcia przychodów podatkowych, względnie zachowania lub zabezpieczenia źródła tych przychodów, wynagrodzenie obligatariuszy za czasową możliwość korzystania przez podatnika z ich środków finansowych w formie odsetek od obligacji, może być potraktowane jako koszt uzyskania przychodu podatnika. Możliwość zaliczenia przedmiotowego wynagrodzenia do kosztów podatkowych uzależniona jest od uiszczenia kwot odsetek od obligacji na rzecz obligatariuszy.

Środki finansowe uzyskane przez Spółkę z emisji przedmiotowych obligacji zostały wykorzystane na refinansowanie (spłatę) części zadłużenia bankowego Spółki, zaciągniętego w celu nabycia udziałów w spółkach zagranicznych. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się wydatków na nabycie udziałów albo akcji w spółce. Przedmiotowe wydatki stanowią jednakże koszty uzyskania przychodów w momencie odpłatnego zbycia udziałów lub akcji. Mając na uwadze powyższe, należy rozważyć, czy w przypadku emisji przez podatnika obligacji w celu refinansowania zadłużenia zaciągniętego w celu nabycia udziałów lub akcji w spółkach, kwota wynagrodzenia wypłaconego obligatariuszom powinna podlegać wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów do czasu odpłatnego zbycia zakupionych udziałów lub akcji, zgodnie z dyspozycją przedmiotowego art. 16 ust 1 pkt 8 ustawy o CIT.

Rozstrzygając powyższe zagadnienie należy zwrócić uwagę, że zgodnie z jednolitym poglądem prezentowanym zarówno przez organy podatkowe jak i sądy administracyjne, pojęcie "wydatków na nabycie udziałów lub akcji" w rozumieniu art. 16 ust 1 pkt 8 ustawy o CIT obejmuje swoim zakresem cenę nabycia udziałów lub akcji oraz wydatki, których poniesienie jest niezbędne do skutecznego nabycia udziałów lub akcji pod względem prawnym. Przykładowo, w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2004 r. (FSK 324/04) wyrażono stanowisko, zgodnie z którym do wydatków na nabycie akcji nie można zaliczyć odsetek od kredytu zaciągniętego przez podatnika na nabycie akcji, gdyż nie pozostają one w bezpośrednim związku z ich nabyciem. Identyczne stanowisko Naczelny Sąd Administracyjny zajął np. w wyroku z 13 stycznia 2006 r. (II FSK 229/05).

Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 9 września 2007 r. (IPPB3-423-13/07-2/AI) stwierdził: "Użycie przez ustawodawcę określenia "wydatków na nabycie" oznacza, że do kosztów uzyskania przychodów ale dopiero z chwilą sprzedaży udziałów lub akcji - zalicza się wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów lub akcji, takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie udziałów lub akcji nie byłoby możliwe. Do typowych kosztów warunkujących nabycie udziałów lub akcji zaliczyć należy zapłaconą cenę udziałów, akcji oraz inne koszty bezpośrednio związane z tym zakupem (np. opłaty notarialne itp.) (...) wydatki związane z otrzymaniem pożyczek z przeznaczeniem na nabycie akcji nie są wydatkami bezpośrednio warunkującymi nabycie tych akcji, a zatem do omawianych wydatków nie znajdzie zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych". Analogiczny pogląd przedstawiono również w szeregu innych interpretacji indywidualnych - przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 lipca 2009 r. (IPPB3/423-266/09-2/KK), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 października 2008 r. (ILPB3/423-534/08-2/HS) czy w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 6 maja 2009 r. (IBPBI/2/423-206/09/PC).

Podzielając w pełni zaprezentowane powyżej argumenty Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz organów podatkowych uznać należy, iż w przypadku emisji przez podatnika obligacji w celu nabycia udziałów lub akcji w spółkach, odsetki od obligacji nie stanowią "wydatków na nabycie udziałów lub akcji" w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, a co za tym idzie możliwość ich zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nie jest wstrzymana do czasu zbycia przez podatnika udziałów lub akcji w tych spółkach. Powyższe wynika z faktu, iż odsetki od obligacji, podobnie jak odsetki od pożyczki, nie należą do kategorii wydatków warunkujących nabycie udziałów lub akcji.

Powyższe argumenty znajdują w ocenie Spółki pełne zastosowanie również w odniesieniu do odsetek od obligacji, z których środki finansowe zostały wykorzystane na refinansowanie (spłatę) zadłużenia zaciągniętego w celu nabycia udziałów. Nie ma bowiem podstaw do dokonywania w tym przypadku rozróżnienia pomiędzy odsetkami od obligacji których emisja bezpośrednio służyła uzyskaniu środków na nabycie udziałów, a odsetkami od obligacji wyemitowanymi na refinansowanie zadłużenia innego rodzaju.

Zgodnie z art. 15 ust 4d ustawy o CIT koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącane w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Według z kolei za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Odsetki od wyemitowanych obligacji wypłacone obligatariuszom w danym roku podatkowym nie stanowią w ocenie Spółki kosztów dotyczących okresu przekraczającego rok podatkowy, co do których nie jest możliwe określenie jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego. W związku z tym odsetki te będą stanowić koszty uzyskania przychodów potrącane co do zasady w dacie ich poniesienia. Należy jednak również zwrócić uwagę na regulację art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT, zgodnie z którą do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek od zobowiązań. A zatem, zdaniem Spółki odsetki od wyemitowanych obligacji wypłacane obligatariuszom będą stanowić dla Spółki koszty uzyskania przychodów w dacie poniesienia (w dniu, na który będą ujęte w księgach rachunkowych), pod warunkiem dokonania ich zapłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.