IPPB2/4514-227/16-5/AF - Określenie skutków podatkowych rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez kontrahenta w stosunku do konsumentów na rzecz spółki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2016 r. (data wpływu 25 kwietnia 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 maja 2016 r. (data nadania 24 maja 2016 r., data wpływu 30 maja 2016 r.) na wezwanie z dnia 11 maja 2016 r. nr IPPB2/4514-227/16-2/AF (data doręczenia 17 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez kontrahenta w stosunku do konsumentów na rzecz spółki - jest prawidłowe.

W dniu 25 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez kontrahenta w stosunku do konsumentów na rzecz spółki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka (dalej jako "Wnioskodawca", "Spółka") jest spółką kapitałową mającą siedzibę i zarząd na terenie Estonii. W ramach swojej podstawowej działalności gospodarczej Spółka specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników. Spółka współpracuje z podmiotami udzielającymi pożyczek krótkoterminowych na terytorium Unii Europejskiej, zawierając transakcje instrumentów pochodnych mające na celu przejęcie przez Wnioskodawcę ryzyka niewypłacalności dłużników tych podmiotów w zamian za określone wynagrodzenie.

W szczególności, Spółka współpracuje ze spółkami mającymi siedzibę na terytorium Polski (dalej jako "Kontrahent"), udzielającymi pożyczek osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania w Polsce (dalej jako "Konsumenci") - poza systemem bankowym (tzw. chwilówki).

W związku z dużym ryzykiem nieotrzymania spłaty pożyczki albo też otrzymania spłaty z poważnym opóźnieniem, Kontrahent zabezpiecza się przed ryzykiem braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek przez Konsumentów, zawierając z Wnioskodawcą transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. credit Default Swap, dalej także jako "CDS"). CDS są instrumentami pochodnymi dotyczącymi przenoszenia ryzyka kredytowego wymienionymi w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. g ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 94 z późn. zm.).

W ramach transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, Spółka przejmuje ryzyko niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta polskim Konsumentom, w zamian za ustalone wynagrodzenie należne od Kontrahenta (dalej: "Wynagrodzenie CDS"), na warunkach określonych w treści transakcji. Spółka oraz Kontrahent nie są tzw. podmiotami powiązanymi.

Zawarcie transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS każdorazowo jest potwierdzone przez strony w pisemnym Potwierdzeniu Zawarcia Transakcji Kredytowego Instrumentu Pochodnego (dalej: "Potwierdzenie CDS"), określającym w szczególności: datę zawarcia transakcji, datę rozpoczęcia i zakończenia transakcji, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami oraz charakterystykę wierzytelności, których dotyczy dana transakcja CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS, w ramach rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zawarcia umowy przelewu (cesji) wierzytelności pożyczkowych przysługujących Kontrahentowi wobec Konsumentów, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS. Zatem, w ramach rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, Kontrahent przenosi na rzecz Spółki pożyczki niespłacone przez Konsumentów w całości albo w części, na warunkach określonych w transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS. Na skutek rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz Kontrahenta wynagrodzenia (dalej: "Zmienne Wynagrodzenie").

Wysokość Zmiennego Wynagrodzenia nie jest znana w momencie zawarcia transakcji CDS i jest uzależniona od stopnia wystąpienia okoliczności skutkujących zrealizowaniem się zobowiązania Spółki do rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, tj. od poziomu niespłacalności wierzytelności objętych transakcją.

Wysokość Zmiennego Wynagrodzenia nie jest znana w momencie zawarcia transakcji CDS i jest uzależniona od stopnia wystąpienia okoliczności skutkujących zrealizowaniem się zobowiązania Spółki do rozliczenia transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, tj. od poziomu niespłacalności wierzytelności objętych transakcją.

Okoliczności opisane w Potwierdzeniu CDS, prowadzące do zrealizowania się zobowiązania Wnioskodawcy, o którym mowa powyżej, to brak spłaty części albo całości pożyczki udzielonej klientowi przez Nabywcę Zabezpieczenia w ciągu określonego w Potwierdzenia CDS czasu czy też określona wysokość niespłaconej kwoty pożyczki.

W konsekwencji, w ramach rozliczenia transakcji CDS Kontrahent przeniesie na Spółkę w drodze cesji wierzytelności w stosunku do Konsumentów, w stosunku do których ziściło się ryzyko zabezpieczone na mocy transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, określone w warunkach transakcji CDS.

Pismem z dnia 11 maja 2016 r. nr IPPB2/4514-227/16-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez uzupełnienie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego poprzez wskazanie:

* czy zawarta umowa cesji (przelew) wierzytelności pożyczkowych przybrała postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli umowa cesji (przelew) wierzytelności pożyczkowych przybrała postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych to należy wskazać:

* miejsce zawarcia umowy cesji (przelewu) wierzytelności pożyczkowych (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czy też terytorium innego państwa);

* gdzie wykonywane były prawa majątkowe w chwili zawarcia umowy cesji (przelewu) wierzytelności pożyczkowych (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy też terytorium innego państwa).

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie, wskazując, że umowa cesji (przelewu wierzytelności w ramach transakcji CDS zawierana przez Wnioskodawce oraz Nabywcę Zabezpieczenia nie przebierze postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zawarcie umowy (cesji) przelewu wierzytelności nastąpi w wyniku rozliczenia transakcji kredytowego instrumentu pochodnego typu swap ryzyka kredytowego.

W związku z negatywną odpowiedzią na powyższe pytanie postawione przez Organ, Wnioskodawca podkreśla, że bezzasadne stało się udzielenie odpowiedzi na wezwanie: "Jeżeli umowa cesji (przelew) wierzytelności pożyczkowych przybrała postać którejkolwiek z czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych to należy wskazać:

* miejsce zawarcia umowy cesji (przelewu) wierzytelności pożyczkowych (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czy też terytorium innego państwa);

* gdzie wykonywane były prawa majątkowe w chwili zawarcia umowy cesji (przelewu) wierzytelności pożyczkowych (terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy też terytorium innego państwa)."

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z rozliczeniem transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z rozliczeniem transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, skutkującym cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 22, dalej: "ustawa p.c.c.") opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej również jako: "p.c.c.") podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania p.c.c. oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy p.c.c.).

Artykuł 1 ust. 1 ustawy p.c.c. zawiera zatem zamknięty katalog czynności wywołujących powstanie zobowiązania podatkowego z tytułu p.c.c. W konsekwencji, jedynie czynności wprost wymienione w ustawie p.c.c. mogą podlegać opodatkowaniu. Innymi słowy, nie jest prawidłowe objęcie zakresem opodatkowania p.c.c. innych niż wymienione w art. 1 ustawy p.c.c. czynności.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm., dalej: "Kodeks cywilny"). W myśl tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z kolei zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Ponadto, jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510 § 2 Kodeksu cywilnego).

Należy podkreślić, że w świetle postanowień 510 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności stanowi jedynie czynność rozporządzającą realizowaną w wykonaniu określonej czynności zobowiązującej, stanowiącej jej podstawę. Natomiast art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c. zawiera właśnie listę czynności zobowiązujących, podlegających opodatkowaniu p.c.c. W konsekwencji, przelew wierzytelności nie może podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli nie zostanie dokonany na skutek zawarcia jednej z umów, które zostały wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c.

W opinii Wnioskodawcy rozliczenie transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, ani też sama transakcja CDS nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c., w szczególności umowy sprzedaży bądź zamiany rzeczy lub praw majątkowych. Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, celem zawarcia transakcji instrumentu pochodnego - tj. swapu ryzyka kredytowego CDS jest przejęcie przez Spółkę ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta na rzecz Konsumentów. Przeniesienie określonych wierzytelności pożyczkowych (cesja) stanowi bowiem wykonanie zobowiązania stron wynikającego z transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS - w wyniku wystąpienia w stosunku do tych wierzytelności określonych, opisanych powyżej, objętych zabezpieczeniem, Kontrahent dokonuje cesji wierzytelności na rzecz Spółki.

Transakcja swapu ryzyka kredytowego CDS nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, rozliczenie transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS, skutkujące cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kontrahenta w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po stronie Wnioskodawcy nie powoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.