IPPB2/4514-542/15-2/MZ - Skutki podatkowe zawarcia umowy darowizny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z 4 grudnia 2015 r. (data wpływu 7 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 7 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą w Polsce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Syn Wnioskodawcy zamierza przekazać Wnioskodawcy w formie darowizny posiadane udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka Kapitałowa).

Umowa darowizny zostanie zawarta w formie pisemnej lub w formie aktu notarialnego. Na dzień dokonania darowizny określona zostanie wartość rynkowa darowanych udziałów. Wartość ta zostanie wskazana w umowie darowizny. Z udziałami Spółki Kapitałowej, które mają stanowić przedmiot darowizny, nie będą wiązały się żadne zobowiązania cywilnoprawne, które obciążałyby Wnioskodawcę, jako obdarowanego. Udziały Spółki Kapitałowej, mające stanowić przedmiot umowy darowizny, nie będą również obciążone prawami osób trzecich.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym darowizna udziałów Spółki Kapitałowej na rzecz Wnioskodawcy będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn po stronie Wnioskodawcy.

2. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym darowizna udziałów Spółki Kapitałowej na rzecz Wnioskodawcy będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (dalej: PIT) po stronie Wnioskodawcy.

3. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym przekazanie w drodze darowizny udziałów Spółki Kapitałowej na rzecz Wnioskodawcy będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (p.c.c.) po stronie Wnioskodawcy.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych, w pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nabycie udziałów Spółki Kapitałowej w formie darowizny przez Wnioskodawcę nie będzie podlegało opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (p.c.c.) po stronie Wnioskodawcy jako obdarowanego.

Zgodnie z przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca w drodze darowizny uzyska udziały Spółki Kapitałowej.

Stosownie do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 zezm.), przez umowę darowizny rozumie się zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem własnego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego, do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Oświadczenie darczyńcy, zgodnie z art. 890 Kodeksu cywilnego, powinno być złożone w formie aktu notarialnego, przy czym umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o p.c.c., podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o p.c.c., podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku wartość długów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego. Obowiązek podatkowy przy umowie darowizny powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych tj. w dniu zawarcia umowy darowizny i stosownie do art. 4 pkt 3 ww. ustawy o p.c.c. ciąży na obdarowanym. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b ww. ustawy o p.c.c., stawka podatku od umowy darowizny obejmującej przeniesienie długów/ ciężarów lub zobowiązań darczyńcy wynosi 1%.

Z powyższych przepisów wynika, że opodatkowaniu p.c.c. podlega umowa darowizny wyłącznie w sytuacji, gdy z jej zawarciem wiąże się przejęcie przez obdarowanego (tu: Wnioskodawcę) długów lub ciężarów albo zobowiązań darczyńcy. W przypadku, gdy przedmiotem umowy jest darowizna, z którą nie jest związane przejęcie żadnego długu i ciężaru lub zobowiązania darczyńcy, to darowizna taka nie podlega opodatkowaniu p.c.c. Otrzymanie przez obdarowanego (tu: Wnioskodawcę) darowizny udziałów nieobciążonej długami i ciężarami lub zobowiązaniami nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w p.c.c.

W tym zakresie należy wskazać, że z uzyskaniem udziałów Spółki Kapitałowej w drodze darowizny nie wiąże się samoistnie przejęcie jakichkolwiek długów/ ciężarów lub zobowiązań przez obdarowanego - z przejmowanymi udziałami Spółki Kapitałowej nie są związane wprost jakiekolwiek obciążenia lub zobowiązania darczyńcy, które w drodze darowizny przechodziłyby na obdarowanego - w ramach darowizny dochodzi wyłącznie do wejścia obdarowanego w sytuację prawną poprzedniego wspólnika.

Z przejęciem udziałów Spółki Kapitałowej w drodze darowizny nie będzie się zatem wiązać przejęcie przez obdarowanego (Wnioskodawcę) jakichkolwiek długów/ ciężarów lub zobowiązań obciążających dotychczas darczyńcę, które mogłyby podlegać opodatkowaniu p.c.c.

Analogiczne stanowisko (w zakresie darowizny "udziałów" spółki osobowej) potwierdza m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 sierpnia 2013 r. (ILPB2/436-146/13-3/WS).

Reasumując, należy stwierdzić, że wskazana w zdarzeniu przyszłym darowizna udziałów Spółki, nie wiążąca się z przeniesieniem długów/ ciężarów lub zobowiązań darczyńcy - ponieważ darowizna taka nie stanowi umowy kreującej opodatkowanie p.c.c. - nie będzie podlegała opodatkowaniu p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Z treści zacytowanego przepisu, zawierającego zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu wynika, że tylko dokonanie jednej z czynności w nim wymienionej powodować będzie konieczność zapłaty podatku. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą w Polsce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Syn Wnioskodawcy zamierza przekazać Wnioskodawcy w formie darowizny posiadane udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka Kapitałowa). Umowa darowizny zostanie zawarta w formie pisemnej lub w formie aktu notarialnego. Na dzień dokonania darowizny określona zostanie wartość rynkowa darowanych udziałów. Wartość ta zostanie wskazana w umowie darowizny. Z udziałami Spółki Kapitałowej, które mają stanowić przedmiot darowizny, nie będą wiązały się żadne zobowiązania cywilnoprawne, które obciążałyby Wnioskodawcę, jako obdarowanego. Udziały Spółki Kapitałowej, mające stanowić przedmiot umowy darowizny, nie będą również obciążone prawami osób trzecich.

W związku z powyższym wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Zgodnie z zacytowanym art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa darowizny podlega również temu podatkowi, ale wyłącznie w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, tj. w sytuacji, gdy na obdarowanego przechodzą wraz z przedmiotem darowizny wszelkie obowiązki z nim związane, ciążące dotychczas na darczyńcy.

W związku z tak określonym przedmiotem opodatkowania, dla stwierdzenia, czy w opisanej sytuacji dojdzie do powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych konieczne jest więc wyjaśnienie użytych w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d pojęć zobowiązania długu i ciężaru. W wypadku zobowiązania chodzi nie tylko o określony typ stosunku cywilnoprawnego, lecz również o stosunki o charakterze publicznoprawnym. Z kolei "dług", rozumieć należy jako powinność świadczenia ze strony jednego podmiotu (zobowiązanego) na rzecz innego (uprawnionego). Natomiast pojęcie ciężaru (obciążenie przedmiotu darowizny) nie oznacza powinności świadczenia wobec wierzyciela (innego uprawnionego), lecz ograniczenie przysługującego prawa w możności jego wykonywania w oznaczonym zakresie lub konieczność znoszenia wykonywania w stosunku do niego uprawnienia przez inny podmiot.

Wskazać przy tym należy, że w praktyce do typowych przykładów obowiązków darczyńcy (wobec osób trzecich) z tytułu długów, ciężarów i zobowiązań (przejmowanych przez obdarowanego) należą: świadczenia z tytułu najmu, dzierżawy, dożywocia, ubezpieczenia, zaciągniętego kredytu i innych umów, świadczenia lub inne obowiązki powstające na tle określonej sytuacji prawnorzeczowej (np. wynikające z obciążenia rzeczy użytkowaniem lub służebnością, z obowiązku rozliczenia nakładów na rzecz pomiędzy jej właścicielem a posiadaczem itp.), należności z tytułu podatków, ceł lub innych opłat związanych z nabytym przedmiotem darowizny.

Nadto wyjaśnić należy, że ustawa o podatku od spadków i darowizn mówi o długach, ciężarach albo zobowiązaniach darczyńcy, co oznacza, że chodzi tu o obowiązki dotyczące całego majątku osobistego darczyńcy, których skutkiem jest odpowiedzialność osobista darczyńcy. Nie chodzi zatem o zobowiązania wynikające np. z racji obciążenia darowanej rzeczy hipoteką lub zastawem, z tytułu których darczyńca ponosi odpowiedzialność wyłącznie rzeczową. Wskazać również należy, że w przepisie tym jest mowa o obowiązkach już istniejących w chwili zawarcia umowy darowizny.

A zatem, jeżeli w wyniku umowy darowizny udziałów Spółki Kapitałowej na rzecz Wnioskodawcy, Wnioskodawca nie przejmie jako obdarowany długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy (co potwierdzać będzie treść umowy darowizny), to wówczas nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanej interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacja ta co do zasady wiąże w sprawie, w której została wydana i nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowi podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.