IPPB2/4515-95/15-4/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2015 r. (data wpływu 5 sierpnia 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 października 2015 r. (data nadania 4 października 2015 r., data wpływu 6 października 2015 r.) na wezwanie z dnia 24 września 2015 r. (data nadania 24 września 2015 r., data doręczenia 29 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania darowizny środków pieniężnych - jest prawidłowe.

W dniu 5 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania darowizny środków pieniężnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Osoba fizyczna otrzymała w spadku mieszkanie obciążone kredytem hipotecznym. Spadkobierca przyjął spadek wprost, wobec tego zmuszony był do spłaty kredytu. Bank przepisał kredyt na spadkobiercę, zawierając z nim porozumienie spłat. Całe zobowiązanie miało zostać uregulowane jednorazową spłatą. Córka spadkobiercy przekazała mu darowizną pieniądze na spłatę kredytu w dwóch transzach:

* pierwsza transza pochodziła ze środków własnych darczyńcy i przekazana została przelewem bezpośrednio na rachunek bankowy wierzyciela, tym samym regulując część zobowiązania kredytowego obdarowanego, tytuł przelewu brzmiał: "Spłata części zadłużenia wynikająca z porozumienia nr (nr umowy z bankiem). Darowizna od (nazwisko darczyńcy).

* druga część darowizny pochodziła ze środków, na które darczyńca zaciągnął kredyt w tym samym banku, w którym zobowiązanie posiadał obdarowany. Pozyskane w ten sposób środki zostały przekazane bezpośrednio na rachunek wierzyciela obdarowanego za pomocą "dyspozycji wypłaty środków z pożyczki hipotecznej" tym samym spłacając do końca zobowiązanie obdarowanego.

Obie transze traktowane są jako części jednej i tej samej darowizny. Ponadto, pomiędzy darczyńcą a obdarowanym zawarta została umowa darowizny, która określa, że jej przekazanie ma nastąpić wprost na rachunek bankowy wierzyciela (banku kredytodawcy) osoby obdarowanej.

Fakt przekazania darowizny zgłoszony zostanie do organu podatkowego właściwego ze względu na zamieszkanie obdarowanego na druku SD-Z2 w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od przekazania darowizny.

Powyższa sytuacja udokumentowana jest odpowiednio: potwierdzeniem wykonania przelewu przez darczyńcę na konto wierzyciela obdarowanego (tytuł przelewu jw.), dokumentem dyspozycji wypłaty środków z rachunku kredytowego darczyńcy na konto spłaty kredytu obdarowanego oraz umową darowizny między darczyńcą a obdarowanym.

Pismem z dnia 24 września 2015 r. Nr IPPB2/4515-95/15-2/MZ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez:

* wskazanie, czy Wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej we własnym imieniu, jako obdarowana, czy też w imieniu osób trzecich.

Wnioskodawczyni w terminie przesłała uzupełnienie, informując, że:

* W dniu 27 lipca 2015 r. wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego dotyczącego podatku od spadków i darowizn w zakresie umowy darowizny wyłącznie w swoim własnym imieniu, jako obdarowana. Cała sytuacja opisana we wniosku dotyczy bezpośrednio Wnioskodawczyni, jako osoby fizycznej, podatnika podatku od darowizn. Darczyńcą opisanym we wniosku jest córka Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym darowizna dla osoby fizycznej od córki jest, mimo przekazania środków na rachunek bankowy wierzyciela obdarowanego, czyli rachunek inny niż rachunek obdarowanego, zwolniona od podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na fakt, że przekazaniu środków pieniężnych w ramach darowizny nabywcy zaliczonemu do I grupy podatkowej, towarzyszyło sporządzenie umowy darowizny na piśmie, udokumentowanie przekazania darowanych środków na konto wskazane przez obdarowanego, a także nastąpi zgłoszenie faktu darowizny na odpowiednim formularzu w ciągu 6 miesięcy do organu fiskalnego, darowizna podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn.

Celem ustawodawcy wprowadzającego art. 4a ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86) było dążenie do uszczelnienia systemu podatkowego oraz uzyskanie pewności prawno podatkowej odnośnie nabywanego przez podatników majątku (zgodnie z: wyrokami NSA z dnia 7 kwietnia 2010 r. sygn. Akt II FSK 2028/08 oraz II FSK 1952/08).

Wprowadzony powyższym przepisem wymóg udokumentowania dokonanej darowizny należy traktować jedynie jako wymóg natury technicznej mający na celu potwierdzenie faktycznego charakteru dokonanej darowizny. W sytuacji, gdy wpłata kwoty objętej umową darowizny pomiędzy krewnymi dokonana została przez darczyńce na rachunek bankowy inny niż rachunek obdarowanego, ale tytułem zapłaty przypadającej od niego należności pieniężnej na pokrycie jego zobowiązania, warunek udokumentowania wpłaty na rachunek bankowy nabywcy uznać należy za spełniony. Wpłata taka w sposób wyraźny i niewątpliwie dokumentuje kto, komu i ile darował, potwierdzając rzeczywisty charakter dokonanej umowy darowizny.

Często stosowany pogląd organów podatkowych, że aby darowizna podlegała zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych, musi ona być przekazana przez darczyńcę na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej i tylko na jego rachunek, wynika z zastosowania reguł wykładni językowej. Jednakże taka wykładnia nie może sprowadzać się do szukania sensu poszczególnych wyrazów, a powinna być połączona z analizą celu regulacji prawnej. Celem tym zaś jest, jak zostało wykazane wyżej, potwierdzenie faktycznego charakteru darowizny.

Powyższe stanowisko zaprezentowane zostało w wyroku NSA z dnia 19 stycznia 2012 r. sygn. akt II FSK 1419/10. Ponadto ww. wyrok stwierdza, że:

"Przyjęcie rygorystycznego stanowiska reprezentowanego w tej sprawie przez organy podatkowe utożsamiającego pojęcie rachunku bankowego nabywcy z rachunkiem bankowym w rozumieniu art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.), tj. indywidualnym rachunkiem prowadzonym przez bank dla obdarowanego, wprowadza "sztuczny" wymóg przekazywania kwoty darowizny na rachunek bankowy obdarowanego w celu jej dalszego przekazania na rachunek wierzyciela obdarowanego, na który to cel przeznaczona jest darowizna. Tymczasem celem, który w opinii Naczelnego Sądu Administracyjnego, przyświecał ustawodawcy tworzącemu powyższą regulację, nie było pomnażanie zysków prywatnych instytucji finansowych, którymi są banki, lecz uzyskanie pewności co do pochodzenia środków będących przedmiotem darowizny. Cel ten zostanie osiągnięty także w przypadku udokumentowania darowizny środków pieniężnych dowodem ich przekazania na rachunek bankowy należący do innego - niż obdarowany - podmiotu, ale na jego rzecz."

W opisywanym stanie faktycznym nie ma wątpliwości, że przelew został przekazany wierzycielowi jako spłata zobowiązania obdarowanego i jest darowizną. Świadczy o tym wprost tytuł dokonanego przelewu.

Ponadto, przelew darczyńcy został dokonany w związku z umową łączącą kredytodawcę z obdarowanym, a nie z darczyńcą. Dokonanie wpłaty przez darczyńcę zamiast obdarowanego na konto wierzyciela obdarowanego, ze szczegółowym określeniem tytułu tej wpłaty, było zatem jedynie ominięciem zbędnego pośrednika, przy pełnym zachowaniu celu art. 4a ust. 1 u.p.s.d.

Analogiczny pogląd wyrażony także został w szeregu innych orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego, np.: wyrok NSA z dnia 22 września 2010 r. sygn. II FSK 818/09, wyrok NSA z dnia 14 października 2010 r. sygn. akt 981/09.

Stanowisko, że sformułowanie użyte w art. 4a ust. 1 u.p.s.d. "na rachunek bankowy nabywcy" nie oznacza, że musi to być konto, jakie bank prowadzi dla obdarowanego, również potwierdzają liczne wyroki sądów, m.in.: wyrok NSA z 7 kwietnia 2010 r. sygn. Akt II FSK 1952/08, wyrok WSA w Łodzi z dnia 28 kwietnia 2011 r. I SA/Łd 302/11.

W świetle tego orzecznictwa obdarowany uważa, że spełnił wymogi stawiane w art. 4a ust. 1 u.p.s.d. i darowizna zwolniona jest z podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86, z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia "darowizna", dlatego w tym zakresie odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.). Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762, z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem, za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4, nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Wskazać jednak należy, że warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że osoba fizyczna otrzymała w spadku mieszkanie obciążone kredytem hipotecznym. Spadkobierca przyjął spadek wprost, wobec tego zmuszony był do spłaty kredytu. Bank przepisał kredyt na spadkobiercę, zawierając z nim porozumienie spłat. Całe zobowiązanie miało zostać uregulowane jednorazową spłatą. Córka spadkobiercy przekazała mu darowizną pieniądze na spłatę kredytu w dwóch transzach:

* pierwsza transza pochodziła ze środków własnych darczyńcy i przekazana została przelewem bezpośrednio na rachunek bankowy wierzyciela, tym samym regulując część zobowiązania kredytowego obdarowanego, tytuł przelewu brzmiał: "Spłata części zadłużenia wynikająca z porozumienia nr (nr umowy z bankiem). Darowizna od (nazwisko darczyńcy).

* druga część darowizny pochodziła ze środków, na które darczyńca zaciągnął kredyt w tym samym banku, w którym zobowiązanie posiadał obdarowany. Pozyskane w ten sposób środki zostały przekazane bezpośrednio na rachunek wierzyciela obdarowanego za pomocą "dyspozycji wypłaty środków z pożyczki hipotecznej" tym samym spłacając do końca zobowiązanie obdarowanego. Obie transze traktowane są jako części jednej i tej samej darowizny. Ponadto, pomiędzy darczyńcą a obdarowanym zawarta została umowa darowizny, która określa, że jej przekazanie ma nastąpić wprost na rachunek bankowy wierzyciela (banku kredytodawcy) osoby obdarowanej. Fakt przekazania darowizny zgłoszony zostanie do organu podatkowego właściwego ze względu na zamieszkanie obdarowanego na druku SD-Z2 w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od przekazania darowizny. Powyższa sytuacja udokumentowana jest odpowiednio: potwierdzeniem wykonania przelewu przez darczyńcę na konto wierzyciela obdarowanego (tytuł przelewu jw.), dokumentem dyspozycji wypłaty środków z rachunku kredytowego darczyńcy na konto spłaty kredytu obarownego oraz umową darowizny między darczyńcą a obdarowanym. W przesłanym uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że w dniu 27 lipca 2015 r. wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego dotyczącego podatku od spadków i darowizn w zakresie umowy darowizny wyłącznie w swoim własnym imieniu, jako obdarowana. Cała sytuacja opisana we wniosku dotyczy bezpośrednio Wnioskodawczyni, jako osoby fizycznej, podatnika podatku od darowizn. Darczyńcą opisanym we wniosku jest córka Wnioskodawczyni.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie zawarte w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, po spełnieniu warunków wymienionych w tym przepisie. Należy bowiem podkreślić, że określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn warunek przekazania na rachunek bankowy spełniony jest także wtedy, gdy nabywca (obdarowany) udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej. Podkreślenia wymaga, że bez znaczenia dla zastosowania powyższego zwolnienia pozostaje fakt, że wykonanie darowizny nastąpiło w dwóch transzach. Jednakże należy zauważyć, że zgłoszenie SD-Z2 powinno być złożone od każdej z dokonanych transz oddzielnie.

Organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.