IPPB2/4515-19/15-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 1 grudnia 2014 r. (data wpływu 13 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie umowy darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 13 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest obywatelem Wielkiej Brytanii, gdzie się urodził i gdzie od urodzenia ma miejsce stałego i zamieszkiwania. W Polsce Wnioskodawca nie ma statusu rezydenta, nie ma też stałego ani czasowego pobytu na terenie Rzeczpospolitej Polski. Wnioskodawcy matka C., jest obywatelką Wielkiej Brytanii, zaś jego ojcem jest Z. - obywatel Polski. Wnioskodawcy babka ze strony ojca - F. (obywatelka Polski) w dniu 20 sierpnia 2013 r., złożyła mu w zwykłej formie pisemnej (nie w formie aktu notarialnego) ofertę darowizny stanowiącego jej własność (lecz nie będącego w jej posiadaniu) obrazu o wartości 15.000,00 (piętnaście tysięcy) złotych. Powyższa oferta została przyjęta w zwykłej formie pisemnej (nie w formie aktu notarialnego) przez działającą w jego imieniu, jako przedstawiciel ustawowy matkę C., ponieważ w dniu złożenia oferty darowizny oraz w dniu jej przyjęcia, Wnioskodawca był jeszcze małoletni. Przedmiotem darowizny był obraz, którego F. była właścicielką, lecz przedmiot darowizny nie znajdował się w posiadaniu darczyńcy (F.), lecz był i nadal znajduje się w posiadaniu osoby trzeciej.

Wnioskodawcy babka F. zmarła dnia 11 października 2013 r. Przedmiot darowizny do chwili obecnej nie został mu wydany i Wnioskodawca nie jest i nigdy nie był w jego posiadaniu. Tak więc umowa darowizny nigdy nie została faktycznie wykonana, choć obowiązek wydania Wnioskodawcy przedmiotu darowizny ciąży na osobie trzeciej, wobec której przysługuje mu roszczenie o jego wydanie, ponieważ to Wnioskodawca dysponuje tytułem prawnym do tego obrazu, jakim jest prawo własności wynikające z umowy darowizny. Przedmiot darowizny znajduje się na terenie Polski, a Wnioskodawca mieszka i całe życie mieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie znajduje się centrum życiowe jego aktywności. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że opisana wyżej umowa darowizny wierzytelności zawarta w drodze przyjęcia oferty darowizny została zawarta w zwykłej formie pisemnej, a nie w formie aktu notarialnego. Ponadto Wnioskodawca pragnie z całą mocą podkreślić, że z tytułu zawartej umowy darowizny wierzytelności nie doszło do przejęcia przez Wnioskodawcę - przez obdarowanego, długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy jako obywatel Wielkiej Brytanii, przyjmując ofertę darowizny obrazu złożoną przez Wnioskodawcy babkę F., Wnioskodawca jest zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu opisanej wyżej umowy darowizny.

2. Czy w świetle przedstawionych okoliczności faktycznych, a w szczególności wobec niewykonania (brak wydania, brak przeniesienia posiadania) przez Wnioskodawcy babkę F., umowy darowizny, powstał obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

3. Kiedy powstanie obowiązek podatkowy z tytułu opisanej umowy darowizny. Czy obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstanie z chwilą wydania Wnioskodawcy przez osobę trzecią (aktualnego posiadacza przedmiotu darowizny), obrazu stanowiącego rzecz ruchomą i przedmiot darowizny.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od spadków i darowizn, w pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 2

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy w tym podatku powstaje przy nabyciu, w drodze darowizny - "z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń." W niniejszej sprawie umowa darowizny nie została zawarta w formie aktu notarialnego, tak więc zdaniem wnioskodawcy obowiązek podatkowy, w konkretnym przypadku powstaje dopiero z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. W świetle przytoczonego niżej przepisu obowiązek ten powstaje dopiero z chwilą wykonania umowy. Wykonanie umowy następuje z chwilą przeniesienia posiadania rzeczy (wręczenie, przekazanie do wyłącznej dyspozycji). Tak więc dopóty, dopóki nie nastąpiło wydanie rzeczy - przedmiotu darowizny - do wyłącznej dyspozycji obdarowanego, nie powstaje obowiązek podatkowy. W związku z powyższym zdaniem wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym nie powstał jeszcze obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Ad.3

W świetle powołanego już art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy od spadków i darowizn w braku formy aktu notarialnego przy umowie darowizny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania umowy. Jeżeli umowa darowizny zawarta zostaje w formie aktu notarialnego, notariusz jest płatnikiem podatku od spadków i darowizn, więc nabywca jest obowiązany uiścić kwotę podatku w chwili sporządzania aktu notarialnego.

Jeżeli forma aktu notarialnego nie została zachowana, a darowizna została ważnie wykonana poprzez spełnienie świadczenia, nabywca jest obowiązany złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych oraz załączyć dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. W związku z powyższym zdaniem wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstaje dopiero z chwilą objęcia w posiadanie przez obdarowanego przedmiotu darowizny (objęcia władztwa nad tym przedmiotem przez obdarowanego), a więc z chwilą wydania tego przedmiotu przez osobę trzecią która jest obecnie w posiadaniu przedmiotu darowizny i to wbrew woli obdarowanego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Artykuł 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 cyt. ustawy).

Na podstawie art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest obywatelem Wielkiej Brytanii, gdzie się urodził i gdzie od urodzenia ma miejsce stałego i zamieszkiwania. W Polsce Wnioskodawca nie ma statusu rezydenta, nie ma też stałego ani czasowego pobytu na terenie Rzeczpospolitej Polski. Wnioskodawcy matka C., jest obywatelką Wielkiej Brytanii, zaś jego ojcem jest Z. - obywatel Polski. Wnioskodawcy babka ze strony ojca - F. (obywatelka Polski) w dniu 20 sierpnia 2013 r., złożyła mu w zwykłej formie pisemnej (nie w formie aktu notarialnego) ofertę darowizny stanowiącego jej własność (lecz nie będącego w jej posiadaniu) obrazu o wartości 15.000,00 (piętnaście tysięcy) złotych. Powyższa oferta została przyjęta w zwykłej formie pisemnej (nie w formie aktu notarialnego) przez działającą w jego imieniu, jako przedstawiciel ustawowy matkę C., ponieważ w dniu złożenia oferty darowizny oraz w dniu jej przyjęcia, Wnioskodawca był jeszcze małoletni. Przedmiotem darowizny był obraz, którego F. była właścicielką, lecz przedmiot darowizny nie znajdował się w posiadaniu darczyńcy (F.), lecz był i nadal znajduje się w posiadaniu osoby trzeciej. Wnioskodawcy babka F. zmarła dnia 11 października 2013 r. Przedmiot darowizny do chwili obecnej nie został mu wydany i Wnioskodawca nie jest i nigdy nie był w jego posiadaniu. Tak więc umowa darowizny nigdy nie została faktycznie wykonana, choć obowiązek wydania Wnioskodawcy przedmiotu darowizny ciąży na osobie trzeciej, wobec której przysługuje mu roszczenie o jego wydanie, ponieważ to Wnioskodawca dysponuje tytułem prawnym do tego obrazu, jakim jest prawo własności wynikające z umowy darowizny. Przedmiot darowizny znajduje się na terenie Polski, a Wnioskodawca mieszka i całe życie mieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie znajduje się centrum życiowe jego aktywności. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że opisana wyżej umowa darowizny wierzytelności zawarta w drodze przyjęcia oferty darowizny została zawarta w zwykłej formie pisemnej, a nie w formie aktu notarialnego. Ponadto Wnioskodawca pragnie z całą mocą podkreślić, że z tytułu zawartej umowy darowizny wierzytelności nie doszło do przejęcia przez Wnioskodawcę - przez obdarowanego, długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że w powyższej sprawie obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia (wydania Wnioskodawcy obrazu). Ponadto nadmienia się, że Wnioskodawca z tytułu darowizny obrazu może skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile spełni zawarte w tym przepisie warunki.

Z uwagi na uiszczenie opłaty w wysokości wyższej niż należna, opłata w wysokości 80,00 zł dokonana w dniu 28 stycznia 2015 r. zostanie zwrócona, zgodnie z art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.