IPPB2/4515-74/15-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2015 r. (data wpływu 19 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu - jest prawidłowe.

W dniu 19 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni ma rozdzielność majątkową z mężem. Jest w trakcie zakupu mieszkania z rynku wtórnego za kwotę 400.000,- zł. Mieszkanie kupuje samodzielnie (bez męża), finansując je z następujących środków: 325.000,- zł finansuje ze swojego majątku osobistego i 75.000,- zł z kredytu hipoteczno-budowlanego. Kredyt hipoteczno-budowlany Wnioskodawczyni bierze razem z mężem. W kredycie jest wyszczególnione, że 75.000,- zł jest to kredyt hipoteczny i 40.000,- zł - kredyt na remont mieszkania oraz, że tylko Wnioskodawczyni będzie właścicielem mieszkania. Mąż jest na równi z Wnioskodawczynią kredytobiorcą, chociaż nie będzie właścicielem części mieszkania, to jego zobowiązanie wobec banku do spłaty długu jest takie samo jak Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni zamierza spłacać raty kredytu z jej stałych dochodów osobistych.

W przyszłości może się jednak zdarzyć sytuacja, że to mąż będzie spłacał kredyt hipoteczny (np. utrata przez Wnioskodawczynię pracy).

Wnioskodawczyni planuje również z mężem wrócić do wspólności majątkowej i wspólnie spłacać raty tego kredytu ze wspólnego konta małżeńskiego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy sam udział męża w kredycie hipoteczno-budowlanym jako kredytobiorcy na równi z Wnioskodawczynią oznacza, że część mieszkania kupionego z tego kredytu jako tylko jej własność, jest dla niej w samym momencie podpisania aktu notarialnego zakupu, darowizną z którą wiąże się obowiązek podatkowy określony w ustawie od spadków i darowizn.

2. Czy, gdyby mąż spłacał wspólnie z Wnioskodawczynią lub samodzielnie raty tego kredytu przy istniejącej rozdzielności majątkowej to powstanie obowiązek podatkowy określony w ustawie od spadków i darowizn, który Wnioskodawczyni ma zgłaszać do Urzędu Skarbowego i w jaki sposób.

3. Czy, jeśli w przyszłości Wnioskodawczyni wróci z mężem do wspólności majątkowej, to wspólna spłata rat tego kredytu będzie dla niej oznaczała powstanie obowiązku podatkowego określonego w ustawie od podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawczyni udział męża w kredycie hipotecznym, z którego sama kupuje część mieszkania nie jest dla niej darowizną. Tą część mieszkania kupuje z kredytu bankowego zobowiązując się wobec banku do jego spłaty i wpisując bank do hipoteki jako zabezpieczenie. Nie występuje tu obowiązek podatkowy określony w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Ad. 2.

Wnioskodawczyni się wydaje, że fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego lub samodzielnie przez męża, który własności nie nabył, nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Dłużnik solidarny spłaca swój dług wobec banku, a nie cudzy. Wątpliwości Wnioskodawczyni budzi fakt, że nie mają wspólności majątkowej z mężem, tak więc spłata kredytu przez męża oznaczałaby uszczuplenie jego majątku osobistego. Wnioskodawczyni nie ma jednoznacznego stanowiska, czy przedstawiona sytuacja spowoduje powstanie obowiązku podatkowego przewidzianego ustawą od spadków i darowizn.

Ad. 3.

W momencie, gdy Wnioskodawczyni z mężem wrócą do wspólności majątkowej i będą razem spłacać raty tego kredytu hipotecznego ze wspólnego konta małżeńskiego zasilanego z ich dochodów, to według niej nie powstanie obowiązek podatkowy określony w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Ustawa ta definiuje w sposób precyzyjny przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Jest to nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem wymienionym w punktach od 1 do 6. Taki przypadek jej zdaniem tu nie zachodzi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni ma rozdzielność majątkową z mężem. Jest w trakcie zakupu mieszkania z rynku wtórnego za kwotę 400.000,- zł. Mieszkanie kupuje samodzielnie (bez męża), finansując je z następujących środków: 325.000,- zł finansuje ze swojego majątku osobistego i 75.000,- zł z kredytu hipoteczno-budowlanego. Kredyt hipoteczno-budowlany Wnioskodawczyni bierze razem z mężem. W kredycie jest wyszczególnione, że 75.000,- zł jest to kredyt hipoteczny i 40.000,- zł - kredyt na remont mieszkania oraz, że tylko Wnioskodawczyni będzie właścicielem mieszkania. Mąż jest na równi z Wnioskodawczynią kredytobiorcą, chociaż nie będzie właścicielem części mieszkania, to jego zobowiązanie wobec banku do spłaty długu jest takie samo jak Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni zamierza spłacać raty kredytu z jej stałych dochodów osobistych. W przyszłości może się jednak zdarzyć sytuacja, że to mąż będzie spłacał kredyt hipoteczny (np. utrata przez Wnioskodawczynię pracy). Wnioskodawczyni planuje również z mężem wrócić do wspólności majątkowej i wspólnie spłacać raty tego kredytu ze wspólnego konta małżeńskiego.

Istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do kwestii czy spłata części raty kredytu lub całości przez męża Wnioskodawczyni rodzi po stronie Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Przepisy analizowanej ustawy podatkowej nie definiują pojęcia "darowizna", a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Treść tego świadczenia określa umowa darowizny. W związku z tym, że darowizna ma charakter umowy, istotnym jej elementem jest także przyjęcie darowizny przez obdarowaną osobę.

Darowizna jest świadczeniem na rzecz obdarowanego pod tytułem darmym i dobrowolnym, przy czym nie wynika ani z żadnego stosunku zobowiązaniowego, ani też z ustawy.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Decydujące znaczenie dla dokonania oceny prawnopodatkowej ma zatem treść umowy wiążącej strony. Jeżeli świadczenie dokonane jest na podstawie innego tytułu niż umowa darowizny - nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Dokonując oceny skutków prawnopodatkowych dokonanych czynności w podatku od spadków i darowizn należy mieć na względzie przedmiot opodatkowania tym podatkiem, którym jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań.

Z treści wniosku wynika, że stronami zawartej umowy kredytowej są Wnioskodawczyni i jej mąż. Wobec tego przy rozpatrywaniu przedmiotowej sprawy należy także zwrócić uwagę na postanowienia art. 366 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika wiec, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w sytuacji opisanej we wniosku, tj. spłacania zadłużenia przez jednego ze współkredytobiorców (męża) na Wnioskodawczyni jako żonie i współkredytobiorcy nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. W opisanym zdarzeniu przyszłym źródłem spłaty części kwoty rat kredytu lub całości przez męża Wnioskodawczyni jest umowa kredytu. Taka natomiast umowa stanowi odrębny od umowy darowizny stosunek zobowiązaniowy. Tym bardziej, że z treści wniosku nie wynika, iżby mąż spłacał kredyt celem obdarowania żony. Wnioskodawczyni i męża nie łączy z tego tytułu stosunek prawny darowizny. Dodatkowo należy wskazać, że fakt posiadania przez Wnioskodawczynię i jej męża rozdzielności majątkowej, czy też w przyszłości wspólności majątkowej nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.