IPPB2/4514-269/15-4/KW1

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 czerwca 2015 r. (data wpływu 22 czerwca 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 1 września 2015 r. (data nadania 2 września 2015 r., data wpływu 4 września 2015 r.) na wezwanie numer IPPB2/4514-269/15-2/KW1 z dnia 28 sierpnia 2015 r. (data nadania 28 sierpnia 2015 r., data doręczenia 31 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 22 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest czynnym podatnikiem podatku VAT w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. W ramach tej działalności Spółka świadczy usługi leasingu oraz dokonuje dostaw towarów w ramach leasingu finansowego. Wnioskodawca planuje rozszerzyć obecny zakres działalności o usługi polegające na finansowaniu działalności kontrahentów poprzez zakup ich wierzytelności wynikających z prowadzonej przez te podmioty działalności oraz windykację tych należności od dłużników.

W celu należytego wykonania tych usług kontrahent będzie cedował na Wnioskodawcę (w drodze umowy zbycia) prawa do posiadanych wierzytelności. Wnioskodawca będzie nabywał od kontrahentów wierzytelności wymagalne (to jest wierzytelności, których termin spłaty już upłynął), które nie uległy przedawnieniu.

Na kwotę nabywanej wierzytelności składać się będzie:

* wartość (brutto) wierzytelności głównej, wynikająca z faktury bądź innego dokumentu potwierdzającego istnienie wierzytelności, oraz

* kwota odsetek ustawowych za opóźnienie w spłacie wierzytelności przez dłużnika.

Wnioskodawca dokonywać będzie nabycia wierzytelności po cenie odpowiadającej jej wartości nominalnej (tekst jedn.: 100%. kwoty brutto wierzytelności głównej oraz 100% kwoty odsetek ustawowych za opóźnienie w spłacie wierzytelności przez dłużnika).

Z tytułu uwolnienia kontrahenta od ciężaru dochodzenia od dłużnika zapłaty wierzytelności, Wnioskodawca będzie pobierać od kontrahenta odrębnie ustalone wynagrodzenie w postaci określonej kwoty bądź dyskonta od wartości nominalnej wierzytelności.

Wnioskodawca ma zamiar świadczyć wskazane usługi, to jest nabywać wierzytelności od kontrahentów w celu uwolnienia kontrahentów od ciężaru dochodzenia ich spłaty od dłużników, na podstawie stałej relacji z kontrahentami, w sposób ciągły (nie sporadycznie) oraz jako stały element prowadzonej działalności gospodarczej.

W efekcie dokonanej cesji wierzytelności ryzyko ich niespłacalności spoczywać będzie na Wnioskodawcy, z wyjątkiem tych sytuacji, gdy brak spłaty wynikać będzie z przyczyn leżących po stronie kontrahenta (zbywcy wierzytelności) bądź z wady prawnej danej wierzytelności. Wnioskodawca będzie więc finansować działalność kontrahentów przejmując na siebie ryzyko niewypłacalności dłużników oraz uwalniając kontrahentów (cedentów wierzytelności) od konieczności dochodzenia spłaty wierzytelności.

Dłużnicy kontrahentów będą poinformowani o nabyciu wierzytelności dokonanym przez Wnioskodawcę.

Spółka może następnie zawierać z dłużnikami porozumienia o restrukturyzacji długu, na podstawie których następować będzie odroczenie zapłaty wierzytelności bądź rozłożenie spłaty na raty w zamian za uzgodnione oprocentowanie (odsetki). Porozumienia z dłużnikami będą zawierane już po cesji (nabyciu) wierzytelności. Porozumienia te Wnioskodawca będzie zawierał w swoim imieniu i na swoją rzecz.

Pismem z dnia 28 sierpnia 2015 r. Nr IPPB2/4514-269/15-2/KW1 wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez:

* wskazanie gdzie wykonywane będą prawa majątkowe w chwili zawarcia umowy cesji wierzytelności (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy też terytorium innego państwa).

* wskazanie gdzie zostaną zawarte umowy cesji wierzytelności (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy też terytorium innego państwa).

Pismem z dnia 1 września 2015 r. (data nadania 2 września 2015 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w wyznaczonym terminie. W nadesłanym uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

* prawa majątkowe wynikające z cedowanych wierzytelności w chwili zawarcia umowy cesji wierzytelności wykonywane będą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

* umowy cesji wierzytelności będą zawierane przez Spółkę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności wykonywane przez Spółkę, polegające na uwolnieniu kontrahenta od ciężaru dochodzenia spłaty wierzytelności, stanowić będą usługę w rozumieniu ustawy o VAT, podlegającą opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej (obecnie 23%).

2. Czy, w razie uznania stanowiska Spółki za prawidłowe w odniesieniu do pytania nr 1, cesja wierzytelności dokonana przez kontrahenta Spółki, w ramach świadczenia przez nią usług na rzecz tego kontrahenta, będzie wyłączona z zakresu opodatkowania p.c.c.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług w dniu 15 września 2015 r. została wydana interpretacja Nr IPPP1/4512-626/15-2/BS.

Stanowisko Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy sprzedaż wierzytelności jest czynnością cywilnoprawną podlegającą, co do zasady, opodatkowaniu p.c.c. na gruncie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.c.c. Niemniej jednak, zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a ustawy o p.c.c., podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usługi.

Wnioskodawca wskazał, że biorąc pod uwagę stanowisko wyrażone w odniesieniu do pytania nr 1, czynność polegająca na cesji wierzytelności przez kontrahenta w celu uwolnienia go przez Spółkę od konieczności samodzielnego egzekwowania długu, stanowić będzie po stronie Spółki świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT.

Konsekwentnie, w związku z dokonaniem przez kontrahenta czynności polegającej na cesji wierzytelności, Spółka wykonywać będzie na rzecz tego kontrahenta usługę objętą opodatkowaniem VAT. Skoro zatem transakcja nabycia wierzytelności zostanie objęta zakresem podatku VAT wywołując po stronie Spółki obowiązek podatkowy w tym podatku, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym znajdzie zastosowanie wyłączenie z p.c.c. określone w art. 2 pkt 4 lit. a ustawy o p.c.c.

Wnioskodawca podniósł, że stanowisko takie jest szeroko prezentowane przez organy podatkowej, w tym przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 6 czerwca 2013 r. (sygn. IPPB2/436-178/13-2/MZ) - co prawda w przedmiotowej interpretacji organ odniósł się do wyłączenia określonego w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o p.c.c., niemniej jednak potwierdził, iż objęcie usług świadczonych przez nabywcę wierzytelności opodatkowaniem podatkiem VAT (w tym zwolnieniem od tego podatku), skutkuje wyłączeniem takiej cesji z zakresu opodatkowania p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy tylko i wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 626) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Z kolei zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. W ramach tej działalności Spółka świadczy usługi leasingu oraz dokonuje dostaw towarów w ramach leasingu finansowego. Wnioskodawca planuje rozszerzyć obecny zakres działalności o usługi polegające na finansowaniu działalności kontrahentów poprzez zakup ich wierzytelności wynikających z prowadzonej przez te podmioty działalności oraz windykację tych należności od dłużników. W celu należytego wykonania tych usług kontrahent będzie cedował na Wnioskodawcę (w drodze umowy zbycia) prawa do posiadanych wierzytelności. Wnioskodawca będzie nabywał od kontrahentów wierzytelności wymagalne (to jest wierzytelności, których termin spłaty już upłynął), które nie uległy przedawnieniu. Z tytułu uwolnienia kontrahenta od ciężaru dochodzenia od dłużnika zapłaty wierzytelności, Wnioskodawca będzie pobierać od kontrahenta odrębnie ustalone wynagrodzenie w postaci określonej kwoty bądź dyskonta od wartości nominalnej wierzytelności. Wnioskodawca ma zamiar świadczyć wskazane usługi, to jest nabywać wierzytelności od kontrahentów w celu uwolnienia kontrahentów od ciężaru dochodzenia ich spłaty od dłużników, na podstawie stałej relacji z kontrahentami, w sposób ciągły (nie sporadycznie) oraz jako stały element prowadzonej działalności gospodarczej. W efekcie dokonanej cesji wierzytelności ryzyko ich niespłacalności spoczywać będzie na Wnioskodawcy, z wyjątkiem tych sytuacji, gdy brak spłaty wynikać będzie z przyczyn leżących po stronie kontrahenta (zbywcy wierzytelności) bądź z wady prawnej danej wierzytelności. Wnioskodawca będzie więc finansować działalność kontrahentów przejmując na siebie ryzyko niewypłacalności dłużników oraz uwalniając kontrahentów (cedentów wierzytelności) od konieczności dochodzenia spłaty wierzytelności. Dłużnicy kontrahentów będą poinformowani o nabyciu wierzytelności dokonanym przez Wnioskodawcę. Spółka może następnie zawierać z dłużnikami porozumienia o restrukturyzacji długu, na podstawie których następować będzie odroczenie zapłaty wierzytelności bądź rozłożenie spłaty na raty w zamian za uzgodnione oprocentowanie (odsetki). Porozumienia z dłużnikami będą zawierane już po cesji (nabyciu) wierzytelności. Porozumienia te Wnioskodawca będzie zawierał w swoim imieniu i na swoją rzecz.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania powyższej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy czynność ta będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z dnia 15 września 2015 r. Nr IPPP1/4512-626/15-2/BS dotyczącej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził stanowisko Wnioskodawcy w trybie art. 14c § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym: "(...) przedmiotem zawieranych przez Spółkę umów, bez względu na ich nazwę, będzie finansowanie zbywcy wierzytelności poprzez usługę factoringu oraz przejęcie ryzyka niewypłacalności dłużnika. Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności za wynagrodzeniem, w ramach stosunków zobowiązaniowych o charakterze ciągłym. W praktyce działanie takie doprowadzi do przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika przez Wnioskodawcę. Kontrahent (cedent wierzytelności) zostanie więc faktycznie uwolniony od konieczności egzekwowania przysługujących mu należności, zbytych na rzecz Spółki.

Należy zatem uznać, że usługi wykonywane przez Wnioskodawcę mieszczą się w pojęciu "czynności ściągania długów, w tym factoringu", do których odnosi się art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. W konsekwencji, wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę od kontrahentów za świadczoną usługę będzie podlegać opodatkowaniu VAT według podstawowej stawki VAT (obecnie 23%)."

Przechodząc na grunt ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, Wnioskodawca dokonujący nabycia wierzytelności nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.