IPPB2/4515-25/15-2/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2015 r. (data wpływu 3 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności - jest prawidłowe.

W dniu 3 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest współwłaścicielem domu jednorodzinnego o powierzchni 145,20 m² wraz z garażem o powierzchni 40 m² zlokalizowanego na działce o powierzchni 676 m² na terenie województwa. Drugim współwłaścicielem w części równej jest osoba fizyczna należąca do III grupy podatkowej zgodnie z zapisami ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nieruchomość jest obciążona hipoteką umowną zwykłą - 733.867 zł (siedemset trzydzieści trzy tysiące osiemset sześćdziesiąt siedem złotych) oraz hipoteka umowna kaucyjna na kwotę 220.160 zł (dwieście dwadzieścia tysięcy sto sześćdziesiąt złotych) na rzecz Bank S.A, wpisaną w IV Dziale Kw jako zabezpieczenie udzielonego kredytu na zakup tej nieruchomości.

Stroną umowy kredytu są współwłaściciele nieruchomości. Współwłaściciele zamierzają w najbliższym czasie podpisać akt notarialny, zgodnie z którym nastąpi nieodpłatne zniesienie współwłasności przedmiotowej nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy, z jednoczesnym przejęciem wszystkich obciążeń wynikających z umowy kredytu. Kredyt jest w złotych. Obecna wartość nieruchomości wraz z działką 676 m², na której zlokalizowana jest nieruchomość wynosi około 700.000 zł (siedemset tysięcy złotych).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy przy ustaleniu podstawy opodatkowania wartość nieruchomości może być pomniejszona o kwotę wierzytelności zabezpieczonej hipoteką.

2. Czy w tym konkretnym przypadku, gdzie hipoteka przewyższa wartość nieruchomości, podatek od spadku i darowizn będzie równy 0 zł (zero złotych).

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu po stronie osoby na rzecz której przechodzi własność udziału w nieruchomości na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 7 ust. 6 tej ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności, podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Przy obliczaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy mieć na względzie przepis art. 7 ust. 1 tej ustawy w myśl którego podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z punktu widzenia ustalania podstawy opodatkowania długi i ciężary pomniejszają wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych. Pojęcie długów w rozumieniu art. 7 ust. 1 tej ustawy, obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia. Ciężarem w rozumieniu art. 4 ust. 1 tej ustawy, jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza wartość rynkową tej rzeczy lub prawa.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z późn. zm.) w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

W świetle powołanych przepisów, w przypadku nabycia nieruchomości obciążonej hipoteką, jak w niniejszej sprawie, obciążenie to stanowi ciężar w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji wartość nieruchomości powinna być pomniejszona o kwotę wierzytelności zabezpieczonej hipoteką.

W niniejszej sprawie kwota wierzytelności przekracza wartość nieruchomości, zatem należny podatek będzie wynosił 0 zł (zero złotych).

Podobne stanowisko przedstawił Minister Finansów w postanowieniu w sprawie zmiany interpretacji indywidualnej z dnia 23.04.2010 Sygnatura PL/LM/834/2/BNJ/10/09/PK/1746 oraz w postanowieniu dotyczącym interpretacji indywidualnej z dnia 01.12.2010 sygnatura IPPB2/436-348/10-2/MZ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Z kolei stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności powstaje - z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Według art. 7 ust. 6 ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przepis ten powinien być stosowany łącznie z przepisem art. 7 ust. 1, w myśl którego podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Z powyższego wynika więc, że długi i ciężary pomniejszają wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych, ale wyłącznie te, które istnieją w dniu nabycia rzeczy lub prawa majątkowego. Należy bowiem mieć na uwadze, że istotą przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn jest objęcie podatkiem przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

W myśl art. 244 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Hipotekę regulują odrębne przepisy, a mianowicie ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2013 r. poz. 707, z późn. zm.). Zgodnie z art. 65 ust. 1 tej ustawy w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, wynika że Wnioskodawca jest współwłaścicielem domu jednorodzinnego o powierzchni 145,20 m² wraz z garażem o powierzchni 40 m² zlokalizowanego na działce o powierzchni 676 m² na terenie województwa mazowieckiego. Drugim współwłaścicielem w części równej jest osoba fizyczna należąca do III grupy podatkowej zgodnie z zapisami ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nieruchomość jest obciążona hipoteką umowną zwykłą - 733.867 zł oraz hipoteka umowna kaucyjna na kwotę 220.160 zł na rzecz Banku, wpisaną w IV Dziale Kw jako zabezpieczenie udzielonego kredytu na zakup tej nieruchomości. Stroną umowy kredytu są współwłaściciele nieruchomości. Współwłaściciele zamierzają w najbliższym czasie podpisać akt notarialny, zgodnie z którym nastąpi nieodpłatne zniesienie współwłasności przedmiotowej nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy, z jednoczesnym przejęciem wszystkich obciążeń wynikających z umowy kredytu. Kredyt jest w złotych. Obecna wartość nieruchomości wraz z działką 676 m² na której zlokalizowana jest nieruchomość wynosi około 700.000 zł.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że w przypadku nabycia nieruchomości obciążonej hipoteką, jak w niniejszej sprawie, obciążenie to stanowi ciężar w rozumieniu art. 7 ust. 1 zd. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji, ustalając podstawę opodatkowania, wartość nabywanego udziału w nieruchomości powinna być pomniejszona o tę wartość hipoteki, która odpowiada wielkości udziału przypadającego zbywcy przed zniesieniem współwłasności. Podstawę opodatkowania stanowi zatem czysta wartość nieruchomości (po odliczeniu wartości hipoteki) w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. W rezultacie, jeśli wartość hipoteki przekroczy wartość nabywanego udziału w nieruchomości wówczas podstawa opodatkowania wyniesie 0. Tym samym nie dojdzie do powstania zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.