IPPB2/4514-461/15-2/PW - Ustalenie skutków podatkowych przelewu wierzytelności.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 14 stycznia 2016 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/4514-461/15-2/PW Ustalenie skutków podatkowych przelewu wierzytelności.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2015 r. (data wpływu 22 października 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przelewu wierzytelności - jest:

* nieprawidłowe - w zakresie, w jakim wierzytelności nabywane przez Fundusz w ramach jego działalności są nabywane na podstawie umów sprzedaży;

* prawidłowe - w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 22 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przelewu wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Fundusz jest osobą prawną, utworzoną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 157 z późn. zm.; dalej: "ustawa TFI"). Fundusz zarządzany jest przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, które z mocy prawa jest organem Funduszu.

Fundusz jest funduszem inwestycyjnym zamkniętym - niestandaryzowanym funduszem sekurytyzacyjnym utworzonym na czas nieograniczony i działającym zgodnie z przepisami ustawy TFI oraz statutu nadanego mu przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (dalej: "Statut"). Zgodnie ze Statutem wyłącznym przedmiotem działalności Funduszu jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego oferowania certyfikatów inwestycyjnych w określone sekurytyzowane wierzytelności, papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego oraz inne prawa majątkowe.

Na podstawie art. 187 ust. 3 ustawy TFI, fundusz sekurytyzacyjny jest obowiązany lokować przynajmniej 75% wartości swoich aktywów w określone wierzytelności, papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne i prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Dodatkowo, fundusz sekurytyzacyjny może lokować aktywa w dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego, depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych, instrumenty rynku pieniężnego oraz instrumenty pochodne. Powyższe zasady są odzwierciedlone w statucie Funduszu.

Celem inwestycyjnym Funduszu, zgodnie ze Statutem jest realizacja należności z sekurytyzowanych wierzytelności oraz osiąganie dochodów z pozostałych lokat. Na podstawie Statutu przedmiotem lokat Funduszu mogą być wyłącznie zbywalne:

i.

sekurytyzowane wierzytelności i prawa do świadczeń z tytułu sekurytyzowanych wierzytelności, w tym wynikających z umów o subpartycypację, a także papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne spełniające następujące kryteria:

* podmiotami zobowiązanymi są osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej,

* opiewają na świadczenia pieniężne,

* są denominowane w złotych polskich lub innych walutach.

ii. instrumenty rynku pieniężnego, dłużne papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego oraz depozyty w walucie polskiej i wymienialnych walutach innych państw, w bankach krajowych oraz instytucjach kredytowych.

Wierzytelności nabywane przez Fundusz w ramach jego działalności są nabywane na własne ryzyko na podstawie umów sprzedaży, zbycia, przelewu wierzytelności w formie pakietów (portfeli) zawierających większą liczbę wierzytelności. Zbywcami wierzytelności mogą być m.in. osoby prawne, w tym banki i inne instytucje finansowe oraz instytucje niebankowe posiadające masowe wierzytelności detaliczne (dalej: "Zbywcy").

Co do zasady, całościowa transakcja dotycząca wierzytelności przeprowadzona przez Fundusz wymaga uczestnictwa określonych stron (Fundusz, inwestorzy, Zbywcy) oraz wiąże się z szeregiem czynności prawnych (m.in. nabycie wierzytelności, emisja certyfikatów, objęcie certyfikatów), które łącznie składają się na proces sekurytyzacyjny.

W zamian za nabywane wierzytelności Fundusz zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia na rzecz Zbywcy. Jego wysokość, sposób naliczania oraz termin płatności są każdorazowo określane w konkretnej umowie. Wraz z przejęciem wierzytelności Fundusz wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Umowy związane z nabyciem wierzytelności są i będą zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a prawa majątkowe w chwili zawarcia umowy są i będą wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy umowy przelewu zawierane w ramach prowadzonej działalności sekurytyzacyjnej przez Fundusz ze Zbywcami, obejmujące w szczególności nabywanie na własne ryzyko wierzytelności w formie pakietów (portfeli), podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zdaniem wnioskodawcy, zawierane w ramach prowadzonej działalności sekurytyzacyjnej przez Fundusz umowy przelewu, obejmujące ze swej istoty m.in. nabywanie na własne ryzyko wierzytelności w formie pakietów (portfeli) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie zostały one bowiem wskazane w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, tj. w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c.

UZASADNIENIE stanowiska

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c., opodatkowaniu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a.

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b.

umowy potyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c.

umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

d.

umowy dożywocia,

e.

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

f.

ustanowienie hipoteki,

g.

ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

h.

umowy depozytu nieprawidłowego,

i.

umowy spółki.

Wymaga podkreślenia, iż opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne, które są wyszczególnione w powyższym przepisie. O tym fakcie przesądza zastosowanie w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c. terminu "następujące", który wyraźnie odwołuje się tylko do tych czynności, tworząc zarazem katalog zamknięty - numerus clausus. O kwalifikacji prawnej określonej czynności prawnej dla celów opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, decyduje wyłącznie jej treść. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy p.c.c. wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega jedynie umowa sprzedaży wierzytelności lub ich zamiany. Natomiast, jeżeli podstawą przelewu są inne czynności cywilnoprawne, wówczas obowiązek podatkowy na gruncie ustawy p.c.c. nie występuje.

Mając na uwadze, że sekurytyzacja nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c., zdaniem Funduszu, umowa przelewu dokonywana w jej ramach nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stanowi ona bowiem szczególną umowę nazwaną zawieraną przez fundusze sekurytyzacyjne, której regulację prawną zawiera ustawa TFI. Stanowi ona odrębną umowę, której nie można utożsamiać z żadną z umów nazwanych, zdefiniowanych w przepisach Kodeksu cywilnego, a wymienionych w katalogu czynności cywilnoprawnych opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak stanowi art. 183 ustawy TFI, fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów lub praw do świadczeń z tytułów określonych wierzytelności. Fundusze sekurytyzacyjne działają zatem na podstawie szczególnych przepisów. W ramach przypisanych tylko im uprawnień mogą zawierać umowy o sekurytyzację. Umowa taka posiada istotne cechy umowy nazwanej, wyróżnione w doktrynie (por. Zbigniew Radwański, "Teoria umów", Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977) i tak:

1.

umowa o sekurytyzację została wyróżniona na podstawie obowiązujących norm prawnych (o randze ustawowej, tj. w ustawie TFI),

2.

stosunek zobowiązaniowy w ramach umowy o sekurytyzację znamionują takie elementy jak:

a.

podmioty (fundusz sekurytyzacyjny - art. 2 pkt 31 ustawy TFI),

b.

treść świadczenia (m.in. art. 2 pkt 32 oraz art. 183 ustawy TFI),

c.

relacje świadczeń do siebie (przelew wierzytelności w zamian za zapłatę ceny),

d.

nazwa umowy, która została sformułowana w przepisach prawnych (np. art. 2 pkt 31 i 32 oraz art. 183 ust. 4 ustawy TFI).

Polskie prawo przewiduje sytuacje, w których tylko konkretnie oznaczone podmioty mogą dokonywać określonych czynności. Są to czynności prawne determinowane przez podmiot je zawierający, podobnie jak umowa o sekurytyzację. Do takich przykładów należy prowadzenie czynności maklerskich czy czynności bankowych.

Na potwierdzenie stanowiska Fundusz wskazuje na treść wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 lutego 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 3887/06, zgodnie z którym: "(...) usługa świadczona przez spółkę celową w ramach procesu sekurytyzacji jest usługą finansową. Skoro więc wierzytelności Spółki były nabywane w celu sekurytyzacji, w celu ich wykorzystania do wykonywania określonych operacji gospodarczych, to w badanej sprawie nie miała miejsca jak chcą tego organy podatkowe wyłącznie cesja wierzytelności, lecz cesja, która była elementem świadczonej usługi finansowej".

Podobnie wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 2 lutego 2011 r., sygn. akt I SA/Gd 1/11, wskazując, że: "(...) zamknięty charakter katalogu czynności prawnych obciążonych p.c.c. wyklucza jakąkolwiek możliwość opodatkowania umów nieznajdujących swojego dokładnego odpowiednika wśród tych wymienionych w art. 1 ust. 1 u.p.c.c., nawet gdyby faktycznie łączyły one w sobie pewne elementy kilku umów nazwanych, podlegających podatkowi".

Z powołanego stanowiska judykatury należy wyprowadzić twierdzenie, że tylko fundusz sekurytyzacyjny ma prawo i możliwość zawrzeć umowę, która stanowi podstawę przelewu wierzytelności w ramach, której Fundusz nabywa wierzytelności w ramach sekurytyzacji. Zgodnie z art. 2 pkt 32 ustawy TFI, sekurytyzowane wierzytelności to wierzytelności stanowiące przedmiot lokat funduszu sekurytyzacyjnego oraz wierzytelności wyodrębnione przez inicjatora sekurytyzacji albo inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami.

Ustawa TFI zawiera szereg szczegółowych postanowień regulujących treść umowy przelewu zawieranej przez fundusze sekurytyzacyjne, w tym:

* umowa zobowiązująca do nabycia wierzytelności, puli wierzytelności powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 183 ust. 5 ustawy TFI),

* fundusz sekurytyzacyjny może, uwzględniając interes uczestników funduszu, zawierać umowy związane z procesem sekurytyzacji, w szczególności o nadanie oceny inwestycyjnej (rating), ubezpieczenia, w tym od ryzyka niewypłacalności dłużników, o udzielenie poręczenia za zobowiązania funduszu, gwarancji udzielane na rzecz funduszu (art. 191 ustawy TFT),

* fundusz sekurytyzacyjny oraz podmiot, z którym towarzystwo zawarło umowę o zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami, mogą zbierać i przetwarzać dane osobowe dłużników sekurytyzowanych wierzytelności jedynie w celach związanych z zarządzaniem wierzytelnościami sekurytyzowanymi (art. 193 ustawy TFI),

* księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych (art. 194 ustawy TFI),

* w przypadku nabycia przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności albo puli wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym sąd prowadzący księgę wieczystą lub rejestr zastawów, na wniosek funduszu o wpis zmiany dotychczasowego wierzyciela, dokonuje wpisu w księdze wieczystej lub w rejestrze zastawów o zmianie wierzyciela, na rzecz którego była ustanowiona hipoteka lub zastaw rejestrowy (art. 195 ustawy TFI).

Umowy przelewu na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego stanowią kompleksowe umowy, w których wszystkie elementy powinny być traktowane łącznie na gruncie ustawy o p.c.c. Z punktu widzenia ekonomicznego umowy takie stanowią kompleksowe usługi finansowe mające na celu pozyskanie przez dany podmiot finansowania poprzez przelew na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego wierzytelności. Fundusz sekurytyzacyjny, który jest profesjonalnym podmiotem prowadzącym działalność inwestycyjną, może z kolei dokonywać emisji certyfikatów inwestycyjnych na podstawie nabytego pakietu. Mając na uwadze kompleksowy charakter takiej współpracy, poszczególne elementy tych umów nie powinny podlegać opodatkowaniu p.c.c., nawet jeśli okazałyby się podobne (w zakresie essentialia negotii) do umów wymienionych w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c.

Stanowisko, zgodnie z którym części składowe złożonej usługi finansowej nie mogą stanowić odrębnego przedmiotu opodatkowania p.c.c. zaprezentował m.in. Zbigniew Ofiarski w "Komentarzu do art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych", stwierdzając, że "podatkowi od czynności cywinoprawnych nie mogą podlegać poszczególne czynności składające się na jedną usługę, która jako kompleksowa (świadczenie złożone), podlega podatkowi od towarów i usług lub jest z niego zwolniona przedmiotowo bądź podmiotowo. Zestawiając np. obrót wierzytelnościami z factoringiem lub forfaitingiem można stwierdzić, że skoro czynności tej samej kategorii (usługi finansowe) są wyłączone spod u.p.c.c. na tej samej zasadzie obrót wierzytelnościami (zawierający te same elementy, co factoring i zbliżony do forfaitingu) nie może podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych (...) Omawianemu podatkowi nie podlegają umowy nienazwane np. franchising, forfaiting, factoring, sponsoring".

W podobnym tonie wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 30 listopada 2001 r., sygn. akt I SA/Łd 251/00, wskazując, że: "umowy nienazwane, a także czynności niewymienione w ustawie o opłacie skarbowej nie podlegają tej opłacie. Wbrew tym zasadom uzasadnienie zaskarżonej decyzji formułuje błędny pogląd o tym, że występowanie w stosunkach zobowiązujących elementów umów nazwanych w niniejszej sprawie - elementów umów sprzedaży - przesądza o istnieniu obowiązku pobrania opłaty skarbowej. Powyższe sformułowanie jest sprzeczne z podstawową zasadą obowiązującą w prawie administracyjnym o zakazie stosowania analogii w przypadkach nakładających na obywateli określone obowiązki. Jest to sprzeczne poza tym z podstawowymi zasadami wykładni i stosowania prawa. W każdej bowiem umowie nienazwanej mogą występować elementy istniejące w umowie nazwanej, np. sprzedaży w postaci przeniesienia na nabywcę określonego prawa".

Przywołane orzecznictwo sądów administracyjnych prowadzi do wniosku, ze czynności lub umowy, które wywołują skutki podobne jak umowy wymienione w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c. nie muszą być jednak z tymi umowami tożsame. W efekcie, czynności i umowy te, jeśli nie są wymienione w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c., nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Fundusz podkreśla, że żadna z czynności wchodzących w skład opisywanej współpracy nie ma charakteru samoistnej czynności opodatkowanej p.c.c., wymienionej w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c. Charakteru takiego nie ma w szczególności przelew wierzytelności w ramach sekurytyzacji. Wszelkie czynności dokonywane w ramach transakcji stanowią jej elementy składowe, które nie mogą być kwalifikowane jako samodzielne czynności cywilnoprawne. Fundusz wskazuje przykładowo, że - na gruncie sekurytyzacji - czynność rozporządzająca przelewu wierzytelności nie następuje na podstawie żadnej z umów wymienionych w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c. (w tym umowy sprzedaży).

Jak wynika z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania. Zgodnie natomiast z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej albo, że strony inaczej postanowiły.

Przywołane przepisy wyraźnie wskazują, iż umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności może przybrać formę nie tylko umowy sprzedaży, zamiany lub darowizny. Przeniesienia wierzytelności dokonać można także w innej formie, w szczególności na podstawie umowy o sekurytyzację. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w doktrynie prawa cywilnego. Jak wynika z opracowania "Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - cześć ogólna" pod red. A. Kidyby: "z zasady swobody umów wynika, że poza wskazanymi wyżej umowami nazwanymi, umowami zobowiązującymi w rozumieniu art. 510 k.c. mogą być także umowy nienazwane, jeżeli tylko strony tych umów wykreują zobowiązanie do przeniesienia wierzytelności (w szczególności umowa factoringu, umowa przelewu na zabezpieczenie)".

Natomiast sam przelew lub zbycie wierzytelności stanowi czynność rozporządzającą, która realizowana jest w wykonaniu określonej czynności zobowiązującej, stanowiącej jej podstawę (causa). Jak wskazano w opracowaniu "Kodeks cywilny Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna" pod red. A. Kidyby, samoistna umowa przelewu jest czynnością kauzalną. Oznacza to, że oprawną przyczyną przelewu wierzytelności jest wykonanie istniejącego już między stronami zobowiązania (causa solvendi), a ważność umowy przelewu zależy od istnienia zobowiązania (...). Ważność samoistnej umowy przelewu zależy od istnienia ważnego zobowiązania do zawarcia tej umowy. (...) Kodeks cywilny nie przewiduje wymogu wskazywania w umowie przeniesienia wierzytelności zobowiązania, w wyniku, którego dochodzi do przelewu. Wskazuje to na formalnie oderwany charakter samoistnej umowy przelewu (...), natomiast nie zwalnia jej stron od dokładnego określenia zobowiązania, w którego wykonaniu zawarta jest umowa przelewu wierzytelności. W trosce o ważność samoistnej umowy przelewu wierzytelności cedent i cesjonariusz powinni zatem w sposób wyraźny bądź per facta concludentia porozumieć się co do causa dokonanego przelewu".

Powyższe stanowisko znajduje uzasadnienie również na gruncie ustawy TFI. Zgodnie z art. 183 ust. 5 tej ustawy, umowa zobowiązująca do nabycia wierzytelności powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Brzmienie tej regulacji wskazuje, że czym innym jest "umowa zobowiązująca do nabycia wierzytelności", a czym innym "przelew wierzytelności" (nabycie wierzytelności).

Podsumowując powyższe rozważania stwierdzić należy, iż okoliczność, że w ramach procesu sekurytyzacyjnego dochodzi do przelewu lub zbycia wierzytelności nie przemawia za objęciem takiej umowy opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynność rozporządzająca przelewu wierzytelności nie jest bowiem w takim wypadku dokonywana w związku z żadną z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c., lecz w ramach prowadzonej działalności sekurytyzacyjnej.

Mając na uwadze powyższą argumentację, zawierane przez Fundusz umowy przelewu w ramach prowadzonej działalności sekurytyzacyjnej uregulowanej w ustawie TFI, posiadające spójny ekonomicznie kompleksowy charakter, nie zostały wymienione w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym umowy te pozostają poza - zakresem zastosowania ustawy p.c.c. nawet, gdy w ich ramach dochodzi do transakcji, które - gdyby zaistniały samoistnie i z udziałem podmiotów innych niż fundusz sekurytyzacyjny - mogłyby podlegać opodatkowaniu p.c.c.

Stanowisko Funduszu znajduje potwierdzenie także w indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego, m.in. w:

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn.: IBPBII/1/4514-23/15/MZ,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 lutego 2015 r., sygn.: IPPB2/4514-4/15-4/MZ,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 grudnia 2014 r., sygn.: IPPB2/436-698/14-4/MZ,

* interpretacji Dyrektora Izby skarbowej w Katowicach z dnia 1 grudnia 2014 r., sygn.: IBPBII/1/436-285/14/MZ,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 października 2014 r., sygn.: IPPB2/436-388/14-4/LS,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2014 r., sygn.: IPPB2/436-157/14-2/MZ,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 listopada 2013 r., sygn.: IPPB2/436-595/13-2/MZ,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 listopada 2011 r., sygn.: IPPB2/436-403/11-3/MZ,

* interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 czerwca 2011 r., sygn.: IPPB2/436-122/11-4/MZ.

Wobec powyższego, Fundusz zwraca się z prośbą o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego stanowiska

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe w zakresie, w jakim wierzytelności nabywane przez Fundusz w ramach jego działalności nabywane na podstawie umów sprzedaży, prawidłowe w pozostałym zakresie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a.

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b.

umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c.

(uchylona),

d.

umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e.

umowy dożywocia,

f.

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g.

(uchylona),

h.

ustanowienie hipoteki,

i.

ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j.

umowy depozytu nieprawidłowego,

k.

umowy spółki;

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1.

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2.

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że wierzytelności nabywane przez Fundusz w ramach jego działalności są nabywane na własne ryzyko na podstawie umów sprzedaży, zbycia, przelewu wierzytelności w formie pakietów (portfeli) zawierających większą liczbę wierzytelności. Zbywcami wierzytelności mogą być m.in. osoby prawne, w tym banki i inne instytucje finansowe oraz instytucje niebankowe posiadające masowe wierzytelności detaliczne (dalej: "Zbywcy").

A zatem skoro jedną z form nabywania przez Wnioskodawcę wierzytelności są umowy sprzedaży, to podlegają one opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przypadku objęcia powyższych czynności zakresem podatku od towarów i usług, umowy te korzystają z wyłączenia na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast pozostałe formy przelewu wierzytelności, które nie przybrały/nie przybiorą postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, że co do zasady wiążą one w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl