IPPB2/4515-149/15-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z 21 września 2015 r. (data wpływu 24 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zawarcia umowy darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 24 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zawarcia umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Rodzice Wnioskodawcy (Marek K. i Barbara S.-K.) byli wspólnikami w spółce działającej pod firmą Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "M." Spółka Jawna (dalej: "Spółka"). Matka Wnioskodawcy zmarła w dniu 12 czerwca 2013 r., w związku z czym na mocy art. 60 § 1 Kodeksu spółek handlowych i § 16 ust. 2 umowy spółki z dnia 2 stycznia 2002 r. obok drugiego, żyjącego wspólnika Marka K. na miejsce zmarłego wspólnika Barbary S.-K. weszli do Spółki jej spadkobiercy. Zgodnie z tym przepisem prawa, które przysługiwały zmarłej, przysługują obecnie wszystkim jej spadkobiercom wspólnie. Spadkobiercami zmarłej są jej synowie Wnioskodawca i Marcin K. (brat Wnioskodawcy) oraz jej mąż Marek K. (ojciec Wnioskodawcy) - nabyli oni spadek w części po 1/3 każdy, co stwierdza akt poświadczenia dziedziczenia z dnia 24 czerwca 2013 r. (Rep. A). Nabycie przez wyżej wymienione osoby ogółu praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w Spółce po zmarłej Barbarze S. -K. było przedmiotem zgłoszenia do urzędu skarbowego w trybie art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn w związku z koniecznością wypełnienia przesłanek zwolnienia z opodatkowania przedmiotowego nabycia podatkiem od spadku.

W ostatnim czasie wspólnicy dokonali zmiany umowy spółki z dnia 2 stycznia 2002 r., dodając do niej postanowienie przewidujące możliwość przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę po uzyskaniu zgody wszystkich pozostałych wspólników.

Wnioskodawca oraz Marek K. (ojciec Wnioskodawcy) i Marcin K. (brat Wnioskodawcy), jako osoby którym wspólnie przysługuje ogół praw i obowiązków wspólnika (jako jedna strona czynności prawnej, tzw. "wspólnik zbiorowy/łączny"), zamierzają wspólnie nieodpłatnie przenieść na Wnioskodawcę (jako na drugą stronę czynności prawnej) ten kompleks praw i obowiązków związanych z uczestnictwem zmarłego wspólnika (a następnie także jego spadkobierców) w Spółce. Czyste wartości praw majątkowych (przysporzeń) uzyskanych przez Wnioskodawcę od jego ojca i od jego brata przekroczą kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

W terminie 6 miesięcy od dnia dokonania opisanej wyżej darowizny, o ile umowa ta nie będzie miała formy aktu notarialnego, Wnioskodawca złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia - wskazując odpowiednio nabycie od brata i ojca ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej w stosunku do części odpowiadających ich udziałowi w spadku po zmarłej Barbarze S.-K. (tekst jedn.: po 1/3 części wartości wspólnie ogółu praw i obowiązków wspólnika od każdego z nich).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym wyżej stanie faktycznym w sytuacji nieodpłatnego przeniesienia na Wnioskodawcę tytułem darowizny ogółu praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w spółce jawnej, który obecnie przysługuje wspólnie osobom, które są spadkobiercami zmarłego wspólnika, powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn, oraz czy w przypadku uzyskania w ten sposób nieodpłatnego przysporzenia przez Wnioskodawcę zajdą przesłanki zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Należy wskazać, iż przedmiotem darowizny mogą być zarówno rzeczy, jak również prawa majątkowe. Udział w spółce osobowej, określany jest jako ogół praw i obowiązków wspólnika. Do podstawowych praw i obowiązków wspólników zaliczyć można prawo reprezentowania spółki i prowadzenia jej spraw, prawo do udziału w zyskach spółki, obowiązek ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki oraz obowiązek wniesienia wkładu. Niewątpliwie więc ogół praw i obowiązków w spółce jawnej nosi znamiona prawa majątkowego, w związku z czym może on stanowić przedmiot umowy darowizny.

W związku z tym, że Wnioskodawca oraz dwaj pozostali spadkobiercy zmarłego Wspólnika przysługujący uprzednio zmarłemu ogół praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w Spółce nabyli przy okazji spadkobrania, wstąpili oni do spółki w charakterze tzw. wspólnika łącznego. W doktrynie prawa gospodarczego wskazuje się, iż "ogół praw i obowiązków wspólnika może być (...) przedmiotem nabycia na wspólność w częściach ułamkowych, co jest następstwem w szczególności spadkobrania (dziedziczenia) (...). Wspólni nabywcy uzyskują status wspólnika łącznego (zbiorowego), a stosunek członkostwa nawiązuje się w takim przypadku między spółką osobową oraz podmiotami nabywającym wspólnie (a nie każdym z osobna)".

Mając na uwadze wyrażoną w art. 10 § 1 k.s.h. zasadę nierozszczepialności ogółu praw i obowiązków przysługujących wspólnikowi spółki osobowej, przeniesienie przez spadkobierców zmarłego wspólnika (będących obecnie wspólnikiem łącznym) przysługujących im wspólnie praw i obowiązków związanych z udziałem w Spółce może nastąpić tylko łącznie - w odniesieniu do całego przysługującego im wspólnie ogółu praw i obowiązków. W związku z tym przy czynności darowizny wszyscy spadkobiercy będą występować wspólnie jako darczyńca. Jakkolwiek, pomimo tego, że nie jest dopuszczalne wyodrębnienie części (rozszczepienie) opisanego wyżej ogółu praw i obowiązków związanych ze wspólnym uczestnictwem w spółce, to należy uznać, iż w wyniku otrzymania wyżej opisanej darowizny Wnioskodawca uzyska od swojego ojca i brata przysporzenia majątkowe odpowiadające w każdym wypadku po 1/3 części wartości ogółu wspólnie przysługującego wszystkim spadkobiercom łącznie praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w spółce.

W związku z powyższym w przedstawionym wyżej stanie faktycznym (opisie zdarzenia przyszłego) w wyżej opisanym zakresie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, pomimo, iż otrzymanie ogółu praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w spółce jawnej w opisanej wyżej sytuacji będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, darowizna taka korzystać będzie ze zwolnienia od tego podatku, na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 tej ustawy w związku z nabyciem przez Wnioskodawcę praw majątkowych od osób wymienionych w tym przepisie, o ile obdarowany spełni wymienione w tym przepisie warunki - a konkretnie dokona terminowego zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego - w sytuacji gdyby umowa darowizny nie została zawarta w formie aktu notarialnego.

W związku z otrzymaniem nieodpłatnego przysporzenia kosztem majątku dwóch osób wymienionych w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w celu wypełnienia warunków zwolnienia określonego w tym przepisie, Wnioskodawca powinien dokonać dwóch zgłoszeń - wskazując w jednym z nich jako osobę, od której zostały nabyte prawa majątkowe swojego ojca, w drugim zaś swojego brata, przy czym wykazana w nich wartość rynkowa nabytego od każdego z nich prawa w dniu powstania obowiązku podatkowego odpowiadać będzie w obydwu przypadkach po 1/3 części wartości rynkowej przeniesionego na Wnioskodawcę ogółu praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w Spółce spadkobierców zmarłego wspólnika. Przy zawarciu darowizny w formie aktu notarialnego dla skorzystania z tego zwolnienia obowiązek dokonania zgłoszenia nie zaistnieje z uwagi na treść art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.