IPPB2/4514-486/15-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z 29 października 2015 r. (data wpływu 2 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wystawienia weksla - jest prawidłowe.

W dniu 2 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wystawienia weksla.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza wystawić na rzecz innego podmiotów (dalej: "Remitent") weksle własne (dalej: "Weksle"). Weksle będą miały określone wartość nominalną opiewającą na określoną kwotę pieniężną. W związku tym Wnioskodawca otrzyma od Remitenta określoną kwotę pieniężną. W momencie przedstawienia Weksla do wykupu, Wnioskodawca zobowiązany będzie do wypłaty na rzecz Remitenta kwoty nominalnej Weksla oraz wraz z odsetkami.

Wystawione Weksle nie będą zabezpieczały innych zobowiązań (np. z tytułu pożyczki czy zapłaty faktury). Weksle te będą pełniły wyłącznie funkcję kreującą pieniądz. Jednocześnie w związku z wystawieniem Weksli Wnioskodawca oraz Remitent zawrą porozumienie (dalej: "Porozumienie") potwierdzające wartość nominalną Weksla, jego oprocentowanie oraz miejsce jego przechowywania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca zainteresowany jest uzyskaniem odpowiedzi na następujące pytanie:

Czy w związku z wystawieniem przez Wnioskodawcę Weksli na rzecz Remitenta oraz zapłatą przez Remitenta środków pieniężnych za wystawione Weksle po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek podatkowy w p.c.c.

Zdaniem Wnioskodawcy,

W opinii Wnioskodawcy, w związku z wystawieniem Weksli oraz zapłatą przez Remitenta kwoty pieniężnej z tego tytułu na rzecz Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek w p.c.c.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., temu podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

p.c.c. podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o p.c.c.).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Podstawę prawną obrotu wekslami regulują przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe (Dz. U. z 1936 r. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.). Zgodnie z przepisami tej ustawy weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną, określonej na wekslu sumy pieniędzy. Emisja weksla własnego jest zdarzeniem powodującym powstanie określonych praw i obowiązków, a mianowicie po stronie nabywcy powstaje powinność wpłaty kwoty nabycia, natomiast dla wystawcy bezwarunkowy obowiązek zapłaty określonej w nim kwoty pieniężnej, czyli zobowiązanie do wykupu weksla po jego okazaniu albo w określonej na wekslu dacie.

Zobowiązanie wekslowe odrywa się od sytuacji faktycznej, która była podstawą do wystawienia i wręczenia weksla, nabierając charakteru abstrakcyjnego i samodzielnego. W szczególności, ma to miejsce gdy wystawiony weksel nie spełnia roli zabezpieczającej (np. dla udzielonej pożyczki, czy zapłaty za określoną fakturę), lecz kreuje samoistny stosunek zobowiązaniowy. W przeciwieństwie bowiem do weksli in blanco, które jako weksle o charakterze gwarancyjnym służą przede wszystkim zabezpieczaniu należnego wierzycielowi świadczenia z innego stosunku zobowiązaniowego, weksle własne mogą pełnić funkcje kredytowe i nie być związane z należnościami wynikającymi z innych tytułów. Weksel własny nie musi zostać bowiem wystawiony wyłącznie w celu zabezpieczenia innej wierzytelności. Stosunek wekslowy nie ma charakteru akcesoryjnego i jego byt nie jest zależny od istnienia innego stosunku prawnego.

Abstrakcyjność zobowiązania wekslowego nie wyklucza istnienia stosunków poza wekslowych, jednakże byt prawny tych ostatnich jest obojętny dla treści i bytu zobowiązania wekslowego. Oznacza to, że roszczenie wekslowe jest niezależne od istnienia, a także skuteczności roszczeń z ewentualnego pozakodeksowego stosunku podstawowego, bowiem weksel jako nieakcesoryjny, od chwili jego powstania materializuje samoistne roszczenie, którego jest źródłem. Charakterystyczną cechą zobowiązania wekslowego jest jedynie inkorporacja bezwarunkowego przyrzeczenia zapłaty sumy pieniężnej, a sam weksel funkcjonuje w oderwaniu od istnienia (ważności) oraz treści stosunku podstawowego. Emisja weksla i powstanie zobowiązania wekslowego nie wymaga zatem, aby pomiędzy wystawcą a remitentem istniał jakikolwiek inny stosunek (stosunek podstawowy).

Zobowiązanie wynikające z emisji weksla własnego na rzecz remitenta będzie ważne, nawet jeżeli pomiędzy wystawcą weksla i remitentem nie istniał żaden taki stosunek.

A zatem nie można uznać, że Weksel i Porozumienie będzie kreowało jakiś samodzielny stosunek zobowiązaniowy, który w swej treści mógłby odpowiadać jednej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. W szczególności nie może być traktowane jako umowa pożyczki. Umowa pożyczki została zdefiniowana w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm., dalej: "k.c."). Z przepisu tego wynika, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Również należy przyjąć, że Weksel i Porozumienie nie może być interpretowane jako umowa depozytu nieprawidłowego, uregulowanego w art. 845 k.c., do którego stosuje się przepisy o pożyczce. Ponadto, weksel stanowi papier wartościowy, do którego odnoszą się przepisy szczególne k.c. Oznacza to, że wystawienie weksla i zawarcie umowy pożyczki, czy umowy depozytu nieprawidłowego, stanowią na gruncie k.c. dwie odmienne instytucje prawne.

Reasumując, wystawienie przez Wnioskodawcę Weksli na rzecz Remitenta i zapłata kwoty pieniężnej przez Remitenta za wystawione Weksle nie podlega opodatkowaniu p.c.c., jako czynność niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c.,

Poprawność powyższych twierdzeń ma swoje odzwierciedlenie w opinii organów skarbowych. Przykładowo:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 28 marca 2014 r., sygn. IPPB2/436-107/14-2/MZ:"wystawienie przez Wnioskodawcę weksli własnych na rzecz remitentów i zapłata przez remitentów za wystawione weksle w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku po stronie Wnioskodawcy."

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 10 lutego 2015 r., sygn. IPPB2/4514-20/15-2/MZ:"wystawienie przez Wnioskodawcę weksli własnych na rzecz remitentów i zapłata przez remitentów za wystawione weksle w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku po stronie Wnioskodawcy."

* Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 20 kwietnia 2015 r., sygn. ILPB2/4514-1-9/15-2/MK:"Wystawienie weksla własnego nie może być także utożsamiane ze sprzedażą weksla jako papieru wartościowego. Ze względu na to, że wystawienie weksla powoduje zaistnienie samoistnego stosunku zobowiązaniowego nie istnieje konieczność zawierania dodatkowej umowy cywilnoprawnej pomiędzy Wnioskodawcą a remitentem na podstawie której weksel jest przenoszony. Analiza przepisów prawa wekslowego prowadzi do wniosku, iż emisja weksla oraz jego objęcie nie następuje w wyniku zawarcia z wystawcą weksla umowy sprzedaży. Umowa regulująca wystawienie weksla nie kreuje zatem jakiegoś dodatkowego, w stosunku do zobowiązania wekslowego, zobowiązania do zapłaty określonej kwoty pieniędzy. Obowiązek zapłaty określonej kwoty pieniędzy wynikał będzie wyłącznie z wystawionego przez wnioskodawcę weksla własnego. Mając na uwadze powyższe, wystawienie weksla własnego przez Wnioskodawcę i jego objęcie przez remitenta, nie będzie powodować po stronie Wnioskodawcy obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie istnieją również podstawy do powstania obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych z jakichkolwiek innych tytułów związanych z przedstawionym stanem faktycznym."

* Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 9 czerwca 2015 r., sygn. IPTPB2/4514-15/15-2/k.k.:"wystawienie weksla własnego przez Wnioskodawcę i jego objęcie przez remitenta, nie powodowało po stronie Wnioskodawcy obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie istnieją również podstawy do powstania obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych z jakichkolwiek innych tytułów związanych z przedstawionym stanem faktycznym."

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626 z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Podstawę prawną obrotu wekslami regulują przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.). Zgodnie z przepisami tej ustawy weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną, określonej na wekslu sumy pieniędzy.

We wskazanym wyżej art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Ponadto, szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

W zakresie przedmiotowym analizowanej ustawy nie są wymienione czynności cywilnoprawne związane z wystawieniem weksli jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, że wystawienie przez Wnioskodawcę weksli własnych na rzecz remitentów i zapłata przez remitentów za wystawione weksle w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku po stronie Wnioskodawcy. Jednocześnie, należy zauważyć, że powyższy fakt nie musi oznaczać, że opodatkowaniu nie podlegają również czynności cywilnoprawne, w związku z zawarciem których wystawiony został weksel. Jeżeli zatem czynności związane z wystawieniem przez Wnioskodawcę weksli własnych na rzecz remitentów będą nosiły znamiona czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to wówczas będą rodzić dla Wnioskodawcy skutki podatkowe pod warunkiem, że to na nim zgodnie z art. 4 ustawy ciąży obowiązek podatkowy.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.